Christen-Democratisch Appèl
Christen-Democratisch Appèl (CDA) | |
Oprichting | 11 oktober 1980 |
Actief in | Nederland |
Richting | Centrum tot centrumrechts |
Stroming | Christendemocratie Liberaal-conservatisme Europeanisme |
Oprichter(s) | Piet Steenkamp |
Partijleider | Henri Bontenbal |
Partijvoorzitter | Hans Huibers |
Fractievoorzitters | |
- Eerste Kamer | Theo Bovens |
- Tweede Kamer | Pieter Heerma |
- Europees Parlement | Esther de Lange |
Zetels | |
- Eerste Kamer | 6 van de 75 |
- Tweede Kamer | 5 van de 150 |
- Europees Parlement | 3 van de 31 |
- Provinciale Staten | 43 van de 572 |
- Gemeenteraden | 1139 van de 8512 |
- Burgemeesters | 92 van de 345 |
- Commissarissen van de Koning | 3 van de 12 |
Overig | |
Wetenschappelijk bureau | Wetenschappelijk Instituut voor het CDA |
Jongerenorganisatie | Christen-Democratisch Jongerenappèl |
Fractie in het Benelux-parlement | Christelijke fractie |
Europese fractie | Europese Volkspartij |
Internationale organisatie | Centrumdemocratische Internationale |
Fusie van | ARP, CHU & KVP |
Portaal Politiek |
Het Christen-Democratisch Appèl, afgekort CDA, is een politieke partij in Nederland. Sinds 14 augustus 2023 is Henri Bontenbal de partijleider.
Het CDA is een christendemocratische partij, maar geen ideologisch christelijke partij: het CDA is minder streng dan de ChristenUnie of de SGP. Daarnaast bevindt de partij zich in het politieke midden, hoewel de partij iets meer naar rechts neigt. Dit betekent dat de partij dichter bij het economisch liberalisme dan bij de sociaaldemocratie zit.
Geschiedenis
Het CDA werd officieel opgericht op 11 oktober 1980. Toen voegde drie politieke partijen zich samen, namelijk het de hervormde Christelijk-Historische Unie (CHU), de gereformeerde Anti-Revolutionaire Partij (ARP) en de katholieke Katholieke Volkspartij (KVP). Piet Steenkamp zorgde ervoor dat deze drie partijen werden samengevoegd tot één partij, hoewel er al sinds 1967 gesprekken hierover waren. De drie partijen hadden al vele jaren zetels in de Tweede Kamer.
In 1977 kon er voor het eerst worden gestemd op het CDA. Tussen 1977 en 1994 had het CDA steeds een plek in alle zes de kabinetten. Premiers waren Ruud Lubbers en Dries van Agt. In 1995 ging het minder goed met het CDA. Tijdens de verkiezingen voor de Provinciale Staten verloor de partij een hoop zetels, waardoor het ook zetels in de Eerste Kamer verloor. Na 1998 won het CDA steeds meer zetels. Tijdens de verkiezingen voor de Tweede Kamer in 2002 werd het CDA zelfs gekozen als grootste partij. Jan Peter Balkenende werd toen minister-president. Tot aan 2010 bleef hij minister-president. Na de verkiezingen van 2010 werd de VVD de grootste partij, maar toch bleef het CDA in de regering zitten. In 2012 was dit toch echt afgelopen. In datzelfde jaar werd Sybrand van Haersma Buma de nieuwe partijleider, als opvolger van Maxime Verhagen.
Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 leek het er voor een lange tijd op dat Hugo de Jonge de lijsttrekker zou worden (hij werd gekozen tot partijleider tijdens de CDA-lijsttrekkersverkiezing 2020), maar De Jonge trok zijn kandidatuur in; op 11 december werd Wopke Hoekstra door het partijbestuur aangewezen als lijsttrekker.
Op 14 augustus 2023 volgende Henri Bontenbal Hoekstra op als partijleider.
Standpunten
Het CDA komt naar eigen zeggen vooral op voor christelijke waarden en normen. De partij stemt in de Tweede Kamer het vaakst met de ChristenUnie, de VVD en de SGP mee. Het CDA staat het verst af van de PvdD, de SP en FvD.
In het parlement en in zijn verkiezingsprogramma verdedigt het de volgende stand- en speerpunten:
- Rentmeesterschap: de aarde is door God geschapen, dus de mens, die de aarde in beheer heeft gekregen, moet goed moet de aarde omgaan en haar ook goed achterlaten voor zijn kinderen en kleinkinderen. De overheid moet hier niet direct voor zorgen, want onderlinge zaken moeten door het maatschappelijke middenveld (ook wel burgermaatschappij) (kerken, vakbonden, woningbouwcorporaties en sportverenigingen) geregeld worden. Het is dan wel de verantwoordelijkheid van de overheid om ervoor te zorgen dat het maatschappelijke middenveld over genoeg geld en middelen beschikt.
- Solidariteit: de overheid moet zorgen voor kwetsbare mensen.
- Het gezin is de hoeksteen van de samenleving. Gezinnen moet worden gesteund door de overheid.
- Om te voorkomen dat gezinnen ontwricht worden door ongewenste zwangerschappen, moet de anticonceptiepil terugkomen in het basispakket.
- De dienstplicht moet opnieuw worden ingevoerd. Naast het leger, kan dit ook in de zorg of bij maatschappelijke organisaties. De dienstplicht zal 6 maanden duren.
- De belastingen moeten omlaag, zodat er meer individuele economische vrijheid is.
- De marktwerking in de zorg moet teruggedrongen worden.
- De basisbeurs voor studenten moet terugkomen.
- Er moeten in 10 jaar één miljoen huizen bijkomen, waarvan een kwart voor jongeren en starters moeten zijn.
- Er moet meer geld naar gebieden waar veel mensen vertrekken, zodat er in deze gebieden weer een opbloeiing van de bevolking ontstaat.
- Medewerkers in de platformeconomie (bijvoorbeeld maaltijdbezorgers) moeten beter beschermd worden.
- Euthanasie moet niet gezien worden als een redmiddel bij een 'voltooid leven'. Het CDA wil niet dat er in de wet meer mogelijkheden voor euthanasie komen.
- Het CDA ziet het kweken van embryo's als spelen met leven en wil dat dit verboden blijft.
- Het CDA ziet foetussen als ongeboren menselijk leven en vindt het belangrijk dat er daarom bedenktermijnen voor abortussen moeten blijven bestaan.
De partij
Organisaties
Het CDA heeft als partij nog een aantal organisaties die onder het CDA vallen. Allereerst is er het Christen-Democratisch Jongerenappèl (CDJA). Deze organisatie komt op voor de belangen van jongeren en richt zich vooral op provincies en gemeenten. Het Wetenschappelijk Instituut voor het CDA houdt zich bezig met politieke discussies en adviseert het CDA. Het CDA heeft ook, met een aantal andere partijen, het Nederlands Instituut voor Meerpartijendemocratie opgericht. Dit instituut steunt de ontwikkeling van een democratie in landen die dat voorheen niet hadden, zoals Mozambique en Honduras. Ook kent het CDA ook een aantal netwerken, waaronder de Dertigers.
Ten slotte is het CDA lid van de Centrumdemocratische Internationale (CDI). Dit is een vereniging van partijen overal op de wereld, die (ongeveer) dezelfde standpunten hebben als het CDA.
In het Europees Parlement
Het CDA is met drie zetels vertegenwoordigd in het Europees Parlement. Het CDA is lid van de Europese Volkspartij, net als NSC, de BBB en de ChristenUnie. Hieronder vallen bijna alle christendemocratische partijen in de Europese Unie. De partijen werken samen en hebben bijna dezelfde standpunten. Het CDA was oorspronkelijk de grootste Nederlandse politieke partij in het Europees Parlement, maar sinds de jaren 70 daalt het aantal zetels.
Het CDA is een pro-Europese partij en vindt dat de Europese Unie onder meer zorgt voor vrede en goed is voor de economische ontwikkeling. De partij vindt dat Nederland in de Europese Unie moet blijven, maar wil wel dat de lidstaten hun eigen dingen moeten kunnen blijven regelen. Aan de andere kant wil het CDA een centrale rol voor de EU in bijvoorbeeld het beschermen van mensenrechten en democratie en het tegengaan van misdaad. De partij is voorstander van de uitbreiding van de EU met nieuwe lidstaten, maar deze moeten wel aan de voorwaarden voldoen. Ze is echter wel tegenstander van de toetreding van Turkije en wil daarom een andere vorm van samenwerking met dat land.
Cijfers en leden
Aan het begin van 2021 had het CDA 37.375 leden. Sinds 2003 neemt het aantal leden steeds verder af. In Twente, op de Veluwe, in het Westland, het oosten van Noord-Brabant en in Limburg wonen veel CDA-stemmers. Ook op het platteland is het CDA populair. In grote steden en in Drenthe en Groningen is het CDA het minst populair. In de Tweede Kamer heeft het CDA 5 van de 150 zetels en in de Eerste Kamer 6 van de 75 zetels.
Externe links
Anti-Revolutionaire Partij | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Christen-Democratisch Appèl · (CDA) | |||
---|---|---|---|
Partijleiders: Van Agt · Lubbers · Brinkman · Heerma · De Hoop Scheffer · Balkenende · Verhagen · Van Haersma Buma · De Jonge · Hoekstra · Bontenbal Fractievoorzitters Tweede Kamer: Van Agt · Aantjes · Lubbers · Van Agt · Lubbers · De Vries · Brinkman · Enneüs Heerma · De Hoop Scheffer · Balkenende · Verhagen · Van Geel · Van Haersma Buma · Pieter Heerma · Hoekstra · Pieter Heerma · Henri Bontenbal |
Christelijk-Historische Unie | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|