Grieks
Het Grieks (in die taal: Ελληvικά γλώσσα, Ellinika glossa, code: el) is de officiële taal van Griekenland en Cyprus en één van de officiële talen van de Europese Unie. De taal heeft rond de 13,5 miljoen sprekers. Het Grieks vormt zijn eigen talenfamilie, de Helleense talen, die op zijn beurt weer hoort bij de Indo-Europese talen. Al sinds de oudheid wordt de taal gesproken. Op het gymnasium leren leerlingen Oud-Grieks naast Latijn.
Grieks wordt ook nog als minderheidstaal gesproken en erkend in Albanië, Turkije, Italië, Georgië, Oekraïne, de Verenigde Staten en in mindere mate in Hongarije, Malta, Libanon, Israël en Egypte.
Geschiedenis
Oudgrieks
Het Oudgrieks is met afstand de oudste, opgeschreven taal. Al 3000 jaar geleden werd Grieks gesproken. Het Oudgrieks bestond uit een paar dialecten:
- Dorisch, deze taal werd gesproken op de Peloponnesos, op Kreta, Zuid-Italië en Sicilië. Alle liederen werden in deze taal geschreven.
- Eolisch werd gesproken in Thessalië en Noord-Turkije. De twee belangrijkste bronnen van deze taal zijn vrouwen, en daarom werd het vroeger ook wel Lesbisch Grieks genoemd.
- Ionisch, vooral gesproken aan de westkust van Turkije. Ook in sommige zuid-Italiaanse steden.
- Macedonisch, niet te verwarren met de Slavische taal Macedonisch. Werd in Noord-Griekenland gesproken, onder andere door Alexander de Grote.
- Attisch, werd gesproken in Athene en groeide uit tot de belangrijkste Griekse taal. Op het gymnasium leer je deze taal.
Onder Alexander de Grote vloeiden al deze dialecten samen tot één taal: het Koinè-Grieks. Dit werd - samen met het Latijn - de belangrijkste taal van de oudheid. Belangrijke Romeinen spraken naast Latijn altijd Grieks, want dat was de taal van de intellectuelen 
. Ook het Nieuwe Testament werd in het Grieks gesproken, en de eerste christenen spraken ook vaak Aramees, Hebreeuws en Grieks, maar niet Latijn. Nadat het Latijn de belangrijkste taal was, begon het Grieks weer de overhand te krijgen in het Oost-Romeinse Rijk. Dat rijk veranderde in het Byzantijnse Rijk, en het Grieks evolueerde mee.
Oudgrieks was vroeger ook de taal van de geleerden. Tegenwoordig wordt het nog steeds veel gebruikt in de geneeskunde, daarom is het handig als je gymnasium hebt gedaan als je dokter wilt worden.
Byzantijns Grieks
In het Byzantijnse Rijk was het Grieks de belangrijkste taal. Het Griekse vereenvoudigde in die tijd heel erg, zodat het makkelijker te spreken was. Intussen nam het Grieks toch invloeden op van het Latijn en Italiaans, en later van het Turks. In het Byzantijnse Rijk werd de taal goed bestudeerd aan universiteiten en in klooster, maar toen kwamen de Ottomanen.
De Ottomanen (voorouders van de huidige Turken) namen het gehele Byzantijnse Rijk in en vele Byzantijnse intellectuelen vluchtten naar Italië. Mede hierdoor ontstond in Italië de renaissance. Het Grieks werd voor vier eeuwen gedegradeerd tot de taal van de onderdrukte Griekse bevolking.
Modern Grieks
Rond 1830 werd Griekenland dan eindelijk onafhankelijk van het Ottomaanse Rijk. De bevrijde Grieken wilde niks meer met het Turks te maken hebben en verwijderden meteen weer veel Turkse invloeden uit het Grieks, om zo tot het Byzantijns Grieks terug te keren. Deze vorm van Grieks heet het "katharèvousa". Het volk was het hier niet mee eens. De Turken hadden hen lang onderdrukt en ze wilden niks meer met de Turken te maken hebben, maar het "katharèvousa" was veel ingewikkelder dan het normale Grieks ("dimotikí"). Hierover ontstonden rellen waarbij zelfs doden vielen! Tegenwoordig spreekt vrijwel iedereen in Griekenland dimotikí, hoewel de Grieks-Orthodoxe Kerk hardnekkig katharèvousa blijft gebruiken.
Alfabet
Het Grieks heeft een apart alfabet. Dit alfabet is afgeleid van het Fenicische alfabet. Ons alfabet, het Latijns alfabet, en het Cyrillisch alfabet, dat wordt gebruikt door talen als Russisch en Bulgaars, zijn van het Griekse alfabet afgeleid.
| Naam | Hoofdletter | Kleine letter | Uitspraak |
|---|---|---|---|
| Alfa | Α | α | 'a' |
| Bèta | Β | β | 'v/w' (Oudgrieks: b) |
| Gamma (letter) | Γ | γ | 'g' (een Engelse 'g', als in good) |
| Delta | Δ | δ | kruising tussen 'd' en 'th' (Oudgrieks: d) |
| Epsilon | Ε | ε | 'e' |
| Zèta | Ζ | ζ | 'z' (Oudgrieks: dz of zd) |
| Èta | Η | η | 'i' (Oudgrieks: è) |
| Thèta | Θ | θ | 'th' (uitgesproken als de th in thing. Oudgrieks: uitgesproken als th in thee) |
| Iota | Ι | ι | 'i' |
| Kappa | Κ | κ | 'k' |
| Lambda | Λ | λ | 'l' |
| Mu | Μ | μ | 'm' |
| Nu | Ν | ν | 'n' |
| Ksi | Ξ | ξ | 'x' |
| Omikron | Ο | ο | 'o' (als in bot) |
| Pi | Π | π | 'p' |
| Rho | Ρ | ρ | 'r' |
| Sigma | Σ | σ / ς* | 's' |
| Tau | Τ | τ | 't' |
| Ypsilon | Υ | υ | 'i' (Oudgrieks: u) |
| Phi | Φ | φ | 'f' |
| Chi | Χ | χ | 'ch' (als in pech) |
| Psi | Ψ | ψ | 'ps' |
| Omega | Ω | ω | 'oo' (als in boot) |
* De ς, bekend als de slotsigma of sluitsigma, wordt alleen aan het einde van een woord gebruikt.
Niet alleen de volgorde is anders maar er zijn ook letters die wij niet gebruiken.
Zoals je ziet zitten er ook verschillen in de uitspraak van het Oude en het Nieuwe Grieks.