Lijst van politieke partijen in Nederland
Hieronder vindt je een lijst van alle Nederlandse politieke partijen. Onder andere staat de afkorting, het jaar van oprichting en de partijleider staan vermeld.
Landelijke partijen
Nationale partijen
De partijen die hieronder staan zijn misschien wel de bekendste politieke partijen van Nederland. Deze partijen zitten namelijk in de Eerste Kamer (afgekort EK, 75 zetels), de Tweede Kamer (afgekort TK, 150 zetels) en/of het Europees Parlement (afgekort EP, 29 zetels voor Nederland). Ook kunnen deze partijen zetels hebben in de gemeenteraad van een bepaalde gemeente en/of in de Provinciale Staten van een bepaalde provincie. De partijen staan gesorteerd aan de hand van hun zetelaantallen in de Tweede Kamer.
Partij | Partijleider | Zetels | Opgericht | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
TK | EK | EP | |||||
Partij voor de Vrijheid | PVV | Geert Wilders | 37 | 4 | 0 | 2006 | |
GroenLinks-PvdA | GL-PvdA | Frans Timmermans | 25 | 14 | 6 | 2023 (verenigd) 1946 (PvdA) 1990 (GroenLinks) | |
Volkspartij voor Vrijheid en Democratie | VVD | Dilan Yeşilgöz-Zegerius | 24 | 10 | 5 | 1948 | |
Nieuw Sociaal Contract | NSC | Pieter Omtzigt | 20 | 0 | 0 | 2023 | |
Democraten 66 | D66 | Rob Jetten | 9 | 5 | 2 | 1966 | |
BoerBurgerBeweging | BBB | Caroline van der Plas | 7 | 16 | 0 | 2019 | |
Christen-Democratisch Appèl | CDA | Henri Bontenbal | 5 | 6 | 5 | 1980 | |
Socialistische Partij | SP | Jimmy Dijk | 5 | 3 | 0 | 1971 | |
DENK | Stephan van Baarle | 3 | 0 | 0 | 2014 | ||
Partij voor de Dieren | PvdD | Esther Ouwehand | 3 | 3 | 1 | 2002 | |
Forum voor Democratie | FvD | Thierry Baudet | 3 | 2 | 1 | 2016 | |
Staatkundig Gereformeerde Partij | SGP | Chris Stoffer | 3 | 2 | 1 | 1918 | |
ChristenUnie | CU | Mirjam Bikker | 3 | 3 | 1 | 2001 | |
Volt | Laurens Dassen | 2 | 2 | 0 | 2018 | ||
JA21 | Joost Eerdmans | 1 | 3 | 3 | 2020 | ||
50PLUS | 50+ | Martin van Rooijen | 0 | 1 | 0 | 2009 | |
Onafhankelijke Politiek Nederland | OPNL | Auke van der Goot | 0 | 1 | 0 | 1999 |
Landelijke lokale en provinciale partijen
De volgende partijen zijn in meerdere delen van Nederland actief. Toch zitten deze partijen niet in het Europees Parlement, de Eerste Kamer of de Tweede Kamer. Deze partijen kun je alleen vinden bij de Provinciale Staten en/of in een gemeenteraad.
# | Naam | Afkorting | Oprichting | actief in |
---|---|---|---|---|
1 | Belang van Nederland | BVNL | 2021 | Verschillende gemeenten |
2 | BIJ1 | 2016 | Verschillende gemeenten | |
3 | Algemeen Ouderenverbond | AOV | 1994 | Verschillende gemeenten |
4 | De Groenen | geen | 1983 | Verschillende provincies en gemeenten |
5 | Forza! | geen | 2003 | Verschillende gemeenten |
6 | Nederland Transparant | geen | 2004 | verschillende gemeenten |
7 | Nieuwe Communistische Partij-NCPN | NCPN | 1992 | verschillende provincies en gemeenten |
8 | Trots op Nederland | TON | 2007 | Heeft poging gedaan in de Tweede Kamer te komen |
9 | Ouderen Politiek Actief | OPA | 2013 | Verschillende gemeenten |
10 | Partij van de Eenheid | geen | 2010 | Den Haag |
11 | Verenigde Communistische Partij | VCP | 1999 | Oost-Groningen |
12 | Verenigde Seniorenpartij | VSP | 2001 | Onder andere Amstelveen, Maassluis en Nijmegen |
Actieve landelijke partijen
De volgende partijen zijn actief in Nederland, maar zitten niet de Eerste Kamer, Tweede Kamer, het Europees Parlement, een gemeenteraad of bij de Provinciale Staten. Wel zijn deze partijen nog actief. Ook de schijndode partijen vallen hieronder. Dit zijn partijen die niet zo erg actief zijn, maar die nooit officieel gestopt zijn.
Provinciale partijen
De volgende partijen zijn alleen actief in de Provinciale Staten en soms in de gemeenteraad van één bepaalde provincie.
# | Naam | Afkorting | Oprichting | Provincie |
---|---|---|---|---|
1 | Fryske Nasjonale Partij | FNP | 1962 | Friesland |
2 | Partij voor het Noorden | PvhN | 2003 | Groningen |
3 | Groninger Belang | GB | 2014 | Groningen |
4 | Lokaal Brabant | LB | 2014 | Noord-Brabant |
5 | Lokaal-Limburg | LL | 2014 | Limburg |
6 | Ouderen Partij Noord-Holland | OPNH | 1995 | Noord-Holland |
7 | Partij voor Zeeland | PvZ | 1998 | Zeeland |
8 | Sterk Lokaal | SL | 2014 | Drenthe |
9 | Verenigd Links - Feriene Lofts | geen | 2010 | Friesland |
10 | Volkspartij Limburg | VL | 2014 | Limburg |
11 | Zeeland Lokaal | ZL | 2014 | Zeeland |
12 | Partij van de Ouderen | P.v.d.O. | 2013 | Noord-Holland |
Lokale partijen
Daarnaast heeft iedere gemeente nog zijn eigen politieke partij(en). Deze zijn alleen actief in die gemeente. Dit zijn er een hele hoop. Daarom staan deze niet vermeld.
Voormalige politieke partijen
Hieronder volgt een overzicht van politieke partijen die vroeger bestonden, maar nu niet meer.
Politieke partij | Oprichter | Opgericht | Opgeheven | Reden | ||
---|---|---|---|---|---|---|
Anti-Revolutionaire Partij | ARP | Abraham Kuyper | 1879 | 1980 | Opgegaan in het Christen-Democratisch Appèl (CDA). | |
Sociaal-Democratische Bond | SDB | Ferdinand Domela Nieuwenhuis | 1881 | 1894 | Deel van de partij wilde niet meer meedoen aan verkiezingen, maar een socialistische revolutie uitroepen. Het deel van de partij dat het hiermee niet eens was, richtte de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij (SDAP) op. | |
Liberale Unie | LU | Hendrik Goeman Borgesius | 1885 | 1921 | Langzamerhand uit elkaar gevallen, uiteindelijk met de rechts-liberale Bond van Vrije Liberalen opgegaan in de Liberale Staatspartij (LSP). | |
Radicale Bond | Willem Treub | 1892 | 1901 | Opgericht als links-liberale afsplitsing van de Liberale Unie. Uiteindelijk samen met linkse liberalen die nog wel bij de Liberale Unie zaten, opgegaan in de Vrijzinnig-Democratische Bond (VDB). | ||
Sociaal-Democratische Arbeiderspartij | SDAP | Pieter Jelles Troelstra | 1894 | 1946 | Opgegaan in de Partij van de Arbeid (PvdA). | |
Christelijk-Historische Kiezersbond | CHK | A.W. Bronsveld & J.Th. de Visser | 1897 | 1903 | Opgericht door Nederlands-hervormden omdat de Anti-Revolutionaire Partij (ARP) alleen gereformeerden toeliet en met katholieken samenwerkte. Met de Vrij-Antirevolutionaire Partij (VAR) opgegaan in de Christelijk-Historische Partij (CHP). | |
Friese Bond | Jan Schokking & Philippus Jacobus Hoedemaker | 1898 | 1908 | Opgericht als verzet tegen de Doleantie (kerkscheiding) door Abraham Kuyper van de ARP, die een aparte Gereformeerde Kerk oprichtte. Met de Christelijk-Historische Partij (CHP) opgegaan in de Christelijk-Historische Unie (CHU). | ||
Vrij-Antirevolutionaire Partij | VAR | Alexander de Savornin Lohman | 1898 | 1903 | Opgericht als afsplitsing van de ARP, omdat die partij met de katholieken wilde samenwerken. Met de Christelijk-Historische Kiezersbond (CHK) opgegaan in de Christelijk-Historische Partij (CHP). | |
Vrijzinnig-Democratische Bond | VDB | Willem Treub & Dirk Bos | 1901 | 1946 | Opgegaan in de Partij van de Arbeid (PvdA). | |
Christelijk-Historische Partij | CHP | J.Th. de Visser & Alexander de Savornin Lohman | 1903 | 1908 | Met de Friese Bond opgegaan in de Christelijk-Historische Unie (CHU). | |
Algemeene Bond van Roomsch-Katholieke Kiesverenigingen | ABRK | Herman Schaepman | 1904 | 1926 | Opgericht als samenwerking tussen katholieke Eerste en Tweede Kamerleden. Uiteindelijk voortgezet als de landelijke Roomsch-Katholieke Staatspartij (RKSP). | |
Bond van Vrije Liberalen | Willem Hendrik de Beaufort | 1906 | 1921 | Opgericht als rechts-liberale afsplitsing van de Liberale Unie (LU). Samen met het restant van de Liberale Unie opgegaan in de Liberale Staatspartij (LSP). | ||
Bond van Christen-Socialisten | BCS | Willy Kruyt | 1907 | 1921 | Christelijk-marxistische partij die werd opgericht uit onvrede met de toen bestaande christelijke partijen. Uit elkaar gevallen, waarna leden lid werden van de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij (SDAP), de Communistische Partij van Nederland (CPN) of overstapten op de Christelijk-Democratische Unie (CDU). | |
Christelijk-Historische Unie | CHU | Alexander de Savornin Lohman | 1908 | 1980 | Opgegaan in het Christen-Democratisch Appèl (CDA). | |
Communistische Partij van Nederland | CPN | David Wijnkoop & Jan Ceton | 1909 | 1991 | Opgericht omdat marxisten uit de SDAP waren gezet. Opgegaan in GroenLinks. | |
Christelijk-Sociale Partij | CSP | Adolf Robbert van de Laar | 1912 | 1925 | Opgericht als links-christelijk verzet tegen de samenwerking van de ARP en de CHU met de katholieken. Opgegaan in de Christelijk-Democratische Unie (CDU). | |
Algemeene Staatspartij | ASP | Zeno Kamerling & Frederik van Eeden | 1913 | 1921 | Opgegaan in de Liberale Staatspartij (LSP). | |
Invoering van het algemeen mannenkiesrecht en afschaffing van het districtenstelsel (1918) | ||||||
Neutrale fractie | Henri ter Hall & Willem Treub | 1918 | 1921 | Samenwerking van de kleine liberale partijen Economische Bond (EB), Middenstandspartij, Neutrale Partij, Verbond tot Democratisering der Weermacht (VDW) en de Plattelandersbond. Opgegaan in de Liberale Staatspartij (LSP). | ||
Socialistische Partij | SP | Harm Kolthek | 1918 | 1928 | Opgericht als politieke vleugel van het Nationaal Arbeids-Secretariaat (NAS), een radicaal-linkse vakbond. Opgegaan in de Revolutionair-Socialistische Partij (RSP). | |
Invoering van het algemeen kiesrecht, dus ook voor vrouwen (1919) | ||||||
Sociaal-Anarchistische Actie in Nederland | Nelis de Gelder & Bertus Zuurbier | 1921 | 1925 | Langzamerhand steeds minder stemmen; De Gelder werd gearresteerd vanwege openbaar dronkenschap en Zuurbier werd min of meer genegeerd door andere politici. | ||
Liberale Staatspartij | LSP | Hendrik Coenraad Dresselhuys | 1921 | 1946 | Opgegaan in de Partij van de Vrijheid (PvdV). | |
Hervormd-Gereformeerde Staatspartij | HGSP | Casper Andries Lingbeek | 1921 | 1945 | Opgericht als orthodox-protestants verzet tegen de samenwerking van de ARP en CHU met de katholieken. De politieke partij wilde een einde maken aan de scheiding van kerk en staat. Uiteindelijk opgegaan in de Protestantsche Unie. | |
Roomsch-Katholieke Volkspartij | RKVP | Pius Arts | 1922 | 1933 | Linkse pacifistische katholieke partij. Samen met de Katholiek Democratische Bond (KDB) opgegaan in de Katholiek Democratische Partij. | |
Roomsch-Katholieke Staatspartij | RKSP | 1926 | 1945 | Werd na de Tweede Wereldoorlog voortgezet als de Katholieke Volkspartij (KVP). | ||
Christelijk-Democratische Unie | CDU | Harm van Houten | 1926 | 1946 | Opgericht als fusie van links-christelijke partijen. Opgegaan in de Partij van de Arbeid (PvdA). | |
Middenpartij voor Stad en Land | Abraham Staalman | 1929 | 1933 | Liberale partij die erg leek op de Middenstandspartij. Na ruzie uit elkaar gevallen. | ||
Onafhankelijke Socialistische Partij | OSP | Piet J. Schmidt & Jacques de Kadt | 1932 | 1935 | Opgericht door socialisten die de SDAP niet links genoeg vonden. Samen met de Revolutionair-Socialistische Partij (RSP) opgegaan in de Revolutionair-Socialistische Arbeiderspartij (RSAP). | |
Katholiek Democratische Bond | KDB | Johannes Veraart | 1933 | 1934 | Met de Roomsch-Katholieke Volkspartij (RKVP) en de kleine Roomsch-Katholieke Arbeiderspartij (RKAP) opgegaan in de Katholiek Democratische Partij (KDP) | |
Katholiek Democratische Partij | KDP | Johannes Veraart | 1934 | 1939 | Opgegaan in de Roomsch-Katholieke Staatspartij (RKSP). | |
Revolutionair-Socialistische Partij | RSP | Henk Sneevliet | 1929 | 1935 | Opgericht door marxisten die het niet eens waren met de stalinistische, pro-Sovjet-Uniekoers van de Communistische Partij van Nederland (CPN). Samen met de Onafhankelijke Socialistische Partij (OSP) opgegaan in de Revolutionair-Socialistische Arbeiderspartij (RSAP). | |
Nationaal-Socialistische Nederlandsche Arbeiderspartij | NSNAP | Ernst Herman van Rappard & Bertus Smit | 1931 | 1941 | Nederlandse fascistische partij die door de nazi's in 1941 werd gedwongen om op te gaan in de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB). | |
Nationaal-Socialistische Beweging | NSB | Anton Mussert | 1931 | 1945 | Verboden aan het einde van de Tweede Wereldoorlog. | |
Revolutionair-Socialistische Arbeiderspartij | RSAP | Henk Sneevliet | 1935 | 1940 | Werd aan het begin van de Tweede Wereldoorlog opgeheven. Ging tijdens de oorlog door als het Marx-Lenin-Luxemburg-front, een communistische verzetsbeweging. Sneevliet en de andere leiders werden in 1942 door de nazi's vermoord op de Leusderheide. Negen andere leden kwamen om in concentratiekamp Vught. | |
Duitse bezetting tijdens de Tweede Wereldoorlog (1940-1945) | ||||||
Nederlandse Bellamypartij | NBP | Jan Horsmeijer | 1945 | 1947 | Leden verlieten de partij voor de Vooruitstrevende Partij voor de Wereldregering (VPvW). | |
Katholieke Volkspartij | KVP | Carl Romme | 1945 | 1980 | Opgegaan in het Christen-Democratisch Appèl (CDA). | |
Partij van de Vrijheid | PvdV | Dirk Stikker | 1946 | 1948 | Opgegaan in de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD). | |
Protestantsche Unie | PU | Jan Krijger | 1946 | 1988 | Onduidelijk | |
Vooruitstrevende Partij voor de Wereldregering | VPvW | L.B. van den Muyzenberg | 1947 | 1952 | Opgegaan in de Socialistische Unie (SU). | |
Katholiek Nationale Partij | KNP | Charles Welter | 1948 | 1955 | Opgericht als partij tegen de Indonesische onafhankelijkheid. Onder druk van bisschoppen uit de Rooms-Katholieke Kerk opgegaan in de Katholieke Volkspartij (KVP). | |
Oude SDAP | 1946 | 1951 | Democratisch socialistische partij die het niet ermee eens was dat de SDAP was opgegaan in de Partij van de Arbeid (PvdA). Uiteindelijk opgegaan in de Socialistische Unie (SU). | |||
Revolutionair Communistische Partij | RCP | Sal Santen, Pieter van ’t Hart & Herman Drent | 1945 | 1952 | Trotskistische politieke partij. Uiteindelijk na de Vierde Internationale opgeheven, waarbij Trotski aan trotskisten opriep om lid te worden van grotere, bestaande linkse politieke partijen. | |
Gereformeerd Politiek Verbond | GPV | Floris Adriaan den Boeft | 1948 | 2003 | Opgericht door leden van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt die na de Vrijmaking niet meer op de ARP konden/wilden stemmen. Samen met de Reformatorische Politieke Federatie (RPF) opgegaan in de ChristenUnie. | |
Socialistische Unie | SU | Carlos Pronk | 1950 | 1957 | Opgegaan in de Pacifistisch-Socialistische Partij (PSP). | |
Boerenpartij | Hendrik Koekoek | 1959 | 1981 | Uit elkaar gevallen toen bleek dat leden een extreemrechtse achtergrond hadden en boer Koekoek zijn pony's verwaarloosde. | ||
Pacifistisch-Socialistische Partij | PSP | Henk van Steenis, Henk Lankhorst & Gerard Slotemaker de Bruine | 1957 | 1991 | Opgegaan in GroenLinks. | |
Politieke Partij Radikalen | PPR | Pieter Bogaers, Jacques Aarden, Paul Janssen, Annie Kessel & Harry van Doorn | 1968 | 1991 | Afsplitsing door progressieve leden van de Katholieke Volkspartij (KVP). Opgegaan in GroenLinks. | |
Nederlandse Middenstandspartij | NMP | Martin Dessing, Ab te Pas & H. Kamping | 1970 | 2002 | Onduidelijk | |
Rooms Katholieke Partij Nederland | RKPN | Tine Cuijpers-Boumans | 1970 | 1985 | Afsplitsing door conservatieve leden van de Katholieke Volkspartij (KVP). Hield op te bestaan omdat de partij weinig stemmen kreeg. | |
Kommunistiese Eenheidsbeweging Nederland | KEN | Nico Schrevel & Daan Monjé | 1970 | 1981 | Maoïstische afsplitsing van de Communistische Partij van Nederland (CPN). Opgegaan in de Socialistische Partij (SP). | |
Democratisch Socialisten '70 | DS'70 | Frans Goedhart, Jan van Stuijvenberg, Henk Pors & Fred Polak | 1970 | 1983 | Afsplitsing door PvdA-leden die het niet eens waren met de koers van Nieuw Links. Hield op te bestaan toen de partij al haar zetels kwijtraakte. | |
Reformatorische Politieke Federatie | RPF | C.J. Smits & G. Broere | 1975 | 2003 | Opgericht door gereformeerden die tegen de fusie van de Anti-Revolutionaire Partij (ARP), de Christelijk-Historische Unie (CHU) en de Katholieke Volkspartij (KVP) tot het Christen-Democratisch Appèl (CDA) waren. Samen met het Gereformeerd Politiek Verbond (GPV) opgegaan in de ChristenUnie. | |
Evangelische Volkspartij | EVP | 1981 | 1991 | Afsplitsing door progressieve leden van het Christen-Democratisch Appèl (CDA). Opgegaan in GroenLinks. | ||
Centrumpartij | CP | Henry Brookman | 1980 | 1998 | In 1998 door de rechter ontbonden vanwege discriminatie. | |
Centrum Democraten | CD | Hans Janmaat | 1984 | 2002 | Afsplitsing van de Centrumpartij. Na de dood van Janmaat opgehouden te bestaan. | |
Algemeen Ouderenverbond/Unie 55+ | Martin Batenburg, Dick Schakelaar & J.L. Velthuis | 1994/1992 | 1998 | Opgehouden landelijk te bestaan vanwege het lage aantal stemmen. Deels opgegaan in de Verenigde Seniorenpartij, maar de partij bestaat in sommige gemeenten nog wel. | ||
Lijst Pim Fortuyn | LPF | Pim Fortuyn | 2002 | 2008 | Kreeg na de moord op Pim Fortuyn steeds minder stemmen. | |
Leefbaar Nederland | LN | Jan Nagel & Henk Westbroek | 2002 | 2008 | Geldproblemen, boetes voor het niet-betalen van rekeningen. | |
Lijst-Ratelband | Emile Ratelband | 2002 | 2003 | Weinig stemmen bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2003. | ||
Islamdemocraten | ID | 2006 | 2021 | Opgegaan in DENK. | ||
Democratisch Politiek Keerpunt | DPK | Hero Brinkman | 2012 | 2012 | Trots op Nederland (TON) verbrak de samenwerking met Hero Brinkman, waardoor er ook een einde kwam aan het DPK. | |
NIDA | Nourdin El Ouali | 2013 | 2021 | Afsplitsing van GroenLinks. Opgegaan in DENK. | ||
VoorNederland | VNL | Louis Bontes & Joram van Klaveren | 2014 | 2017 | Afsplitsing van de Partij voor de Vrijheid (PVV). Weinig stemmen bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2017. | |
Nieuwe Wegen | Jacques Monasch | 2016 | 2018 | Afsplitsing van de Partij van de Arbeid (PvdA). Weinig stemmen bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2017. | ||
GeenPeil | Bas Nijman | 2016 | 2018 | Weinig stemmen bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2017. | ||
Partij voor de Toekomst | PvdT | Henk Krol, Femke Merel van Kooten-Arissen & Henk Otten | 2020 | 2020 | Afsplitsing van 50PLUS en de Partij voor de Dieren (PvdD), en samenwerking van de afsplitsers met de Groep-Otten. Hield op te bestaan nadat Femke Merel van Kooten-Arissen (oud-PvdD) de partij verliet. |