Roemenië

Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.

Dit artikel is nog niet af.

Roemenië România
Hoofdstad	Boekarest
Aantal inwoners	19.186.201 (2021)
Oppervlakte	238.391 km²
Regeringsvorm	Semi-presidentiële republiek
President	Klaus Iohannis (sinds 2014)
Premier	Nicolae Ciucă (sinds 2021)
Godsdienst	Christendom (92,3%) Geen religie (6,2%) Overig (1,5%)
Taal	Roemeens (Română)
Munteenheid	Roemeense leu
Volkslied	Deșteaptă-te, române!
Nationale feestdag	Dag van de Vereniging (1 december)
Landcode	RO

Roemenië is een land in het oosten van Europa en grenst aan Bulgarije, Servië, Hongarije, Moldavië, Oekraïne en de Zwarte Zee. De hoofdstad is Boekarest. Het Roemeens is een Romaanse taal en lijkt hierdoor op het Frans, Italiaans en Spaans. Roemenen zijn van oorsprong een gemengd volk. Hun voorouders waren de Romeinen en de Daciërs. De grootste havenstad van Roemenië is Constanţa.

Roemenië is 8 keer zo groot als Nederland. De Roemeense bevolking bestaat naast Roemenen (89,5%) ook uit Hongaren (6,6%), Roma (2,46%) en Duitsers (0,28%), namelijk Saksen en Schwaben uit het gebied Transsylvanië dat in centraal Roemenië ligt. Vroeger waren de Duitsers in veel grotere aantallen, maar die zijn vooral tijdens het communistische regime (1945-1989) het land ontvlucht.

Geschiedenis

Oudheid

In Roemenië leefden de Daciërs in de oudheid in dat gebied, voordat de Romeinen kwamen. Ook de Daciërs waren een vrij hoogontwikkeld volk en het Dacische Rijk stond onder een koning. Het volk telde rond de 2 miljoen mensen, waardoor het rijk na dat van de Romeinen de meeste inwoners van Europa had. Onder de Romeinse keizer Trajanus werden de Daciërs verslagen en werden ze onderdeel van het Romeinse Rijk. Dit gebeurde tussen 101 en 106 n.Chr. en hiervoor waren twee veldtochten nodig. Overigens herinnert de zuil van Trajanus in Rome aan deze overwinning.

Dacië bleef onderdeel van het Romeinse Rijk tot aan 275 n.Chr. Het Romeinse Rijk was verzwakt en de Goten en Karpaten vielen binnen. De provincie was slecht te verdedigen, waardoor de Romeinen het opgaven.

Middeleeuwen

Na de Romeinen kwamen de Goten het gebied binnengevallen. Tot aan de 4e eeuw leefden ze samen met plaatselijke bevolking. De Goten werden op hun beurt weer vervangen door de Hunnen. In de achtste eeuw werd gebied onderdeel van Bulgarije en dit bleef zo tot aan 1018. Een deel van Roemenië werd onderdeel van Hongarije. Ondanks dat er veel Hongaren woonden bleef het gebied zijn eigen cultuur behouden. Dit gebied kennen we tegenwoordig als Transsylvanië. Uit de twee overige gebieden ontstonden de vorstendommen Walcharije en Moldavië. Hierdoor was het Roemeense volk verspreid over drie gebieden, terwijl ze dezelfde taal en cultuur deelden.

De late middeleeuwen werden gekenmerkt door de strijd tegen de Turken. In 1475 versloeg Stefanus de Grote ze tijdens de slag bij Vaslui. Ook Vlad Dracula en Johannes Hunyadi vochten tegen de Turken. Ondanks de overwinningen werden Walcharije en Moldavië onderdeel van het Ottomaanse Rijk. Ze verloren hierdoor hun onafhankelijkheid, maar mochten tot aan de achttiende eeuw veel dingen zelf beslissen. Ook Transsylvanië zou later een vorstendom binnen het Ottomaanse Rijk worden.

Ontstaan van Roemenië

Hoewel de drie vorstendommen dezelfde cultuur en taal hadden en hetzelfde volk er woonde, waren het drie aparte landen. Michaël de Dappere bracht hier verandering in. Hij werd vorst van zowel Transsylvanië als Walcharije als Moldavië. Alle drie de vorstendommen werden hierdoor voor het eerst in één land verenigd. Tegenwoordig is Michaël de Dappere ook één van de Roemeense volkshelden. Ondertussen raakte het Ottomaanse Rijk in verval en het nieuwe Oostenrijk-Hongarije maakte hier handig gebruik van. Transsylvanië werd aan het einde van de achttiende eeuw door het land veroverd. De Roemenen werden toen onderdrukt, aangezien de Hongaarse cultuur in het gebied dominant moest blijven.

Ondertussen bleven Walcharije en Moldavië onderdeel van het Ottomaanse Rijk, maar ook zij werden onderdrukt. In Walcharije kwam het zelfs in 1848 tot een revolutie, maar deze werd hardhandig neergeslagen. Toch was het het begin van het ontstaan van Roemenië. In 1859 verklaarden Moldavië en Walcharije zich onafhankelijk van het Ottomaanse Rijk. Ze kozen dezelfde vorst, namelijk Alexander Johan Cuza. De Ottomaanse sultan erkende in 1861 deze staat en de twee landen gingen de Verenigde Prinsdommen van Roemenië heten. Roemenië bevatte toen nog enkel het oostelijke deel van het huidige land. Cuza wilde echter de alleenheerschappij hebben en dit leidde in 1866 tot zijn val. Karel van Hohenzollern-Sigmaringen werd uiteindelijk gekozen als staatshoofd en gekroond als eerste koning in 1881.

Koninkrijk Roemenië

Roemenië werd in 1878 erkend als staat door alle grootmachten. Dit weerhield Rusland er niet van om te proberen Moldavië zich te laten afscheiden, wat mislukte. Rusland kreeg uiteindelijk drie zuidelijke districten in ruil van de Dobroedzja, wat Roemenië een toegang tot de Zwarte Zee gaf. In 1913 werd ook het zuidelijke deel van de Dobroedzja veroverd op Bulgarije in de Tweede Balkanoorlog.

Roemenië bleef aanvankelijk neutraal in de Eerste Wereldoorlog, maar in 1916 verklaarde het de oorlog aan de Centralen. Dit was niet bepaald een succes. De Centralen bezette meer dan de helft van het land en vernietigden een groot deel van het Roemeense leger in slechts vier maanden tijd. Na oorlog werden via het verdrag van Trianon de regio's Banaat, Crișana en Maramureș aan Roemenië gegeven. Roemenië groeide hiermee tot zijn hoogtepunt en was een stukje groter dan tegenwoordig.

De Tweede Wereldoorlog

Vlak voor de Tweede Wereldoorlog werd Roemenië de grootste olieleverancier van Duitsland. In 1940 pleegde Ion Antonescu een staatsgreep en maakte van Roemenië een dictatuur. Ondertussen werden grondgebieden van Roemenië aan andere landen gegeven. Transsylvanië ging bijvoorbeeld naar Hongarije, terwijl in het noorden en zuiden gebieden bezet werden door Rusland en Bulgarije. De koning zelf was in paniek en trad af. Hij werd opgevolgd door koning Michaël. Roemenië sloot zich aan bij de Asmogendheden uit angst om meer gebieden te verliezen en verklaarde de oorlog aan de Geallieerden.

Dictator Antonescu speelde een belangrijke rol bij de holocaust. Onder zijn bewind werden vele Joden en Roma vermoord. Waarschijnlijk gaat het om tussen 280.000 en 380.000 Joden. Aan het einde van de oorlog drongen de legers van de Sovjet-Unie Roemenië binnen. Koning Michaël beëindigde de dictatuur en verklaarde op zijn beurt de oorlog aan Duitsland. Roemenië speelde een kleine rol bij de nederlaag van Duitsland en op de conferentie van Parijs in 1947 werd zelfs gesproken van "geen rol".

Communistische periode

In 1946 werden in het land verkiezingen georganiseerd, waarbij de communisten met 80% van de stemmen wonnen. Zij schaften de monarchie af en maakten van Roemenië een communistische staat. Gheorghe Gheorghiu-Dej werd de leider van het land. Tot aan 1958 stond Roemenië onder toezicht van de Sovjet-Unie. Na de oorlog waren er weinig middelen. Van zijn deze middelen werden er veel weggenomen door de Russen. Dit werd door de Russen gezien als een schuldbetaling voor de oorlog. Tijdens deze periode werden twee miljoen mensen opgepakt en werden honderdduizenden vermoord, mishandelt en misbruikt. Toen Gheorghiu-Dej overleed in 1965 werd hij opgevolgd door Nicolae Ceaușescu. Hij nam een nieuwe grondwet aan waardoor Roemenië officieel de Socialistische Republiek Roemenië ging heten in plaats van de Volksrepubliek Roemenië. Hoewel Roemenië een communistisch land bleef, werd het onafhankelijker van de Sovjet-Unie. Het land streefde naar dezelfde status als bijvoorbeeld Tsjecho-Slowakije of Polen toen had.

Roemenië was tevens iets opstandiger dan de andere Oostbloklanden. Het land keurde de inval van de Warschaupact in Tsjecho-Slowakije af en bemoeide zich niet met conflicten tussen China en de Sovjet-Unie. Toch kwam er in 1970 een vriendschapsverdrag met de Sovjet-Unie. Ceaușescu regeerde met harde hand. Aanvankelijk had bij nog een redelijk grote aanhang, maar dit werd verspeeld toen zijn vrouw een gigantisch paleis bouwde in Boekarest waarvoor hele woonwijken moesten wijken. Tegenwoordig is dit paleis het parlementsgebouw. Hoewel het ook eerst goed ging met de economie, maar deze liep uiteindelijk vast. De staatsschuld liep tussen 1977 en 1981 erg op en internationale organisaties lagen in conflict met het land. Ceaușescu stelde een plan op om alles terug te betalen, wat in 1989 kort voor zijn afzetting voltooid was. Dit plan was schadelijk voor de Roemeense economie en de Roemenen werden armer. Ondertussen breidde hij de politie uit en Ceaușescu werd haast als een god verheerlijkt (zoals de leider van Noord-Korea).

Overigens waren er wel positieve kanten aan het beleid van Ceaușescu. Hij zorgde ervoor dat bijna iedere Roemeen kon lezen en schrijven. Ook werd er gewerkt aan een onderwijssysteem dat vrij goed werkte. De onderdrukking in het land zorgde ervoor dat in 1989 de Roemeense Revolutie uitbrak, waarbij Ceaușescu, zijn regering en het communisme omvergeworpen werden. Ceaușescu en zijn vrouw werden kort hierna geëxecuteerd. Ion Iliescu werd de nieuwe president van het land en begon met de democratisering van het land.

Het moderne Roemenië

Roemenië begon in de jaren 90 met het knopen met banden met westerse landen. De economie werd hervormd naar westers voorbeeld. Ook werden vrije verkiezingen en vrijheid van meningsuiting ingevoerd. Roemenië werd omgevormd tot een democratie. Door deze nieuwe koers werd het land in 2004 lid van de NAVO en in 2007 trad het samen met Bulgarije toe tot de Europese Unie. Ondertussen verlieten vele Roemenen het land en gingen werken in landen als Spanje en Italië. Na de toetreding tot de EU werd dit versterkt, maar tegenwoordig wordt dit steeds minder.

Hoewel het land tegenwoordig democratisch is, heeft het veel te maken met corruptie. In 2017 vonden er vele protesten plaats tegen de regering van Sorin Grindeanu. Zijn regering wilde ervoor zorgen dat politici beschermd werden, zodat ze niet aangeklaagd konden worden tegen corruptie. Het land ligt vanwege deze reden vaak overhoop met Europese Unie. Zo hield het land in 2018 een referendum om het homohuwelijk vrijwel onmogelijk te maken, door het huwelijk tussen de man en de vrouw in de grondwet vast te stellen. Het referendum kreeg te weinig opkomst, maar zorgde er wel voor dat tegenwoordig iedere EU-lidstaat een homohuwelijk moet erkennen dat in het buitenland gesloten is.

Geografie

Landschap

Roemenië bestaat voor ongeveer even grote delen uit bergland, hoogtevlakten en laagtevlakten. Ondanks het bergachtige land van Roemenië is de gemiddelde hoogte slechts 350 meter. Het hoogste punt van Roemenië is de Moldoveanu in het Fagarasgebergte (Muntii Fagarasului) in de Transsylvaanse Alpen (2548 meter). In het westen ligt het Bihorgebergte met als hoogste top de Curcubata (1848 meter).

De Karpaten zijn minder hoog dan in de Alpen, maar stammen uit ongeveer hetzelfde geologische tijdperk. De Karpaten worden vaak onderverdeeld in de Oostelijke Karpaten (Carpatii Orientali), de Zuidelijke Karpaten (Carpatii Meridionali) en de Westelijke Karpaten (Carpatii Occidentali). De Karpaten verdelen Roemenië in drie landstreken: ten noordwesten Transsylvanië, ten zuiden Walachije en ten oosten Moldavië. Langs de kust, ten oosten van de Donau, ligt de Dobroedzja. Het zuiden van Roemenië bestaat vooral uit vlakte, campia română (Roemeense vlakte), de Beneden-Donauvlakte. Het Karpatengebergte sluit de hoogvlakte van Transsylvanië (Roemeens: Transilvania) in. In het westen van Walachije (Romeens: Walachia of Tara Romaneasca) gaan de Transsylvaanse Alpen of Zuid-Karpaten over in de vlakte van Oltenië (Roemeens: Oltenia). Het oostelijke deel van de Walachijse Vlakte wordt ingenomen door de in cultuur gebrachte Baragansteppe. In Moldavië gaat het centrale deel van de Oost-Karpaten over in het Bîrladplateau. Ten noorden van dit plateau ligt de golvende vlakte van Iaşi uit, ten zuiden ervan de vlakte van Focsani, die weer aansluit bij de Donauvlakte met het plateau van Dobroedzja (Roemeens: Dobrogea), een betrekkelijk hoge, heuvelachtige kuststreek bestaande uit een oeroude geërodeerde rotsmassa. In de bosrijke Oostelijke Karpaten liggen enkele vulkanische berggebieden, zoals de Muntii Calimanului en de Muntii Harghitei.

Roemenië kent verschillende soorten bodems. In de gebergten overheersen podzolbodems, op de hoogvlakten veenbodems en in de verschillende laagten van Transsylvanië bruine bosbodems. In de vlakten ontwikkelden zich de voor Oost-Europa kenmerkende kastanjebruine bodems en zwarte aarde. Roemenië is een land met veel druipsteengrotten en andere karstverschijnselingen.

Grote steden

Grootste steden met meer dan 250.000 inwoners
Tel Aviv Boekarest Iași Cluj-Napoca	Nummer	Stad	Inwoners	District	Timișoara Constanța Craiova
	1	Boekarest	1.942.254	Boekarest
	2	Timișoara	311.428	Timiș
	3	Iași	309.631	Iași
	4	Cluj-Napoca	305.636	Cluj
	5	Constanța	301.221	Constanța
	6	Craiova	298.740	Dolj
	6	Galați	290.593	Galați
	6	Brașov	276.914	Brașov

Natuur en klimaat

Roemenië heeft een rijke natuur. Het land beschikt over hele oude bossen, zogeheten oerbossen, en er komen zeldzame en unieke diersoorten voor. Roemenië heeft de grootste populatie beren, lynxen en wolven van Europa. De meeste van deze diersoorten vindt men in de bergen, maar veel vogels en vissen vindt men in de Donaudelta. Hoewel Roemenië vroeger meer bossen had is nog steeds ruim een kwart van het land bedekt met bossen. Tegenwoordig zijn er veel natuurparken om de bossen en dieren te beschermen. Maar liefst 630 zones zijn beschermd.

Er heerst een landklimaat in Roemenië. Hierdoor zijn de zomers er warm en de winters er koud. In de winter is het gemiddeld -3 graden Celsius, terwijl dit in de zomer 22 tot 24 graden is. Overigens zijn er door het land wel wat verschillen. Voornamelijk aan de kusten en aan de delta is iets aangenamer door de invloed van de zee. In de bergen is het echter een stuk extremer dan dit gemiddelde. In Roemenië is het ook zo dat het westen meer neerslag krijgt dan het oosten van het land.

Bevolking

Taal

De officiële taal van Roemenië is het Roemeens. Het Roemeens is een Romaanse taal en heeft daarom overeenkomsten met het Frans, Italiaans en Spaans. De taal stamt af van het Latijn. Hierdoor heet Roemenië een compleet andere taal dan haar buurlanden. Deze hebben allemaal een Slavische taal (met uitzondering van Hongarije), waardoor Roemenië er qua talen in de regio echt uitspringt.

De grootste minderheidstaal in het land is het Hongaars. 20% van de Roemeense bevolking kan Hongaars spreken. Zij wonen vooral aan de grens met Hongarije en in het Szeklerland. Het Hongaars is naast het Roemeens in deze gebieden in feite officieel. In Transsylvanië wordt ook nog Duits gesproken, maar na de val van het communisme vertrokken deze naar Duitsland. Andere minderheidstalen zijn het Russisch (in de Donaudelta), Tataars en Turks (in het zuidoosten). Ook het Romani, de taal van de Roma, wordt verspreid over het land gesproken.

Circa 5 miljoen Roemenen kunnen Engels als vreemde taal spreken, waardoor het de grootste vreemde taal is. Engels wordt gevolgd door Frans, Duits, Italiaans en Spaans. Vroeger werd het Frans als de belangrijkste vreemde taal beschouwd, maar tegenwoordig is dit het Engels. Vooral de jongere generatie spreekt voornamelijk Engels, terwijl de oudere generatie eerder Frans zal spreken.

Religie

In Roemenië is er vrijheid van godsdienst en deze vrijheid staat ook in de grondwet beschreven. Het grootste gedeelte van de bevolking is echter aanhanger van de Roemeens-Orthodoxe Kerk. De orthodoxe kerk is vergelijkbaar met de katholieke kerk met enkele verschillen. De orthodoxe kerken hangen niet de paus aan, maar hebben allen een eigen leider (een patriarch). De Roemeens-Orthodoxe Kerk staat het dichtst bij de Grieks-Orthodoxe Kerk en de Russisch-Orthodoxe Kerk. De patriarch van de orthodoxe kerk van Roemenië zetelt in Boekarest en de kerk vindt aanhang onder 81% van de bevolking.

Onder het Hongaarse gedeelte van de bevolking zijn de katholieke kerk of het protestantisme erg populair. Qua protestantisme zijn ze dan meestal lid van de hervormde kerk of de gereformeerde kerk. De etnische Duitsers zijn meestal lutheraan. Deze overige stromingen binnen het christendom vinden aanhang onder 11% van de bevolking.

In het zuidoosten van het land is er een islamitische minderheid van zo'n 0,3%. Roemenië heeft één van de laagste percentages niet-gelovigen in Europa. Slechts 0,1% van de bevolking geeft aan in niets te geloven. Bij een rondvraag in 2011 gaf wel 6,3% aan het niet te weten of geen antwoord te willen geven.

Kunst en cultuur

Algemeen

Roemenië heeft een rijke cultuur. De Roemenen zelf zijn bijzonder trots op hun uitvinders en ontdekkers. Bekende Roemeense uitvinders en ontdekkers zijn dan ook Henri Coandă (moderne straaljager), Nicolae Paulescu (insuline) en Petrache Poenaru (vulpen). Daarnaast zijn de meeste Roemenen trots op hun literatuur. Veel werken van klassieke Roemeense schrijvers blijven vandaag de dag geliefd. In Duitsland, Frankrijk en Italië is de Roemeense literatuur tevens erg populair. De bekendste Roemeense dichter is Mihai Eminescu, die tevens enkele romans schreef. In zijn werken is volgens de Roemenen veel filosofische diepgang en liefde voor zijn land te herkennen. Andere bekende schrijvers zijn Mihail Kogălniceanu, Andrei Mureșanu, Eugen Ionescu en Linda Maria Baros.

Fotogalerij

• 

  Locatie in Europa

• 

  Satellietfoto

• 

  Satellietfoto

• 

  Braşov, een historische stad in Roemenië

• 

  Fysieke kaart van Roemenië

• 

  Vlag van Roemenië

• 

  Wapen van Roemenië

• 

  Vlag van Roemenië toen Roemenië communistisch was

• 

  Wapen van Roemenië toen Roemenië communistisch was

Externe link

• CIA worldfactbook

	Europese Unie
Lidstaten: België · Bulgarije · Cyprus · Denemarken · Duitsland · Estland · Finland · Frankrijk · Griekenland · Hongarije · Ierland · Italië · Kroatië · Letland · Litouwen · Luxemburg · Malta · Nederland · Oostenrijk · Polen · Portugal · Roemenië · Slovenië · Slowakije · Spanje · Tsjechië · Zweden Ultraperifere gebieden: Frankrijk: Frans-Guyana · Guadeloupe · Martinique · Mayotte · Réunion · Saint-Martin Portugal: Azoren · Madeira Spanje: Canarische Eilanden Kandidaat-lidstaten: Albanië · Bosnië en Herzegovina · Moldavië · Montenegro · Noord-Macedonië · Oekraïne · Servië · Turkije

	Landen, afhankelijke gebieden en niet-erkende staten in Europa
Albanië · Andorra · Armenië · Azerbeidzjan · België · Bosnië en Herzegovina · Bulgarije · Cyprus · Denemarken · Duitsland · Estland · Finland · Frankrijk · Georgië · Griekenland · Hongarije · IJsland · Ierland · Italië · Kazachstan · Kroatië · Letland · Liechtenstein · Litouwen · Luxemburg · Malta · Moldavië · Monaco · Montenegro · Nederland · Noord-Macedonië · Noorwegen · Oekraïne · Oostenrijk · Polen · Portugal · Roemenië · Rusland · San Marino · Servië · Slovenië · Slowakije · Spanje · Tsjechië · Turkije · Vaticaanstad · Verenigd Koninkrijk · Wit-Rusland · Zweden · Zwitserland Alle schuine landen liggen ook in een ander werelddeel. Afhankelijke gebieden: Ålandseilanden · Faeröer · Gibraltar · Guernsey · Jan Mayen · Jersey · Man · Spitsbergen Niet-erkende staten: Donetsk · Kosovo · Loegansk · Transnistrië · Tsjetsjenië