Euroscepsis

In 2018 is de vraag gesteld "Als er morgen een referendum zou worden gehouden of jouw land lid moet blijven van de EU, zou jij dan blijven of vertrekken stemmen?". De kaart hierboven laat het percentage per land zien dat blijven stemde. Enkel in de donkerrode landen (Tsjechië en Italië) is het percentage dat vertrekken stemde boven de 50%.

Euroscepsis is het woord waarmee de kritische houding tegenover Europese samenwerking wordt bedoeld. De term wordt vaak toegepast op de Europese Unie. Iedere EU-lidstaat heeft te maken met euroscepsis en heeft eurosceptische partijen. Ook sommige landen die niet tot de EU behoren hebben eurosceptische partijen, zoals Zwitserland. De mate van euroscepsis verschilt echter per politieke partij. Zo bestaat er:

• Harde euroscepsis: Dit is de groep die tegen de EU in zijn algemeen is. Harde eurosceptici pleiten ook vaak voor het uittreden van een land uit de EU of minder macht aan de EU te geven. Meestal wordt nationale onafhankelijkheid als belangrijkste reden genoemd.
• Zachte euroscepsis: Dit is de groep die tegen bepaalde delen van de Europese samenwerking is of tegen de manier waarop de EU functioneert is. Zachte eurosceptici zijn minder fel en willen meestal een land niet uit de EU halen. Wel pleiten ze voor minder macht voor de EU en willen de EU hervormen.

Het omgekeerde van euroscepsis is europeanisme. Deze groep is pro-Europees. Ze zijn tevreden met de huidige EU of willen juist meer samenwerking.

De mate van euroscepsis verschilt per land. Onder andere het Verenigd Koninkrijk en Tsjechië worden als eurosceptische landen gezien. De laatste jaren behoren daar ook Italië, Hongarije, Polen en Griekenland bij. Denemarken is kritisch op verdere uitbreiding van de Europese bevoegdheden, maar vindt de EU doorgaans een goede zaak. De landen met de minste euroscepsis zijn doorgaans Duitsland, Luxemburg, België, Ierland, Zweden en Spanje. Deze landen profiteren namelijk politiek en/of economisch erg veel van de EU. Uit recent onderzoek blijkt dat ongeveer 25% van de Nederlandse bevolking eurosceptisch is, terwijl meer dan 70% pro-Europees is. Wel is 55% van de bevolking het erover eens dat de EU hervormd moet worden. Eurosceptische partijen in Nederland zijn voornamelijk de PVV en in minder mate Forum voor Democratie, SP, SGP/ChristenUnie en de Partij voor de Dieren. In Vlaanderen wordt het Vlaams Belang gezien als eurosceptisch.

De mate van euroscepsis verschilt ook per tijd. Zo was men na de vluchtelingencrisis van 2015 en het Brits referendum van 2016 een stuk eurosceptischer dan normaal. De reden voor euroscepsis verschilt ook per land. Zo vinden Franse eurosceptici de globalisering maar niets, maar vinden economische en politieke samenwerking wel goed. In Italië en Griekenland is datzelfde aan de hand met de bemoeienis in het begrotingsbeleid.