Turkije: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
k
k (Link naar doorverwijspagina Gier gewijzigd in Gier (vogel) met DisamAssist)
 
(138 tussenliggende versies door 41 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
  +
{{Portaal beschikbaar|Turkije|Flag_of_Turkey.svg}}
−  
 
{{Turkije}}
  
{{Turkije}}
  +
[[Bestand:TurkijeKaart.png|right|300px|thumb|Een kaart van Turkije met de belangrijkste steden]]
−
'''Turkije''' is een land dat tot zowel [[Europa (werelddeel)|Europa]] als [[Azië]] behoort. Officieel kan je niet echt spreken over dat Turkije in Europa ligt, omdat er maar 30% in Europa ligt. De rest van Turkije ligt op het schiereiland [[Anatolië]]. Turkije is een republiek, dat pas Turkije genoemd werd in 1922. Haar eerste president was dan ook Atatürk. De 2 delen waaruit Turkije bestaat zijn gesplitst door de [[Zee van Marmara]], de [[Darndanellen]] en de [[Bosporus]]. De baas van Turkije is een [[president]]. De hoofdstad van Turkije is [[Ankara]]. Ook behoort Turkije tot de [[G20]], een groep met de 20 grootste economieën ter wereld. De grootste stad van Turkije is [[Istanbul]], dat op het Europese deel ligt. Het [[Azië|Aziatische]] deel van Turkije wordt ook wel aangeduid met de naam [[Klein-Azië]], omdat het lang geleden nog niet bewoond werd door Turken. Turkije heeft een enorme kustlijn van 8000 kilometer. Hoewel er enorm veel eilanden in de Egeïsche Zee liggen behoren er slechts 2 tot Turkije, [[Imroz]] en [[Bozca Ada]]. Deze twee eilanden hebben nog een kleine [[Griekenland|Griekse]] minderheid, die na decennia van marginalisering weer langzaam groeit. Turkije is een land waar veel 'gastarbeiders' vandaan kwamen.
  
  +
'''Turkije''' is een land op de grens van [[Europa (werelddeel)|Europa]] en [[Azië]]. Turkije ligt in twee continenten en wordt hierdoor een ''transcontinentale staat'' genoemd. Het grootste gedeelte van het land behoort echter tot Azië. De hoofdstad van het land is [[Ankara]], maar [[Istanboel]] is de grootste stad van het land. De officiële taal van het land is [[Turks]] en het land speelt zowel een belangrijke rol in de Europese als in de Islamitische wereld.
  +
  +
Het land is in grote lijnen verdeeld over twee schiereilanden; [[Thracië]] in Europa en het veel grotere [[Anatolië]] in Azië De twee schiereilanden worden gescheiden door de [[Egeïsche Zee]], de [[Dardanellen]], de [[Zee van Marmara]] en de [[Bosporus]]. In het noorden van het land ligt de [[Zwarte Zee]] en in het zuiden de [[Middellandse Zee]]. In het westen grenst Turkije aan [[Griekenland]] en [[Bulgarije]] en in het oosten aan [[Georgië]], [[Armenië]], [[Azerbeidzjan]], [[Iran]], [[Irak]] en [[Syrië]].
  +
  +
Turkije vormt zowel geografisch als cultureel de grens tussen Azië en Europa. De Turkse cultuur is door beide continenten beïnvloedt. Turkije heeft een lange geschiedenis die terug gaat tot in de Griekse oudheid. Hierna is het gebied onderdeel geweest van onder andere het [[Romeinse Rijk]], het [[Byzantijnse Rijk]] en het [[Ottomaanse Rijk]]. Het huidige Turkije bestaat echter pas sinds 1922, nadat het land de [[Eerste Wereldoorlog]] verloor. Turkije speelde tijdens de [[Koude Oorlog]] een strategische rol. Ook beïnvloedde de Turkse cultuur veel westerse landen door migratie en tegenwoordig woont een groot aantal Turken in het buitenland. Turkije is onder meer lid van de [[Verenigde Naties]] en de [[NAVO]]. Het land is een van de 20 grootste economieën ter wereld. Ook heeft Turkije de ambitie om toe te treden tot de [[Europese Unie]], maar dit is tot dus ver nog niet gebeurd.
   
 
==Naam==
  
==Naam==
−
De naam Turkije (of Türkiye in het Turks) bestaat uit twee woorden. Het eerste woord is Türk, dat betekendt "Sterk". Met dit woord worden de inwoners en/of volkeren in Turkije bedoeld. Later werd dit woord veranderd in "Tu-kin". Zo noemden de Chinezen Turkije. Het achtervoegsel ''-iye'' komt van het Arabische achtervoegsel ''-iyya''. In het Latijn werd dit ''-ia'' en dat laatste betekent eigenaar. Dus eigenlijk betekent de naam Turkije ''Sterke eigenaar''.
 +
De naam Turkije (of Türkiye in het Turks) bestaat uit twee woorden. Het eerste woord is Türk, dat betekent "Sterk". Met dit woord worden de inwoners en/of volkeren in Turkije bedoeld. Later werd dit woord veranderd in "Tu-kin". Zo noemden de Chinezen Turkije. Het achtervoegsel ''-iye'' komt van het Arabische achtervoegsel ''-iyya''. In het Latijn werd dit ''-ia'' en dat laatste betekent eigenaar. Dus eigenlijk betekent de naam Turkije ''Eigenaar van de Sterken''.
   
 
==Geschiedenis==
  
==Geschiedenis==
  +
===Oudheid===
−
[[Bestand:Kaart Ottomaanse Rijk.jpg|300px|thumb|Het enorme Ottomaanse Rijk in 1801.]]
  
  +
[[Bestand:GateOfAugustus.jpg|right|300px|thumb|De resten van de stad [[Efeze]], één van de belangrijkste opgravingen in Turkije]]
−
Voordat er Turken in Turkije waren, werd het gebied waar nu Turkije ligt [[Klein-Azië]] of [[Anatolië]] genoemd. Anatolië heeft een hele lange geschiedenis. Er hebben verschillende volken geleefd. De [[Hettieten]], de [[Frygië|Frygiërs]], de [[Koninkrijk Lydië|Lydiërs]], de [[Urartu]], de Armeniërs en de Grieken hebben in Anatolië geleefd. In de 2de eeuw v. Chr. werd Anatolië veroverd door het [[Romeinse Rijk]] en werd daarvan een provincie. In deze tijd werd een groot van de bevolking bekeerd tot het christendom. Na de val het Romeinse Rijk werd Anatolië onderdeel van het [[Byzantijnse Rijk]]. De hoofdstad van dat rijk werd [[Constantinopel]].
  
  +
De oudste sporen van bewoning zij gevonden in Anatolië. In de grotten bij [[Antalya]] zijn werktuigen gevonden van 100.000 jaar oud. Rond 2000 v.Chr. trokken de [[Hettieten]] het gebied binnen en stichtten daar hun rijk. Ze slaagden erin een groot gedeelte van het land in handen te krijgen. In 9e eeuw v.Chr. werden zij echter verdreven door de [[Oerartiërs]]. Hun rijk strekte zich uit tot aan Armenië en Irak. Ook woonden er ook andere volkeren in Anatolië, zoals de [[Frygiërs]], de [[Lydiërs]], de [[Urartu]] en de [[Arameeërs]]. Naast het rijk ontstonden twee grote rijken. In het westen ontstonden de verschillende Griekse stadstaten en in het oosten het Perzische Rijk. Beide rijken begonnen langzaam Turkije te koloniseren. De Grieken stichtten aan de westelijke kust verschillende steden, zoals [[Efeze]] en [[Troje]]. Ondertussen veroverden de Perzen de rest van het rijk.
   
  +
Deze situatie hield een paar eeuwen stand, maar uiteindelijk was het [[Alexander de Grote]] in de 4e eeuw v.Chr. die het huidige Turkije veroverde. Hij stichtte een enorm rijk dat zich uitstrekte tot aan India en Egypte. In de 2e eeuw v.Chr. werd Turkije veroverden door [[Romeinse Rijk|Romeinen]] en werd het de provincie Byzantium in hun rijk. Byzantium was vrij belangrijk. [[Bestand:ByzantineEmpire867AD3.PNG|left|350px|thumb|Het [[Byzantijnse Rijk]] in 867 n.Chr.]]
−
De Turken stammen af van de Oghuz-stammen. Deze stammen leefden in Centraal-Azië en hebben vanuit daar Anatolië veroverd. In 1071 werd de Byzantijnse keizer verslagen bij de [[Slag bij Manzikert]]. Het resultaat was dat de Turken Anatolië veroverd hadden. Ruim een eeuw later deed een andere Byzantijnse keizer een poging om Anatolië te heroveren, maar dit mislukte. Ook werd de hulp ingeroepen van westerse christenen om tegen de Turken te vechten. Later keerde de kruisvaarders zich tegen de Byzantijnen. In 1204 werd Constantinopel veroverd door de [[Kruistochten|kruisvaarders]], die de stad volledig plunderden en hem hoofdstad maakte van het [[Latijnse Keizerrijk]]. Het Byzantijnse Rijk viel uiteen in kleinere staatjes, zoals het [[Keizerrijk Nicea]] en het [[Keizerrijk Trebizonde]]. Later verjaagden ze de kruisvaarders en het Byzantijnse Rijk bestond weer. Het was alleen net meer zo groot en indrukwekkend als tevoren. Uiteindelijk, twee eeuwen later viel hun hoofdstad voorgoed tijdens het [[Beleg en val van Constantinopel]]. Zo werd het [[Ottomaanse Rijk]] gesticht. Tot aan de 16de eeuw was er een gunstige tijd voor het Ottomaanse Rijk. Deze tijd die stopte. [[Rusland]] en [[Oostenrijk]] veroverden stukken van het Ottomaanse Rijk.
 
  +
Het had de Griekse cultuur waar de Romeinen erg dol op waren en bovendien lag de belangrijke stad [[Constantinopel]] (het huidige Istanboel) in de provincie. Constantinopel werd al snel de hoofdstad van het Oost-Romeinse Rijk toen het rijk in tweeën verdeeld werd in 395. Ondertussen werd de stad in 330 het politieke centrum van de stad, waarvoor de stad aanvankelijk gebouwd werd.
   
  +
===Het Byzantijnse Rijk en de Kruistochten===
−
Tijdens de [[Eerste Wereldoorlog]] stond het Ottomaanse Rijk aan de kant van [[Oostenrijk-Hongarije]] en [[Duitsland]]. Tezamen hadden ze de oorlog verloren. Het Ottomaanse Rijk moest net als Duitsland gebied afstaan. In 1922 viel het Ottomaanse rijk en werd het gebied verdeeld onder Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. Griekenland zou ook stukken krijgen en misschien zelfs hun oude hoofdstad Istanbul! Ook de [[Koerden]] zouden een eigen land krijgen. Toch ging het Ottomaanse Rijk door als Turkije. De Turken kregen het noordelijke deel. Na de Eerste Wereldoorlog kwam er een [[Turkse Onafhankelijkheidsoorlog]]. Met deze oorlog wilde Turkije zich onafhankelijk maken van de geallieerden. De [[Vrede van Lausanne (1923)|Vrede van Lausanne]] legde de Turkse grenzen vast. Tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] bleef Turkije wel neutraal.
  
  +
Later zou het westelijke deel van het Romeinse Rijk vallen. Het oostelijke gedeelte bleef echter bestaan, onder de naam het [[Byzantijnse Rijk]]. Het Byzantijnse Rijk was christelijk en had te maken met verschillende afscheidingsbewegingen, waaronder in Syrië en Egypte. De keizer van het rijk probeerde de oude delen van het West-Romeinse Rijk te heroveren. Zo werden onder meer Italië, Zuid-Spanje en Noord-Afrika terug veroverd, maar veel van deze gebieden werden later weer veroverd door andere volkeren. Ondertussen namen de [[Arabieren]] grote delen van het rijk in het Midden-Oosten en in Noord-Afrika in. Om het rijk te beschermen werd de macht van de keizer vergroot. Ook werd het [[Latijn]] vervangen door het [[Grieks]].
   
  +
[[Bestand:Byzantium1204-nl.svg|right|300px|thumb|De vele kruisvaarderstaten, waaronder het [[Latijnse Keizerrijk]], rond 1204.]]
−
Turkije bezat nog steeds [[Cyprus]] samen Groot-Brittannië. In 1960 werd het Britse deel van Cyprus onafhankelijk. Pas in 1983 werd het Turkse deel van Cyprus onafhankelijk. Dit werd wel een nieuw land [[Noord-Cyprus]]. Turkije is tot nu toe het enige land dat Noord-Cyprus als land erkent.
  
  +
Het Byzantijnse Rijk wist de Bulgaren te verslaan, maar verloor een groot gedeelte in Italië aan de [[Pauselijke Staat]]. Het rijk wist wel de Arabieren buiten de deur te houden en verloor enkel [[Kreta]]. Ondertussen was het rijk in strijd met de paus over de verering van beelden. Het [[iconoclasme]], zoals dit genoemd werd, zorgde ervoor dat het Byzantijnse Rijk verzwakte en verslechterde de banden met de kerk. Uiteindelijk was het resultaat dat de [[Oosters-Orthodoxe Kerk]] zich afsplitste van de Katholieke Kerk. Hierna beleefde het rijk een enorme opleving. Het rijk wist opnieuw de Bulgaren te verslaan en het [[Kievse Rijk]] tot het orthodoxisme te bekeren. In 1054 werd de breuk door middel van het [[Oosters Schisma]] bevestigd. Het rijk wist enorme gebieden op de Balkan te veroveren.
  +
  +
Ondertussen takelde het rijk op sociaal en economisch gebied af. Het rijk had contacten met het westen en dat zorgde voor veel haat onder de bevolking. Ook het bondgenootschap met het rijke [[Venetië]] betaalde zijn tol. De paus organiseerde de [[Kruistochten]] en dat had ook invloed op het Byzantijnse Rijk. Het rijk werd ingenomen door de kruisvaarders. Constantinopel werd de hoofdstad van het door hun gestichte [[Latijnse Keizerrijk]]. Er waren verschillende van dit soort ''kruisvaardersstaten''. Ook de gebieden op de Balkan verdwenen doordat veel volkeren onafhankelijkheid wilden. Het Byzantijnse verschrompelde tot een klein staatje. Rond 1350 begonnen de [[Turken]] de resten van het rijk te veroveren en stichtten er hun eigen rijk.
  +
  +
===Het Ottomaanse Rijk===
  +
[[Bestand:Rise_and_Fall_of_the_Ottoman_Empire_1300-1923int.gif|left|300px|thumb|De opkomst en val het [[Ottomaanse Rijk]].]]
  +
Het rijk van de Turken noemen we het [[Ottomaanse Rijk|Ottomaanse of Osmaanse Rijk]]. Na het [[Beleg en val van Constantinopel|beleg en de val van Constantinopel]] was he Byzantijnse Rijk ten einde. De Turken leefden oorspronkelijk een stuk noordelijker, maar werden verjaagd door de [[Mongolen]]. In deze tijd groeide het Ottomaanse Rijk. Het veroverde vele gebieden, waaronder Griekenland en een heel stuk van de Balkan. Hierdoor werd het rijk langzamerhand een wereldrijk, waarbij het een groot gedeelte van de Arabische wereld, Perzië en Noord-Afrika veroverde. Constantinopel werd ook de hoofdstad van dit land, waar ging verder onder de naam Istanboel. Cultureel bloeide het rijk op, maar gedurende de 17e eeuw kwam hier een einde aan. De Turken brachten de [[islam]] en de [[Turks]]e taal naar Turkije.
  +
  +
Rond 1700 bleek de positie van het rijk ernstig verzwakt. Het Ottomaanse Rijk had verschillende oorlogen verloren en ook waren er binnen het rijk verschillende opstanden. In de 18e eeuw werd [[Rusland]] de grootste vijand van het rijk en voerde ook een aantal verschillende oorlogen tegen het rijk. De sultan, die het rijk bestuurde, leefde ondertussen in grote luxe. In onder meer [[Engeland]], [[Oostenrijk]] en [[Frankrijk]] raakte men geïnspireerd door de uitbundige stijl en deze raakte in de mode. Veel Duitse componisten lieten hun muziek ook inspireren op de Ottomaanse marsliederen. In veel meubilair, schilderijen en andere kunst uit deze tijd is de Ottomaanse kunst te merken. Dit wordt [[turkomanie]] genoemd en de periode die daarbij hoort is de Tulpenperiode.
  +
  +
[[Bestand:C._van_Loo_Sultane.jpg|right|300px|thumb|De schilderkunst tijdens de [[turkomanie]]]]
  +
Desalniettemin raakte het rijk in verval. Veel Europese landen liepen voor op economisch en militair terrein voor op het rijk. Rusland veroverde in het noorden gebieden en Frankrijk begon ondertussen met de verovering van [[Egypte]], wat later overging op de Engelsen. Het Ottomaanse Rijk was tevens een [[kalifaat]], maar volgens veel inwoners was dit al in 1258 ten einde gekomen met de vernietiging van [[Bagdad]]. De sultans probeerde in de islamitische wereld banden te creëren door middel van het kalifaat. Op deze manier probeerde het rijk vrienden te maken in de Arabische wereld om zich tegen vijanden te beschermen en opstanden te onderdrukken. Waar het land in het oosten en zuiden vrienden maakte, verloor het in het westen en noorden veel grond. Veel Balkanlanden wilden onafhankelijk worden nadat de [[Franse Revolutie]] was uitgebroken. Onder meer [[Griekenland]] en [[Servië]] werden in deze jaren onafhankelijk. Het werd de sultans duidelijk dat ze het rijk moesten moderniseren, wat gedeeltelijk effect had.
  +
  +
Toen het rijk de [[Krimoorlog]] tegen Rusland verloor had dit een grote depressie onder de bevolking als gevolg. Opnieuw verloor het rijk in Oost-Europa veel grond. Het [[verdrag van Berlijn]] uit 1878 zorgde ervoor dat het aantal Europese gebieden sterk werd teruggedrongen. Opnieuw ging het rijk een periode van modernisering tegemoet. Er werd iets gedaan aan de enorme [[staatsschuld]]en en er kwamen importrechten. Vanaf 1890 ging het weer iets beter met het rijk, maar vanaf 1908 maakte het rijk een sprong terugwaarts. Het rijk viel langzaam uiteen. In 1914 deed het rijk mee aan de [[Eerste Wereldoorlog]] en koos de kant van [[Duitsland]] en [[Oostenrijk-Hongarije]]. [[Bestand:Treaty_of_Lausanne_1912.jpg|left|300px|thumb|De Ottomanen overleggen met de Italianen in [[Lausanne]] over het einde van de [[Italiaans-Turkse Oorlog]]]]
  +
Het idee was om zo het Ottomaanse Rijk te redden en Rusland te verslaan. Heel veel succes was de oorlog niet. Veel aanvallen mislukte en bijna gebieden in het Midden-Oosten gingen verloren. Toen Rusland in 1915 optrok naar het rijk, besloten een aantal Armeniërs een eigen staat te stichten. Dit leidde tot de [[Armeense genocide]], die door de Turken zelf de Armeense kwestie wordt genoemd. De genocide kostte meer dan een miljoen mensen het leven en is tot op de dag van vandaag erg omstreden.
  +
  +
In 1918 sloot het Ottomaanse Rijk vrede met [[Rusland]] en kreeg zo veel gebieden in het noorden terug. Echter, een half jaar later was het rijk verslagen. Er werd besloten om Turkije te verdelen onder Fransen, de Britten en de Italianen. Ook zou er een Armeense staat komen en zou Griekenland heel Thracië en eilanden krijgen. Griekenland maakte gebruik van de verzwakte positie en veroverde grote delen van Turkije, maar dit leidde uiteindelijk tot een opstand onder de Turken.
  +
  +
===Het ontstaan van Turkije===
  +
[[Bestand:MustafaKemalAtaturk_oval.png|right|300px|thumb|[[Mustafa Kemal Atatürk]], de eerste president van Turkije]]
  +
[[Mustafa Kemal Atatürk]] greep in alle chaos de macht, waarmee het Ottomaanse Rijk ten einde was. De hoofdstad werd verplaatst naar [[Ankara]]. Ook ging Turkije direct in de [[Turkse Onafhankelijkheidsoorlog]] en maakte zich onafhankelijk van de Geallieerden. Tevens voerde het oorlog met Griekenland in de [[Grieks-Turkse Oorlog]]. De oorlog leidde tot grote moordpartijen onder zowel de Grieken als de Turken. In 1922 kwam er echter een wapenstilstand en in 1923 werden de grenzen van het huidige Turkije vastgesteld in het [[Vrede van Lausanne (1923)|verdrag van Lausanne]].
  +
  +
Atatürk stichtte het moderne Turkije en moderniseerde het land ook heel erg. Hij wilde af van het ouderwetse en slecht georganiseerde Ottomaanse Rijk en richtte Turkije in naar westers voorbeeld. Het sultanaat werd afgeschaft en de [[imam]]s werden voortaan door de staat benoemd. Ook werd het Arabische alfabet vervangen door het Latijnse alfabet, kregen vrouwen in 1926 (als een van de eerste landen ter wereld) stemrecht en werd het dragen van een [[fez]] verboden. De fez stond symbool voor het Ottomaanse Rijk, terwijl Turkije vernieuwing wilde. Atatürk overleed uiteindelijk in 1938.
  +
  +
Tijdens de Tweede Wereldoorlog bleef Turkije neutraal. Het land wilde de Eerste Wereldoorlog voorkomen. Toch hielp Turkije om [[joden]] te laten vluchtten en was een belangrijke route. Turkije gebruikte ook zijn macht om het Duitse Jodenvervoer door het land te stoppen. In februari 1945 verklaarde Turkije alsnog Duitsland en Japan de oorlog, maar dit was meer een symbolische daad. Turkije heeft niet daadwerkelijk gevochten, maar wilde zijn steun aan de Geallieerden uitspreken.
  +
  +
===Het moderne Turkije===
  +
[[Bestand:Babacan_Erdogan_Obama.jpg|left|300px|thumb|President [[Erdogan]] bezoekt de Amerikaanse president [[Barack Obama]].]]
  +
Turkije werd meer verboden met het westen na de Tweede Wereldoorlog. In 1948 trad het land toe tot de [[Raad van Europa]] en in 1952 samen met Griekenland tot de NAVO. Dit was vooral een strategisch doel. Turkije grensde namelijk aan de [[Sovjet-Unie]] en bovendien werd de Bosporus veel door de Russen gebruikt. In 1961 was Turkije tevens onderdeel van de [[Cubacrisis]]. Nadat de Sovjets raketten op [[Cuba]] hadden geplaatst (dichtbij de VS), plaatsten de Amerikanen ze bij in Turkije. Uiteindelijk werden ze snel weggehaald tot de ruzie afkoelde.
  +
  +
Samen met Griekenland en het [[Verenigd Koninkrijk]] onderhandelde Turkije over [[Cyprus]]. Dit eiland was tot 1960 in bezit van het Verenigd Koninkrijk, maar het eiland werd een onafhankelijk land. Zowel Griekenland als Turkije claimden het land. Cyprus ligt immers voor de kust van Turkije, maar de bevolking is grotendeels Grieks. In een verdrag werd afgesproken dat Cyprus onafhankelijk bleef en zich niet mocht binden of samenvoegen met een andere staat. Desondanks was er in Turkije angst voor de [[Enosis]], de toevoeging van Cyprus tot Griekenland. In 1974 viel Turkije daarop Cyprus binnen en riep de [[Turkse Republiek Noord-Cyprus]] uit op het noordelijke deel van het eiland. Dit land wordt tegenwoordig enkel door Turkije erkend en levert zo nu en dan spanningen op met zowel Griekenland als Cyprus.
  +
Ondertussen waren er in Turkije al drie staatsgrepen geweest; in 1960, in 1971 en 1980. De staatsgreep van 1980 wordt gezien als een van de heftigste. 200.000 jongeren zijn toen vervolgd en honderden zijn ter dood veroordeeld. De staatsgreep zorgde er ook voor dat Turkije uit de Raad van Europa werd gezet. De verandering van Atatürk leidde er ook toe dat minderheden, zoals de [[Koerden]], minder rechten hadden. Tegenwoordig is er nog steeds een strijd met de Koerdische minderheden in het land en wordt de [[Koerdische Arbeiderspartij]] als terroristische organisatie gezien. Sinds 2005 zijn er tevens onderhandelingen met de Europese Unie om toe te treden en is inmiddels doorreizen van en naar Turkije makkelijker gemaakt. Turkije helpt tevens mee in [[Syrië]] tegen de bestrijding van [[IS]], wat leidt tot veel aanslagen in het land. In 2016 er tevens een nieuwe poging tot een staatsgreep gedaan. Mesen vrezen dat FETÖ (Turks erkend terroristische vereniging) het brein achter het spel is. Andere mensen, vooral tegenstanders van Erdo[[Recep Tayyip Erdoğan|ğ]]<nowiki/>an, vertellen dat het gepland was om zo meer macht te krijgen. De staatsgreep is mislukt doordat iedereen verzet toonde nadat de Turkse president in een live-uitzending vertelde op de straten te gaan.
   
 
==Geografie==
  
==Geografie==
  +
=== Grote steden===
−
[[Bestand:Adalar 6964.jpg|300px|thumb|[[Zee van Marmara]].]]
  
  +
{| class="infobox" style="text-align:center; width:97%; margin-right:10px; font-size:90%"
  +
! colspan="11" align="center" | Lijst met de 10 grootste steden
  +
|-
  +
! rowspan="23" width:150 |<br />
  +
[[Bestand:DSC03832_Istanbul_-_Aya_Sophia_-_Foto_G._Dall%27Orto_24-5-2006.jpg|200px|Istanboel]]<br />[[Istanboel]]<br />
  +
[[Bestand:Izmir_Turkey.jpg|200px|Izmir]]<br />[[Izmir]]<br />
  +
[[Bestand:Gaziantep3-Verity_Cridland.jpg|200px|Gaziantep]]<br />[[Gaziantep]]<br />
  +
! align="center" style="background:#f5f5f5;" | Nummer
  +
! align="center" style="background:#f5f5f5;" | Stad
  +
! align="center" style="background:#f5f5f5;" | Inwoners
  +
! align="center" style="background:#f5f5f5;" | Provincie
  +
! rowspan="23" width:150 |
  +
[[Bestand:Cinnah_Ve_atakule_-_panoramio.jpg|200px|Ankara]]<br />[[Ankara]]<br />
  +
[[Bestand:Cumal%C4%B1k%C4%B1z%C4%B1k-Bursa_-_panoramio_-_HALUK_COMERTEL_(3).jpg|200px|Bursa]]<br />[[Bursa]]<br />
  +
[[Bestand:Ta%C5%9Fk%C3%B6pr%C3%BC,_Adana_1_(34243582532).jpg|200px|Adana]]<br />[[Adana]]<br />
  +
|-
  +
  +
|-
  +
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 1 || align="center" | '''[[Istanboel]]''' || align="center" | 11.000.144 || align="center" | Istanboel
  +
|-
  +
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 2 || align="center" | '''[[Ankara]]''' || align="center" | 3.832.981 || align="center" | Ankara
  +
|-
  +
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 3 || align="center" | '''[[Izmir]]''' || align="center" | 2.656.148 || align="center" | Izmir
  +
|-
  +
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 4 || align="center" | '''[[Bursa]]''' || align="center" | 1.466.266 || align="center" | Bursa
  +
|-
  +
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 5 || align="center" | '''[[Adana]]''' || align="center" | 1.392.490 || align="center" | Adana
  +
|-
  +
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 6 || align="center" | '''[[Gaziantep]]''' || align="center" | 1.208.666 || align="center" | Gaziantep
  +
|-
  +
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 7 || align="center" | '''[[Konya]]''' || align="center" | 993.744 || align="center" | Konya
  +
|-
  +
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 8 || align="center" | '''[[Antalya]]''' || align="center" | 798.507 || align="center" | Antalya
  +
|-
  +
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 9 || align="center" | '''[[Kayseri]]''' || align="center" | 712.778 || align="center" | Kayseri
  +
|-
  +
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 10 || align="center" | '''[[Mersin]]''' || align="center" | 635.714 || align="center" | Mersin
  +
|}
  +
 
=== Landschap ===
  
=== Landschap ===
  +
[[Bestand:Akhurian_River_Gorge.jpg|left|300px|thumb|Het [[Armeens Hoogland]] ligt ondanks de naam voor het grootste gedeelte in Turkije]]
−
De landschappen van Turkije kunnen in zes delen onderscheiden worden. Dat zijn:
  
  +
De [[Anatolische hoogvlakte]] vormt het belangrijkste gebied in Turkije. Het gebied ligt tussen de 2000 en 2500 meter hoog, heeft haast geen bomen en is grotendeels woestijnachtig. In het noorden en het zuiden van de hoogvlakte bevinden zich grote gebergten en in het westen een iets kleiner gebergte. Een derde van de hoogvlakte bestaat uit zoute grond en zoute [[moeras]]sen. Het water kan hier eigenlijk nergens naartoe. Al het water stroomt naar een zoutmeer, het [[Tuz Gölü]]. Naar het oosten toe loopt de hoogvlakte over in het [[Armeense Hoogland]]. Het [[Pontisch Gebergte]] in het noorden en de [[Antitaurus]] komen hier samen zorgen voor een bergachtig landschap. Hier kun je ook de hoogste berg van het land vinden, de [[Ararat]] van 5156 meter hoog. In dit gebied komt ook het meeste [[vulkanisme]] voor en de meeste bergen bestaan ook uit vulkanisch gesteente.
−
# De kuststrook langs de [[Zwarte Zee]]
  
  +
−
# De streken langs de [[Zee van Marmara]]
  
  +
Rond de kusten is het landschap vaak erg groen en vruchtbaar. De rivieren hebben hier diepe kloven in de kusten gesneden. Een bekend voorbeeld hiervan is de [[Turkse Rivièra]] aan de Middellandse Zeekust, wat onder toeristen een geliefde bestemming is. Het schiereiland Thracië heeft hetzelfde landschap als deze kusten, maar hier zijn ook veel moerassen te vinden. Voor de grootte van het land, heeft Turkije heel weinig rivieren. De meeste rivieren beginnen op de Anatolische hoogvlakte en stromen vervolgens in alle richtingen de zee in. Bij de zee stroomt het rivierwater in het rustige zeewater, waardoor er vaak [[delta|delta's]] ontstaan. De meeste Turkse rivieren zijn ondiep en daardoor ongeschikt voor scheepsvaart. De grootste rivier in Turkije is de [[Kizil Irmak]] met een lengte van 1150 kilometer. De naam betekend ''Rode rivier'', vanwege het rode tintje van het water, en wordt vooral gebruikt voor het opwekken van elektriciteit ([[waterkracht]]).
−
# Het [[Egeïsch gebied]]
  
  +
−
# Het zuidelijke gebied aan de [[Middellandse Zee]], ook wel [[Turkse Rivièra]]
  
  +
Turkije ligt voor het grootste gedeelte op de [[Anatolische Plaat]]. Dit is een kleine aardplaat tussen de grote aardplaten waar Europa, Azië en het Midden-Oosten op liggen. De heftigste aardbevingen komen voor in het noorden, langs de [[Noord-Anatolische Breuk]] bij de [[Zwarte Zee]]kust. Dit komt doordat de Anatolische Plaat zit ingeklemd tussen de Arabische en Euro-Aziatische Plaat. In het oosten is een soort gelijke breukzone. Het resultaat is dat Turkije zich langzaam richting Griekenland beweegt, wat ook daar voor (kleine) aardbevingen zorgt.
−
# De Anatolische hoogvlakte
  
−
# Het bergland van [[Oost-Anatolië]]
  
   
 
=== Klimaat ===
  
=== Klimaat ===
  +
[[Bestand:Dere_Suites_Cappadocia_12.JPG|right|300px|thumb|Veel vakantiegangers kennen Turkije van het warme zomerse klimaat aan de [[Turkse Riviera]], maar Turkije heeft meer klimaten...]]
−
In Turkije kun je in één [[seizoen]] vele verschillende klimaten hebben. Bijvoorbeeld is het in de winter in het zuiden nog steeds erg warm, terwijl het in het noorden wel lente lijkt en het in het oosten van het land bitter koud kan zijn! Turkije is hierin niet uniek: ook andere grote landen hebben meerdere klimaten, en zelfs het kleine maar bergachtige Georgië, ten noordoosten van Turkije, heeft meerdere klimaten. Turkije is voor veel Nederlanders bekend als een mediterraan vakantieland. Het noordoosten van Turkije ontvangt echter nog meer neerslag dan Nederland en België, en in de bergen wordt het daar zelfs in de zomer soms niet meer dan een paar graden! Verder kan het ook extreem warm worden, max. 60 graden.
  
  +
Turkije heeft grof gezien twee verschillende klimaten. In Thracië en langs de kusten is er het [[Middellandse Zeeklimaat]]. De winters zijn hier zacht en de zomers warm. De neerslag valt hier vooral in de wintermaanden, terwijl de zomer maanden vaak droog en zonnig zijn. Veel toeristen komen kennen Turkije vaak vanwege dit klimaat, waarin zij vaak in de zomer komen voor een zonvakantie. Het oosten van het land heeft een [[landklimaat]]. Neerslag valt hier in alle jaargetijden. De zomers zijn hier warm en winters koud. In het midden heeft Turkije te maken met het [[steppeklimaat]]. De winter zijn hier vaak koel en de zomers erg warm. Neerslag valt er haast niet. Hierdoor is het in Turkije vaak zo dat in hetzelfde seizoen er verschillende weerstypen zijn.
  +
  +
Toch is er ook een algemeen klimaat voor heel Turkije. In de wintermaanden kan sneeuw in heel Turkije voorkomen. Landinwaarts blijft dit echter vaker liggen (voor langere tijd), terwijl dit aan de kusten slechts een paar dagen is. Ook komt sneeuw aan de kusten veel minder voor dan in het binnenland, waar het vaak maandenlang kan sneeuwen. Ook valt de meeste neerslag in Turkije in de wintermaanden. Tussen november en maart is het vaak erg nat. In de zomer is vaak erg warm en zonnig in heel Turkije. In het noorden is het echter warmer dan in het zuiden. Waar de badplaatsen aan het zuidkust als aangenaam beschouwd kunnen worden, zijn de badplaatsen in het noorden erg heet.
  +
  +
===Flora en fauna===
  +
[[Bestand:Kursunlu_waterfall_-_panoramio.jpg|left|300px|thumb|De [[Kurşunlu]]-waterval. De vele verschillende landschappen zorgen voor de vele verschillende soorten planten.]]
  +
Turkije telt maar liefst 9222 soorten planten. Dit heeft te maken met de verschillende klimaten en landschappen waar Turkije mee te maken heeft. Veel van deze landschappen liggen erg afgelegen en zijn daardoor behouden. Voorbeelden zijn eilanden en gebergten. Vooral tussen het [[Taurusgebergte]] en het Pontische Gebergte komen veel unieke plantensoorten voor. Veel van deze planten zijn beschermd en zijn verboden om te plukken. In de Turkse moerassen komen vaak [[gladiool|gladiolen]], [[lelie|lelie's]] en [[lipbloem]]en voor. [[Vlinderbloem]]en zijn in heel Turkije te vinden en er zijn daarvan 391 soorten te vinden. Verder komen ook [[orchidee]]ën, [[klokjesbloem]]en en [[klaver]]soorten vaak voor. [[Tulp]]en en andere bolgewassen komen oorspronkelijk uit Turkije. Hoeveel Nederland het ''Tulpenland'' wordt genoemd, zijn Tulpen oorspronkelijk Turks. De Turkse flora wordt uitgebreid onderzocht door de universiteiten van [[Istanboel]] en [[Erzurum]] en vele wetenschappers uit andere landen.
  +
  +
Qua fauna komen er weinig grote dieren in Turkije voor. Ook zijn er weinig vogels te vinden. Wel komen de [[wolf]], de [[bruine beer]], verschillende [[Gier (vogel)|gier]]en, de [[lannervalk]] en de [[oehoe]] in het hele land voor. Andere vogels komen alleen langs de rivieren en de kusten voor, zoals de [[hop]], de [[bijeneter]] en de [[ijsvogel]]. Veel grote zoogdieren en vogels staan onder druk, maar er worden de laatste jaren vorderingen gemaakt om deze diersoorten te beschermen. Insecten komen door de vele planten wel massaal voor in Turkije. Voornamelijk [[vlinder]]s zijn in Turkije te vinden door de vele bloemen. Nog altijd duiken nieuwe vlindersoorten op die in Turkije leven. De Turkse fauna wordt sinds 50 jaar onderzocht, maar dit gebeurd minder uitgebreid dan de Turkse flora.
  +
  +
==Bevolking==
  +
=== Algemeen===
  +
[[Bestand:Mercado_de_las_especias,_Estambul,_Turqu%C3%ADa,_abril_de_2011.JPG|left|300px|thumb|Een Turkse marktkraam met vele peulvruchten en specerijen. Eten kopen op de markt is vrij gewoon in Turkije.]]
  +
In Turkije wonen ruim 80 miljoen mensen. 70% van hen leeft in steden, waardoor de [[verstedelijking]] in Turkije erg hoog is. De afgelopen honderd jaar is de Turkse bevolking explosief gegroeid; begin vorige eeuw woonden er slechts 12 miljoen mensen in Turkije. De bevolking van het land groeit nog steeds, maar dit gaat steeds minder hard. Het [[geboortecijfer]] is 19 op 1000 mensen, terwijl het [[sterftecijfer]] slechts 8 op 1000 mensen is. Het geboortecijfer is dus twee keer zo hoog als het sterftecijfer. Gemiddeld worden er iets meer mannen geboren dan vrouwen. Toch worden vrouwen (78 jaar) gemiddeld ouder dan mannen (72 jaar). Het gemiddelde ligt echter een [[levensverwachting]] van 75 jaar.
   
  +
Veel Turken hebben familie in het buitenland wonen. Vanaf de jaren 60 zocht men in [[West-Europa]] goedkopere arbeidskrachten en deze werden onder andere gevonden in Turkije. De Turkse gastarbeiders trokken vooral de Germaanse landen, zoals [[Nederland]], [[België]], [[Duitsland]] en [[Oostenrijk]]. Vooral Duitsland heeft een grote groep inwoners met een Turkse achtergrond. Ook in Nederland, Oostenrijk en België vormt deze groep een grote minderheid. Volgens het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken wonen er 6 miljoen Turken buiten Turkije. Veel van deze Turkije bezoeken jaarlijks hun familie tijdens de zomervakantie en verblijven hier een aantal weken. Veel Turken in het buitenland hebben een [[dubbele nationaliteit]]. Dit betekent dat ze zowel een Turks paspoort als het paspoort van het land waarin ze wonen hebben. Dit is vooral handig tijdens de familiebezoeken, aangezien het reizen makkelijker maakt. Ook komt dit doordat men de Turkse nationaliteit niet kan opheffen en Turkije ook de nationaliteit erkent aan het nageslacht van deze immigranten.
−
===Flora en Fauna===
  
−
In Turkije zijn veel planten te zien. Bijvoorbeeld: bloemen, rozen, bomen en nog veel meer. In het Pontische gebergte en Taurusgebergte komen veel unieke planten voor. Deze planten zijn beschermd, en het is verboden om ze zonder toestemming mee te nemen van een vakantie. Enkele bloemen die in Nederland populair zijn geworden die hun oorsprong in de bergen van Turkije vinden zijn de tulpen en hyacinten. En in Centraal en Zuid-Turkije kun je bananenbomen vinden.
  
   
  +
Turkije is een stuk moderner dan andere Arabische landen. Dit is aan heel erg veel dingen te zien. Zo is er een scheiding tussen godsdienst en staat, kregen vrouwen al vroeg stemrecht en mogen gewoon werken. Ook is [[homoseksualiteit]] er toegestaan, maar over het algemeen niet geaccepteerd. Toch is Turkije conservatiever dan veel westerse landen, maar de afgelopen wordt Turkije een stuk moderner.
−
Er zijn ook veel wilde dieren, zoals bruine beren, herten, everzwijnen, wolven en hyena's. Pas sinds een paar jaar is het houden van huisdieren populair in Turkije. De meeste honden en katten leven nog altijd op straat, hoewel ze goed worden verzorgd door omwonenden. De meeste straathonden in Turkije zijn ingeënt tegen ziektes.
  
−
Dieren die in Turkije veel worden gehouden door boeren zijn schapen en geiten in het midden en zuiden van het land, en koeien in het noorden.
  
   
  +
=== Bevolkingsgroepen ===
−
==Demografie==
  
  +
[[Bestand:A_group_of_Kurdish_men_with_traditional_clothing_at_Hawraman,_Kurdistan.jpg|right|300px|thumb|Naast de Turken zelf vormen de [[Koerden]] de grootste bevolkingsgroep van het land met 14,5 miljoen inwoners.]]
−
[[Bestand:Lev Ist Tur 1.jpg|300px|thumb|Miljoenenstad [[Istanboel]]]]
  
  +
De inwoners van Turkije dat zijn vooral Turken maar ook Koerden, Arabieren, Arameeërs, Armeniërs, Syriërs, Bulgaren, Grieken, Joegoslaven, Albanezen en Russen. De Koerden zijn de grootste etnische minderheid in Turkije. De andere minderheden zijn in aantal zeer klein. Het Turkse volk is geen oorspronkelijk ras, het is voornamelijk een mengelmoes van Turkse nomaden met de lokale Griekse, Armeense, Perzische en Georgische volken. Meer dan een kwart van de Turkse bevolking is daarnaast afstammeling van vluchtelingen uit de [[Balkan]], de [[Krim]], de [[Kaukasus]], de [[Wolgaregio]] , [[Zuid-Europa]] of [[Centraal-Azië]]. In de afgelopen jaren zijn ook veel vluchtelingen uit Iran en Syrië naar Turkije gekomen. Volgens de Turkse overheid zouden sinds het begin van de [[Syrische burgeroorlog]] (2011) al meer dan 1 miljoen Syriërs naar Turkije zijn gevlucht.
−
=== Bevolking ===
  
−
De inwoners van Turkije dat zijn vooral Turken maar ook Koerden, Arabieren, Syriërs, Bulgaren, Grieken, Joegoslaven,Albanezen en Russen. De Koerden zijn de grootste etnische minderheid in Turkije. De andere minderheden zijn in aantal zeer klein. Het Turkse volk is geen oorspronkelijk ras, het is voornamelijk een mengelmoes van Turkse nomaden met de lokale Griekse, Armeense, Perzische en Georgische volken. Meer dan een kwart van de Turkse bevolking is daarnaast afstammeling van vluchtelingen uit de [[Balkan]], de [[Krim]], de [[Kaukasus]], de [[Wolgaregio]] , [[Zuid-Europa]] of [[Centraal-Azië]]. In de afgelopen jaren zijn ook veel vluchtelingen uit Iran en Syrie naar Turkije gekomen. Volgens de Turkse overheid zouden sinds het begin van de Syrische burgeroorlog al meer dan 1 miljoen Syriers naar Turkije zijn gevlucht.
  
   
 
De meeste Turken hebben een bleke tot lichtgetinte huid en vaak donkerbruin haar en lichtbruine ogen. Maar er zijn ook veel Turken met blauwe ogen en blond tot bruin haar. De oorspronkelijke Turken uit Centraal-Azië hadden een bleke huid en donkere (spleet-)ogen, maar naarmate zij vermengden met de zuid-Europese en Midden-Oosterse (voornamelijk Perzische) volkeren kregen zij steeds meer een Europees uiterlijk. In het midden en noordoosten van Turkije zijn blauw/groene ogen en blond of rood haar met sproeten niet ongewoon. Dit komt omdat er in deze delen van het land vroeger andere volkeren leefden, zoals het Keltische volk de Galaten, en volkeren uit de Kaukasus. Ook door het klimaat krijgen de Turken een verschillende huidskleur. In het regenachtige noorden van Turkije krijgen mensen maar weinig zon te zien (met de regio Trabzon als absoluut minimum), terwijl mensen aan de zuidkust zelfs nog in de winter een zonnig klimaat hebben. Ook in de centrale regio's van Turkije en in het zuidoosten heeft de hevige intensiteit van de zon invloed op de huid, net als in andere aspecten van het leven, de cultuur en architectuur.
  
De meeste Turken hebben een bleke tot lichtgetinte huid en vaak donkerbruin haar en lichtbruine ogen. Maar er zijn ook veel Turken met blauwe ogen en blond tot bruin haar. De oorspronkelijke Turken uit Centraal-Azië hadden een bleke huid en donkere (spleet-)ogen, maar naarmate zij vermengden met de zuid-Europese en Midden-Oosterse (voornamelijk Perzische) volkeren kregen zij steeds meer een Europees uiterlijk. In het midden en noordoosten van Turkije zijn blauw/groene ogen en blond of rood haar met sproeten niet ongewoon. Dit komt omdat er in deze delen van het land vroeger andere volkeren leefden, zoals het Keltische volk de Galaten, en volkeren uit de Kaukasus. Ook door het klimaat krijgen de Turken een verschillende huidskleur. In het regenachtige noorden van Turkije krijgen mensen maar weinig zon te zien (met de regio Trabzon als absoluut minimum), terwijl mensen aan de zuidkust zelfs nog in de winter een zonnig klimaat hebben. Ook in de centrale regio's van Turkije en in het zuidoosten heeft de hevige intensiteit van de zon invloed op de huid, net als in andere aspecten van het leven, de cultuur en architectuur.
   
 
===Taal===
  
===Taal===
  +
[[Bestand:Ataturk-September 20, 1928.jpg|thumb|left|200px|Vader des vaderlands [[Atatürk]] leert in 1928 de bevolking het nieuwe alfabet. Voor 1928 werd het [[Turks]] namelijk geschreven in [[Arabisch]]e schrift, maar sindsdien in het [[Latijn]]se schrift.]]
−
In Turkije is Turks de officiële taal. 90,5% van de Turkse bevolking spreekt Turks. Daarnaast zijn er nog andere talen, zoals [[Koerdisch]], [[Arabisch]] en [[Armeens]]. Sinds 1928 wordt het Turks volgens het [[Latijnse alfabet]] geschreven. Verders worden in het Turks veel woorden uit het [[Frans]], [[Arabisch]] en [[Perzisch]] gebruikt. Sinds 2011 wordt er naast Turks en Engels onderwijs ook onderwijs in andere talen in Turkije aangeboden. Het Turks is geen Europese taal. Het is geen famillie van de talen die in Nederland normaal worden onderwezen. Taalwetenschappers weten nog niet zeker hoe het Turks is ontstaan, maar het vertoont de meeste overeenkomsten met het Mongools, Koreaans en het Japans. Deze talen hebben een compleet andere grammatica als Europese talen zoals het Nederlands, Engels of Frans. Het is dus zeer moeilijk om het Turks goed te leren, en ook voor Turken is het lastig om foutloos een Europese taal te leren op latere leeftijd. Van de talen die in Europa worden gesproken lijkt het Turks het meest op het Hongaars, en iets minder op het Ests en Fins. Als je de dode taal Latijn kunt begrijpen wordt het leren van het Turks ook iets makkelijker, omdat de grammatica van de taal er een beetje op lijkt. Als je Perzisch, Arabisch of Grieks spreek zul je ook veel woorden in het Turks herkennen.
  
  +
In Turkije is Turks de officiële taal. 90,5% van de Turkse bevolking spreekt Turks. Daarnaast zijn er nog andere talen, zoals [[Koerdisch]], [[Arabisch]], [[Aramees]] en [[Armeens]]. Sinds 1928 wordt het Turks volgens het [[Latijnse alfabet]] geschreven. Daarvoor werd het Arabische gebruikt. Verders worden in het Turks veel woorden uit het [[Frans]], [[Arabisch]] en [[Perzisch]] gebruikt. Sinds 2011 wordt er naast Turks en Engels onderwijs ook onderwijs in andere talen in Turkije aangeboden. Het Turks is geen Europese taal. Het is geen famillie van de talen die in Nederland normaal worden onderwezen. Taalwetenschappers weten nog niet zeker hoe het Turks is ontstaan, maar het vertoont de meeste overeenkomsten met het Mongools, Koreaans en het Japans. Deze talen hebben een compleet andere grammatica als Europese talen zoals het Nederlands, Engels of Frans. Het is dus zeer moeilijk om het Turks goed te leren, en ook voor Turken is het lastig om foutloos een Europese taal te leren op latere leeftijd. Van de talen die in Europa worden gesproken lijkt het Turks het meest op het Hongaars, en iets minder op het Ests en Fins. Als je de dode taal Latijn kunt begrijpen wordt het leren van het Turks ook iets makkelijker, omdat de grammatica van de taal er een beetje op lijkt. Als je [[Perzisch]], [[Arabisch]] of [[Grieks]] spreek zul je ook veel woorden in het [[Turks]] herkennen.
   
 
===Religie===
  
===Religie===
  +
[[Bestand:Hagia Sophia Mars 2013.jpg|thumb|right|300px|thumb|Eerst kerk, toen moskee en nu museum: de [[Hagia Sophia]] in Istanboel]]
−
De grootste godsdienst in Turkije is de islam. Volgens onderzoek is zo'n 97% van de Turken moslim. Zo'n 2 procent is atheïst. De overige 1% is voornamelijk christelijk, maar er zijn ook kleine groepen yezidi's, zoroastren en bahai in Turkije. Turkije erkend naast de islam 3 andere religies: Het [[Jodendom]], de [[Armeens-orthodoxe Kerk]] en de [[Grieks-orthodoxe Kerk]]. Ook zijn er meerdere Syrische, Aramese, Protestantse en Katholieke kerken in verschillende Turkse steden. De meeste Turken behoren tot de Soennitische tak van de islam. De Turkse cultuur is echter diep beïnvloed door de Soefi-stroming, die haar inspiratie deels uit de vroege islamitische Perzische geloofscultuur haalde. Hierdoor staat Turkije cultureel gezien dichter bij het sjietische Iran dan bij andere Soennitische Islamitische landen zoals die in de Arabische wereld. Een grote minderheid in Turkije, zo'n 25 tot 35% van de bevolking, is Aleviet. Het alevitisme is een stroming, die net als het Soefisme tussen de hoofdstromingen van de islam in valt. Zij geloven in een uiterst persoonlijke, en in veel gevallen zeer vrije vorm, van islam.
  
  +
De grootste godsdienst in Turkije is de [[islam]]. Volgens onderzoek is zo'n 97% van de Turken moslim. Zo'n 2 procent is [[atheïsme|atheïst]]. De overige 1% is voornamelijk [[christendom|christelijk]], maar er zijn ook kleine groepen [[yezidi|yezidi's]], [[zoroastriërs]] en [[bahai]] in Turkije. Turkije erkend naast de islam 3 andere religies; het [[jodendom]], de [[Armeens-orthodoxe Kerk]] en de [[Grieks-orthodoxe Kerk]]. Ook zijn er meerdere Syrische-Aramese, protestantse en katholieke kerken in verschillende Turkse steden. Ook de oude [[Turks-Orthodoxe Kerk]] vormt een minderheid in Turkije. De meeste Turken behoren tot de [[soennisme|soennitische]] tak van de islam. De Turkse cultuur is echter diep beïnvloed door de [[soefisme|Soefi-stroming]], die haar inspiratie deels uit de vroege islamitische Perzische geloofscultuur haalde. Hierdoor staat Turkije cultureel gezien dichter bij het [[sjiisme|sjietische]] Iran dan bij andere soennitische islamitische landen zoals die in de Arabische wereld. Een grote minderheid in Turkije, zo'n 25 tot 35% van de bevolking, is [[alevitisme|Aleviet]]. Het alevitisme is een stroming, die net als het soefisme tussen de hoofdstromingen van de islam in valt. Zij geloven in een uiterst persoonlijke, en in veel gevallen zeer vrije vorm, van islam.
  +
  +
Qua geloof is Turkije een wat losser land dan andere islamitische landen. Sinds 1928 is de [[staatsgodsdienst]] afgeschaft. Ook mogen Turkse ambtenaren geen religieuze kenmerken dragen, zoals een kruisje of een [[hoofddoek]]. Lang was religieus onderwijs niet toegestaan, maar sinds 1982 mag dit onder streng toezicht van de staat. Andere geloven zijn Turkije toegestaan, maar veel christenen en joden ervaren wel problemen met het uitoefenen van hun geloof.
  +
  +
===Onderwijs===
  +
[[Bestand:Atat%C3%BCrk_schoolroom_wall.jpg|left|300px|thumb|In Turkije hangen in de klaslokalen vaak vier dingen aan de muur; een [[Vlag van Turkije|Turkse vlag]], een kopie van het [[İstiklâl Marşı|Turkse volkslied]], een portret van [[Mustafa Kemal Atatürk]] en een speech van hem aan jongeren.]]
  +
Het Turkse onderwijssysteem begint met de kleuterschool (''anaokulu'') Deze voor kinderen tussen de 3 en 6 jaar oud en is niet verplicht. Het idee van de kleuterschool is dat kinderen alvast een basis leren en vooral leren samen te spelen en samen met elkaar leren om te gaan. De kleuterschool wordt in Turkije gezien als privéonderwijs en hierdoor sturen veel families hun kinderen niet naar de kleuterschool. Zij moeten het namelijk betalen en daardoor is het aantal kinderen op de kleuterschool erg laag. De Turkse overheid is begonnen met een campagne om ouders te steunen in de kosten, zodat meer kinderen naar de kleuterschool gaan. Na de kleuterschool volgen leerlingen tussen hun 6e en 14e jaar de basisschool. Deze is verplicht voor alle leerlingen. De meeste leerlingen gaan naar een openbare school, maar er zijn ook particuliere scholen. Op de basisschool krijgen leerlingen zowel verplichte als keuzevakken. Gemiddeld hebben de leerlingen per dag 6 vakken. In groep 1 t/m 5 hebben alle leerlingen een vaste leerkracht, maar vanaf groep 5 hebben de leerlingen te maken met vakdocenten. Een groot verschil is dat op de basisschool geen onderscheid wordt gemaakt tussen niveaus; alle leerlingen zitten door elkaar. Per jaar wordt gekeken naar de prestaties en daardoor kan het voorkomen dat een leerling een jaar moet herhalen. Na acht jaar krijgen de leerlingen een diploma.
  +
  +
Op 14-jarige leeftijd stromen de leerlingen door naar de middelbare school. Deze kan zich richten op de interesses van de leerling (bijvoorbeeld een bepaald beroep) of is algemeen vormend. Het onderwijs is ingedeeld naar thema en niet naar niveau. Na vier jaar sluiten de leerlingen hun schooltijd af met opnieuw een diploma. Hierna kunnen de leerlingen doorgaan naar het hoger onderwijs, maar dit sluit niet zo goed op elkaar aan. Hierdoor maken veel leerlingen eerst een inhaalcursus. Het hoger onderwijs bestaat uit hogescholen, universiteiten en hogere technologie-instituten. Een opleiding duurt tussen de 2 en 4 jaar. Turkije telt 165 universiteiten, waarvan 62 particulier. Om toegelaten te worden tot een particuliere universiteit, moeten de ouders van de leerling vaak erg rijk zijn.
   
 
==Cultuur==
  
==Cultuur==
  +
=== Tradities===
  +
[[Bestand:TypicalTurkishLivingRoomwithFireplaceandTextilesGuestHouseCappadocia2006photocreditjancadoret.JPG|right|300px|thumb|Een traditioneel ingerichte Turkse woonkamer]]
  +
Turkije kent een aantal tradities, waarvan de meeste teruggaan tot het Ottomaanse tijdperk. Trouwerijen worden in Turkije vaak erg groots gevierd. Bijna alle familieleden en vrienden, ook verre, zijn hierbij aanwezig. Volgens de traditie vraagt een man aan de vader van zijn toekomstige bruid het meisje dat hij leuk vindt de hand. Hier bestaat een verhaaltje over. Hierna zouden de man en de vader een kopje [[Turkse koffie]] drinken, waarbij het suiker door zout vervangen is. Zegt de man hier niets van, dan mag hij het meisje trouwen. Maar als hij boos wordt zal de vader weigeren, aangezien de man geen goed karakter zou hebben. Tegenwoordig komt dit haast niet meer voor en is men ook iets vrijer in partnerkeuze. Desalniettemin is men op het platteland iets vasthoudender. De bruiloften duren hier vaak een aantal dagen en getrouwd wordt er alleen als bepaalde familieleden toestemming geven. Turken trouwen zowel voor de staat als de moskee (de islamitische Turken). Ook maakt de bruid samen met haar moeder een ''çeyiz''. Dit is een handwerk voor in het nieuwe huis.
  +
  +
Vrouwen maakten vroeger hun kleren zelf, net als die voor hun man en kinderen. Deze werden geverfd met plantaardige materialen. Elke streek heeft zijn eigen stijl. Turkse vrouwen hadden ook bepaald soort broek, de ''salvur'', en hoofdtooien. Ook de ''oya'' is erg bekend, een ingewikkeld bloemenmotief dat op [[zijde]] gemaakt werd. Dit werd met de hand gehaakt en vrouwen maakten hier kleding van. De stof was ook buiten het Ottomaanse Rijk erg populair. De mannen maken van de stof ook spreien. De traditie is dat de manier om dit te maken wordt overgegeven van vader op zoon. In Turkije bestaat ook de [[dienstplicht]]. In het 18e levensjaar moeten jongens 18 maanden in dienst van het leger, tenzij ze dit afkopen of bijzondere redenen hebben. Vaak ontvangt men na afloop een cadeau.
  +
  +
Turkije staat bekend als gastvrij en daarom is het niet gek om te worden uitgenodigd voor de [[thee]]. Dit is vaak bij iemand thuis of in een theehuis. Ook een uitnodiging voor een maaltijd komt vaak voor. In vergelijking met de Nederlandse of Belgische cultuur, worden de schoenen in huis niet gedragen. Deze worden bij de voordeur uitgedaan. In plattelandstreken wordt vaak op de grond gegeten van lage tafels. De mensen zitten op kussens en de voeten zitten onder de tafel of onder het kleed. In Turkije worden voeten namelijk als onrein gezien. Ook schept men altijd met de rechterhand op, de linkerhand wordt als vies gezien. Qua kleding is de meeste westerse kleding toegestaan, maar korte rokjes en hele korte broeken kunnen als aanstootgevend worden beschouwd. Dit geldt ook voor het dragen van zwemkleding buiten de zwembaden en het strand. Naaktrecreatie is in heel Turkije verboden.
  +
  +
===De Turkse keuken===
  +
[[Bestand:Beypazar%C4%B1_Sofras%C4%B1.jpg|left|300px|thumb|Een Turkse middagmaaltijd]]
  +
De Turkse keuken is over de gehele wereld bekend en wordt ook gewaardeerd. De keuken heeft lange traditie en heeft en is zowel beïnvloedt door de Arabische als de Griekse keuken. Dit zorgt er ook voor dat de Turkse keuken enorm gevarieerd is. Er zijn zowel vlees- als vegetarische gerechten. Voor het ontbijt eten de Turken vaak brood, [[honing]], kaas, [[olijf|olijven]], tomaten, komkommers en gebraden en gekookte groenten. [[Börek]] en [[dürüm]] zijn twee bekende gerechten, die ook als tussendoortje gegeten kunnen worden. Brood kan worden gegeten met het populaire [[döner kebab]]. Officieel in dit niet helemaal Turks, aangezien het door Turkse migranten voor het eerst in Duitsland is gemaakt. Desalniettemin is het één van de bekendste Turkse gerechten.
  +
  +
Qua hoofdgerechten zijn er de [[sjasliek]], [[sucuk]], [[pastırma]] en verschillende visgerechten. Meeste worden er verschillende groenten bij gebruikt, zoals spinazie, prei, bloemkool, wittekool, aubergine en paprika. Bekende Turkse zoetigheden zijn [[baklava]] en [[Turks fruit]]. Dat de Turken van zoete dingen houden is ook te merken aan bijvoorbeeld de [[Turkse koffie]] en [[Turkse thee]]. Gedroogde vruchten, zoals abrikozen, pruimen, vijgen en dadels, zijn ook erg populair in Turkije. Bekende restaurants in Turkije zijn de [[koffiehuis|koffiehuizen]]. Deze staan bekend om het feit dat men maar voor één kopje thee hoeft te betalen en dat dit vervolgens steeds gratis wordt bijgeschonken.
  +
  +
===Feestdagen===
  +
[[Bestand:Bogazdacumhuriyet2007.jpg|right|300px|thumb|De dag van de Republiek (29 oktober) wordt groots gevierd met onder andere vuurwerk op de [[Bosporus]] bij [[Istanboel]].]]
  +
Turkije heeft verschillende feestdagen. Op de internationale feestdagen [[nieuwjaarsdag]] (1 januari) en de [[dag van de Arbeid]] (1 mei) is men vrij. De dag van de Arbeid is een feestdag speciaal voor werknemers, waarop zij allemaal vrij zijn. Op 23 april viert men de ''Dag van het Kind''. Op deze dag zijn er vele optochten en volksdansen. Veel kinderen dragen gedichten voor, dansen en zingen. Kinderen staan op deze dag dus centraal. Dit valt samen met de herdenking van de omgekomen kinderen tijdens de onafhankelijkheidsoorlog. Op de Jeugd- en Sportdag (19 mei) staat sporten centraal. In veel stadions vormen groepen leerlingen diverse vormen en er zijn uitbundige feestdagen. De datum is tevens het begin van de onafhankelijkheidsoorlog van [[Atatürk]]. Atatürk hield erg veel jongeren en vond dat de toekomst van het land bij hen in handen lag. Op de dag van democratie en nationale eenheid (15 juli) wordt de mislukte poging tot een staatsgreep van 2016 herdacht. Het is hiermee de jongste Turkse feestdag. Op de dag van de Overwinning (30 augustus) wordt de Turkse overwinning op de Grieken in [[Slag bij Dumlupınar]] herdacht. Er worden kransen gelegd, speeches gehouden en er is een militaire parade. Op 29 oktober viert men de dag van de Republiek. Op deze dag herdenkt men de stichting van het moderne Turkije, waarmee een grote modernisering van het land begon. De dag is tevens een belangrijke feestdag. Inwoners zijn ook op de avond aan de dag vooraf vrij.
  +
  +
  +
In Turkije viert men drie islamitische feesten. Dit zijn als eerste het [[suikerfeest]] (3 dagen lang) en het [[offerfeest]] (4 dagen lang). Ook is men de avond vooraf vrij. De meeste Turken zijn al een week voor het offerfeest vrij, in verband met de [[arafa]] en de [[hadj]]. De hadj is de bedevaart naar de stad [[Mekka]], een belangrijke stad voor moslims. De hadj is een van de vijf zuilen en wordt door veel moslims begaan. De arafa wordt gezien als het hoogtepunt van de hadj. De moslims gaan dan naar de vlakte van [[Arafat]] en verblijven hiervan 's middags tot zonsondergang. Op deze dag worden smeekbeden gegeven en kan men vergeving vragen voor de zonden van vorig of komend jaar.
  +
[[Bestand:AUT_vs._TUR_2016-03-29_(001).jpg|left|300px|thumb|Het Turks voetbalelftal]]
  +
 
===Sport===
  
===Sport===
−
Voetbal is de populairste sport van Turkije. Er zijn vier grote teams; Galatasaray, Beşiktaş en Fenerbahçe uit Istanboel en Trabzonspor uit Trabzon. Deze teams hebben veel fans over het hele land en zelfs in Europa. Ook andere teams uit Turkije worden steeds beter, zo heeft Bursaspor onlangs één maal het landskampioenschap veroverd. De kleuren van het nationale team zijn rood en wit, net zoals de vlag van Turkije. De beste prestatie van het Turkse voetbalelftal was de 3e plaats bij het WK in Japan en Korea in 2002. Turken vieren de overwinningen van hun team meestal uitbundig, door bijvoorbeeld toeterend rond te rijden.
 +
Voetbal is de populairste sport van Turkije. Er zijn vier grote teams; Galatasaray, Beşiktaş en Fenerbahçe uit Istanboel en Trabzonspor uit Trabzon. Deze teams hebben veel fans over het hele land en zelfs in Europa. Ook andere teams uit Turkije worden steeds beter, zo heeft Bursaspor onlangs één maal het landskampioenschap veroverd. De kleuren van het nationale team zijn rood en wit, net zoals de vlag van Turkije. De beste prestatie van het Turkse voetbalelftal was de 3e plaats bij het WK in Japan en Korea in 2002. Turken vieren de overwinningen van hun team meestal uitbundig, door bijvoorbeeld toeterend rond te rijden. Bij de vrouwen is volleybal ook heel populair. De vrouwen hebben zelfs een keer het wk gewonnen!
   
  +
===Werelderfgoed===
−
met vrouwen is volleybal ook heel populair de vrouwen hebben zelfs een keer gewonnen met de wk!
 
  +
{{Kolommen2
−
ze worden daar ook genoemd als '' net filler '' in het turks
  
  +
| Kolom1=
  +
* Historische gebieden van [[Istanboel]]
  +
* Nationaal park [[Göreme]] en de rotsen van [[Cappadocië]]
  +
* [[Grote Moskee van Divrigi|Grote Moskee]] en Hospitaal van [[Divrigi]]
  +
* [[Hattusha]], hoofdstad van de Hittieten
  +
* [[Nemrut Dagi]]
  +
* [[Xanthos-Letoon]]
  +
* [[Hierapolis Pamukkale]]
  +
* [[Safranbolu]]
  +
* Archeologisch [[Troje]]
  +
* [[Selimiye-moskee]] en zijn sociaal complex
  +
| Kolom2=
  +
* Neolithische site van [[Çatalhöyük]]
  +
* [[Bursa]] en [[Cumalıkızık]]: de geboorte van het Ottomaanse Rijk
  +
* [[Pergamon]] en zijn veelgelaagde cultuurlandschap
  +
* Cultuurlandschap van het [[Fort van Diyarbakır]] en de [[tuinen van Hevsel]]
  +
* [[Efeze]]
  +
* Archeologische site van [[Ani]]
  +
* [[Aphrodisias]]
  +
* [[Göbekli Tepe]]
  +
}}
   
  +
==Politiek==
−
==Bestuurlijke Indeling==
  
  +
===Nationale politiek===
−
Turkije is verdeelt in 81 provincies. De provincies hebben vaak dezelfde naam als de hoofdstad van de provincie. Er zijn drie uitzonderingen daarop. De Turkse provincies zijn weer verdeelt in districten. In Turkije zijn er in totaal 923 districten. Hieronder zie je een kaartje met alle provincies met de namen erbij.
  
  +
[[Bestand:Recep_Tayyip_Erdo%C4%9Fan_June_2015.jpg|right|250px|thumb|De huidige president Erdoğan (anno 2015)]]
  +
Turkije is een [[parlementaire democratie]] en de [[grondwet]] regelt de staatsinrichting van het land. Waar Nederland en België een koning(in) hebben, heeft Turkije een president. De president is het [[staatshoofd]] van het land. Hij of zij wordt direct door het volk gekozen door een periode van vijf jaar. Vóór 2007 werd de Turkse president gekozen voor een periode van 7 jaar door het parlement. De president heeft een belangrijke functie. Zo ontvangt de president ambassadeurs en staatshoofden van andere landen en legt staatsbezoeken af. Ook geeft de president een gezicht aan het land Turkije. De huidige president is [[Recep Tayyip Erdoğan]] (sinds 2014).
   
  +
Erdoğan heeft tevens de functie van premier. Tot aan 2018 was er een ''premier van Turkije'', maar tegenwoordig is de Turkse president tevens de premier van het land. De premier is het hoofd van de regering. Hij voert samen met de regering wetten uit en maakt wetsvoorstellen. Internationaal was erg veel kritiek toen Turkije de functie van premier via een [[referendum]] afschafte. Er werd gesteld dat Erdoğan de macht naar zich toe aan het trekken is en tevens dat er gefraudeerd was met de uitslag van het referendum.
−
<div style="position: relative;">
  
−
[[Bestand:BlankMapTurkeyProvinces.png|550px|Kaart bestuurlijke indeling Turkije]]
  
   
  +
[[Bestand:Grand_National_Assembly_of_Turkey_MPs_in_June_2015.jpg|left|300px|thumb|Een kijkje in het Turkse parlement]]
−
{{Afbeelding label|x=0.342|y=0.188|scale=550|text=<small>[[Ankara (provincie)|Ankara]]</small>}}
  
  +
De president en de regering worden gecontroleerd door het parlement, dat tevens eigen wetsvoorstellen maakt. Het parlement van Turkije heet het ''[[Grote Nationale Assemblee van Turkije]]''. Het parlement bestaat uit slechts één kamer van maar liefst 600 zetels. Vóór 2017 telde het parlement 550 zetels. De parlementsleden kunnen zowel lid zijn van een politieke partij als een onafhankelijk lid zijn. Een parlementslid is tevens een afgevaardigde voor de provincie waarin hij of zij is gekozen. Voor een wet is een meerderheid van minstens 301 leden nodig, maar voor een grondwetswijziging een meerderheid van 2/3 van de leden. Turkije heeft circa 20 belangrijke politieke partijen. Niet alle parlementsleden zijn even trouw aan hun politieke partij. Het komt daarom regelmatig voor dat een parlementslid overstapt naar een andere partij of onafhankelijk wordt.
−
{{Afbeelding label|x=0.1|y=0.066|scale=550|text=<small>[[Kırklareli (provincie)|Kırklareli]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.018|y=0.092|scale=550|text=<small>[[Edirne (provincie)|Edirne]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.076|y=0.11|scale=550|text=<small>[[Tekirdağ (provincie)|Tekirdağ]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.024|y=0.166|scale=550|text=<small>[[Çanakkale (provincie)|Çanakkale]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.104|y=0.206|scale=550|text=<small>[[Balıkesir (provincie)|Balıkesir]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.152|y=0.172|scale=550|text=<small>[[Bursa (provincie)|Bursa]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.158|y=0.14|scale=550|text=<small>[[Yalova (provincie)|Yalova]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.172|y=0.094|scale=550|text=<small>[[Istanboel (provincie)|Istanboel]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.198|y=0.124|scale=550|text=<small>[[Kocaeli (provincie)|Kocaeli]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.228|y=0.144|scale=550|text=<small>[[Sakarya (provincie)|Sakarya]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.266|y=0.122|scale=550|text=<small>[[Düzce (provincie)|Düzce]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.278|y=0.1|scale=550|text=<small>[[Zonguldak (provincie)|Zonguldak]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.306|y=0.158|scale=550|text=<small>[[Bolu (provincie)|Bolu]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.218|y=0.18|scale=550|text=<small>[[Bilecik (provincie)|Bilecik]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.254|y=0.216|scale=550|text=<small>[[Eskişehir (provincie)|Eskişehir]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.182|y=0.23|scale=550|text=<small>[[Kütahya (provincie)|Kütahya]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.1|y=0.256|scale=550|text=<small>[[Manisa (provincie)|Manisa]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.064|y=0.29|scale=550|text=<small>[[İzmir (provincie)|İzmir]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.098|y=0.33|scale=550|text=<small>[[Aydın (provincie)|Aydın]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.112|y=0.388|scale=550|text=<small>[[Muğla (provincie)|Muğla]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.156|y=0.33|scale=550|text=<small>[[Denizli (provincie)|Denizli]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.208|y=0.356|scale=550|text=<small>[[Burdur (provincie)|Burdur]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.17|y=0.282|scale=550|text=<small>[[Uşak (provincie)|Uşak]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.244|y=0.274|scale=550|text=<small>[[Afyon (provincie)|Afyon]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.252|y=0.33|scale=550|text=<small>[[Isparta (provincie)|Isparta]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.236|y=0.392|scale=550|text=<small>[[Antalya (provincie)|Antalya]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.33|y=0.32|scale=550|text=<small>[[Konya (provincie)|Konya]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.414|y=0.412|scale=550|text=<small>[[Mersin (provincie)|Mersin]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.362|y=0.378|scale=550|text=<small>[[Karaman (provincie)|Karaman]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.404|y=0.308|scale=550|text=<small>[[Aksaray (provincie)|Aksaray]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.412|y=0.242|scale=550|text=<small>[[Kırşehir (provincie)|Kırşehir]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.394|y=0.212|scale=550|text=<small>[[Kırıkkale (provincie)|Kırıkkale]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.382|y=0.148|scale=550|text=<small>[[Çankırı (provincie)|Çankırı]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.336|y=0.118|scale=550|text=<small>[[Karabük (provincie)|Karabük]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.33|y=0.076|scale=550|text=<small>[[Bartın (provincie)|Bartın]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.384|y=0.096|scale=550|text=<small>[[Kastamonu (provincie)|Kastamonu]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.478|y=0.078|scale=550|text=<small>[[Sinop (provincie)|Sinop]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.448|y=0.166|scale=550|text=<small>[[Çorum (provincie)|Çorum]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.478|y=0.224|scale=550|text=<small>[[Yozgat (provincie)|Yozgat]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.438|y=0.276|scale=550|text=<small>[[Nevşehir (provincie)|Nevşehir]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.448|y=0.338|scale=550|text=<small>[[Niğde (provincie)|Niğde]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.484|y=0.394|scale=550|text=<small>[[Adana (provincie)|Adana]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.524|y=0.434|scale=550|text=<small>[[Hatay (provincie)|Hatay]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.51|y=0.364|scale=550|text=<small>[[Osmaniye (provincie)|Osmaniye]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.554|y=0.324|scale=550|text=<small>[[Kahramanmaraş (provincie)|K. Maraş]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.504|y=0.294|scale=550|text=<small>[[Kayseri (provincie)|Kayseri]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.58|y=0.224|scale=550|text=<small>[[Sivas (provincie)|Sivas]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.542|y=0.176|scale=550|text=<small>[[Tokat (provincie)|Tokat]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.5|y=0.144|scale=550|text=<small>[[Amasya (provincie)|Amasya]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.522|y=0.116|scale=550|text=<small>[[Samsun (provincie)|Samsun]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.588|y=0.136|scale=550|text=<small>[[Ordu (provincie)|Ordu]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.63|y=0.14|scale=550|text=<small>[[Giresun (provincie)|Giresun]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.672|y=0.216|scale=550|text=<small>[[Erzincan (provincie)|Erzincan]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.618|y=0.296|scale=550|text=<small>[[Malatya (provincie)|Malatya]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.572|y=0.388|scale=550|text=<small>[[Gaziantep (provincie)|Gaziantep]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.58|y=0.414|scale=550|text=<small>[[Kilis (provincie)|Kilis]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.666|y=0.384|scale=550|text=<small>[[Şanlıurfa (provincie)|Şanlıurfa]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.612|y=0.344|scale=550|text=<small>[[Adıyaman (provincie)|Adıyaman]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.67|y=0.16|scale=550|text=<small>[[Gümüşhane (provincie)|Gümüşhane]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.698|y=0.132|scale=550|text=<small>[[Trabzon (provincie)|Trabzon]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.756|y=0.116|scale=550|text=<small>[[Rize (provincie)|Rize]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.73|y=0.178|scale=550|text=<small>[[Bayburt (provincie)|Bayburt]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.79|y=0.196|scale=550|text=<small>[[Erzurum (provincie)|Erzurum]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.806|y=0.104|scale=550|text=<small>[[Artvin (provincie)|Artvin]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.862|y=0.114|scale=550|text=<small>[[Ardahan (provincie)|Ardahan]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.874|y=0.156|scale=550|text=<small>[[Kars (provincie)|Kars]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.884|y=0.206|scale=550|text=<small>[[Ağrı (provincie)|Ağrı]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.926|y=0.186|scale=550|text=<small>[[Iğdır (provincie)|Iğdır]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.694|y=0.248|scale=550|text=<small>[[Tunceli (provincie)|Tunceli]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.67|y=0.282|scale=550|text=<small>[[Elazığ (provincie)|Elazığ]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.72|y=0.324|scale=550|text=<small>[[Diyarbakır (provincie)|Diyarbakır]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.766|y=0.372|scale=550|text=<small>[[Mardin (provincie)|Mardin]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.778|y=0.298|scale=550|text=<small>[[Batman (provincie)|Batman]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.842|y=0.328|scale=550|text=<small>[[Siirt (provincie)|Siirt]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.854|y=0.364|scale=550|text=<small>[[Şırnak (provincie)|Şırnak]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.848|y=0.294|scale=550|text=<small>[[Bitlis (provincie)|Bitlis]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.764|y=0.254|scale=550|text=<small>[[Bingöl (provincie)|Bingöl]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.822|y=0.256|scale=550|text=<small>[[Muş (provincie)|Muş]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.928|y=0.284|scale=550|text=<small>[[Van (provincie)|Van]]</small>}}
  
−
{{Afbeelding label|x=0.948|y=0.348|scale=550|text=<small>[[Hakkâri (provincie)|Hakkâri]]</small>}}
  
−
</div>
  
   
  +
===Bestuurlijke indeling===
−
==Economie==
  
  +
[[Bestand:Turkey_Regions.png|right|300px|thumb|Een kaart van de regio's van Turkije. Kleuren komen overheen met het lijstje hiernaast.]]
−
Na de Economische crisis van 2001 groeide economie in Turkije erg snel. Vooral tussen 2002 en 2007 was dit te merken. Turkije was daarom een van de snelst groeiende economieën van de wereld. De economie groeide met 7% per jaar. Toch werd de [[inflatie]] steeds hoger. Onder meer de val van de [[Turkse Lira]] in 2006. Ook tijdens de economische crisis van 2008 ging het niet goed met de Turkse economie. Sinds 2010 gaat het steeds beter met Turkije.
 
  +
Turkije wordt voor het gemak vaak ingedeeld in zeven regio's (bölgesi). Deze zijn vaak makkelijker te onthouden dan de 81 provincies. De regio's zijn:
  +
* [[Centraal-Anatolië]] (oranje)
  +
* De [[Egeïsche Zeeregio]] (vaal roze)
  +
* De [[Marmararegio]] (felroze)
  +
* De [[Middellandse Zeeregio]] (groen)
  +
* [[Oost-Anatolië]] (donkerblauw)
  +
* [[Zuidoost-Anatolië]] (lichtblauw)
  +
* De [[Zwarte Zeeregio]] (geel)
  +
De regio's zijn geen bestuurslaag, maar slechts een indeling.
   
  +
Turkije is onderverdeeld in 81 provincies. De provincies hebben vaak dezelfde naam als de hoofdstad van de provincie, maar er zijn drie uitzonderingen daarop. De provincies worden bestuurd door een gouverneur, die wordt benoemd door het ministerie van Binnenlandse Zaken. Hij is de vertegenwoordiger van de regering in die provincie en wordt gesteund door een raad bestaande uit vijf leden.
−
In Turkije is de koopkracht (het gene wat mensen uitgeven) erg verschillend. In grote steden als [[Ankara]] en [[Istanbul]] hebben mensen een hoge koopkracht, dus ze kunnen veel uitgeven. Ook in de kustgebieden hebben mensen een hoge koopkracht, net als in de provincies om Ankara en de kustgebieden heen. Als je meer naar het oosten gaat wordt de koopkracht steeds lager, mensen kunnen dan dus minder uitgeven. Hoe verder je naar het oosten gaat, hoe lager de koopkracht wordt. De goede economie in Turkije heeft met een aantal dingen te maken. In Turkije zijn veel jonge, goed opgeleiden mensen en vragen weinig voor hun werk. Ook ligt Turkije economisch erg goed. Het ligt dichtbij [[Europa]], [[Azië]] en het [[Midden-Oosten]]. In 2011 was 8,8% van de bevolking werkloos.
 
   
  +
De Turkse provincies zijn weer verdeelt in districten. In Turkije zijn er in totaal 923 districten. De districten kunnen stedelijk of landelijk zijn en hebben meestal de naam van hun hoofdstad. Elk district heeft een eigen gouverneur, maar de gouverneur van de hoofdstad van de provincie wordt de vice-gouverneur genoemd.
−
In Turkije wordt veel verbouwd door de landbouw. In Turkije worden onder meer [[zonnebloem]]en, [[noot|noten]], [[graan]], [[katoen]] en [[maïs]] verbouwd. In de veelteelt zijn er veel [[schaap|schapen]], [[geit]]en, [[rund]]eren en veel [[pluimvee]] (kippen, ect.). Verders zitten er in de Turkse bodem veel delfstoffen. Zoals [[bruinkool]], [[koper]], [[ijzer]], [[aardgas]] en [[aardolie]]. In Turkije vindt je een grote [[textiel|textielindustrie]] en een grote [[bouw|bouwsector]].
 
   
  +
Het laagste niveau van bestuur zijn de gemeenten. Elk district is verdeeld in gemeenten en deze bestaan uit één tot een paar dorpen. Een gemeente wordt bestuurd door een burgemeester en heet een gemeenteraad. Beide worden direct door de bevolking gekozen. Het dagelijks bestuur van de gemeente wordt gedaan door een speciale stadsraad. Deze bestaat uit drie ambtenaren, drie raadsleden en de burgemeester. Sommige gebieden zijn niet naar gemeente ingedeeld en worden direct door een district bestuurd. Dit soort gebieden hebben vaak geen inwoners.
−
De meeste Turkse producten worden verkocht aan [[Duitsland]], [[Italië]], het [[Verenigd Koninkrijk]], [[Frankrijk]] en [[Rusland]]. Turkije koopt ook veel producten uit andere landen. Deze komen vooral uit [[Duitsland]], [[Japan]] en [[Italië]].
  
   
  +
===Buitenlandse relaties===
−
==Toerisme==
  
  +
De buitenlandse relaties van Turkije zijn erg divers. In Europa kan Turkije goed overweg met de meeste Balkanlanden gaan. De landen hebben vele banden op economisch, historisch, cultureel en politiek vlak. Vooral met buurland [[Bulgarije]] heeft Turkije een goede relatie. Ook kan Turkije goed overweg met [[Kosovo]], [[Bosnië en Herzegovina]] en [[Noord-Macedonië]]. Turkije heeft een iets minder goede relatie met [[Griekenland]] en [[Cyprus]]. Hoewel de cultuur en de geschiedenis van de drie landen erg door elkaar beïnvloed zijn en er veel overeenkomsten zijn, is er altijd spanning. Door de geschiedenis is te zien dat Griekenland en Turkije vele conflicten hebben gehad. Cyprus is grotendeels Grieks en door de Turkse invasie in de jaren 80 is ook de band met Cyprus vrij slecht. De [[Turkse Republiek Noord-Cyprus]], op het noorden van het eiland, helpt daarmee niet echt. Desondanks verbeterde de relatie over de jaren heen wel.
−
[[Bestand:LaraAntalya.jpg|300px|thumb|Antalya, een populaire badplaats.]]
  
  +
  +
Turkije heeft de ambitie om toe te treden tot de [[Europese Unie]]. Sinds 2005 zijn hier onderhandelingsgesprekken over. Er is veel kritiek vanuit veel Europese landen hierop, aangezien Turkije niet altijd alle mensenrechten respecteert. Tijdens de vluchtelingencrisis in 2015 hielp Turkije de EU met het opvangen van vluchtelingen. In ruil hiervoor werd de toegang tot de EU vereenvoudigd. Van oudsher heeft Turkije een goede band met veel Europese landen, waar veel Turkse migranten wonen. Dit zijn [[Duitsland]], [[Oostenrijk]], [[België]] en [[Nederland]]. De laatste jaren staat dit onder druk, aangezien de landen menen dat Turkije de Turkse migranten in hun probeert te beïnvloeden.
  +
  +
Aan de Aziatische kant heeft Turkije met de meeste landen een goede band. Qua buurlanden heeft Turkije een goede band met [[Irak]], [[Iran]], [[Georgië]] en [[Syrië]]. Turkije helpt mee met de bestrijding van [[IS]] in de [[Syrische Burgeroorlog]] en is onderhandelaar in het conflict tussen Georgië en [[Abchazië]]. Met [[Armenië]] heeft het land niet zo'n heel goede band, vanwege de [[Armeense genocide]]. Turkije en Armenië zijn het er nog niet helemaal over eens of Turkije hier wel of niet verantwoordelijk voor is. [[Azerbeidzjan]] wordt gezien als de beste vriend van Turkije. De relatie tussen de twee landen is heel sterk en er zijn veel overeenkomsten tussen de landen. De landen worden ook wel ''één natie, twee staten'' genoemd, aangezien ze er close zijn. Turkije heeft met de meeste moslimlanden een goede band, net als met andere "Turkse" landen, zoals [[Kirgizië]], [[Turkmenistan]] en [[Kazachstan]]. Het land heeft in vergelijking met andere islamitische landen een betere band met [[Israël]] en was het eerste overwegend islamitische land dat Israël überhaupt erkende.
  +
  +
Op het wereldtoneel probeert Turkije een wereldmacht te worden. Het land steunt diverse Afrikaanse landen met ontwikkelingshulp (sinds 1998). Voornamelijk in [[Ethiopië]] en Somalië is er veel Turkse ontwikkelingshulp. Somalische militairen worden door de hulp van Turkije getraind, ziekenhuizen worden daar gebouwd voor de zieke mensen die aids hebben, ze bouwen scholen en ga zo maar door. Ook helpt Turkije mee in de strijd tegen piraterij en terrorisme in [[Somalië]]. Het land heeft een goede relatie met de [[Verenigde Staten]]. Beide landen zijn lid van de [[NAVO]] en Turkije vormde een strategische positie tijdens de [[Koude Oorlog]]. Ook de band met de VS staat de laatste jaren onder druk. Turkije heeft vanwege de Armeense genocide niet zo'n heel goede band met [[Canada]], maar met andere Amerikaanse landen kan Turkije prima overweg. Vooral met [[Chili]], aangezien dit Turkije als eerste Amerikaanse land erkende in 1926. Met [[Australië (land)|Australië]] en [[Nieuw-Zeeland]] heeft Turkije sinds enkele decennia een prima relatie. Nieuw-Zeeland steunt Turkije zelfs in het toetreden tot de EU. Tot slot heeft Turkije een beetje wisselvallige band met [[Rusland]]. Beide landen kunnen het goed met elkaar vinden, maar soms ontstaan er conflicten tussen de twee landen.
  +
  +
=== Terrorisme ===
  +
Turkije staat tegenwoordig onder druk door terrorisme. Merendeels omdat Turkije grenst aan landen in het Midden-Oosten. Syrië zit vol met IS-, PKK- en YPG-strijders en regelmatig worden er aanslagen gepleegd in zuidelijke Turkse steden. Turkije heeft in 2019 meerdere aanvallen en operaties gepleegd op de terroristen. Hun doel was om een zone te creëren voor de vluchtelingen die terug wilden gaan naar hun vaderland. De Nederlandse overheid waarschuwt toeristen die naar het zuidoosten van Turkije willen reizen.
  +
  +
==Economie en toerisme==
  +
===Economie===
  +
[[Bestand:Mas%C3%AEvan%C3%AAn_D%C3%AEcle.JPG|left|300px|thumb|Vissen is vooral in de kustregio's een belangrijke vorm van inkomsten.]]
  +
Turkije is de 18ste grootste economie van de wereld. Het maakt hierdoor onderdeel uit van de [[Groep van Twintig]] en de [[Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling|OESO]]. Turkije is een zogeheten [[newly-industrialized country]]. Dit zijn landen waarvan de economie pas sinds een aantal decennia enorm gegroeid is. Turkije heeft inmiddels een moderne economie, die vrij sterk is. Terwijl veel landen vanaf 2001 in een economische crisis waren, groeide de economie van Turkije juist. Echter, het land kreeg in 2008 zelf te maken met een economische crisis. Sinds 2010 gaat het echter veel beter met de Turkse economie, ook al zakt deze de afgelopen jaren iets in. In Turkije betaalt men met de [[Turkse lira]].
  +
  +
In Turkije is de koopkracht (het gene wat mensen uitgeven) erg verschillend. In grote steden als [[Ankara]] en [[Istanbul]] hebben mensen een hoge koopkracht, dus ze kunnen veel uitgeven. Ook in de kustgebieden hebben mensen een hoge koopkracht, net als in de provincies om Ankara en de kustgebieden heen. Als je meer naar het oosten gaat wordt de koopkracht steeds lager, mensen kunnen dan dus minder uitgeven. Hoe verder je naar het oosten gaat, hoe lager de koopkracht wordt. De goede economie in Turkije heeft met een aantal dingen te maken. In Turkije zijn veel jonge, goed opgeleiden mensen en vragen weinig voor hun werk. Ook ligt Turkije economisch erg goed. Het ligt dichtbij [[Europa (werelddeel)|Europa]], [[Azië]] en het [[Midden-Oosten]]. In 2011 was 8,8% van de bevolking werkloos.
  +
  +
In Turkije wordt veel verbouwd door de landbouw. In Turkije worden onder meer [[zonnebloem]]en, [[noot|noten]], [[graan]], [[katoen]] en [[maïs]] verbouwd. In de veelteelt zijn er veel [[schaap|schapen]], [[geit]]en, [[rund]]eren en veel [[pluimvee]] (kippen, ect.). Verders zitten er in de Turkse bodem veel delfstoffen. Zoals [[bruinkool]], [[Koper (element)|koper]], [[ijzer]], [[aardgas]] en [[aardolie]]. In Turkije vindt je een grote [[textiel]]industrie en een grote [[bouw]]sector. De meeste Turkse producten worden verkocht aan [[Duitsland]], [[Italië]], het [[Verenigd Koninkrijk]], [[Frankrijk]] en [[Rusland]]. Turkije koopt ook veel producten uit andere landen. Deze komen vooral uit [[Duitsland]], [[Japan]] en [[Italië]].
  +
  +
===Toerisme===
  +
[[Bestand:LaraAntalya.jpg|400px|thumb|Antalya, een populaire badplaats.]]
 
Veel Nederlanders en Belgen gaan op vakantie naar Turkije. Jaarlijks wel zo'n 1,2 miljoen! Sinds 2012 is het zelfs vliegbestemming nummer 1 vanuit Nederland. Sommige Turkse-Nederlanders en Turkse-Belgen gaan liever met de auto naar Turkije, omdat ze zo makkelijker verschillende plaatsen kunnen bezoeken en meer bagage mee kunnen nemen. Populaire bestemmingen zijn de Turkse rivièra (de zuidwestkust), [[Istanboel]] en Cappadocië. In het achterland van de Turkse rivièra liggen heel veel archeologische plaatsen, waaronder belangrijke steden uit de Griekse Oudheid Efese, Milete, Priëne en Pergamon. In het Oosten liggen ook enkele historische plaatsen die steeds vaker toeristen trekken, zoals het Sumelaklooster en de berg Nemrut.
  
Veel Nederlanders en Belgen gaan op vakantie naar Turkije. Jaarlijks wel zo'n 1,2 miljoen! Sinds 2012 is het zelfs vliegbestemming nummer 1 vanuit Nederland. Sommige Turkse-Nederlanders en Turkse-Belgen gaan liever met de auto naar Turkije, omdat ze zo makkelijker verschillende plaatsen kunnen bezoeken en meer bagage mee kunnen nemen. Populaire bestemmingen zijn de Turkse rivièra (de zuidwestkust), [[Istanboel]] en Cappadocië. In het achterland van de Turkse rivièra liggen heel veel archeologische plaatsen, waaronder belangrijke steden uit de Griekse Oudheid Efese, Milete, Priëne en Pergamon. In het Oosten liggen ook enkele historische plaatsen die steeds vaker toeristen trekken, zoals het Sumelaklooster en de berg Nemrut.
   
  +
Als je naar Turkije op [[vakantie]] gaat, ben je verplicht om online een e-visum aan te vragen. Een e-visum is de moderne variant van het traditionele fysieke visum (stempel in het paspoort). Als Nederlander en Belg heb je een e-visum nodig voor Turkije, omdat je anders het land niet mag bezoeken. Het online visum kan je op de website van de Turkse overheid aanvragen in het Engels, Turks of Duits. Alleen kan je daar het e-visum niet betalen met de Nederlandse betaalmethode iDEAL. Op internet zijn er verschillende websites waar je gemakkelijk in het Nederlands het visum aan kunt vragen. Ook kan je het e-visum bij deze websites wel betalen met iDEAL. Het is dus erg belangrijk om een e-visum online aan te vragen, voordat je op reis gaat naar
−
=== E-visum ===
  
−
Als je naar Turkije op vakantie gaat, ben je verplicht om online een e-visum aan te vragen. Een e-visum is de moderne variant van het traditionele visum (stempel in het paspoort). Als reiziger heb je een e-visum nodig voor Turkije, omdat je anders het land niet mag bezoeken. Het online visum kan je op de website van de Turkse overheid aanvragen in het Engels, alleen kan je daar het e-visum niet betalen met de Nederlandse betaalmethode iDEAL Op internet zijn er verschillende websites waar je gemakkelijk in het Nederlands het e-visum voor Turkije aan kunt vragen. Ook kan je het e-visum bij deze websites wel betalen met iDEAL. Het is dus erg belangrijk om een e-visum online aan te vragen, voordat je op reis gaat naar Turkije.
  
   
  +
Turkije.
−
==Vlag en wapen==
  
  +
  +
== Reisvaccinatie ==
  +
Als je op vakantie naar Turkije gaat is het raadzaam om de volgende Vaccinaties te halen :
  +
  +
* Hepatitis A
  +
* DTP
  +
  +
Andere Vaccinaties alleen als er gaat wonen:
  +
  +
* Hepatitis B
  +
* Rabiës
  +
* BMR
  +
  +
==Fotogalerij==
 
<gallery>
  
<gallery>
  +
Bestand:Grand-Bazaar Shop.jpg|De bazaar van Istanboel
−
Afbeelding:Flag of Turkey.png|Vlag van Turkije
  
  +
Bestand:Turkish Air Force (F-16C Falcon).jpg|F 16 van het Turks leger
−
Afbeelding:Turkije wapen.gif|Wapen van Turkije
  
  +
Bestand:TCDD HT65000 high-speed train.jpg|Een trein in Turkije
  +
Bestand:Turkey High Speed Rail.png|Turkije bouwt tussen de grote steden hogesnelheidslijnen, het eerste stuk tussen [[Ankara]], [[Eskişehir (stad)|Eskişehir]] en [[Konya (stad)|Konya]] is al operationeel
  +
Bestand:AyasofiaIstanbulSummer2007.JPG|De [[Hagia Sophia]] in Istanboel.
  +
Bestand:Turkey, Nevşehir, cappadocia, balloons.jpg|[[Luchtballonnen]] in [[Cappadocië]].
  +
Bestand:Ankara asv2021-10 img53 view from Gençlik Park Ferris wheel.jpg|Melike Hatun Moskee in [[Ankara]].
  +
Bestand:Didim mosque 2010.jpg|Esentepe Moskee in [[Aydin]].
  +
Bestand:Bursa, Oylat dağı.jpg|Oylat berg in [[Bursa]].
  +
Bestand:Samsun - panoramio (11).jpg|Panorama van [[Samsun]], een stad in Noord-Turkije.
  +
Bestand:Red Church in Cappadocia, Turkey.jpg|De Rode Kerk van [[Cappadocië]].
  +
Bestand:Çakırağa Mansion.jpg|Cakiraga herenhuis in [[İzmir]].
  +
Bestand:Walls of Constantinople.JPG|Muren van [[Constantinopel]].
  +
Bestand:Grand Kiosk of Topkapı Palace in Istanbul, Turkey 002.jpg|Buiten het [[Topkapi Paleis]] in [[Istanboel]].
 
</gallery>
  
</gallery>
   
Regel 170: Regel 288:
 
* [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tu.html CIA worldfactbook]
  
* [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tu.html CIA worldfactbook]
   
−
{{Sjabloon:Navigatie Europese Unie}}
 +
{{Navigatie Europese Unie}}
 
{{Navigatie Landen Europa}}
  
{{Navigatie Landen Europa}}
−
{{Sjabloon:Navigatie landen Azië}}
 +
{{Navigatie landen Azië}}
   
−  
−
[[Categorie:Landen]]
  
 
[[Categorie:Landen van Europa]]
  
[[Categorie:Landen van Europa]]
 
[[Categorie:Landen van Azië]]
  
[[Categorie:Landen van Azië]]
  +
  +
[[en:Turkey]]
 
[[es:Turquía]]
  
[[es:Turquía]]
 
[[fr:Turquie]]
  
[[fr:Turquie]]

Huidige versie van 17 aug 2024 om 19:14

Flag of Turkey.svg Over dit artikel en/of onderwerp bestaat er ook een portaal! Klik hier om het portaal te bekijken!
Republiek Turkije
Türkiye Cumhuriyeti

Flag of Turkey.svg Emblem of Turkey.svg Turkije locator map.png

Hoofdstad Ankara
Aantal inwoners 84.680.273 (2021)
Oppervlakte 783.562 km²
Regeringsvorm Constitutionele presidentiële republiek
President Recep Tayyip Erdoğan (sinds 2014)
Godsdienst Islam (89,5%)
Geen religie (8,9%)
Overig (2,2%)
Taal Turks (Türkçe)
Munteenheid Turkse lira
Volkslied İstiklâl Marşı
Motto Vrede thuis, vrede in de wereld
Nationale feestdag 29 oktober
Landcode TUR
Portaal Portal.svg Turkije
Een kaart van Turkije met de belangrijkste steden

Turkije is een land op de grens van Europa en Azië. Turkije ligt in twee continenten en wordt hierdoor een transcontinentale staat genoemd. Het grootste gedeelte van het land behoort echter tot Azië. De hoofdstad van het land is Ankara, maar Istanboel is de grootste stad van het land. De officiële taal van het land is Turks en het land speelt zowel een belangrijke rol in de Europese als in de Islamitische wereld.

Het land is in grote lijnen verdeeld over twee schiereilanden; Thracië in Europa en het veel grotere Anatolië in Azië De twee schiereilanden worden gescheiden door de Egeïsche Zee, de Dardanellen, de Zee van Marmara en de Bosporus. In het noorden van het land ligt de Zwarte Zee en in het zuiden de Middellandse Zee. In het westen grenst Turkije aan Griekenland en Bulgarije en in het oosten aan Georgië, Armenië, Azerbeidzjan, Iran, Irak en Syrië.

Turkije vormt zowel geografisch als cultureel de grens tussen Azië en Europa. De Turkse cultuur is door beide continenten beïnvloedt. Turkije heeft een lange geschiedenis die terug gaat tot in de Griekse oudheid. Hierna is het gebied onderdeel geweest van onder andere het Romeinse Rijk, het Byzantijnse Rijk en het Ottomaanse Rijk. Het huidige Turkije bestaat echter pas sinds 1922, nadat het land de Eerste Wereldoorlog verloor. Turkije speelde tijdens de Koude Oorlog een strategische rol. Ook beïnvloedde de Turkse cultuur veel westerse landen door migratie en tegenwoordig woont een groot aantal Turken in het buitenland. Turkije is onder meer lid van de Verenigde Naties en de NAVO. Het land is een van de 20 grootste economieën ter wereld. Ook heeft Turkije de ambitie om toe te treden tot de Europese Unie, maar dit is tot dus ver nog niet gebeurd.

Naam

De naam Turkije (of Türkiye in het Turks) bestaat uit twee woorden. Het eerste woord is Türk, dat betekent "Sterk". Met dit woord worden de inwoners en/of volkeren in Turkije bedoeld. Later werd dit woord veranderd in "Tu-kin". Zo noemden de Chinezen Turkije. Het achtervoegsel -iye komt van het Arabische achtervoegsel -iyya. In het Latijn werd dit -ia en dat laatste betekent eigenaar. Dus eigenlijk betekent de naam Turkije Eigenaar van de Sterken.

Geschiedenis

Oudheid

De resten van de stad Efeze, één van de belangrijkste opgravingen in Turkije

De oudste sporen van bewoning zij gevonden in Anatolië. In de grotten bij Antalya zijn werktuigen gevonden van 100.000 jaar oud. Rond 2000 v.Chr. trokken de Hettieten het gebied binnen en stichtten daar hun rijk. Ze slaagden erin een groot gedeelte van het land in handen te krijgen. In 9e eeuw v.Chr. werden zij echter verdreven door de Oerartiërs. Hun rijk strekte zich uit tot aan Armenië en Irak. Ook woonden er ook andere volkeren in Anatolië, zoals de Frygiërs, de Lydiërs, de Urartu en de Arameeërs. Naast het rijk ontstonden twee grote rijken. In het westen ontstonden de verschillende Griekse stadstaten en in het oosten het Perzische Rijk. Beide rijken begonnen langzaam Turkije te koloniseren. De Grieken stichtten aan de westelijke kust verschillende steden, zoals Efeze en Troje. Ondertussen veroverden de Perzen de rest van het rijk.

Deze situatie hield een paar eeuwen stand, maar uiteindelijk was het Alexander de Grote in de 4e eeuw v.Chr. die het huidige Turkije veroverde. Hij stichtte een enorm rijk dat zich uitstrekte tot aan India en Egypte. In de 2e eeuw v.Chr. werd Turkije veroverden door Romeinen en werd het de provincie Byzantium in hun rijk. Byzantium was vrij belangrijk.

Het Byzantijnse Rijk in 867 n.Chr.

Het had de Griekse cultuur waar de Romeinen erg dol op waren en bovendien lag de belangrijke stad Constantinopel (het huidige Istanboel) in de provincie. Constantinopel werd al snel de hoofdstad van het Oost-Romeinse Rijk toen het rijk in tweeën verdeeld werd in 395. Ondertussen werd de stad in 330 het politieke centrum van de stad, waarvoor de stad aanvankelijk gebouwd werd.

Het Byzantijnse Rijk en de Kruistochten

Later zou het westelijke deel van het Romeinse Rijk vallen. Het oostelijke gedeelte bleef echter bestaan, onder de naam het Byzantijnse Rijk. Het Byzantijnse Rijk was christelijk en had te maken met verschillende afscheidingsbewegingen, waaronder in Syrië en Egypte. De keizer van het rijk probeerde de oude delen van het West-Romeinse Rijk te heroveren. Zo werden onder meer Italië, Zuid-Spanje en Noord-Afrika terug veroverd, maar veel van deze gebieden werden later weer veroverd door andere volkeren. Ondertussen namen de Arabieren grote delen van het rijk in het Midden-Oosten en in Noord-Afrika in. Om het rijk te beschermen werd de macht van de keizer vergroot. Ook werd het Latijn vervangen door het Grieks.

De vele kruisvaarderstaten, waaronder het Latijnse Keizerrijk, rond 1204.

Het Byzantijnse Rijk wist de Bulgaren te verslaan, maar verloor een groot gedeelte in Italië aan de Pauselijke Staat. Het rijk wist wel de Arabieren buiten de deur te houden en verloor enkel Kreta. Ondertussen was het rijk in strijd met de paus over de verering van beelden. Het iconoclasme, zoals dit genoemd werd, zorgde ervoor dat het Byzantijnse Rijk verzwakte en verslechterde de banden met de kerk. Uiteindelijk was het resultaat dat de Oosters-Orthodoxe Kerk zich afsplitste van de Katholieke Kerk. Hierna beleefde het rijk een enorme opleving. Het rijk wist opnieuw de Bulgaren te verslaan en het Kievse Rijk tot het orthodoxisme te bekeren. In 1054 werd de breuk door middel van het Oosters Schisma bevestigd. Het rijk wist enorme gebieden op de Balkan te veroveren.

Ondertussen takelde het rijk op sociaal en economisch gebied af. Het rijk had contacten met het westen en dat zorgde voor veel haat onder de bevolking. Ook het bondgenootschap met het rijke Venetië betaalde zijn tol. De paus organiseerde de Kruistochten en dat had ook invloed op het Byzantijnse Rijk. Het rijk werd ingenomen door de kruisvaarders. Constantinopel werd de hoofdstad van het door hun gestichte Latijnse Keizerrijk. Er waren verschillende van dit soort kruisvaardersstaten. Ook de gebieden op de Balkan verdwenen doordat veel volkeren onafhankelijkheid wilden. Het Byzantijnse verschrompelde tot een klein staatje. Rond 1350 begonnen de Turken de resten van het rijk te veroveren en stichtten er hun eigen rijk.

Het Ottomaanse Rijk

De opkomst en val het Ottomaanse Rijk.

Het rijk van de Turken noemen we het Ottomaanse of Osmaanse Rijk. Na het beleg en de val van Constantinopel was he Byzantijnse Rijk ten einde. De Turken leefden oorspronkelijk een stuk noordelijker, maar werden verjaagd door de Mongolen. In deze tijd groeide het Ottomaanse Rijk. Het veroverde vele gebieden, waaronder Griekenland en een heel stuk van de Balkan. Hierdoor werd het rijk langzamerhand een wereldrijk, waarbij het een groot gedeelte van de Arabische wereld, Perzië en Noord-Afrika veroverde. Constantinopel werd ook de hoofdstad van dit land, waar ging verder onder de naam Istanboel. Cultureel bloeide het rijk op, maar gedurende de 17e eeuw kwam hier een einde aan. De Turken brachten de islam en de Turkse taal naar Turkije.

Rond 1700 bleek de positie van het rijk ernstig verzwakt. Het Ottomaanse Rijk had verschillende oorlogen verloren en ook waren er binnen het rijk verschillende opstanden. In de 18e eeuw werd Rusland de grootste vijand van het rijk en voerde ook een aantal verschillende oorlogen tegen het rijk. De sultan, die het rijk bestuurde, leefde ondertussen in grote luxe. In onder meer Engeland, Oostenrijk en Frankrijk raakte men geïnspireerd door de uitbundige stijl en deze raakte in de mode. Veel Duitse componisten lieten hun muziek ook inspireren op de Ottomaanse marsliederen. In veel meubilair, schilderijen en andere kunst uit deze tijd is de Ottomaanse kunst te merken. Dit wordt turkomanie genoemd en de periode die daarbij hoort is de Tulpenperiode.

De schilderkunst tijdens de turkomanie

Desalniettemin raakte het rijk in verval. Veel Europese landen liepen voor op economisch en militair terrein voor op het rijk. Rusland veroverde in het noorden gebieden en Frankrijk begon ondertussen met de verovering van Egypte, wat later overging op de Engelsen. Het Ottomaanse Rijk was tevens een kalifaat, maar volgens veel inwoners was dit al in 1258 ten einde gekomen met de vernietiging van Bagdad. De sultans probeerde in de islamitische wereld banden te creëren door middel van het kalifaat. Op deze manier probeerde het rijk vrienden te maken in de Arabische wereld om zich tegen vijanden te beschermen en opstanden te onderdrukken. Waar het land in het oosten en zuiden vrienden maakte, verloor het in het westen en noorden veel grond. Veel Balkanlanden wilden onafhankelijk worden nadat de Franse Revolutie was uitgebroken. Onder meer Griekenland en Servië werden in deze jaren onafhankelijk. Het werd de sultans duidelijk dat ze het rijk moesten moderniseren, wat gedeeltelijk effect had.

Toen het rijk de Krimoorlog tegen Rusland verloor had dit een grote depressie onder de bevolking als gevolg. Opnieuw verloor het rijk in Oost-Europa veel grond. Het verdrag van Berlijn uit 1878 zorgde ervoor dat het aantal Europese gebieden sterk werd teruggedrongen. Opnieuw ging het rijk een periode van modernisering tegemoet. Er werd iets gedaan aan de enorme staatsschulden en er kwamen importrechten. Vanaf 1890 ging het weer iets beter met het rijk, maar vanaf 1908 maakte het rijk een sprong terugwaarts. Het rijk viel langzaam uiteen. In 1914 deed het rijk mee aan de Eerste Wereldoorlog en koos de kant van Duitsland en Oostenrijk-Hongarije.

De Ottomanen overleggen met de Italianen in Lausanne over het einde van de Italiaans-Turkse Oorlog

Het idee was om zo het Ottomaanse Rijk te redden en Rusland te verslaan. Heel veel succes was de oorlog niet. Veel aanvallen mislukte en bijna gebieden in het Midden-Oosten gingen verloren. Toen Rusland in 1915 optrok naar het rijk, besloten een aantal Armeniërs een eigen staat te stichten. Dit leidde tot de Armeense genocide, die door de Turken zelf de Armeense kwestie wordt genoemd. De genocide kostte meer dan een miljoen mensen het leven en is tot op de dag van vandaag erg omstreden.

In 1918 sloot het Ottomaanse Rijk vrede met Rusland en kreeg zo veel gebieden in het noorden terug. Echter, een half jaar later was het rijk verslagen. Er werd besloten om Turkije te verdelen onder Fransen, de Britten en de Italianen. Ook zou er een Armeense staat komen en zou Griekenland heel Thracië en eilanden krijgen. Griekenland maakte gebruik van de verzwakte positie en veroverde grote delen van Turkije, maar dit leidde uiteindelijk tot een opstand onder de Turken.

Het ontstaan van Turkije

Mustafa Kemal Atatürk, de eerste president van Turkije

Mustafa Kemal Atatürk greep in alle chaos de macht, waarmee het Ottomaanse Rijk ten einde was. De hoofdstad werd verplaatst naar Ankara. Ook ging Turkije direct in de Turkse Onafhankelijkheidsoorlog en maakte zich onafhankelijk van de Geallieerden. Tevens voerde het oorlog met Griekenland in de Grieks-Turkse Oorlog. De oorlog leidde tot grote moordpartijen onder zowel de Grieken als de Turken. In 1922 kwam er echter een wapenstilstand en in 1923 werden de grenzen van het huidige Turkije vastgesteld in het verdrag van Lausanne.

Atatürk stichtte het moderne Turkije en moderniseerde het land ook heel erg. Hij wilde af van het ouderwetse en slecht georganiseerde Ottomaanse Rijk en richtte Turkije in naar westers voorbeeld. Het sultanaat werd afgeschaft en de imams werden voortaan door de staat benoemd. Ook werd het Arabische alfabet vervangen door het Latijnse alfabet, kregen vrouwen in 1926 (als een van de eerste landen ter wereld) stemrecht en werd het dragen van een fez verboden. De fez stond symbool voor het Ottomaanse Rijk, terwijl Turkije vernieuwing wilde. Atatürk overleed uiteindelijk in 1938.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog bleef Turkije neutraal. Het land wilde de Eerste Wereldoorlog voorkomen. Toch hielp Turkije om joden te laten vluchtten en was een belangrijke route. Turkije gebruikte ook zijn macht om het Duitse Jodenvervoer door het land te stoppen. In februari 1945 verklaarde Turkije alsnog Duitsland en Japan de oorlog, maar dit was meer een symbolische daad. Turkije heeft niet daadwerkelijk gevochten, maar wilde zijn steun aan de Geallieerden uitspreken.

Het moderne Turkije

President Erdogan bezoekt de Amerikaanse president Barack Obama.

Turkije werd meer verboden met het westen na de Tweede Wereldoorlog. In 1948 trad het land toe tot de Raad van Europa en in 1952 samen met Griekenland tot de NAVO. Dit was vooral een strategisch doel. Turkije grensde namelijk aan de Sovjet-Unie en bovendien werd de Bosporus veel door de Russen gebruikt. In 1961 was Turkije tevens onderdeel van de Cubacrisis. Nadat de Sovjets raketten op Cuba hadden geplaatst (dichtbij de VS), plaatsten de Amerikanen ze bij in Turkije. Uiteindelijk werden ze snel weggehaald tot de ruzie afkoelde.

Samen met Griekenland en het Verenigd Koninkrijk onderhandelde Turkije over Cyprus. Dit eiland was tot 1960 in bezit van het Verenigd Koninkrijk, maar het eiland werd een onafhankelijk land. Zowel Griekenland als Turkije claimden het land. Cyprus ligt immers voor de kust van Turkije, maar de bevolking is grotendeels Grieks. In een verdrag werd afgesproken dat Cyprus onafhankelijk bleef en zich niet mocht binden of samenvoegen met een andere staat. Desondanks was er in Turkije angst voor de Enosis, de toevoeging van Cyprus tot Griekenland. In 1974 viel Turkije daarop Cyprus binnen en riep de Turkse Republiek Noord-Cyprus uit op het noordelijke deel van het eiland. Dit land wordt tegenwoordig enkel door Turkije erkend en levert zo nu en dan spanningen op met zowel Griekenland als Cyprus. Ondertussen waren er in Turkije al drie staatsgrepen geweest; in 1960, in 1971 en 1980. De staatsgreep van 1980 wordt gezien als een van de heftigste. 200.000 jongeren zijn toen vervolgd en honderden zijn ter dood veroordeeld. De staatsgreep zorgde er ook voor dat Turkije uit de Raad van Europa werd gezet. De verandering van Atatürk leidde er ook toe dat minderheden, zoals de Koerden, minder rechten hadden. Tegenwoordig is er nog steeds een strijd met de Koerdische minderheden in het land en wordt de Koerdische Arbeiderspartij als terroristische organisatie gezien. Sinds 2005 zijn er tevens onderhandelingen met de Europese Unie om toe te treden en is inmiddels doorreizen van en naar Turkije makkelijker gemaakt. Turkije helpt tevens mee in Syrië tegen de bestrijding van IS, wat leidt tot veel aanslagen in het land. In 2016 er tevens een nieuwe poging tot een staatsgreep gedaan. Mesen vrezen dat FETÖ (Turks erkend terroristische vereniging) het brein achter het spel is. Andere mensen, vooral tegenstanders van Erdoğan, vertellen dat het gepland was om zo meer macht te krijgen. De staatsgreep is mislukt doordat iedereen verzet toonde nadat de Turkse president in een live-uitzending vertelde op de straten te gaan.

Geografie

Grote steden

Lijst met de 10 grootste steden

Istanboel
Istanboel
Izmir
Izmir
Gaziantep
Gaziantep

 Nummer Stad Inwoners Provincie

Ankara
Ankara
Bursa
Bursa
Adana
Adana

1 Istanboel 11.000.144 Istanboel
2 Ankara 3.832.981 Ankara
3 Izmir 2.656.148 Izmir
4 Bursa 1.466.266 Bursa
5 Adana 1.392.490 Adana
6 Gaziantep 1.208.666 Gaziantep
7 Konya 993.744 Konya
8 Antalya 798.507 Antalya
9 Kayseri 712.778 Kayseri
10 Mersin 635.714 Mersin

Landschap

Het Armeens Hoogland ligt ondanks de naam voor het grootste gedeelte in Turkije

De Anatolische hoogvlakte vormt het belangrijkste gebied in Turkije. Het gebied ligt tussen de 2000 en 2500 meter hoog, heeft haast geen bomen en is grotendeels woestijnachtig. In het noorden en het zuiden van de hoogvlakte bevinden zich grote gebergten en in het westen een iets kleiner gebergte. Een derde van de hoogvlakte bestaat uit zoute grond en zoute moerassen. Het water kan hier eigenlijk nergens naartoe. Al het water stroomt naar een zoutmeer, het Tuz Gölü. Naar het oosten toe loopt de hoogvlakte over in het Armeense Hoogland. Het Pontisch Gebergte in het noorden en de Antitaurus komen hier samen zorgen voor een bergachtig landschap. Hier kun je ook de hoogste berg van het land vinden, de Ararat van 5156 meter hoog. In dit gebied komt ook het meeste vulkanisme voor en de meeste bergen bestaan ook uit vulkanisch gesteente.

Rond de kusten is het landschap vaak erg groen en vruchtbaar. De rivieren hebben hier diepe kloven in de kusten gesneden. Een bekend voorbeeld hiervan is de Turkse Rivièra aan de Middellandse Zeekust, wat onder toeristen een geliefde bestemming is. Het schiereiland Thracië heeft hetzelfde landschap als deze kusten, maar hier zijn ook veel moerassen te vinden. Voor de grootte van het land, heeft Turkije heel weinig rivieren. De meeste rivieren beginnen op de Anatolische hoogvlakte en stromen vervolgens in alle richtingen de zee in. Bij de zee stroomt het rivierwater in het rustige zeewater, waardoor er vaak delta's ontstaan. De meeste Turkse rivieren zijn ondiep en daardoor ongeschikt voor scheepsvaart. De grootste rivier in Turkije is de Kizil Irmak met een lengte van 1150 kilometer. De naam betekend Rode rivier, vanwege het rode tintje van het water, en wordt vooral gebruikt voor het opwekken van elektriciteit (waterkracht).

Turkije ligt voor het grootste gedeelte op de Anatolische Plaat. Dit is een kleine aardplaat tussen de grote aardplaten waar Europa, Azië en het Midden-Oosten op liggen. De heftigste aardbevingen komen voor in het noorden, langs de Noord-Anatolische Breuk bij de Zwarte Zeekust. Dit komt doordat de Anatolische Plaat zit ingeklemd tussen de Arabische en Euro-Aziatische Plaat. In het oosten is een soort gelijke breukzone. Het resultaat is dat Turkije zich langzaam richting Griekenland beweegt, wat ook daar voor (kleine) aardbevingen zorgt.

Klimaat

Veel vakantiegangers kennen Turkije van het warme zomerse klimaat aan de Turkse Riviera, maar Turkije heeft meer klimaten...

Turkije heeft grof gezien twee verschillende klimaten. In Thracië en langs de kusten is er het Middellandse Zeeklimaat. De winters zijn hier zacht en de zomers warm. De neerslag valt hier vooral in de wintermaanden, terwijl de zomer maanden vaak droog en zonnig zijn. Veel toeristen komen kennen Turkije vaak vanwege dit klimaat, waarin zij vaak in de zomer komen voor een zonvakantie. Het oosten van het land heeft een landklimaat. Neerslag valt hier in alle jaargetijden. De zomers zijn hier warm en winters koud. In het midden heeft Turkije te maken met het steppeklimaat. De winter zijn hier vaak koel en de zomers erg warm. Neerslag valt er haast niet. Hierdoor is het in Turkije vaak zo dat in hetzelfde seizoen er verschillende weerstypen zijn.

Toch is er ook een algemeen klimaat voor heel Turkije. In de wintermaanden kan sneeuw in heel Turkije voorkomen. Landinwaarts blijft dit echter vaker liggen (voor langere tijd), terwijl dit aan de kusten slechts een paar dagen is. Ook komt sneeuw aan de kusten veel minder voor dan in het binnenland, waar het vaak maandenlang kan sneeuwen. Ook valt de meeste neerslag in Turkije in de wintermaanden. Tussen november en maart is het vaak erg nat. In de zomer is vaak erg warm en zonnig in heel Turkije. In het noorden is het echter warmer dan in het zuiden. Waar de badplaatsen aan het zuidkust als aangenaam beschouwd kunnen worden, zijn de badplaatsen in het noorden erg heet.

Flora en fauna

De Kurşunlu-waterval. De vele verschillende landschappen zorgen voor de vele verschillende soorten planten.

Turkije telt maar liefst 9222 soorten planten. Dit heeft te maken met de verschillende klimaten en landschappen waar Turkije mee te maken heeft. Veel van deze landschappen liggen erg afgelegen en zijn daardoor behouden. Voorbeelden zijn eilanden en gebergten. Vooral tussen het Taurusgebergte en het Pontische Gebergte komen veel unieke plantensoorten voor. Veel van deze planten zijn beschermd en zijn verboden om te plukken. In de Turkse moerassen komen vaak gladiolen, lelie's en lipbloemen voor. Vlinderbloemen zijn in heel Turkije te vinden en er zijn daarvan 391 soorten te vinden. Verder komen ook orchideeën, klokjesbloemen en klaversoorten vaak voor. Tulpen en andere bolgewassen komen oorspronkelijk uit Turkije. Hoeveel Nederland het Tulpenland wordt genoemd, zijn Tulpen oorspronkelijk Turks. De Turkse flora wordt uitgebreid onderzocht door de universiteiten van Istanboel en Erzurum en vele wetenschappers uit andere landen.

Qua fauna komen er weinig grote dieren in Turkije voor. Ook zijn er weinig vogels te vinden. Wel komen de wolf, de bruine beer, verschillende gieren, de lannervalk en de oehoe in het hele land voor. Andere vogels komen alleen langs de rivieren en de kusten voor, zoals de hop, de bijeneter en de ijsvogel. Veel grote zoogdieren en vogels staan onder druk, maar er worden de laatste jaren vorderingen gemaakt om deze diersoorten te beschermen. Insecten komen door de vele planten wel massaal voor in Turkije. Voornamelijk vlinders zijn in Turkije te vinden door de vele bloemen. Nog altijd duiken nieuwe vlindersoorten op die in Turkije leven. De Turkse fauna wordt sinds 50 jaar onderzocht, maar dit gebeurd minder uitgebreid dan de Turkse flora.

Bevolking

Algemeen

Een Turkse marktkraam met vele peulvruchten en specerijen. Eten kopen op de markt is vrij gewoon in Turkije.

In Turkije wonen ruim 80 miljoen mensen. 70% van hen leeft in steden, waardoor de verstedelijking in Turkije erg hoog is. De afgelopen honderd jaar is de Turkse bevolking explosief gegroeid; begin vorige eeuw woonden er slechts 12 miljoen mensen in Turkije. De bevolking van het land groeit nog steeds, maar dit gaat steeds minder hard. Het geboortecijfer is 19 op 1000 mensen, terwijl het sterftecijfer slechts 8 op 1000 mensen is. Het geboortecijfer is dus twee keer zo hoog als het sterftecijfer. Gemiddeld worden er iets meer mannen geboren dan vrouwen. Toch worden vrouwen (78 jaar) gemiddeld ouder dan mannen (72 jaar). Het gemiddelde ligt echter een levensverwachting van 75 jaar.

Veel Turken hebben familie in het buitenland wonen. Vanaf de jaren 60 zocht men in West-Europa goedkopere arbeidskrachten en deze werden onder andere gevonden in Turkije. De Turkse gastarbeiders trokken vooral de Germaanse landen, zoals Nederland, België, Duitsland en Oostenrijk. Vooral Duitsland heeft een grote groep inwoners met een Turkse achtergrond. Ook in Nederland, Oostenrijk en België vormt deze groep een grote minderheid. Volgens het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken wonen er 6 miljoen Turken buiten Turkije. Veel van deze Turkije bezoeken jaarlijks hun familie tijdens de zomervakantie en verblijven hier een aantal weken. Veel Turken in het buitenland hebben een dubbele nationaliteit. Dit betekent dat ze zowel een Turks paspoort als het paspoort van het land waarin ze wonen hebben. Dit is vooral handig tijdens de familiebezoeken, aangezien het reizen makkelijker maakt. Ook komt dit doordat men de Turkse nationaliteit niet kan opheffen en Turkije ook de nationaliteit erkent aan het nageslacht van deze immigranten.

Turkije is een stuk moderner dan andere Arabische landen. Dit is aan heel erg veel dingen te zien. Zo is er een scheiding tussen godsdienst en staat, kregen vrouwen al vroeg stemrecht en mogen gewoon werken. Ook is homoseksualiteit er toegestaan, maar over het algemeen niet geaccepteerd. Toch is Turkije conservatiever dan veel westerse landen, maar de afgelopen wordt Turkije een stuk moderner.

Bevolkingsgroepen

Naast de Turken zelf vormen de Koerden de grootste bevolkingsgroep van het land met 14,5 miljoen inwoners.

De inwoners van Turkije dat zijn vooral Turken maar ook Koerden, Arabieren, Arameeërs, Armeniërs, Syriërs, Bulgaren, Grieken, Joegoslaven, Albanezen en Russen. De Koerden zijn de grootste etnische minderheid in Turkije. De andere minderheden zijn in aantal zeer klein. Het Turkse volk is geen oorspronkelijk ras, het is voornamelijk een mengelmoes van Turkse nomaden met de lokale Griekse, Armeense, Perzische en Georgische volken. Meer dan een kwart van de Turkse bevolking is daarnaast afstammeling van vluchtelingen uit de Balkan, de Krim, de Kaukasus, de Wolgaregio , Zuid-Europa of Centraal-Azië. In de afgelopen jaren zijn ook veel vluchtelingen uit Iran en Syrië naar Turkije gekomen. Volgens de Turkse overheid zouden sinds het begin van de Syrische burgeroorlog (2011) al meer dan 1 miljoen Syriërs naar Turkije zijn gevlucht.

De meeste Turken hebben een bleke tot lichtgetinte huid en vaak donkerbruin haar en lichtbruine ogen. Maar er zijn ook veel Turken met blauwe ogen en blond tot bruin haar. De oorspronkelijke Turken uit Centraal-Azië hadden een bleke huid en donkere (spleet-)ogen, maar naarmate zij vermengden met de zuid-Europese en Midden-Oosterse (voornamelijk Perzische) volkeren kregen zij steeds meer een Europees uiterlijk. In het midden en noordoosten van Turkije zijn blauw/groene ogen en blond of rood haar met sproeten niet ongewoon. Dit komt omdat er in deze delen van het land vroeger andere volkeren leefden, zoals het Keltische volk de Galaten, en volkeren uit de Kaukasus. Ook door het klimaat krijgen de Turken een verschillende huidskleur. In het regenachtige noorden van Turkije krijgen mensen maar weinig zon te zien (met de regio Trabzon als absoluut minimum), terwijl mensen aan de zuidkust zelfs nog in de winter een zonnig klimaat hebben. Ook in de centrale regio's van Turkije en in het zuidoosten heeft de hevige intensiteit van de zon invloed op de huid, net als in andere aspecten van het leven, de cultuur en architectuur.

Taal

Vader des vaderlands Atatürk leert in 1928 de bevolking het nieuwe alfabet. Voor 1928 werd het Turks namelijk geschreven in Arabische schrift, maar sindsdien in het Latijnse schrift.

In Turkije is Turks de officiële taal. 90,5% van de Turkse bevolking spreekt Turks. Daarnaast zijn er nog andere talen, zoals Koerdisch, Arabisch, Aramees en Armeens. Sinds 1928 wordt het Turks volgens het Latijnse alfabet geschreven. Daarvoor werd het Arabische gebruikt. Verders worden in het Turks veel woorden uit het Frans, Arabisch en Perzisch gebruikt. Sinds 2011 wordt er naast Turks en Engels onderwijs ook onderwijs in andere talen in Turkije aangeboden. Het Turks is geen Europese taal. Het is geen famillie van de talen die in Nederland normaal worden onderwezen. Taalwetenschappers weten nog niet zeker hoe het Turks is ontstaan, maar het vertoont de meeste overeenkomsten met het Mongools, Koreaans en het Japans. Deze talen hebben een compleet andere grammatica als Europese talen zoals het Nederlands, Engels of Frans. Het is dus zeer moeilijk om het Turks goed te leren, en ook voor Turken is het lastig om foutloos een Europese taal te leren op latere leeftijd. Van de talen die in Europa worden gesproken lijkt het Turks het meest op het Hongaars, en iets minder op het Ests en Fins. Als je de dode taal Latijn kunt begrijpen wordt het leren van het Turks ook iets makkelijker, omdat de grammatica van de taal er een beetje op lijkt. Als je Perzisch, Arabisch of Grieks spreek zul je ook veel woorden in het Turks herkennen.

Religie

Eerst kerk, toen moskee en nu museum: de Hagia Sophia in Istanboel

De grootste godsdienst in Turkije is de islam. Volgens onderzoek is zo'n 97% van de Turken moslim. Zo'n 2 procent is atheïst. De overige 1% is voornamelijk christelijk, maar er zijn ook kleine groepen yezidi's, zoroastriërs en bahai in Turkije. Turkije erkend naast de islam 3 andere religies; het jodendom, de Armeens-orthodoxe Kerk en de Grieks-orthodoxe Kerk. Ook zijn er meerdere Syrische-Aramese, protestantse en katholieke kerken in verschillende Turkse steden. Ook de oude Turks-Orthodoxe Kerk vormt een minderheid in Turkije. De meeste Turken behoren tot de soennitische tak van de islam. De Turkse cultuur is echter diep beïnvloed door de Soefi-stroming, die haar inspiratie deels uit de vroege islamitische Perzische geloofscultuur haalde. Hierdoor staat Turkije cultureel gezien dichter bij het sjietische Iran dan bij andere soennitische islamitische landen zoals die in de Arabische wereld. Een grote minderheid in Turkije, zo'n 25 tot 35% van de bevolking, is Aleviet. Het alevitisme is een stroming, die net als het soefisme tussen de hoofdstromingen van de islam in valt. Zij geloven in een uiterst persoonlijke, en in veel gevallen zeer vrije vorm, van islam.

Qua geloof is Turkije een wat losser land dan andere islamitische landen. Sinds 1928 is de staatsgodsdienst afgeschaft. Ook mogen Turkse ambtenaren geen religieuze kenmerken dragen, zoals een kruisje of een hoofddoek. Lang was religieus onderwijs niet toegestaan, maar sinds 1982 mag dit onder streng toezicht van de staat. Andere geloven zijn Turkije toegestaan, maar veel christenen en joden ervaren wel problemen met het uitoefenen van hun geloof.

Onderwijs

In Turkije hangen in de klaslokalen vaak vier dingen aan de muur; een Turkse vlag, een kopie van het Turkse volkslied, een portret van Mustafa Kemal Atatürk en een speech van hem aan jongeren.

Het Turkse onderwijssysteem begint met de kleuterschool (anaokulu) Deze voor kinderen tussen de 3 en 6 jaar oud en is niet verplicht. Het idee van de kleuterschool is dat kinderen alvast een basis leren en vooral leren samen te spelen en samen met elkaar leren om te gaan. De kleuterschool wordt in Turkije gezien als privéonderwijs en hierdoor sturen veel families hun kinderen niet naar de kleuterschool. Zij moeten het namelijk betalen en daardoor is het aantal kinderen op de kleuterschool erg laag. De Turkse overheid is begonnen met een campagne om ouders te steunen in de kosten, zodat meer kinderen naar de kleuterschool gaan. Na de kleuterschool volgen leerlingen tussen hun 6e en 14e jaar de basisschool. Deze is verplicht voor alle leerlingen. De meeste leerlingen gaan naar een openbare school, maar er zijn ook particuliere scholen. Op de basisschool krijgen leerlingen zowel verplichte als keuzevakken. Gemiddeld hebben de leerlingen per dag 6 vakken. In groep 1 t/m 5 hebben alle leerlingen een vaste leerkracht, maar vanaf groep 5 hebben de leerlingen te maken met vakdocenten. Een groot verschil is dat op de basisschool geen onderscheid wordt gemaakt tussen niveaus; alle leerlingen zitten door elkaar. Per jaar wordt gekeken naar de prestaties en daardoor kan het voorkomen dat een leerling een jaar moet herhalen. Na acht jaar krijgen de leerlingen een diploma.

Op 14-jarige leeftijd stromen de leerlingen door naar de middelbare school. Deze kan zich richten op de interesses van de leerling (bijvoorbeeld een bepaald beroep) of is algemeen vormend. Het onderwijs is ingedeeld naar thema en niet naar niveau. Na vier jaar sluiten de leerlingen hun schooltijd af met opnieuw een diploma. Hierna kunnen de leerlingen doorgaan naar het hoger onderwijs, maar dit sluit niet zo goed op elkaar aan. Hierdoor maken veel leerlingen eerst een inhaalcursus. Het hoger onderwijs bestaat uit hogescholen, universiteiten en hogere technologie-instituten. Een opleiding duurt tussen de 2 en 4 jaar. Turkije telt 165 universiteiten, waarvan 62 particulier. Om toegelaten te worden tot een particuliere universiteit, moeten de ouders van de leerling vaak erg rijk zijn.

Cultuur

Tradities

Een traditioneel ingerichte Turkse woonkamer

Turkije kent een aantal tradities, waarvan de meeste teruggaan tot het Ottomaanse tijdperk. Trouwerijen worden in Turkije vaak erg groots gevierd. Bijna alle familieleden en vrienden, ook verre, zijn hierbij aanwezig. Volgens de traditie vraagt een man aan de vader van zijn toekomstige bruid het meisje dat hij leuk vindt de hand. Hier bestaat een verhaaltje over. Hierna zouden de man en de vader een kopje Turkse koffie drinken, waarbij het suiker door zout vervangen is. Zegt de man hier niets van, dan mag hij het meisje trouwen. Maar als hij boos wordt zal de vader weigeren, aangezien de man geen goed karakter zou hebben. Tegenwoordig komt dit haast niet meer voor en is men ook iets vrijer in partnerkeuze. Desalniettemin is men op het platteland iets vasthoudender. De bruiloften duren hier vaak een aantal dagen en getrouwd wordt er alleen als bepaalde familieleden toestemming geven. Turken trouwen zowel voor de staat als de moskee (de islamitische Turken). Ook maakt de bruid samen met haar moeder een çeyiz. Dit is een handwerk voor in het nieuwe huis.

Vrouwen maakten vroeger hun kleren zelf, net als die voor hun man en kinderen. Deze werden geverfd met plantaardige materialen. Elke streek heeft zijn eigen stijl. Turkse vrouwen hadden ook bepaald soort broek, de salvur, en hoofdtooien. Ook de oya is erg bekend, een ingewikkeld bloemenmotief dat op zijde gemaakt werd. Dit werd met de hand gehaakt en vrouwen maakten hier kleding van. De stof was ook buiten het Ottomaanse Rijk erg populair. De mannen maken van de stof ook spreien. De traditie is dat de manier om dit te maken wordt overgegeven van vader op zoon. In Turkije bestaat ook de dienstplicht. In het 18e levensjaar moeten jongens 18 maanden in dienst van het leger, tenzij ze dit afkopen of bijzondere redenen hebben. Vaak ontvangt men na afloop een cadeau.

Turkije staat bekend als gastvrij en daarom is het niet gek om te worden uitgenodigd voor de thee. Dit is vaak bij iemand thuis of in een theehuis. Ook een uitnodiging voor een maaltijd komt vaak voor. In vergelijking met de Nederlandse of Belgische cultuur, worden de schoenen in huis niet gedragen. Deze worden bij de voordeur uitgedaan. In plattelandstreken wordt vaak op de grond gegeten van lage tafels. De mensen zitten op kussens en de voeten zitten onder de tafel of onder het kleed. In Turkije worden voeten namelijk als onrein gezien. Ook schept men altijd met de rechterhand op, de linkerhand wordt als vies gezien. Qua kleding is de meeste westerse kleding toegestaan, maar korte rokjes en hele korte broeken kunnen als aanstootgevend worden beschouwd. Dit geldt ook voor het dragen van zwemkleding buiten de zwembaden en het strand. Naaktrecreatie is in heel Turkije verboden.

De Turkse keuken

Een Turkse middagmaaltijd

De Turkse keuken is over de gehele wereld bekend en wordt ook gewaardeerd. De keuken heeft lange traditie en heeft en is zowel beïnvloedt door de Arabische als de Griekse keuken. Dit zorgt er ook voor dat de Turkse keuken enorm gevarieerd is. Er zijn zowel vlees- als vegetarische gerechten. Voor het ontbijt eten de Turken vaak brood, honing, kaas, olijven, tomaten, komkommers en gebraden en gekookte groenten. Börek en dürüm zijn twee bekende gerechten, die ook als tussendoortje gegeten kunnen worden. Brood kan worden gegeten met het populaire döner kebab. Officieel in dit niet helemaal Turks, aangezien het door Turkse migranten voor het eerst in Duitsland is gemaakt. Desalniettemin is het één van de bekendste Turkse gerechten.

Qua hoofdgerechten zijn er de sjasliek, sucuk, pastırma en verschillende visgerechten. Meeste worden er verschillende groenten bij gebruikt, zoals spinazie, prei, bloemkool, wittekool, aubergine en paprika. Bekende Turkse zoetigheden zijn baklava en Turks fruit. Dat de Turken van zoete dingen houden is ook te merken aan bijvoorbeeld de Turkse koffie en Turkse thee. Gedroogde vruchten, zoals abrikozen, pruimen, vijgen en dadels, zijn ook erg populair in Turkije. Bekende restaurants in Turkije zijn de koffiehuizen. Deze staan bekend om het feit dat men maar voor één kopje thee hoeft te betalen en dat dit vervolgens steeds gratis wordt bijgeschonken.

Feestdagen

De dag van de Republiek (29 oktober) wordt groots gevierd met onder andere vuurwerk op de Bosporus bij Istanboel.

Turkije heeft verschillende feestdagen. Op de internationale feestdagen nieuwjaarsdag (1 januari) en de dag van de Arbeid (1 mei) is men vrij. De dag van de Arbeid is een feestdag speciaal voor werknemers, waarop zij allemaal vrij zijn. Op 23 april viert men de Dag van het Kind. Op deze dag zijn er vele optochten en volksdansen. Veel kinderen dragen gedichten voor, dansen en zingen. Kinderen staan op deze dag dus centraal. Dit valt samen met de herdenking van de omgekomen kinderen tijdens de onafhankelijkheidsoorlog. Op de Jeugd- en Sportdag (19 mei) staat sporten centraal. In veel stadions vormen groepen leerlingen diverse vormen en er zijn uitbundige feestdagen. De datum is tevens het begin van de onafhankelijkheidsoorlog van Atatürk. Atatürk hield erg veel jongeren en vond dat de toekomst van het land bij hen in handen lag. Op de dag van democratie en nationale eenheid (15 juli) wordt de mislukte poging tot een staatsgreep van 2016 herdacht. Het is hiermee de jongste Turkse feestdag. Op de dag van de Overwinning (30 augustus) wordt de Turkse overwinning op de Grieken in Slag bij Dumlupınar herdacht. Er worden kransen gelegd, speeches gehouden en er is een militaire parade. Op 29 oktober viert men de dag van de Republiek. Op deze dag herdenkt men de stichting van het moderne Turkije, waarmee een grote modernisering van het land begon. De dag is tevens een belangrijke feestdag. Inwoners zijn ook op de avond aan de dag vooraf vrij.


In Turkije viert men drie islamitische feesten. Dit zijn als eerste het suikerfeest (3 dagen lang) en het offerfeest (4 dagen lang). Ook is men de avond vooraf vrij. De meeste Turken zijn al een week voor het offerfeest vrij, in verband met de arafa en de hadj. De hadj is de bedevaart naar de stad Mekka, een belangrijke stad voor moslims. De hadj is een van de vijf zuilen en wordt door veel moslims begaan. De arafa wordt gezien als het hoogtepunt van de hadj. De moslims gaan dan naar de vlakte van Arafat en verblijven hiervan 's middags tot zonsondergang. Op deze dag worden smeekbeden gegeven en kan men vergeving vragen voor de zonden van vorig of komend jaar.

Het Turks voetbalelftal

Sport

Voetbal is de populairste sport van Turkije. Er zijn vier grote teams; Galatasaray, Beşiktaş en Fenerbahçe uit Istanboel en Trabzonspor uit Trabzon. Deze teams hebben veel fans over het hele land en zelfs in Europa. Ook andere teams uit Turkije worden steeds beter, zo heeft Bursaspor onlangs één maal het landskampioenschap veroverd. De kleuren van het nationale team zijn rood en wit, net zoals de vlag van Turkije. De beste prestatie van het Turkse voetbalelftal was de 3e plaats bij het WK in Japan en Korea in 2002. Turken vieren de overwinningen van hun team meestal uitbundig, door bijvoorbeeld toeterend rond te rijden. Bij de vrouwen is volleybal ook heel populair. De vrouwen hebben zelfs een keer het wk gewonnen!

Werelderfgoed


Politiek

Nationale politiek

De huidige president Erdoğan (anno 2015)

Turkije is een parlementaire democratie en de grondwet regelt de staatsinrichting van het land. Waar Nederland en België een koning(in) hebben, heeft Turkije een president. De president is het staatshoofd van het land. Hij of zij wordt direct door het volk gekozen door een periode van vijf jaar. Vóór 2007 werd de Turkse president gekozen voor een periode van 7 jaar door het parlement. De president heeft een belangrijke functie. Zo ontvangt de president ambassadeurs en staatshoofden van andere landen en legt staatsbezoeken af. Ook geeft de president een gezicht aan het land Turkije. De huidige president is Recep Tayyip Erdoğan (sinds 2014).

Erdoğan heeft tevens de functie van premier. Tot aan 2018 was er een premier van Turkije, maar tegenwoordig is de Turkse president tevens de premier van het land. De premier is het hoofd van de regering. Hij voert samen met de regering wetten uit en maakt wetsvoorstellen. Internationaal was erg veel kritiek toen Turkije de functie van premier via een referendum afschafte. Er werd gesteld dat Erdoğan de macht naar zich toe aan het trekken is en tevens dat er gefraudeerd was met de uitslag van het referendum.

Een kijkje in het Turkse parlement

De president en de regering worden gecontroleerd door het parlement, dat tevens eigen wetsvoorstellen maakt. Het parlement van Turkije heet het Grote Nationale Assemblee van Turkije. Het parlement bestaat uit slechts één kamer van maar liefst 600 zetels. Vóór 2017 telde het parlement 550 zetels. De parlementsleden kunnen zowel lid zijn van een politieke partij als een onafhankelijk lid zijn. Een parlementslid is tevens een afgevaardigde voor de provincie waarin hij of zij is gekozen. Voor een wet is een meerderheid van minstens 301 leden nodig, maar voor een grondwetswijziging een meerderheid van 2/3 van de leden. Turkije heeft circa 20 belangrijke politieke partijen. Niet alle parlementsleden zijn even trouw aan hun politieke partij. Het komt daarom regelmatig voor dat een parlementslid overstapt naar een andere partij of onafhankelijk wordt.

Bestuurlijke indeling

Een kaart van de regio's van Turkije. Kleuren komen overheen met het lijstje hiernaast.

Turkije wordt voor het gemak vaak ingedeeld in zeven regio's (bölgesi). Deze zijn vaak makkelijker te onthouden dan de 81 provincies. De regio's zijn:

De regio's zijn geen bestuurslaag, maar slechts een indeling.

Turkije is onderverdeeld in 81 provincies. De provincies hebben vaak dezelfde naam als de hoofdstad van de provincie, maar er zijn drie uitzonderingen daarop. De provincies worden bestuurd door een gouverneur, die wordt benoemd door het ministerie van Binnenlandse Zaken. Hij is de vertegenwoordiger van de regering in die provincie en wordt gesteund door een raad bestaande uit vijf leden.

De Turkse provincies zijn weer verdeelt in districten. In Turkije zijn er in totaal 923 districten. De districten kunnen stedelijk of landelijk zijn en hebben meestal de naam van hun hoofdstad. Elk district heeft een eigen gouverneur, maar de gouverneur van de hoofdstad van de provincie wordt de vice-gouverneur genoemd.

Het laagste niveau van bestuur zijn de gemeenten. Elk district is verdeeld in gemeenten en deze bestaan uit één tot een paar dorpen. Een gemeente wordt bestuurd door een burgemeester en heet een gemeenteraad. Beide worden direct door de bevolking gekozen. Het dagelijks bestuur van de gemeente wordt gedaan door een speciale stadsraad. Deze bestaat uit drie ambtenaren, drie raadsleden en de burgemeester. Sommige gebieden zijn niet naar gemeente ingedeeld en worden direct door een district bestuurd. Dit soort gebieden hebben vaak geen inwoners.

Buitenlandse relaties

De buitenlandse relaties van Turkije zijn erg divers. In Europa kan Turkije goed overweg met de meeste Balkanlanden gaan. De landen hebben vele banden op economisch, historisch, cultureel en politiek vlak. Vooral met buurland Bulgarije heeft Turkije een goede relatie. Ook kan Turkije goed overweg met Kosovo, Bosnië en Herzegovina en Noord-Macedonië. Turkije heeft een iets minder goede relatie met Griekenland en Cyprus. Hoewel de cultuur en de geschiedenis van de drie landen erg door elkaar beïnvloed zijn en er veel overeenkomsten zijn, is er altijd spanning. Door de geschiedenis is te zien dat Griekenland en Turkije vele conflicten hebben gehad. Cyprus is grotendeels Grieks en door de Turkse invasie in de jaren 80 is ook de band met Cyprus vrij slecht. De Turkse Republiek Noord-Cyprus, op het noorden van het eiland, helpt daarmee niet echt. Desondanks verbeterde de relatie over de jaren heen wel.

Turkije heeft de ambitie om toe te treden tot de Europese Unie. Sinds 2005 zijn hier onderhandelingsgesprekken over. Er is veel kritiek vanuit veel Europese landen hierop, aangezien Turkije niet altijd alle mensenrechten respecteert. Tijdens de vluchtelingencrisis in 2015 hielp Turkije de EU met het opvangen van vluchtelingen. In ruil hiervoor werd de toegang tot de EU vereenvoudigd. Van oudsher heeft Turkije een goede band met veel Europese landen, waar veel Turkse migranten wonen. Dit zijn Duitsland, Oostenrijk, België en Nederland. De laatste jaren staat dit onder druk, aangezien de landen menen dat Turkije de Turkse migranten in hun probeert te beïnvloeden.

Aan de Aziatische kant heeft Turkije met de meeste landen een goede band. Qua buurlanden heeft Turkije een goede band met Irak, Iran, Georgië en Syrië. Turkije helpt mee met de bestrijding van IS in de Syrische Burgeroorlog en is onderhandelaar in het conflict tussen Georgië en Abchazië. Met Armenië heeft het land niet zo'n heel goede band, vanwege de Armeense genocide. Turkije en Armenië zijn het er nog niet helemaal over eens of Turkije hier wel of niet verantwoordelijk voor is. Azerbeidzjan wordt gezien als de beste vriend van Turkije. De relatie tussen de twee landen is heel sterk en er zijn veel overeenkomsten tussen de landen. De landen worden ook wel één natie, twee staten genoemd, aangezien ze er close zijn. Turkije heeft met de meeste moslimlanden een goede band, net als met andere "Turkse" landen, zoals Kirgizië, Turkmenistan en Kazachstan. Het land heeft in vergelijking met andere islamitische landen een betere band met Israël en was het eerste overwegend islamitische land dat Israël überhaupt erkende.

Op het wereldtoneel probeert Turkije een wereldmacht te worden. Het land steunt diverse Afrikaanse landen met ontwikkelingshulp (sinds 1998). Voornamelijk in Ethiopië en Somalië is er veel Turkse ontwikkelingshulp. Somalische militairen worden door de hulp van Turkije getraind, ziekenhuizen worden daar gebouwd voor de zieke mensen die aids hebben, ze bouwen scholen en ga zo maar door. Ook helpt Turkije mee in de strijd tegen piraterij en terrorisme in Somalië. Het land heeft een goede relatie met de Verenigde Staten. Beide landen zijn lid van de NAVO en Turkije vormde een strategische positie tijdens de Koude Oorlog. Ook de band met de VS staat de laatste jaren onder druk. Turkije heeft vanwege de Armeense genocide niet zo'n heel goede band met Canada, maar met andere Amerikaanse landen kan Turkije prima overweg. Vooral met Chili, aangezien dit Turkije als eerste Amerikaanse land erkende in 1926. Met Australië en Nieuw-Zeeland heeft Turkije sinds enkele decennia een prima relatie. Nieuw-Zeeland steunt Turkije zelfs in het toetreden tot de EU. Tot slot heeft Turkije een beetje wisselvallige band met Rusland. Beide landen kunnen het goed met elkaar vinden, maar soms ontstaan er conflicten tussen de twee landen.

Terrorisme

Turkije staat tegenwoordig onder druk door terrorisme. Merendeels omdat Turkije grenst aan landen in het Midden-Oosten. Syrië zit vol met IS-, PKK- en YPG-strijders en regelmatig worden er aanslagen gepleegd in zuidelijke Turkse steden. Turkije heeft in 2019 meerdere aanvallen en operaties gepleegd op de terroristen. Hun doel was om een zone te creëren voor de vluchtelingen die terug wilden gaan naar hun vaderland. De Nederlandse overheid waarschuwt toeristen die naar het zuidoosten van Turkije willen reizen.

Economie en toerisme

Economie

Vissen is vooral in de kustregio's een belangrijke vorm van inkomsten.

Turkije is de 18ste grootste economie van de wereld. Het maakt hierdoor onderdeel uit van de Groep van Twintig en de OESO. Turkije is een zogeheten newly-industrialized country. Dit zijn landen waarvan de economie pas sinds een aantal decennia enorm gegroeid is. Turkije heeft inmiddels een moderne economie, die vrij sterk is. Terwijl veel landen vanaf 2001 in een economische crisis waren, groeide de economie van Turkije juist. Echter, het land kreeg in 2008 zelf te maken met een economische crisis. Sinds 2010 gaat het echter veel beter met de Turkse economie, ook al zakt deze de afgelopen jaren iets in. In Turkije betaalt men met de Turkse lira.

In Turkije is de koopkracht (het gene wat mensen uitgeven) erg verschillend. In grote steden als Ankara en Istanbul hebben mensen een hoge koopkracht, dus ze kunnen veel uitgeven. Ook in de kustgebieden hebben mensen een hoge koopkracht, net als in de provincies om Ankara en de kustgebieden heen. Als je meer naar het oosten gaat wordt de koopkracht steeds lager, mensen kunnen dan dus minder uitgeven. Hoe verder je naar het oosten gaat, hoe lager de koopkracht wordt. De goede economie in Turkije heeft met een aantal dingen te maken. In Turkije zijn veel jonge, goed opgeleiden mensen en vragen weinig voor hun werk. Ook ligt Turkije economisch erg goed. Het ligt dichtbij Europa, Azië en het Midden-Oosten. In 2011 was 8,8% van de bevolking werkloos.

In Turkije wordt veel verbouwd door de landbouw. In Turkije worden onder meer zonnebloemen, noten, graan, katoen en maïs verbouwd. In de veelteelt zijn er veel schapen, geiten, runderen en veel pluimvee (kippen, ect.). Verders zitten er in de Turkse bodem veel delfstoffen. Zoals bruinkool, koper, ijzer, aardgas en aardolie. In Turkije vindt je een grote textielindustrie en een grote bouwsector. De meeste Turkse producten worden verkocht aan Duitsland, Italië, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Rusland. Turkije koopt ook veel producten uit andere landen. Deze komen vooral uit Duitsland, Japan en Italië.

Toerisme

Antalya, een populaire badplaats.

Veel Nederlanders en Belgen gaan op vakantie naar Turkije. Jaarlijks wel zo'n 1,2 miljoen! Sinds 2012 is het zelfs vliegbestemming nummer 1 vanuit Nederland. Sommige Turkse-Nederlanders en Turkse-Belgen gaan liever met de auto naar Turkije, omdat ze zo makkelijker verschillende plaatsen kunnen bezoeken en meer bagage mee kunnen nemen. Populaire bestemmingen zijn de Turkse rivièra (de zuidwestkust), Istanboel en Cappadocië. In het achterland van de Turkse rivièra liggen heel veel archeologische plaatsen, waaronder belangrijke steden uit de Griekse Oudheid Efese, Milete, Priëne en Pergamon. In het Oosten liggen ook enkele historische plaatsen die steeds vaker toeristen trekken, zoals het Sumelaklooster en de berg Nemrut.

Als je naar Turkije op vakantie gaat, ben je verplicht om online een e-visum aan te vragen. Een e-visum is de moderne variant van het traditionele fysieke visum (stempel in het paspoort). Als Nederlander en Belg heb je een e-visum nodig voor Turkije, omdat je anders het land niet mag bezoeken. Het online visum kan je op de website van de Turkse overheid aanvragen in het Engels, Turks of Duits. Alleen kan je daar het e-visum niet betalen met de Nederlandse betaalmethode iDEAL. Op internet zijn er verschillende websites waar je gemakkelijk in het Nederlands het visum aan kunt vragen. Ook kan je het e-visum bij deze websites wel betalen met iDEAL. Het is dus erg belangrijk om een e-visum online aan te vragen, voordat je op reis gaat naar

Turkije.

Reisvaccinatie

Als je op vakantie naar Turkije gaat is het raadzaam om de volgende Vaccinaties te halen :

  • Hepatitis A
  • DTP

Andere Vaccinaties alleen als er gaat wonen:

  • Hepatitis B
  • Rabiës
  • BMR

Fotogalerij

Externe link


Flag of Europe.svg Europese Unie
Lidstaten:België · Bulgarije · Cyprus · Denemarken · Duitsland · Estland · Finland · Frankrijk · Griekenland · Hongarije · Ierland · Italië · Kroatië · Letland · Litouwen · Luxemburg · Malta · Nederland · Oostenrijk · Polen · Portugal · Roemenië · Slovenië · Slowakije · Spanje · Tsjechië · Zweden
Ultraperifere gebieden:Frankrijk: Frans-Guyana · Guadeloupe · Martinique · Mayotte · Réunion · Saint-Martin
Portugal: Azoren · Madeira
Spanje: Canarische Eilanden
Kandidaat-lidstaten:Albanië · Bosnië en Herzegovina · Moldavië · Montenegro · Noord-Macedonië · Oekraïne · Servië · Turkije
Landen, afhankelijke gebieden en niet-erkende staten in Europa LocationEurope.png
Albanië · Andorra · Armenië · Azerbeidzjan · België · Bosnië en Herzegovina · Bulgarije · Cyprus · Denemarken · Duitsland · Estland · Finland · Frankrijk · Georgië · Griekenland · Hongarije · IJsland · Ierland · Italië · Kazachstan · Kroatië · Letland · Liechtenstein · Litouwen · Luxemburg · Malta · Moldavië · Monaco · Montenegro · Nederland · Noord-Macedonië · Noorwegen · Oekraïne · Oostenrijk · Polen · Portugal · Roemenië · Rusland · San Marino · Servië · Slovenië · Slowakije · Spanje · Tsjechië · Turkije · Vaticaanstad · Verenigd Koninkrijk · Wit-Rusland · Zweden · Zwitserland
Alle schuine landen liggen ook in een ander werelddeel.

Afhankelijke gebieden: Ålandseilanden · Faeröer · Gibraltar · Guernsey · Jan Mayen · Jersey · Man · Spitsbergen
Niet-erkende staten: Donetsk · Kosovo · Loegansk · Transnistrië · Tsjetsjenië

Landen, afhankelijke gebieden en niet-erkende staten in Azië LocationAsia.png
Afghanistan · Armenië · Azerbeidzjan · Bahrein · Bangladesh · Bhutan · Brunei · Cambodja · China · Cyprus · Egypte · Filipijnen · Georgië · India · Indonesië · Irak · Iran · Israël · Japan · Jemen · Jordanië · Kazachstan · Kirgizië · Koeweit · Laos · Libanon · Maldiven · Maleisië · Mongolië · Myanmar · Nepal · Noord-Korea · Oezbekistan · Oman · Oost-Timor · Pakistan · Palestina · Qatar · Rusland · Saoedi-Arabië · Singapore · Sri Lanka · Syrië · Tadzjikistan · Thailand · Turkije · Turkmenistan · Verenigde Arabische Emiraten · Vietnam · Zuid-Korea

Afhankelijke gebieden: Hongkong · Macau
Niet-erkende staten: Abchazië · Taiwan · Turkse Republiek Noord-Cyprus · Zuid-Ossetië

Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Turkije&oldid=880361"