Portaal:Eten en Drinken
Dagelijks heb je als mens eten en drinken of te wel voedsel nodig om goed te kunnen functioneren. Het hangt er echter wel vanaf wát en hoeveel je eet om gezond te blijven. Een goede hulp kan de schijf van vijf zijn. De meeste mensen beginnen 's morgens met een ontbijt. Kinderen nemen halverwege de ochtend op school een pauzehapje met een koek of wat fruit en wat te drinken. Volwassenen drinken dan vaak koffie of thee, eventueel met een koekje. Tussen de middag is er de lunch. Vaak is dit een broodmaaltijd. Halverwege de middag wordt er thee of iets anders gedronken, ook vaak met wat lekkers (snoep) erbij. Aan het begin van de avond is er het diner of de warme maaltijd, soms met een toetje of dessert. 's Avonds nog een keer koffie, thee of iets van frisdrank, eventueel met wat zoutjes erbij. In andere culturen kan de volgorde of de samenstelling van de maaltijden anders zijn. Ook als je een dieet volgt kan dit afwijken. Soms kun je uit eten gaan, van eenvoudig bij de snackbar of chiquer in een restaurant. Voor een drankje gaat men naar een café.
Terug naar PIM-systeem| Graanproducten, wordt het brood of muesli? |
Fruit, Wat neem jij als pauzehapje? |
|---|---|
 Er zijn tal van graanproducten. Bij de bakker (of in de supermarkt) kun je allerlei soorten wit en bruin brood kopen. Ook kadetjes en krentenbollen. Daarnaast heb je beschuit, crackers, maar ook diverse papsoorten als havermout, rijstepap en griesmeelpudding. Ook heb je tegenwoordig allerlei graanrepen. Ook het koekje of het gebakje bij de koffie is gemaakt met graan. Anderen gaan voor de muesli, vaak een combinatie van graan en noten, soms met rozijnen of ander gedroogd fruit. Ook Granola of cornflakes zijn gemaakt van graan. Ook pasta's en sommige zoutjes zijn van graan gemaakt. Granen zijn belangrijke plantaardige eiwitten die ook zitten in peulvruchten en noten. Bepaalde graansoorten kunnen voor sommige mensen voor problemen zorgen als ze een glutenallergie hebben. |
 Fruit is een product dat aan bomen en planten groeit. Daarom zijn de komkommer en aubergine ook fruit en geen groente zoals sommigen denken. Elk stuk fruit is de vrucht van een bepaalde plant. De vrucht bevat zaden die soms ook eetbaar zijn. Fruit bevat vaak natuurlijke suikers (fructose) en vitamines. De bekendste fruitsoorten zijn: Aalbes • Aardbei • Abrikoos • Ananas • Appel • Appelbanaan • Avocado • Babybanaan • Bakbanaan • Banaan • Blauwe bes • Bosbes • Braam • Citroen • Citrusvrucht • Cranberry • Dadel • Druif • • Elstar • Framboos • Fruitbomen • Gouden banaan • Granaatappel • Granny Smith • Grapefruit • Jonagold • Kers • Kiwi • Kokosnoot • Komkommer • Kruisbes • Limoen • Lychee • Mandarijn • Mango • Meloen • Nectarine • Paprika • Peer • Perzik • Pompoen • Pruim • Rode banaan • Rozenbottel • Sinaasappel • Tomaat • Vijg • Watermeloen |
| Groente, Zo van het land of uit de kas |
Zuivel, De koe als melkproducent |
|---|---|
 Groente is een deel of geheel van bepaalde soorten planten die eetbaar zijn. Groente kan op verschillende manieren bereid worden. Je kunt het rauw eten, bijvoorbeeld in een salade, je kunt het koken, blancheren en bakken. Bekende groenten zijn: |
 Vroeger had Nederland te maken met een overschot (teveel) aan melk en boter. Dat werd de melkplas en de boterberg genoemd. In die tijd werd er veel reclame gemaakt voor zuivelproducten met kreten als: "Met melk meer mans", omdat de kalk in de melk het de botten sterker zou maken. Nu is de kijk op melkproducten behoorlijk veranderd. De meeste koemelk gaat via de melkfabriek naar de consument. Een klein deel verwerken boeren zelf tot boerenkaas en yoghurt. Bekende melk- of zuivelproducten zijn: |
| Eieren en vlees, Dierlijke eiwitproducten |
Dranken, veelal water met iets erin |
|---|---|
 Vlees en vleesproducten zijn net als eieren belangrijke leveranciers van dierlijke eiwitten. Samen met de plantaardige eiwitten zijn deze belangrijk voor de groei. Dierlijke eiwitten zitten vooral in vlees, vis, melk, kaas en eieren. Eiwitten zijn ook belangrijk voor je energie. Vroeger moesten mensen veel lichamelijk werk doen en konden ze wel wat dierlijke producten gebruiken. Tegenwoordig heb je dat veel minder nodig, tenzij je nog wel veel lichamelijk werk moet doen. Er zijn steeds meer mensen die vlees en eieren vermijden. De belangrijke eiwitten heten essentiële aminozuren. Vlees wordt meestal gebakken of gegrild (bbq) voordat je het kunt eten. Bekende dierlijke eiwitleveranciers zijn:
|
.jpg) De belangrijkste bron van drinken is water. Veel frisdranken zijn een siroop of sap van vruchten (en vaak ook suiker), die met of zonder koolzuurgas (wat de bubbeltjes geeft) gemengd worden in water. Ook heb je dranken die in plaats van water worden gemengd met melk, zoals chocolademelk en Fristi. Thee en koffie bestaan voor het grootste gedeelte uit gekookt water.
Bekende frisdranken zijn: 7up • Coca-Cola • Fanta • Gemberbier • Kinderchampange • Pepsi Cola • SiSi • Sprite • Tonic
|
| Kruiden, en andere smaakmakers |
Overige Eet-weetjes, Wat je nog meer over eten wilt weten |
|---|---|
 Met je tong en neus kun je 5 smaken proeven: zout, zuur, bitter, zout en umami. Veel van de etenswaren hebben van zichzelf wel smaak, maar veelal worden er sterkere smaken aan het eten toegevoegd. Veelgebruikte smaakstoffen in de keuken zijn zout, peper, azijn, citroenzuur en suiker. Ook kruiden en specerijen worden veel toegepast als smaakversterkers. Veel gebruikte kruiden zijn: |
 Eten is meestal wel lekker, maar teveel eten is ongezond. De oliën en vetten die bij het klaarmaken van het eten worden gebruikt zoals slaolie, boter en vooral witte saus zoals mayonaise, zorgen ervoor dat men dik wordt. Of je werkelijk te dik bent kun je met de body mass index (BMI) bepalen. Het maakt wel uit welke leeftijd je hebt en of je een jongen of meisje (man of vrouw) bent. Met een BMI van tussen de 18 en 25 zit je wel goed. In 2023 is wereldwijd 15% van de kinderen tussen de 12 en 17 jaar te zwaar. Mocht er toch iets aan je gewicht mankeren (te zwaar, obesitas - of te licht anorexia), dan kan dat gevolgen hebben voor je gezondheid. Een diëtist kan je dan helpen. Een andere boosdoener is het snoepen en snacken. Snoep bevat vaak teveel suiker en vet. En suiker wordt door het lichaam ook omgezet in vet. Chips en andere zoutjes kunnen te zout en te vet zijn. Ook kleurstoffen in eten en drinken kunnen problemen veroorzaken. |