Bulgarije
| Republiek Bulgarije Република България (Repoeblika Balgarija)
| |
|---|---|
| Hoofdstad | Sofia |
| Aantal inwoners | 6.520.314 (2021) |
| Oppervlakte | 110.879 km² |
| Regeringsvorm | Parlementaire republiek |
| President | Rumen Radev (sinds 2017) |
| Premier | Kiril Petkov (sinds 2021) |
| Godsdienst | Christendom (61,1%) Geen religie (9,3%) Islam (7,9%) Overig (21,8%) |
| Taal | Bulgaars (български, bălgarski) |
| Munteenheid | Lev |
| Volkslied | Mila Rodino |
| Nationale feestdag | 3 maart |
| Landcode | BGR |
Bulgarije, officieel de Republiek Bulgarije, is een van de oudste landen van Europa. Het land ligt op de Balkan, in het zuidoosten van Europa. Het land grenst in het noorden aan Roemenië. De grens tussen Roemenië en Bulgarije wordt grotendeels door de rivier de Donau gevormd. Verder grenst het land aan Servië, Noord-Macedonië, en in het zuiden aan Griekenland en Turkije. Aan de oostkant van Bulgarije ligt de Zwarte Zee. De hoofdstad van het land is Sofia. In totaal wonen er in Bulgarije zo'n 7 miljoen mensen, waarvan 1,4 miljoen in Sofia. Door de sterke vergrijzing krimpt de bevolking in een hoog tempo. De bevolking wil niet graag dat er niet-westerse buitenlanders in het land komen wonen en er worden weinig baby's geboren. Het land is verdeeld in 28 provincies. Bulgarije is lid van de Europese Unie, maar gebruikt niet de Euro. Er wordt namelijk betaald met de Lev.
Geschiedenis
Eerste bewoners
In de gebieden waar nu Bulgarije ligt, leefden heel vroeger de Thraciërs. Archeologen weten niet veel over deze Thraciërs. In de zesde eeuw trokken de Slaven de Balkan binnen. Balkan is een andere cultuur.De twee volkeren vermengden zich en na een tijd ging de Thracische cultuur helemaal op in de Slavische cultuur. Eén eeuw later kwamen de Proto-Bulgaren naar het gebied. De Slaven en Proto-Bulgaren vormden samen het volk de Bulgaren. Ze versloegen later de Byzantijnen en stichtten het Eerste Bulgaarse Rijk. Het rijk werd alsmaar groter en groter. Er kwamen delen van Griekenland, Roemenië, Albanië en Joegoslavië bij. Aan het hoofd van het Bulgaarse Rijk stond een tsaar. Onder tsaar Boris I werd Bulgarije in 864 christelijk gemaakt. Het Eerste Bulgaarse Rijk bleef bestaan tot 1018. Toen viel het in handen van het Byzantijnse Rijk (Oost-Romeinse Rijk). In 1185 lukten het de Bulgaren om zich te ontdoen van de Romeinen. Na een succesvolle opstand tegen de Byzantijnen werd het Tweede Bulgaarse Rijk gevormd. Veliko Tǎrnovo werd de nieuwe hoofdstad. Dit rijk was wel een stuk kleiner dan het vorige Bulgaarse Rijk. Maar toch ging het goed met de Bulgaarse economie, handel en cultuur. Maar door onderlinge ruzies ging het steeds slechter met de Bulgaren. De Osmaanse Turken konden daarom makkelijk de hoofdstad Veliko Tǎrnovo bezetten. Een paar jaar later was heel Bulgarije in handen van het Ottomaanse Rijk.
Turkse overheersing
De Turken bleven maar liefst vijf eeuwen de baas in Bulgarije, van 1396 tot 1878. Het leven onder een Turkse sultan was zwaar voor de Bulgaren. Ze moesten veel belasting betalen. Veel mensen van de Bulgaarse adel bekeerden zich tot de islam, omdat ze bang waren dat ze anders werden afgezet. De andere gewone Bulgaren bleven trouw aan de orthodoxe kerk, ook al ging dat niet altijd even makkelijk. Er veranderde voor de Bulgaren verder niet heel veel, maar veel van de ontwikkelingen in Europa gingen aan Bulgarije voorbij. Pas in de negentiende eeuw kwam er ruimte voor commerciële en culturele contacten met het westen, dankzij sultan Abdulmejit. Deze sultan wilde van het Ottomaanse Rijk een modern rijk maken. Ook mocht je van hem vrij geloven wat je wilde. Het duurde nog wel even voordat de Bulgaren hun eigen kerk hadden, namelijk in 1870. Ook wilden steeds meer mensen nog meer vrijheid of zelfs onafhankelijkheid. De nationale held Vasil Levski probeerde een revolutie uit te roepen, maar in 1873 werd hij door de Turken opgehangen. Maar toch gingen nationalisten door met het eisen van onafhankelijkheid. Er kwam een gewelddadige opstand, maar deze werd neergeslagen door de Turken en het kosten veel mensen het leven, de zogenaamde Aprilopstand van 1876.
Onafhankelijkheid en oorlogen
West-Europa reageerde geschokt op het bloedvergieten in het oosten. Maar Rusland wilde in dit gebied juist een politieke invloed en verklaarde de oorlog aan de Ottomaanse sultan. West-Europa liet Rusland hun gang gaan. De Russisch-Turkse Oorlog brak uit en duurde van 1877 tot 1878. De Bulgaren die onafhankelijk wilden worden van het Ottomaanse Rijk hoorde bij Rusland. Rusland won de oorlog. Het onafhankelijke Groot-Bulgarije werd door een verdrag in maart 1878 gesticht. Wel kwamen de westerse landen in verzet. De Russische macht zou volgens hen een grote bedreiging zijn. Al in juli 1878 werd Groot-Bulgarije in drie stukken verdeeld. De Bulgaren waren woedend. Ze raakten onder andere Macedonië (tegenwoordig Noord-Macedonië) kwijt. Er kwam een nieuwe vorst en in 1908 verklaarde hij Bulgarije onafhankelijk en benoemde zichzelf tot tsaar. Maar toch konden de Bulgaren het nog steeds niet accepteren dat Macedonië niet meer van hen was. Maar Bulgarije was niet de enige. Ook de Serviërs en de Grieken vonden dat Macedonië bij hun land hoorden. In 1912 besloten ze gezamenlijk om de Turken van de Balkan te verdrijven en Macedonië te verdelen. Het lukte om de Turken uit de Balkan te verdrijven. Nu moest Macedonië worden verdeeld, maar dat ging niet helemaal volgens plan. Bulgarije verklaarde zijn bondgenoten de oorlog, maar ze werden zelf aangevallen door de Roemenen vanuit het noorden en zelfs de Turken vanuit het zuiden. Het was over voor Bulgarije en ze verloren veel veroverd gebied.
Wereldoorlogen en de tussenliggende periode
Tijdens de Eerste Wereldoorlog hoorde Bulgarije bij de Centralen (o.a. Duitsland). De Centralen verloren de oorlog. Ze verloren nog meer grondgebied en moesten veel schadevergoeding betalen. Ook werd het Bulgaarse leger een stuk kleiner.
Onder leiding van Aleksandǎr Stambolijski werd de eerste regering na de oorlog gevormd. Hij probeerde de armoede onder de bevolking te bestrijden. Hij kreeg veel politieke kritiek en in 1923 viel de regering. Stambolijski werd vermoord. Cankov was zijn opvolger. Hij was een anti-communist. Dat zat Rusland niet lekker. Rusland drong aan dat de Bulgaarse Communistische Partij samen met de Boerenpartij de macht zouden grijpen. Na twee mislukte aanslagen op de Bulgaarse tsaar volgde een felle strijd. Er volgden veel arrestaties en executies. In 1934 vond een politieke staatsgreep plaats, die werd gesteund door tsaar Boris III. Er kwam een nieuwe regering die andere politieke partijen verbood. Tsaar Boris III stelde een Koninklijke dictatuur in.
In de jaren dertig was de tsaar onder de indruk geraakt door de successen van Adolf Hitler in nazi-Duitsland. Hitler bood zelfs een stuk grond aan Bulgarije. In maart 1941 sloot Bulgarije zich aan bij de asmogendheden. De westerse mogendheden verklaarden Bulgarije de oorlog. Bulgarije had zich opnieuw in een wereldoorlog gestort. Toch hielp de tsaar niet mee met operatie Barbarossa en van hem mochten er geen joden uit Bulgarije worden gedeporteerd. Hitler vond dat niet goed. In 1943 overleed tsaar Boris III en veel mensen vermoedden dat Hitler daar achter zat. Boris zou worden opgevolgd door zijn zesjarige zoontje, maar omdat hij nog te jong was werd zijn oom Kiril de baas. Maar het verzet in Bulgarije tegen de Duitsers en de Bulgaarse regering groeide. De partizanen, leden van het gewapende verzet, werkten nauw samen met de Sovjets en hadden zich verenigd in het Vaderlands Front. De communistische partizanen arresteerden de Bulgaarse regering. Daarom kwamen de communisten aan de macht. De nieuwe regering, die bestond uit Bulgaren, maar ook uit Russen, trad streng op tegen de burgers. Duizenden mensen werden gedood. Op 8 september 1944 sloot Bulgarije zich dus aan bij de geallieerden. De geallieerden wonnen de oorlog.
Communistische periode
.jpg)
In 1946 werd de monarchie, dus het koningshuis, afgeschaft en de Volksrepubliek Bulgarije ontstond onder druk van Stalin. Bulgarije werd een vazalstaat als onderdeel van het Oostblok. De communist Georgi Dimitrov werd de machtigste man van het land. Andere politieke partijen werden verboden. Eind 1947 werd een nieuwe grondwet aangenomen, grotendeels bepaald door de Sovjet-Unie. De Sovjet-Unie, onder leiding van Jozef Stalin, had in feite de macht in Bulgarije. Bulgarije moest alles doen wat de Sovjets zeiden. De Bulgaren kenden een tijd van angst. Kritiek op de communistische leiding werd zwaar bestraft. Er was voortdurend Geheime Politie om te kijken of de Bulgaren wel communistisch genoeg waren. Ook gewoon geloven in God werd in de begintijd niet geaccepteerd. Dat gold voor zowel voor aanhangers van de islam als het christendom.
De economie was in handen van de staat. Turkse minderheden werden vervolgd. Ook kwam er weer ruzie tussen Bulgarije, Joegoslavië en Griekenland over Noord-Macedonië. Toen in 1954 Todor Zjivkov de leider werd, probeerde hij de macht langzamerhand naar zich toe te trekken. Hij probeerde weer een beetje contact met het westen te krijgen. Maar toch liet hij de mensen niet hun eigen gang gaan. Zjivkov was ook een communist en hij gaf geen vrijheid aan de mensen. Zjivkov wilde ook dat Turken opgingen in de Bulgaarse samenleving. Turks spreken in het openbaar was verboden en zelfs Turks onderwijs. Wie hier tegen op zag, moest het land verlaten. In 1989 verlieten meer dan 300.000 moslims (dus Turken) Bulgarije. Economisch gezien ging het dankzij Zjivkov wel een korte tijd beter, tot de jaren 80. De kleine economische groei ging ten koste van het milieu, waar veel gebruik gemaakt werd van het zwaar vervuilende bruinkool. Zjivkov was niet van plan om zoals in de Sovjet Unie te veranderen. Toen op 9 november de Berlijnse Muur was gevallen, begreep Zjivkov dat hij maar beter kon opstappen. Dat gebeurde binnen enkele weken dan ook. Dat ging zo snel dat men spreekt van een "paleisrevolutie".
1990-nu
Het was moeilijk om van het communistische land een democratisch land te maken. Op 15 november 1990 werd de naam Volksrepubliek Bulgarije veranderd in de Republiek Bulgarije (het tegenwoordige Bulgarije). Het kostte veel moeite om Bulgarije te herstellen. Op 29 maart 2004 sloot Bulgarije zich aan bij de NAVO en op 1 januari 2007 bij de Europese Unie.
Indeling
Sinds 1999 bestaat Bulgarije uit 28 provincies (oblasten). Zie de lijst hieronder en de kaart hiernaast. Het inwonersaantal stamt uit 2006, alleen Sofia niet. Er bestaan ook nog 6 planregio's: Noord-West, Noord-Centraal, Noord-Oost, Zuid-West, Zuid-Centraal en Zuid-Oost.
| Nummer | Oblast | Hoofdstad | Inwoners | Oppervlakte |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Blagoëvgrad | Blagoëvgrad | 333.577 | 6.450 km² |
| 2 | Boergas | Boergas | 418.750 | 7.753 km² |
| 3 | Dobritsj | Dobritsj | 205.541 | 4.723 km² |
| 4 | Gabrovo | Gabrovo | 135.780 | 2.023 km² |
| 5 | Chaskovo | Chaskovo | 266.073 | 5.543 km² |
| 6 | Kardzjali | Kardzjali | 158.541 | 3.209 km² |
| 7 | Kjoestendil | Kjoestendil | 152.714 | 3.084 km² |
| 8 | Lovetsj | Lovetsj | 159.214 | 4.129 km² |
| 9 | Montana | Montana | 166.775 | 3.618 km² |
| 10 | Pazardzjik | Pazardzjik | 297.781 | 4.459 km² |
| 11 | Pernik | Pernik | 140.981 | 2.391 km² |
| 12 | Pleven | Pleven | 305.025 | 4.334 km² |
| 13 | Plovdiv | Plovdiv | 707.570 | 5.973 km² |
| 14 | Razgrad | Razgrad | 139.094 | 2.637 km² |
| 15 | Roese | Roese | 256.835 | 2.803 km² |
| 16 | Sjoemen | Sjoemen | 198.106 | 3.390 km² |
| 17 | Silistra | Silistra | 134.093 | 2.846 km² |
| 18 | Sliven | Sliven | 209.694 | 3.544 km² |
| 19 | Smoljan | Smoljan | 131.010 | 3.193 km² |
| 20 | Sofia | Sofia | 259.961 | 7.059 km² |
| 21 | Stara Zagora | Stara Zagora | 360.203 | 5.151 km² |
| 22 | Targovisjte | Targovisjte | 135.262 | 2.716 km² |
| 23 | Varna | Varna | 457.922 | 3.820 km² |
| 24 | Veliko Tarnovo | Veliko Tarnovo | 283.599 | 4.662 km² |
| 25 | Vidin | Vidin | 117.809 | 3.033 km² |
| 26 | Vratsa | Vratsa | 209.124 | 3.622 km² |
| 27 | Jambol | Jambol | 146.094 | 3.336 km² |
| Sofia | - | Sofia | 1.400.000 | 1.039 km² |
Het land
Bulgarije ligt in Zuidoost-Europa, op de Balkan. Het land heeft een oppervlakte van 110.879 km², waarvan 0,3% water. Bulgarije is ongeveer 2,7 keer groter dan Nederland. Bulgarije grenst in het noorden voor 600 kilometer aan Roemenië, in het noordwesten aan Servië, Noord-Macedonië in het zuidwesten, Griekenland in het zuidwesten en Turkije in het zuidoosten. In het noorden stroomt de Donau, die de grens met Roemenië vormt. In het oosten heeft Bulgarije een 378 kilometer lange kustlijn aan de Zwarte Zee. Van noord naar zuid is ongeveer 330 km en van oost naar west 520 km.
Landschap
Bulgarije valt geografisch te onderscheiden in het Donau Laagland, het Balkangebergte en drie bergketens. Het Donau Laagland ligt in het noorden, een heuvelachtig woudengebied. Je vindt er beboste heuvels en uitgestrekte groene grasvlakten. Thracië is een groot gebied in het zuidoosten van Bulgarije. Vroeger woonden hier de Thraciërs. Het landschap bestaat uit bergachtige streken met vruchtbare valleien in de dalen. Je kan Bulgarije zo onderscheiden: in het noorden ligt het Donau Laagland, in het midden het Balkangebergte en in het zuiden Thracië. In het oosten, aan de Zwarte Zee, ligt het laagste deel van het land. In het noordoosten aan de Zwarte Zee, liggen uitgestrekte rotslandschappen met kliffen. Meer naar het zuiden liggen rotsachtige baaitjes met een mediterrane begroeiing. Ongeveer 30% van het landoppervlak is bedekt met bos.
Gebergtes
Het Balkangebergte kan je onderverdelen in Hoog-Balkan, West-Balkan en Oost-Balkan. De Moesala is met 2925 de hoogste berg van Bulgarije en zelfs van de hele Balkan. De Moesala ligt in het Rilagebergte, niet ver van Sofia vandaan. Andere hoge bergen zijn de Vichren (2914 m) en de Botev (2376 m). Rodopegebergte, Rila en Pirin zijn gebergtes in het land. Hoog in de bergen, boven de boomgrens, vind je kale rotspartijen en bergmeren, maar ook bossen en groene alpenweiden vol bloemen.
Wateren
Er zijn ook veel rivieren in het land, ongeveer 525! Belangrijke rivieren in het land zijn de Donau, de Iskar, de Maritsa en de Strimon. In het noorden wordt voor 425 kilometer de grens gevormd door de Donau. De langste rivier die alleen door Bulgarije loopt, is de Iskar, een 368 km lange zijrivier van de Donau.
Planten en dieren
Bulgarije is rijk aan de verschillende landschappen, dus je vindt er veel verschillende planten en dieren. In beboste bergen vind je wilde zwijnen, wolven en beren. In moerassen komen zoetwaterschildpadden voor. Bulgarije kent honderden vogelsoorten, waarvan er maar liefst 160 soorten voorkomen rond het Srebarna-meer. Dit meer wordt beschermd en staat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Er komen vogelsoorten voor, zoals de lepelaar, ooievaar, pelikaan, zwaluw, plevier en zilverreiger. Voor 2007 werden sommige beren als dansberen gebruikt, maar dit is afgeschaft vanwege het dierenleed.
Klimaat
Bulgarije kent een landklimaat met invloed van de Zwarte Zee en het Balkangebergte. Er heersen warme zomers met een gemiddelde dagtemperatuur van 24 °C en koude winters. Aan de kust van de Zwarte Zee loopt de temperatuur zelfs op tot 30 °C. Het zeewater heeft in september daarom ook vaak een temperatuur van 23 °C. Ten zuiden van het Balkangebergte heb je een zachter klimaat met mediterrane kenmerken. Per jaar valt er 600 mm regen, in de bergen is dat wel 1000 mm per jaar (vaak in de vorm van sneeuw). De meeste regen valt in de zomer en de herfst.
Werelderfgoed
Er zijn in Bulgarije 9 plekken die op de Werelderfgoedlijst van UNESCO staan:
- Boyanakerk in Sofia (sinds 1979 - cultuurerfgoed - gelegen in Sofia)
- Ruiter van Madara (sinds 1979 - cultuurerfgoed - gelegen in noordoostelijk Bulgarije)
- Rotskerken van Ivanovo (sinds 1979 - cultuurerfgoed - gelegen in Roese)
- Thracisch graf van Kazanlak (sinds 1979 - cultuurerfgoed - gelegen in Kazanlik)
- Oude centrum van Nesebar (sinds 1983 - cultuurerfgoed - gelegen in Nesebar)
- Natuurreservaat Srebarna (sinds 1983 - natuurerfgoed - gelegen in het noordoosten van Bulgarije)
- Nationaal park Pirin (sinds 1983 - natuurerfgoed - gelegen in het Piringebergte)
- Rilaklooster (sinds 1983 - cultuurerfgoed - gelegen in het Rilagebergte)
- Thracisch graf van Sveshtari (sinds 1985 - cultuurerfgoed - gelegen in Razgrad)
Bevolking
In Bulgarije wonen 6.924.716 mensen volgens de volkstelling van 2014. Dat zijn ongeveer 60 mensen per km². In 2011 was het inwonersaantal nog 7.364.570. Het inwonersaantal neemt de laatste tientallen af. De grootste groep mensen in het land zijn uiteraard de Bulgaren, zo'n 83,9%. Verder is 9,4% van de bevolking Turks en 4,7% zigeuner. Er wonen ook nog kleine groepen Russen, Armeniërs, Roemenen en Noord-Macedoniërs. Hoeveel Bulgaren er in Nederland wonen, is niet helemaal duidelijk. Waarschijnlijk zijn het er rond de 40.000.
In Bulgarije is het kindersterfte vrij hoog met 15 kinderen per 1000 levend geborenen. De gemiddelde levensverwachting voor mannen is 71 jaar en voor vrouwen 78 jaar.
Steden
Ongeveer 73% van de bevolking woont in steden. De grootste steden in het land zijn:
|
1. Sofia ... 1.403.000 |
6. Stara Zagora ... 163.000 |
Religie
Bulgarije is een overwegend christelijk land. ongeveer 75% van de mensen zegt lid te zijn van de Bulgaars-Orthodoxe Kerk. Rond de tien procent van de Bulgaren is islamitisch en 1% rooms-katholiek. Er wonen in het land ongeveer 1000 joden. Voor de Tweede Wereldoorlog woonden er 50.000 joden in Bulgarije en daarvan is er geen één jood slachtoffer geworden van de Holocaust.
Zo'n 14% van de Bulgaren zegt niet gelovig te zijn, maar de meeste gelovigen doen ook niet zoveel aan het geloof. Het kerk- en moskeebezoek is erg laag en de meeste moslims drinken alcohol. Dit komt onder andere doordat religie in de communistische tijd erg onderdrukt werd.
Taal
Het Bulgaars is de officiële taal van Bulgarije en het is daarom ook de meest gesproken taal in het land. De taal wordt met het cyrillische alfabet geschreven. Zo'n 12 miljoen mensen over de hele wereld spreken Bulgaars. Het behoort tot de Zuid-Slavische talen. Door minderheden wordt soms Turks en Romani gesproken.
Politiek
Sinds 1991 heeft Bulgarije een democratie, om precies te zijn een parlementaire democratie. De president wordt beschouwd als het staatshoofd en wordt om de vijf jaar gekozen. Rumen Radev is sinds 22 januari 2017 de president en de opperbevelhebber van de strijdkrachten. Bulgarije heeft een eenkamerparlement, de Nationale Vergadering van 240 afgevaardigden. Die heeft volgens de vernieuwde grondwet van 1991 de meeste macht. Sinds 13 december 2021 is Kiril Petkov de premier van Bulgarije. Vanaf 18 jaar mag je stemmen.
Bulgarije is lid van de Verenigde Naties, de NAVO, Europese Unie en de Raad van Europa. Van 1955 tot 1991 was het land lid van het Warschaupact.
Economie
De economie tijdens het communisme
Vlak na de Tweede Wereldoorlog was Bulgarije samen met Albanië het armste land op de Balkan. Daarna ging het steeds beter, onder het communisme. Werkloosheid kwam nauwelijks voor. Maar Bulgarije handelde in die communistische tijd met andere communistische landen, met name de Sovjet-Unie. De export naar deze landen daalde aanzienlijk, toen de Sovjet-Unie uit elkaar viel en het communisme uit Oost-Europa wegtrok. De Sovjet-Unie was dus van groot belang voor de Bulgaarse economie. Nu moest het land ook met westerse landen gaan handelen. Maar de exportproducten moesten volgens de Westelijke landen van goede kwaliteit zijn. Al deze eisen aan de vrije markteconomie, werden maar heel langzaam verbeterd. Er kwamen maatregelen om de handel weer op gang te krijgen. Wel waren de burgers hier gedeeltelijk het slachtoffer van. Maar door de lage lonen kwam de handel met het westen weer op gang. Tegenwoordig is 70% van de Bulgaarse economie in handen van particulieren. Dat was tijdens het communisme wel anders, toen alles in handen van de staat was. Het gaat weer een beetje beter met de Bulgaarse economie. De Europese Commissie heeft in 2002 verklaard dat Bulgarije een markteconomie is.
De Bulgaarse lev
Bulgarije is lid van de Europese Unie, maar ze betalen er niet met de Euro, maar met de Bulgaarse lev. Een euro is 1,95596 lev. Bulgarije is zich aan het voorbereiden op het gebruiken van de euro.
Feiten
Het bruto nationaal product (bnp), het totale inkomen van een land, is 12,4 miljard US$. Het bnp per hoofd, het gemiddelde inkomen per persoon per jaar, is ongeveer €1520. Dat is wel vrij weinig, vergeleken met andere Westerse landen. In 2002 was de werkloosheid 13,5%. Exportproducten zijn halffabricaten, machines en industrieproducten. Producten die geïmporteerd worden, zijn brandstoffen, machines en halffabricaten. Het meeste wordt gehandeld met Rusland, Duitsland, Italië en Griekenland. Bulgarije bezit meerdere grondstoffen, onder andere aardolie, steenkool, ijzer, koper en lood.
Natuurlijke producten
Bulgarije heeft een vruchtbare grond, ongeveer de helft van het landoppervlak wordt gebruikt voor de landbouw. De landbouwproductie is belangrijk voor de economie. Belangrijke landbouwproducten zijn: tarwe, gerst, maïs, tabak, katoen, fruit, groenten, wijndruiven en suiker. De nationale trots is de Bulgaarse rozenolieproductie. In de bergachtige gebieden wordt aan bosbouw en veehouderij gedaan. Vooral schapen leveren wol, melk, kaas en vlees. Yoghurt is een echte Bulgaarse uitvinding. Er wordt ook veel vis gevangen in de Zwarte Zee, Middellandse Zee en aan de Afrikaanse Westkust. Zwarte-Zeehaven Varna is het centrum voor de visserij.
Cultuur
.jpg)
Bulgarije kent hun eigen volksmuziek. De muziek wordt gespeeld met instrumenten zoals een trom, doedelzak en een herdersfluit. De Bulgaarse volksmuziek is geliefd bij liefhebbers van volksmuziek, omdat er onregelmatige maatsoorten in voorkomen. Pancho Vladigerov (1899-1978) was een bekende Bulgaarse componist. Meerdere operazangers, harpisten en kunstenaars hebben de Bulgaarse cultuur populair gemaakt in het buitenland.
Feesten
De Bulgaren kennen ook een aantal feesten. Drie maart is de nationale feestdag van Bulgarije, dan wordt herdacht dat in 1878 het land zelfstandig werd van het Ottomaanse Rijk. Orthodox Pasen wordt rond april gevierd. Op 1 mei is de dag van de arbeid. Op 6 mei de dag van het Leger en op 22 september Onafhankelijkheidsdag, toen in 1908 Bulgarije volledig onafhankelijk werd van het Ottomaanse Rijk. Andere feestdagen zijn Vaderdag, Sint-Nicolaas en de dag van het Kind. Daarnaast zijn er nog enkele feestdagen.
Bulgaarse keuken
De Bulgaarse keuken is een onderdeel van de Balkankeuken. Groenten worden veel gegeten. Bulgaren eten ook vlees, vaak gegrild. Lamsvlees en varkensvlees wordt veel gegeten. Rakija is een brandewijn van gegiste vruchten. Daarbij wordt vaak meze gegeten, kleine hapjes. Worsten zijn enorm populair. Hier wordt ook brood bij gegeten. Shopska salade is een bekend Bulgaars gerecht, bekend en populair over de hele wereld. Het is een salade van tomaten, uien, kaas, paprika, komkommer en wat andere vetten, kruiden en specerijen.
Onderwijs
Vergeleken met andere Oost-Europese landen is het onderwijs in Bulgarije redelijk goed. In de communistische periode was het onderwijs al erg goed, maar het is door bezuinigingen behoorlijk verzwakt. Bulgaren vinden onderwijs belangrijk. Basisonderwijs en voortgezet onderwijs is gratis. Voor al het andere onderwijs moet je betalen. En ook is maar 1% van de bevolking een analfabeet. Een heel groot deel kan dus lezen en schrijven. Dit geldt helaas niet voor de Roma. Bulgaarse kinderen zijn leerplichtig vanaf 6 tot 16 jaar. Het basisonderwijs is ook goed in het land. Ze krijgen les in verschillende vakken, ook Engels. Voor 1989 moesten alle kinderen verplicht Russisch leren. Één schooldag duurt in Bulgarije niet zo heel lang, maar daar staat tegenover dat ze wel uren aan huiswerk zitten. Na de zevende of achtste klas moeten leerlingen een middelbare school kiezen. Je kan kiezen uit een technische school of een gymnasium. Gemiddeld zitten Bulgaarse kinderen 11 jaar op school, daarna doen ze een vervolgopleiding. In het hoger onderwijs zijn ook verschillende opleidingen. Omdat veel Bulgaren niet veel verdienen, is het voor velen niet te doen om een dure studie te betalen. Daarom gaan er ook steeds minder jongeren naar het hoger onderwijs. Dat was tijdens de communistische periode wel anders. Daarom zoeken sommige jongeren hun geluk in het buitenland. Er zijn veel hogescholen en universiteiten in Bulgarije. Je kan er opleidingen volgen voor elektronica, bouwkunde, geneeskunde, techniek en nog veel meer. Er zijn universiteiten in Sofia, Plovdiv, Veliko Tarnovo en Varna. De belangrijkste en oudste universiteit van het land is die van Sofia, opgericht in 1888. Er studeren ruim 21.000 studenten.
Vervoer
Bulgarije is een belangrijk doorvoerland tussen het midden van Europa en Turkije. Wegen en spoorwegen zijn er in Bulgarije genoeg. Er ligt voor ruim 4300 kilometer aan spoorlijn. Veel daarvan zijn geëlektrificeerd. Er ligt zo'n 37.000 kilometer wegen. Bulgarije is bezig met het autosnelwegennetwerk. De Nieuw Europa-brug is een nieuwe, 2 kilometer lange brug tussen Bulgarije en Roemenië die de Donau overspant. Het land heeft ook een groot netwerk van buslijnen. Varna en Boergas hebben beide een haven aan de Zwarte Zee. Bij Roese ligt aan de Donau een binnenhaven. Er zijn 11 luchthavens voor binnen- en buitenlandse vluchten. Sofia, Varna, Boergas en Plovdiv hebben internationale luchthavens. Luchthaven Sofia vervoert jaarlijks ongeveer 3,2 miljoen mensen.
Toerisme
Bulgarije is al jaren lang één van de snelst groeiende toeristische bestemmingen van Europa. Er komen vooral toeristen en vakantiegangers naar de stranden aan de Zwarte Zee, skibestemmingen in de bergen en de hoofdstad Sofia. Bulgarije kent ook vele andere toeristische plekken met mooie steden en dorpen, erfgoed en kerken. Voor natuurliefhebbers is het zeer gevarieerde Bulgaarse landschap een uitdaging met zandstranden, kliffen, grotten, meren en nog veel meer. Toch is de Zwarte Zee-kust het meest geliefd onder buitenlandse toeristen.
Wist je dat...
Wist je dat...
- ... Bulgarije het cyrillische schrift in gebruik heeft?
- ... ja-knikken als ontkenning geldt en nee-schudden als bevestiging?
- ... Bulgarije een wintersportland is?
- ... paard en wagen een alledaags verschijnsel is op de Bulgaarse wegen?
- ... Bulgaren bijzonder bijgelovig zijn?
- ... Bulgarije één van de oudste landen van Europa is?
- ... Bulgarije een echt fietsland is?
- ... Bulgaarse rozenolie één van de bekendste exportproducten van Bulgarije is? En dat er 3000 kilo rozenblaadjes nodig is voor één liter rozenolie?
Foto-galerij
Locatie in Europa
Satellietfoto
Satellietfoto
|
Europese Unie | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|||||||||
| Landen, afhankelijke gebieden en niet-erkende staten in Europa | 
| ||
|---|---|---|---|
| Albanië · Andorra · Armenië · Azerbeidzjan · België · Bosnië en Herzegovina · Bulgarije · Cyprus · Denemarken · Duitsland · Estland · Finland · Frankrijk · Georgië · Griekenland · Hongarije · IJsland · Ierland · Italië · Kazachstan · Kroatië · Letland · Liechtenstein · Litouwen · Luxemburg · Malta · Moldavië · Monaco · Montenegro · Nederland · Noord-Macedonië · Noorwegen · Oekraïne · Oostenrijk · Polen · Portugal · Roemenië · Rusland · San Marino · Servië · Slovenië · Slowakije · Spanje · Tsjechië · Turkije · Vaticaanstad · Verenigd Koninkrijk · Wit-Rusland · Zweden · Zwitserland Alle schuine landen liggen ook in een ander werelddeel. Afhankelijke gebieden: Ålandseilanden · Faeröer · Gibraltar · Guernsey · Jan Mayen · Jersey · Man · Spitsbergen |
|||