Tweede Kamerverkiezingen 2003

Tweede Kamerverkiezingen 2003
← 2002	2006 →

Land	Nederland

Datum	22 januari 2003
Uitslag
Kiesgerechtigd	12.076.711 personen
Opgekomen	9.666.602 personen
Opkomst	80,00%
Parlement	Tweede Kamer
Te verdelen	150 zetels

	Christen-Democratisch Appèl Jan Peter Balkenende 2.763.480 stemmen 28,62% 44 zetels

	Partij van de Arbeid Wouter Bos 2.631.363 stemmen 27,26% 42 zetels

	Volkspartij voor Vrijheid en Democratie Gerrit Zalm 1.728.707 stemmen 17,91% 28 zetels
Hierboven staan alleen de grootste partijen; de volledige resultaten staan verder in dit artikel.
Kaart


Kabinet
Kabinet	Balkenende II
Samenstelling	CDA, VVD & D66 (78 van de 150 zetels)
Richting	Centrum tot centrumrechts
Signatuur	Confessioneel-liberaal

Vorige premier ← Balkenende (CDA)	Volgende premier Balkenende (CDA) →
Portaal Politiek

De Tweede Kamerverkiezingen 2003 waren de verkiezingen voor de Tweede Kamer, die op 22 januari 2003 werden gehouden. De verkiezing werd gehouden nadat het vorige kabinet binnen een jaar viel. Er was een opkomst van 80%, dat betekent dat 80% van de mensen die mogen stemmen, daadwerkelijk zijn gaan stemmen. Na 67 dagen werd uit de uitslag van de verkiezingen het Kabinet-Balkenende II gevormd door het CDA, de VVD en D66. Een kabinet is een samenwerkingsverband tussen twee of meer partijen, indien de grootste partij de 76 zetels niet alleen kan behalen. De zetels in de Tweede Kamer zijn stoelen waarop leden van een partij mogen zitten. D66 behaalde 6 zetels, dus mochten er 6 leden van de D66 in de Tweede Kamer zitten. Het kabinet viel na 3 jaar, toen D66 eruit stapte.

Een partij komt in de Tweede Kamer als de kiesdeler (niet te verwarren met kiesdrempel - Nederland kent geen kiesdrempel) gehaald is, om deze te behalen moet een partij genoeg stemmen krijgen.

Deelnemende partijen

Lijst 1: Christen-Democratisch Appèl
Lijst 2: Lijst Pim Fortuyn
Lijst 3: Volkspartij voor Vrijheid en Democratie
Lijst 4: Partij van de Arbeid
Lijst 5: GroenLinks

Lijst	Partij	Lijsttrekker	Richting	Stroming	Europese fractie
1	Christen-Democratisch Appèl (CDA)	Jan Peter Balkenende	Centrum tot centrumrechts	Christendemocratie Liberaal-conservatisme Europeanisme	EVP-ED
2	Lijst Pim Fortuyn (LPF)	Mat Herben	Rechts tot radicaal-rechts	Fortuynisme Rechts-populisme Euroscepsis	Geen
3	Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD)	Gerrit Zalm	Centrumrechts tot rechts	Conservatief-liberalisme Economisch liberalisme Europeanisme	ELDR
4	Partij van de Arbeid (PvdA)	Wouter Bos	Centrum tot centrumlinks	Sociaaldemocratie Derde weg Progressivisme Europeanisme	PES
5	GroenLinks (GL)	Femke Halsema	Centrum tot centrumlinks	Groenliberalisme Groene politiek Europeanisme	Groenen/EVA
6	Socialistische Partij (SP)	Jan Marijnissen	Links	Democratisch socialisme Sociaaldemocratie Euroscepsis	GUE/NGL
7	Democraten 66 (D66)	Thom de Graaf	Centrum	Sociaalliberalisme Economisch liberalisme Europeanisme	ELDR
8	ChristenUnie (CU)	André Rouvoet	Centrum tot centrumrechts	Christelijk-sociaal Sociaal-conservatisme Zachte euroscepsis	EDD
9	Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP)	Bas van der Vlies	Rechts	Christelijk-rechts Sociaal-conservatisme Zachte euroscepsis	EDD
10	Leefbaar Nederland	Haitske van de Linde	Centrum	Populisme Nationalisme Republicanisme	Geen
11	DeConservatieven.nl	Winny de Jong	Rechts	Conservatisme Fortuynisme	Geen
12	Nieuwe Communistische Partij van Nederland (NCPN)	Alejandro de Mello	Radicaal-links	Communisme Marxisme-leninisme Revolutionair socialisme	Geen
13	Duurzaam Nederland	Seyfi Özgüzel	Links	Groene politiek	Geen
14	Partij van de Toekomst (PvdT)	Johan Vlemmix	Geen	Hedonisme	Geen
15	Partij voor de Dieren (PvdD)	Marianne Thieme	Links	Dierenbelangen Groene politiek Zachte euroscepsis	GUE/NGL
16	Lijst Ratelband (blanco)^*	Emile Ratelband	Centrum	Populisme Fortuynisme	Geen
17	Vooruitstrevende Integratiepartij (VIP)	Ranesh Dhalganjansing	Links	Multiculturalisme	Geen
18	Alliantie voor Vernieuwing en Democratie (AVD)	IJsbrand van der Krieke	Rechts	Populisme Fortuynisme	Geen
19	Lijst Veldhoven	Jan Veldhoven	Geen	Geen	Geen

(*) Op het moment dat een partij meedoet onder een "blanco lijst", betekent het dat de leden van die partij op dezelfde lijst meedoen aan de verkiezingen, zonder dat de partijnaam op het stembiljet vermeld staat.

Verkiezingsuitslag

Landelijk


44	42	28	9	8	8	6	5
CDA	PvdA	VVD	SP	LPF	GL	D66	O


78	72
coalitie (CDA + VVD + D66)	oppositie

= 50% (75/150) van de zetels
% = Percentage van het totaal aantal stemmen
◉ = Aantal zetels

Zetelverdeling Tweede Kamer na de verkiezingen

Het Kabinet-Balkenende II dat 4 maanden na de verkiezingen gevormd is (27 mei 2003).

Partij			Lijsttrekker	2002		2003		Verschil
Partij			Lijsttrekker	%	◉	%	◉	%	◉
	Christen-Democratisch Appèl	CDA	Jan Peter Balkenende	27,93%	43	28,62%	44	+0,69%	+1
	Partij van de Arbeid	PvdA	Wouter Bos	15,11%	23	27,26%	42	+12,15%	+19
	Volkspartij voor Vrijheid en Democratie	VVD	Gerrit Zalm	15,44%	24	17,91%	28	+2,55%	+4
	Socialistische Partij	SP	Jan Marijnissen	5,90%	9	6,32%	9	+0,42%	0
	Lijst Pim Fortuyn	LPF	Mat Herben	17,00%	26	5,70%	8	-11,30%	-18
	GroenLinks	GL	Femke Halsema	6,95%	10	5,14%	8	-1,81%	-2
	Democraten 66	D66	Thom de Graaf	5,10%	7	4,07%	6	-1,03%	-1
	ChristenUnie	CU	André Rouvoet	2,54%	4	2,12%	3	-0,42%	-1
	Staatkundig Gereformeerde Partij	SGP	Bas van der Vlies	1,72%	2	1,56%	2	-0,16%	0
	overige partijen			2,31%	2	1,30%	0	-1,01%	-2
totaal				100,00%	150	100,00%	150	± 31,54%^*	± 48^*

^* verschuiving van stem- en zetelverhoudingen t.o.v. 2002

Regionaal

Provinciaal

Provincie	Opkomst	CDA	PvdA	VVD	SP	LPF	GL	D66	CU	SGP
Drenthe	82,97%	24,81%	37,82%	16,81%	5,07%	3,82%	4,13%	3,40%	2,88%	0,28%
Flevoland	78,94%	24,70%	25,55%	21,30%	5,37%	7,00%	4,1%	4,11%	3,60%	2,12%
Friesland	83,59%	32,04%	33,46%	12,62%	6,04%	3,69%	4,45%	2,77%	3,21%	0,45%
Gelderland	82,69%	31,65%	26,62%	16,47%	5,80%	4,18%	5,13%	3,61%	2,52%	2,94%
Groningen	81,61%	20,59%	39,58%	13,03%	7,26%	3,35%	6,02%	3,89%	4,73%	0,31%
Limburg	75,34%	37,52%	26,64%	14,10%	7,24%	5,34%	4,46%	2,92%	0,33%	0,05%
Noord-Brabant	78,27%	33,91%	23,57%	18,25%	8,45%	5,60%	4,25%	3,65%	0,58%	0,36%
Noord-Holland	79,19%	21,14%	28,97%	21,48%	6,97%	6,00%	6,92%	5,68%	1,02%	0,21%
Overijssel	83,65%	36,57%	27,28%	13,49%	4,93%	3,39%	4,17%	3,02%	4,36%	2,21%
Utrecht	82,97%	27,26%	23,51%	20,36%	5,90%	4,83%	6,69%	5,19%	3,09%	2,05%
Zeeland	80,65%	31,98%	23,77%	15,67%	5,03%	5,25%	3,75%	2,69%	2,93%	7,72%
Zuid-Holland	78,54%	24,89%	25,94%	19,78%	5,27%	8,70%	4,74%	4,34%	2,22%	2,55%
Nederland	80,04%	28,62%	27,26%	17,91%	6,32%	5,70%	5,14%	4,07%	2,12%	1,56%

Grootstedelijk

Stad	Provincie	Opkomst	CDA	PvdA	VVD	SP	LPF	GL	D66	CU	SGP
Amsterdam	Noord-Holland	71,81%	9,70%	38,21%	15,62%	9,91%	5,78%	11,02%	7,05%	0,71%	0,06%
Haarlem	Noord-Holland	78,40%	18,56%	31,24%	18,62%	8,23%	5,57%	8,27%	6,49%	1,11%	0,15%
Den Haag	Zuid-Holland	70,80%	18,26%	29,06%	22,53%	5,83%	8,48%	6,75%	5,62%	1,11%	0,46%
Rotterdam	Zuid-Holland	69,85%	14,59%	36,18%	14,76%	6,85%	13,81%	5,63%	3,96%	1,42%	0,71%
Utrecht	Utrecht	77,57%	16,64%	31,32%	16,73%	8,80%	4,61%	11,92%	7,15%	1,34%	0,29%
Middelburg	Zeeland	82,30%	27,73%	25,84%	13,66%	6,72%	4,16%	5,71%	3,47%	4,61%	7,04%
Lelystad	Flevoland	74,37%	18,66%	30,14%	21,44%	6,95%	8,24%	5,83%	4,24%	2,20%	0,40%
Almere	Flevoland	76,16%	15,78%	30,63%	24,78%	6,25%	8,51%	5,63%	5,17%	1,47%	0,11%
Den Bosch	Noord-Brabant	76,91%	25,30%	27,59%	18,52%	9,86%	6,29%	6,29%	4,36%	0,43%	0,06%
Eindhoven	Noord-Brabant	74,50%	25,43%	27,11%	17,53%	10,19%	5,88%	6,21%	4,87%	0,89%	0,08%
Tilburg	Noord-Brabant	70,69%	26,68%	27,41%	17,52%	10,68%	5,41%	6,14%	4,28%	0,44%	0,07%
Breda	Noord-Brabant	75,70%	26,14%	26,26%	21,49%	7,94%	5,23%	5,89%	5,19%	0,49%	0,09%
Maastricht	Limburg	71,96%	26,76%	33,94%	13,75%	7,06	5,31%	6,73%	4,54%	0,47%	0,04%
Arnhem	Gelderland	74,96%	18,84%	34,45%	15,81%	9,58%	4,43%	8,72%	5,08%	1,35%	0,11%
Nijmegen	Gelderland	77,26%	19,12%	32,62%	12,13%	12,32%	3,84%	12,37%	5,65%	0,61%	0,05%
Zwolle	Overijssel	82,86%	25,42%	31,75%	13,87%	6,66%	3,40%	6,94%	4,15%	6,78%	0,50%
Leeuwarden	Friesland	80,45%	19,56%	40,74%	12,35%	9,08%	3,83%	6,74%	3,89%	2,45%	0,13%
Groningen	Groningen	81,42%	13,11%	38,94%	13,83%	10,27%	2,73%	10,11%	6,09%	3,71%	0,16%
Assen	Drenthe	82,51%	19,77%	38,35%	14,95%	6,32%	3,44%	5,62%	3,76%	6,49%	0,27%

Samenstelling

Zie voor de fracties en verkozen leden de pagina Samenstelling van de Tweede Kamer 2003-2006.

Tweede Kamerverkiezingen

Censuskiesrecht:	1848 - 1850 - 1852 - 1853 - 1854 - 1856 - 1858 - 1860 - 1862 - 1864 - 1866 (jun) - 1866 (okt) - 1868 - 1869 - 1871 - 1873 - 1875 - 1877 - 1879 - 1881 - 1883 - 1884 - 1886 - 1887
Caoutchoucartikel:	1888 - 1891 - 1894 - 1897 - 1901 - 1905 - 1909 - 1913 - 1917 - 1918
Algemeen kiesrecht:	1922 - 1925 - 1929 - 1933 - 1937 - 1946 - 1948 - 1952 - 1956 - 1959 - 1963 - 1967 - 1971 - 1972 - 1977 - 1981 - 1982 - 1986 - 1989 - 1994 - 1998 - 2002 - 2003 - 2006 - 2010 - 2012 - 2017 - 2021 - 2023 - Eerstvolgende Tweede Kamerverkiezingen