Europese Unie

Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken. Toelichting: Dit wordt nog wel een projectje

Dit artikel is nog niet af.

Europese Unie De Europese Unie, ook wel afgekort tot EU (soms Europa genoemd), is een vereniging van Europese landen die willen samenwerken met de economie. De EU is niet hetzelfde als Europa, aangezien de Europese Unie niet gehele werelddeel Europa omvat. De Europese Unie is zelf geen land, maar heeft wel de kenmerken van een land (zoals een eigen munt, vlag en volkslied). De lidstaten van de Europese Unie nemen op een bepaald niveau eigen beslissingen, maar de Europese Unie neemt ook beslissingen voor hen. In principe kunnen de lidstaten zich ergens niet aan houden, als ze het er niet eens mee zijn.

De Europese Unie is na China en de Verenigde Staten de grootste economie ter wereld. Sinds 2020 bestaat de Europese Unie uit 27 lidstaten; dit zijn België, Bulgarije, Cyprus, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Ierland, Italië, Kroatië, Letland, Luxemburg, Malta, Nederland, Oostenrijk, Polen, Portugal, Roemenië, Slovenië, Slowakije, Spanje, Tsjechië en Zweden. Het Verenigd Koninkrijk was tevens tussen 1973 en 2020 lid van de Europese Unie. Ook bepaalde overzeese gebieden van land zijn deel van de Europese Unie, maar niet allemaal.

De voorloper van de Europese Unie werd opgericht in 1951, toen nog zes landen lid waren. In 1957 kwamen daar andere Europese gemeenschappen bij. Vanaf de jaren 70 steeg het aantal lidstaten en in 1992 werd besloten om de Europese Unie op te richten als overkoepeling van al deze organen. De gemeenschappen zijn echter pas in 2009 formeel opgeheven. De Europese Unie werd voor veel dingen op het gebied van handel en economie over de jaren heen gezorgd. De belangrijkste dingen die de EU creëerden waren de munteenheid euro en het verdrag van Schengen, wat de binnengrenzen ophief tussen de landen. De Europese Unie heeft ook gefaalde initiatieven gekend, zoals een militaire gemeenschap in de jaren 50 en de Europese grondwet begin 21e eeuw.

Naast lof voor de Europese Unie, is er ook veel kritiek op de Europese Unie. De organisatie zou niet democratisch en niet open zijn, bepaalde lidstaten zouden te veel invloed hebben en te veel macht zou bij de lidstaten worden weggepikt. Ook is er kritiek op de wijze waarop de Europese Unie zaken als klimaat en migratie aanpakt. Bepaalde politici en politieke partijen pleiten zelfs voor het opheffen van of uittreden uit de Europese Unie. Aan de andere kant staan ook veel nieuwe lidstaten klaar om de Europese Unie toe te treden of hebben een speciale band met de Europese Unie.

Geschiedenis

Oprichting

De Europese Unie is opgericht in 1951 door Richard Schuman en Jean Monnet. Toen heette de Unie nog de Economische Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS) en daarna de Europese Economische Gemeenschap (EEG). Het was de bedoeling om door meer samenwerking minder oorlog in Europa te hebben. Met goede vrienden vecht men immers niet. De Economische Gemeenschap is opgericht door zes landen: België, Duitsland, Frankrijk, Italië, Luxemburg en Nederland.

Verdrag van Maastricht: "Ever closer union"

Sinds 1992 heet ze de Europese Unie.

Lidstaten

Huidige lidstaten

De Europese Unie bestaat uit 27 lidstaten. Hieronder zie je een overzicht:

België Bulgarije Cyprus Denemarken 1 Duitsland Estland Finland

Frankrijk Griekenland Hongarije Ierland Italië Kroatië Letland

Litouwen Luxemburg Malta Nederland 2 Oostenrijk Polen Portugal

Roemenië Slovenië Slowakije Spanje Tsjechië Zweden

• ¹ zonder Groenland en de Faeroër.
• ² zonder Aruba, Curaçao, Sint Maarten en Caribisch Nederland.
• ³ zonder Guernsey, Jersey en Man, maar met Gibraltar.

Kandidaat-lidstaten

Momenteel zijn er 5 kandidaat-lidstaten. Om deze lid te laten worden van de Europese Unie moet elk land daarmee instemmen. Hieronder zie je een klein overzicht:

Albanië Montenegro Noord-Macedonië

Servië Turkije

IJsland wilde eerst ook lid van de EU worden, maar trok het verzoek in 2015 in.

Voormalige lidstaten

Het Verenigd Koninkrijk was tot 2020 ook lid van de Europese Unie. Toen besloten ze uit de Europese Unie te gaan. We noemen dit de Brexit.

Mogelijke lidstaten

Veel landen willen bij de Europese Unie horen, maar ook een paar landen niet. Zoals Noorwegen en Zwitserland. Toch kun je tussen deze landen vrij reizen. Net als bij IJsland en Liechtenstein behoren de landen tot de Europese Vrijhandelsassociatie. Ook kan vrij reizen naar Andorra, Vaticaanstad, San Marino en Monaco. Omdat deze landen heel erg klein zijn kan je er vrij tussen reizen. Oekraïne wil wel bij de Europese Unie horen, maar het parlement niet.

Structuur en werking

Europees Parlement

Zie Europees Parlement voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Het Europees Parlement bestaat uit 705 zetels en is hiermee, na het parlement van India, het grootste orgaan dat door het volk gekozen wordt. Het Europees Parlement is opgericht in 1979 en de huidige voorzitter is de Italiaan David Sassoli. Het Europees Parlement reist heen en weer tussen Straatsburg en Brussel om te vergaderen. Het Europees Parlement stemt over wetten. Sommige leden zitten in een bepaalde comités, zoals over landbouw.

De 705 zetels zijn verdeeld over de 27 lidstaten. Iedere lidstaat heeft een bepaald aantal zetels dat in verhouding staat met het aantal inwoners van dat land. Duitsland heeft als grootste land de meeste zetels en Malta als kleinste land de minste. Ieder land houdt verkiezingen eens in de vijf jaar gehouden worden. De voorwaarden voor de verkiezingen verschillen echter per land; in Zweden kan men vanaf 16 jaar stemmen, maar in Nederland vanaf 18 jaar. De uitslag van de verkiezingen zorgt ervoor dat het aantal zetels van het land over de zetels van dat land verdeeld wordt. Politieke partijen met ongeveer dezelfde ideeën en standpunten hebben zich in zogeheten Europese politieke partijen verzameld. De grootste Europese politieke partij is de Europese Volkspartij, waar alle christendemocratische partijen in zijn verenigd. Deze Europese Volkspartij vormt traditioneel met de sociaaldemocratische Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten de grote coalitie. Sinds de verkiezingen van 2019 zit ook het liberale Renew Europe hierin. Naast deze drie Europese politieke partijen zijn er nog vier andere Europese politieke partijen. Daarnaast zijn er ook nog politieke partijen die niet in een Europese politieke partij verenigd zijn.

Europese Commissie

Zie Europese Commissie voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De regering van de Europese Unie wordt de Europese Commissie genoemd. Deze bestaat uit 27 eurocommissarissen; één voor iedere lidstaat. Eén van de eurocommissarissen is de voorzitter van de Europese Commissie, die traditioneel lid is van de grootste Europese partij. De huidige voorzitter is de Duitse Ursula von der Leyen; die tevens de eerste vrouwelijke voorzitter is. In 2014 werd besloten dat iedere Europese partij één of meerdere kandidaten naar voren moest schuiven voor het voorzitterschap. Dit werd als oneerlijk gezien, aangezien de Europese Volkspartij altijd de grootste is door de trouwe aanhang in veel lidstaten. Sinds 2019 is men van dit idee afgestapt, aangezien er geen steun van de partijen was voor iedere kandidaat.

Elke eurocommissaris heeft een eigen taak. De belangrijkste landen in de Europese Unie krijgen de belangrijkste taken; de Franse eurocommissaris zal hierdoor sneller een belangrijke taak krijgen dan die van Malta. De eurocommissarissen worden door de regeringen van de lidstaten zelf gekozen en moeten aan het Europees Parlement verantwoording afleggen en uitleggen wat ze willen doen en hoe. De huidige Nederlandse eurocommissaris is Frans Timmermans, die tevens de vicevoorzitter is en over de Green Deal en klimaat gaat. De huidige Belgische eurocommissaris is Didier Reynders, die over justitie gaat. De Commissie-Von der Leyen zou de eerste commissie moeten worden waarin even veel mannen als vrouwen zaten; echter zijn 12 leden vrouw en 15 man.

Europese Raad

Zie Europese Raad voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

In de Europese Raad zitten alle 27 gekozen staatshoofden of regeringsleiders van de lidstaten. Aangezien België, Nederland, Luxemburg, Spanje, Zweden en Denemarken monarchieën zijn, sturen zij de regeringsleider. Ook Bulgarije, Estland, Finland, Griekenland, Hongarije, Ierland, Italië, Kroatië, Letland, Malta, Oostenrijk, Polen, Portugal, Slovenië, Slowakije, Tsjechië en Duitsland zenden hun regeringsleider, aangezien deze in die landen meer macht heeft. Frankrijk, Cyprus, Litouwen en Roemenië zenden hierdoor als enige een staatshoofd, namelijk de president. Naast de staatshoofden zit ook de voorzitter van de Europese Commissie en de voorzitter van de Europese Raad in de Europese Raad. De huidige voorzitter van de Europese Raad is de Belg Charles Michel.

In de Europese Raad praten de regeringsleiders met elkaar over belangrijke punten, zoals het gezamenlijk buitenlands beleid, handelsverdragen en uitbreidingen van de Europese Unie. De Europese Raad is een overleg voor de hoofden van de regeringen van de lidstaten. De Europese Raad komt minstens twee keer halfjaar bijeen, maar soms wordt dit vaker gedaan. Tijdens het overleg over de Brexit werden soms kort van tevoren overleggen ingelast, net als tijdens de eurocrisis. Vaak wordt zo'n overleg een Europese top of EU-top genoemd.

Overige instellingen

Naast deze instellingen zijn er nog een paar andere instellingen die van belang zijn:

• Raad van de Europese Unie; hierin zitten de ministers van buitenlandse zaken van iedere lidstaat. Het idee is hetzelfde als de Europese Raad, maar de Raad van de Europese Unie komt vaker bij elkaar. Hij wordt vaak voor minder belangrijk overleg gebruikt.
• Europese Centrale Bank (ECB); dit is de centrale bank van de Europese Unie. Hij houdt toezicht op de eurolanden, de banken in deze landen en de euro. De ECB mag als enige de euro drukken en bepaald het beleid. De ECB kan ook toezichthouden op andere EU-lidstaten, maar alleen als zij dit willen.
• Europese Rekenkamer; controleert de uitgaven van de Europese Commissie en kijkt of de uitgaven effectief waren. De Europese Rekenkamer schrijft hiervoor rapporten, zodat het Europees Parlement, de parlementen en regeringen van de lidstaten en de Europese Raad toezicht houden op de commissie.
• Hof van Justitie van de Europese Unie; geldt als het hoogste hof binnen de Europese Unie. Het hof zit in Luxemburg gevestigd. Het Hof controleert of de Europese instellingen en lidstaten zich aan de regels houden en dat het Europese recht wordt uitgevoerd. Het Hof lost ook geschillen tussen lidstaten zelf op.

Europese integratie

Gezamenlijke munteenheid?

Sinds 1 januari 2002 betaalt men in veel Europese landen met de euro. Het gaat zowel om landen die lid zijn van de Europese Unie (België, Frankrijk, Duitsland, Italië, Nederland, Luxemburg, Ierland, Griekenland, Spanje, Portugal, Finland, Oostenrijk, Malta, Slovenië, Cyprus en Slovakije) als niet-lidstaten (Andorra, Monaco, San Marino, Vaticaanstad, Kosovo en Montenegro). Sommige landen uit de EU gebruiken de euro (nog) niet. Bijvoorbeeld het Verenigd Koninkrijk en Denemarken.

Europese vlag

De EU-landen hebben een gezamenlijke vlag: een blauw veld met 12 gouden sterren. De vlag is sinds 26 mei 1986 in gebruik. De kring met de 12 sterren is een symbool van eenheid, de 12 sterren stellen de eerste 12 landen voor die zich bij EU aangesloten hebben.

Houdingen tegenover de Europese Unie

Euroscepsis

Zie Euroscepsis voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Euroscepsis betekent het kritiek hebben op de Europese Unie of tegen de Europese Unie in zijn geheel zijn. Het kritiek op de EU hebben wordt vaak zachte euroscepsis genoemd. Politici en politieke partijen vinden dan dat de EU op zich dingen goed doet, maar op sommige vlakken moet verbeteren of minder moet doen. Voorbeelden van partijen die aan zachte euroscepsis doen zijn de Socialistische Partij, ChristenUnie en SGP in Nederland en de Nieuw-Vlaamse Alliantie in België. Harde eurosceptici vinden echter dat de Europese Unie niets goeds brengt en dat deze moet worden afgeschaft of dat men uit de EU moet stappen. Voorbeelden van deze partijen zijn de Partij voor de Vrijheid in Nederland en Vlaams Belang in België. Veel bekende eurosceptici, zoals Nigel Farage, Marine Le Pen en Matteo Salvini, zijn ook harde eurosceptici.

Maar wat is dan de kritiek op de Europese Unie? Hier staan een aantal standpunten:

• Ondemocratisch - de Europese Unie zou ondemocratisch zijn, aangezien de meeste instellingen niet door de bevolking gekozen worden. Ook worden er geen Europees wijde referenda gehouden. Volgens de eurosceptici is dit vooral vreemd, omdat de Europese Unie wereldwijd als één van de grootste vertegenwoordigers van democratie gezien wordt.
• Onvoorzichtig - de Europese Unie is niet open genoeg. Veel eurosceptici en ook burgers hebben het idee dat de Europese Unie niet genoeg zaken geeft in wat het eigenlijk doet en het soms onduidelijk is waar de Europese Unie geld aan besteed. Ook vind veel overleg binnen gesloten deuren plaats.
• Machtzuchtig - de Europese Unie wordt ook vaak verweten, dat het zijn macht te veel wil uitbreiden. Vooral in kleinere landen is daar kritiek op, aangezien ze minder zetels hebben. Ze zijn bang dat grote landen hun mening doordrukken. Ook zijn veel landen bang dat steeds meer taken aan de Europese Unie worden overgedragen.
• Passief - de Europese Unie wordt als passief gezien, aangezien het soms niet hard genoeg optreedt tegen de lidstaten. Voorbeelden zijn Polen, waar de regering kwam met het idee om rechters te ontslaan, en Hongarije, waar de regering tijdens de uitbraak van covid-2019 onbeperkte macht kreeg. Daarnaast was er kritiek tegen het optreden van de EU tegen de corruptie in Roemenië en de staatsschulden van Griekenland, Frankrijk en Italië.
• Geldverslindend - de Europese Unie wordt ook soms als geldverslindend gezien, aangezien het kosten maakt die voorkomen hadden kunnen worden. Voorbeelden zijn het onterecht krijgen van reiskostenvergoeding van de Europese Parlementsleden en de wekelijkse dure verhuizing van het Europees Parlement tussen Brussel en Straatsburg.
• Inefficiënt - de EU wordt inefficiënt genoemd, aangezien het bepaalde Europese problemen niet wist te regelen. Het bekendste voorbeeld is de Europese migrantencrisis van 2015, waarin de EU het voortouw zou moeten nemen. Dit gebeurde echter niet en elk land nam een ander beleid aan.
• Immigratie - door het openen van de binnengrenzen mag iedere EU-burger in ieder land werken. Aangezien de lonen in Oost-Europa lager liggen dan West-Europa, werken veel Oost-Europeanen in het westen. Zij bieden zich aan voor een lagere prijs, vaak onder het minimumloon, dan de West-Europese arbeiders. De West-Europeanen raken werkeloos, maar veel Oost-Europeanen worden tevens uitgebuit. Daarnaast is er nog kritiek dat criminelen, terroristen en vluchtelingen zich vrij door de EU kunnen bewegen.

Door deze problemen is ook kritiek op de uitbreiding van de Europese Unie. Vaak zijn het relatief arme landen, die soms ook nog interne problemen hebben, die de EU willen toetreden. Voornamelijk is kritiek op de mogelijk toetreding van Turkije. Daarnaast is er nog kritiek dat de Europese Unie te veel voor bedrijven zou zijn en kleine ondernemers en burgers hieronder lijden, dat de EU zich met de interne zaken van landen bemoeit en bestaat er een angst voor een Europese superstaat.

Pro-Europeanisme

Tegenover de euroscepsis staat Pro-Europeanisme of Europeanisme. Dit zijn politici en politieke partijen die wel voorstander van de EU zijn, al hebben ze vaak verbeterpunten. Sommige van deze politieke partijen en politici pleiten voor een Europese superstaat, maar het grootste deel wil enkel samenwerking. Voorbeelden van Pro-Europese partijen zijn de PvdA, VVD, GroenLinks, CDA en D66 in Nederland en Open VLD, CD&V, Sp.a en Groen in Vlaanderen. Bekende Pro-Europese politici zijn Emmanuel Macron en Angela Merkel.

Wat zijn dan hun argumenten voor de Europese Unie? Hieronder staan een aantal:

• Stabiliteit - de Europese Unie zorgt voor stabiliteit. Sinds het oprichten van de EU zijn er tussen de EU-lidstaten geen oorlogen meer geweest. Hoewel er conflicten waren, zijn deze opgelost. Een voorbeeld is de situatie in Noord-Ierland, die enorm verbeterde.
• Voedsel- en productveiligheid - de producten die in de EU verkocht worden zijn van uitzonderlijke kwaliteit in vergelijking met andere landen. Etenswaren en producten bevatten hierdoor geen giftige of schadelijke stoffen. Elk product in de EU moet de CE-markering hebben. Hierdoor heeft speelgoed bijvoorbeeld geen onderdelen die een kind kan inslikken en kunnen kasten niet zomaar omvallen.
• Milieubewust - de Europese Unie is erg milieubewust bezig. Door het verbieden van milieuonvriendelijke gloeilampen, het maken van een Europese Green Deal en het geven van subsidie aan landen die overschakelen op groene stroom wordt aan het milieu gedacht. Ook werd het gebruik van plastic wegwerpproducten verboden, mogen boeren bepaalde gifstoffen niet meer gebruiken en wordt in de handelsovereenkomsten rekening gehouden met het klimaatakkoord van Parijs. Daarnaast zijn er initiatieven voor het planten van bomen, het benoemen van natuurgebieden en het uitzetten van bedreigde diersoorten.
• Welvaart - de EU zorgt voor welvaart in veel landen. Veel landen die tot de Europese Unie toetreden zagen hun economie groeien in de jaren erna. Bepaalde lidstaten wordt hierdoor volgens het IMF niet meer als ontwikkelingsland gezien, zoals Tsjechië, Hongarije, Malta en Cyprus.

Externe links:

• Online atlas

Spelletje

• Europese Unie

	Europese Unie
Lidstaten: België · Bulgarije · Cyprus · Denemarken · Duitsland · Estland · Finland · Frankrijk · Griekenland · Hongarije · Ierland · Italië · Kroatië · Letland · Litouwen · Luxemburg · Malta · Nederland · Oostenrijk · Polen · Portugal · Roemenië · Slovenië · Slowakije · Spanje · Tsjechië · Zweden Ultraperifere gebieden: Frankrijk: Frans-Guyana · Guadeloupe · Martinique · Mayotte · Réunion · Saint-Martin Portugal: Azoren · Madeira Spanje: Canarische Eilanden Kandidaat-lidstaten: Albanië · Bosnië en Herzegovina · Moldavië · Montenegro · Noord-Macedonië · Oekraïne · Servië · Turkije

	Intergouvernementele organisaties
Intercontinentaal: APEC · Arabische Liga · BSEC · CVVO · D-8 · EurAsEC · Euraziatische Unie · Gemenebest van Naties · GOS · G7 · G8 · G8+5 · G20 · IOM · OPEC · OESO · OIS · Organisatie van Niet-gebonden Landen · NAVO · SGRB · Turkse Raad · Unie voor het Middellandse Zeegebied · VN · WTO Afrika: AU · CEMAC · ECOWAS · IGAD · OAG · SADC · UEMOA · UAM Amerika: ALBA · Andesgemeenschap · CARICOM · Mercosur · NAFTA · Riogroep · OAS · OOCS · SICA · UZAN Azië: ACD · ASEAN · CCASG · ECO · SAARC · SSO Europa: BLEU · Benelux · CCR · CEVA · EER · EU · EVA · GUAM · Noordse Raad · Raad van Europa · OVSE · Visegrádgroep Oceanië: Pacific Islands Forum Voormalige: Volkenbond · Comecon · OAE · UAS · VAS · Warschaupact · WEU