Harry S. Truman

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Harry S. Truman
HarryTruman.jpg
Harry S. Truman
Naam voluit
Geboren 8 mei 1884
Geboren te Lamar, Missouri
Overleden 26 december 1972
Overleden te Kansas City, Missouri
Gehuwd met Bess Truman
Relatie met
Partij Democratische Partij
Religie Baptisme
Stroming
Functie 33e president van de Verenigde Staten
Aantreden 12 april 1945
Aftreden 20 januari 1953
Voorganger Franklin D. Roosevelt
Opvolger Dwight D. Eisenhower
Functie(s)
33e president van de Verenigde Staten
34e vicepresident van de Verenigde Staten
Senator voor Missouri
Portaal Portal.svg Politiek

Harry S. Truman (geboren te Lamar in Missouri op 8 mei 1884 - gestorven te Kansas City in Missouri op 26 december 1972) was van 1945 tot 1953 de drieëndertigste president van de Verenigde Staten. Truman was president namens de Democratische Partij. Voor zijn presidentschap was hij vicepresident onder Franklin D. Roosevelt. Toen Roosevelt overleed volgde Truman hem op. Hoewel hij een "S." in zijn naam had, stond deze nergens voor.

Truman kwam uit Missouri en was erg tegen communisme. Truman is tevens de enige president die een atoombom heeft ingezet. Hij gaf het bevel om de Japanse steden Nagasaki en Hiroshima te bombarderen. Hierdoor capituleerde Japan en kwam de Tweede Wereldoorlog ten einde. Na de Tweede Wereldoorlog ontstond echter de Koude Oorlog met de Sovjet-Unie. Truman voerde de Trumandoctrine, die wilde voorkomen dat de Sovjet-Unie zich uitbreidde. Truman was bang dat West-Europa communistisch zou worden en zorgde voor het Marshallplan, dat geld gaf aan West-Europese landen in ruil voor Amerikaanse controle. Ook zorgde hij voor een militair samenwerkingsverband tussen de Verenigde Staten, West-Europa en Canada; NAVO. Truman was niet erg populair in eigen land, maar wist toch een herverkiezing te winnen. Het tweede deel van zijn presidentschap stond in het teken van de Koreaoorlog. Truman werd uiteindelijk opgevolgd door Dwight D. Eisenhower.

Levensloop

Jeugd en opleiding

Het huis in Independence, Missouri

Truman werd geboren in het plaatsje Lamar in de staat Missouri op 8 mei 1884. Hij was de oudste zoon van John Anderson Truman en Martha Ellen Young Truman. Hij werd vernoemd naar zijn oom Harry. De S in zijn naam staat voor zowel de naam van zijn ene als zijn andere opa. Trumans familie kwam oorspronkelijk uit het Verenigd Koninkrijk, maar hij had ook Duitse en Franse voorvaderen. Zijn vader was een boer en deed handel in vee. Toen Harry tien maanden oud was verhuisde de familie naar het plaatsje Harrisonville in dezelfde staat. Op zijn zesde verhuisde hij opnieuw naar het plaatsje Independence, waar hij voor het eerst naar de zondagsschool van de kerk ging. Pas op zijn achtste ging hij naar een normale school. Truman ontwikkelde een interesse voor muziek, lezen en geschiedenis en had een goede band met zijn moeder. Hij leerde pianospelen en op 15-jarige leeftijd was hij een vaardige speler geworden.

In 1900 werkte Truman als een bediende op de conferentie van de Democratische Partij in Kansas City. Vele familieleden en vrienden van hem waren Democraten. In 1901 studeerde hij af van de middelbare school en ging vervolgens boekhouden en typen studeren.

Werk en de Eerste Wereldoorlog

Truman als soldaat in de Eerste Wereldoorlog

Truman ging vervolgens werken bij de The Kansas City Star, een lokale krant in Missouri. Hierna werkte hij bij de spoorwegen en daarna bij een bank. In 1906 keerde hij terug naar zijn boerderij. Hier ontmoette hij Bess Wallace. Hij deed huwelijksaanzoek in 1911, maar zij wees dit af. Truman besloot haar opnieuw ten huwelijk te vragen als hij een betere baan had. Toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak in 1917 ging Truman als eerste luitenant met leger in. Truman kreeg een training in Oklahoma en werd vervolgens naar Frankrijk gezonden met 1 miljoen Amerikaanse soldaten. Truman gaf hier leiding aan een legereenheid. Hij was aanvankelijk onpopulair, maar wist veel ervaring als leider op te doen. Hij keerde hierna terug naar de Verenigde Staten en werd in 1919 benoemd tot kapitein, in 1925 tot luitenant-kolonel en in 1932 tot kolonel.

Tussen 1923 en 1925 volgde Truman een opleiding aan een economische school, maar behaalde geen diploma. Hij ging rechten studeren, maar ook hiervoor behaalde hij geen diploma. In 1947 probeerde hij alsnog een rechtendiploma aan te vragen, maar dit werd hem geweigerd. Dit bleef onbekend tot dat in 1996 boven water kwam. Hierop gaf het Hooggerechtshof van Missouri hem - na zijn dood - alsnog een rechtendiploma uit respect. Truman trouwde met Bess op 28 juni 1919. Het paar kreeg slechts één dochter, Margaret. Na het huwelijk bleef Truman moeite hebben om geld te verdienen.

In de politiek

Truman wist uiteindelijk een baan te krijgen als rechter in een gemeente van de staat Missouri. Truman wilde hierna meedoen aan de verkiezingen voor het gouverneurschap of het senatorschap. De Democraten kozen hem uiteindelijk als kandidaat om senator voor Missouri te worden in 1934. Truman kon dit makkelijk winnen. De Democraten waren door de New Deal van president Franklin D. Roosevelt ongekend populair. Truman steunde de New Deal en Roosevelt en versloeg zijn Republikeinse tegenstander met een verschil van 20%. Truman sprak zich uit tegen de hebzucht van bankiers en beleggers en gaf de schuld aan de Republikeinen. Truman was fel tegenstander van de Sovjet-Unie en nazi-Duitsland. Wel vond Truman Adolf Hitler een stuk gevaarlijker dan de communisten.

In de Amerikaanse Senaat vormde hij in 1940 een comité dat Amerikaanse legerbasissen controleerde. Dit werd het Truman-comité genoemd, aangezien het geleid werd door Truman. Truman controleerde op corruptie en het comité voorkwam dat veel geld verspild werd. Hierdoor groeide Truman uit tot een bekend gezicht binnen de Democratische Partij.

Vicepresidentschap (1945)

Een verkiezingsposter met Truman en Roosevelt

In 1944 stelde Roosevelt zich verkiesbaar voor een vierde termijn, maar zijn vicepresident - Henry Wallace - besloot zich niet opnieuw verkiesbaar te stellen. Hierdoor moesten de Democraten opzoek naar een nieuwe running mate voor Roosevelt. Roosevelt was tegen 1944 al erg ziek geworden en er bestond een grote kans dat hij zijn termijn niet zou afmaken. Roosevelt kon overlijden, maar dacht er ook over na om te stoppen als president zodra de Tweede Wereldoorlog was afgelopen. In beide gevallen volgt de vicepresident de president op, waardoor daar ook rekening mee gehouden moest worden. Uiteindelijk werd Truman gekozen, aangezien veel Democraten hem steunden. Truman voerde geen campagne hiervoor, dit werd binnen de partij besloten. Roosevelt versloeg de Republikeinse kandidaat Thomas E. Dewey met gemak, waardoor Truman de nieuwe vicepresident werd.

Trumans carrière als vicepresident was vrij rustig en gebeurde weinig. Als vicepresident werd hij geïnformeerd over het Manhattanproject, een geheim project om een atoombom te maken. Truman was als vicepresident erg controversieel en werd gefotografeerd met een actrice op zijn schoot in een café. Toentertijd kon dit niet door de beugel. Toen Truman 82 dagen vicepresident was, overleed president Roosevelt aan zijn slechte gezondheid. De president was al langere tijd ziek. Truman werd een paar uur na het overlijden beëdigd als president.

Presidentschap

Eerste termijn (1945-1949)

Truman deelt mee dan Japan verslagen is.

Trumans eerste termijn stond vooral in het teken van het afmaken van Roosevelts plannen. Het belangrijkste was het einde van de Tweede Wereldoorlog. Truman kondigde een periode van nationale rouw van 30 dagen af om het overlijden van Roosevelt te herdenken. In deze 30 dagen gaf nazi-Duitsland zich over, maar vanwege de nationale rouw werd dit in de Verenigde Staten niet gevierd. Truman richtte zich vervolgens op het verslaan van Japan. De Amerikaanse marine bevrijdde de eilanden in de Grote Oceaan met gemak en wilde zich zo een wegbanen naar Japan. Ondertussen kwam Japan ook ter sprake op de conferentie van Potsdam met Josef Stalin. Truman gaf Stalin hints dat de Amerikanen een atoombom ontwikkeld hadden. Stalin was hiervan al op de hoogte (door spionnen), maar vatte het op als provocatie. De Japanners weigerden zich over te geven na de verklaring van de conferentie van Potsdam. Truman besloot vervolgens twee atoombommen in te zetten om de oorlog te beëindigen. Volgens Truman zouden de bommen juist levens redden aan beide kanten. Op 6 augustus werd een bom gegooid op Hiroshima, op 9 augustus op Nagasaki. De Sovjet-Unie begon hierna zijn inval in Japan en bevrijdde Mantsjoerije, maar Japan gaf zich een dag later al over. Hiermee was de oorlog officieel beëindigd. Truman kreeg veel kritiek op de bombardementen en historici debatteren nog steeds of het echt nodig was. Critici stellen dat de bombardementen - waar 105.000 mensen om het leven kwamen - een oorlogsmisdaad is. Truman zelf heeft zijn beslissing altijd verdedigd; een invasie van Japan zou meer levens gekost hebben.

Truman bezoekt stakers

Na de oorlog ontstond een economische crisis. Tijdens de oorlog werd alles geproduceerd direct of indirect voor de oorlog. Vanwege het wegvallen van de oorlog, moest de economie weer naar vredestijd overschakelen. Dit veroorzaakte een kleine crisis. Tussen 1945 en 1946 ontstond een golf van stakingen in de Verenigde Staten van o.a. boeren, mijnwerkers en fabriekswerkers. Ook staakten de spoorwegen, waardoor in geheel de Verenigde Staten geen trein meer reed. Truman verloor hierdoor veel steun en de Democraten verloren ook zetels in het Amerikaans Congres tijdens de verkiezingen van 1946. In plaats daarvan werden de Republikeinen Joseph McCarthy en Richard Nixon verkozen, die een nieuwe strijd voerden tegen het communisme (de tweede Red Scare). Hierna kwamen er wetten die vakbonden minder rechten gaven en de belastingen werden verlaagd. Ondertussen stegen de spanningen met de Sovjet-Unie, dat leidde tot de Koude Oorlog. In West-Europa begon het communisme populair te worden. Trumans minister van Buitenlandse Zaken, George Marshall, bedacht daarom de Marshallhulp. De Amerikanen leenden grote sommen geld aan Europese landen voor de wederopbouw in ruil dat de Amerikanen controleerden of de landen niet communistisch werden. Ondanks Trumans lage populariteit kozen de Democraten hem opnieuw als presidentskandidaat voor de verkiezingen van 1948.

Tweede termijn (1949-1953)

De verkiezingsuitslag van 1948

Truman nam het op tegen de Republikein Thomas E. Dewey. Een deel van de Zuidelijke Democratische Partij scheidde zich af onder Strom Thurmond van de Dixiecrats. Er werd dan ook verwacht dat Truman de verkiezingen zou verliezen, maar tegen alle verwachtingen in won Truman de verkiezingen met 303 van de 531 kiesmannen. Trumans campagne was gericht op het uitbreiden van Roosevelts New Deal. Truman noemde dit de Fair Deal. Een van Trumans plannen was een publiek systeem voor de gezondheidszorg; een idee dat erg populair was. Hoewel de Democraten weer een meerderheid hadden, werden veel van deze plannen nooit uitgevoerd. Er werden slechts kleine veranderingen en toevoegingen gedaan aan de sociale zekerheid. Trumans tweede termijn was daarom vooral op buitenlands gebied interessant.

Truman stuurt troepen om te vechten in de Koreaanse Oorlog

Truman liet het ministerie van Oorlog en het ministerie van Marine samenvoegen tot het nieuwe ministerie van Defensie. Dit deed hij om de Koude Oorlog beter te kunnen regelen. Het eerste grote conflict van de oorlog was de Berlijncrisis, toen de Sovjet-Unie de westerse landen verbood over hun grondgebied naar West-Berlijn te gaan. Deze crisis werd opgelost door een luchtverbinding om zo voedsel te leveren aan West-Berlijn en de Sovjets hieven vervolgens de blokkade op. In China was de Chinese Burgeroorlog uitgebroken en de Amerikanen steunden de nationalisten. In 1949 werd de oorlog echter door de communistische leider Mao Zedong gewonnen, terwijl de nationalisten naar Taiwan verdreven werden. Conservatieven gaven Truman hiervan de schuld. Onder Truman werd de staat Israël opgericht in 1948, die vervolgens door de Amerikanen werd erkend. In 1949 ontwikkelden de Sovjets hun eerste atoombom, waarna de wapenwedloop van start ging. Het grootste conflict waar Truman mee te maken kreeg was de Koreaanse Oorlog tussen het communistische Noord-Korea (gesteund door de Sovjets) en het kapitalistische Zuid-Korea (gesteund door de Amerikanen). Deze oorlog brak uit in 1950 en stopte in 1953. De oorlog had geen winnaar en de twee landen hebben tot op de dag van vandaag geen vrede getekend. De Koreaanse Oorlog was onderdeel van de Koude Oorlog, die zich via andere conflicten uitten. De Amerikanen ging samen met de Canadezen en West-Europese landen de NAVO vormen; een militair bondgenootschap. Truman zorgde ook voor andere militaire bondgenootschappen, waaronder met Taiwan. Ook zorgde hij voor betere banden met het Spanje van Francisco Franco.

Het officiële portret van Truman als president

In 1948 voegde Truman een balkon toe aan de achterkant van het Witte Huis. Toen kwam men erachter dat het Witte Huis in enorm slechte staat was (de piano van de dochter van Truman zakte zelfs door de vloer heen). Truman liet hierdoor het Witte Huis van binnen volledig afbreken en opnieuw opbouwen. Ook werd een schuilkelder toegevoegd. Truman verbleef in Blair House aan de overkant van de straat tijdens de verbouwing tussen 1948 en 1952. In 1950 probeerden de Puerto Ricaanse nationalisten Griselio Torresola en Oscar Collazo Truman hier te vermoorden, maar dit lukten hen niet. Truman zorgde in 1952 voor een referendum op Puerto Rico, waardoor het eiland zijn toekomst mocht beslissen. Puerto Rico koos ervoor een Amerikaanse territorium te blijven. Hoewel Truman zich uitsprak tegen discriminatie van niet-blanke Amerikanen en het einde van de rassensegregatie, veranderde er niets tijdens zijn presidentschap. De Democratische Partij in het zuiden was namelijk voorstander hiervan en de partij was bang in het zuiden kiezers te verliezen.

In 1951 werd een wet aangenomen dat een president maximaal twee termijnen mag dienen. In de wet werd een uitzondering voor Truman gemaakt, aangezien hij de zittende president was tijdens het aannemen van de wet. Truman kon hierdoor nog voor een derde termijn zich verkiesbaar stellen, maar besloot dit niet te doen. Truman probeerde generaal Dwight D. Eisenhower ervan te overtuigen voor de Democraten zich verkiesbaar te stellen, maar besloot dit voor de Republikeinen te doen. Eisenhower was niet alleen erg populair als kandidaat, maar ook erg gematigd (hij had punten waar beide partijen zich in konden vinden). Eisenhower won ook de verkiezingen van 1952 van de Democratische kandidaat Adlai Stevenson, waarmee Eisenhower de opvolger van Truman werd.

Latere leven

Truman bij het ondertekenen van de Medicare-wet van president Johnson.

Truman had na zijn presidentschap opnieuw geldproblemen. Hij ging terug naar zijn huis in Missouri en leefde samen met zijn vrouw van een klein pensioen, dat hij over had gehouden van zijn tijd in het leger. Truman vulde dit aan door colleges te geven op universiteiten, waaronder op Yale. Ook ging hij boeken over zijn periode als president schrijven, wat een groot succes was. In 1958 voerde het Amerikaans Congres een wet door, dat Amerikaanse presidenten voorziet van een pensioen. Dit was speciaal voor Truman gedaan, aangezien de andere voormalige president - Herbert Hoover - genoeg geld had. Hoover besloot het geld alsnog aan te nemen, hoewel hij het niet nodig had, om Truman niet voor schut te zetten. Truman zette zich vervolgens in voor de bouw van zijn presidentiële bibliotheek. Hier liggen alle papieren uit zijn presidentschap opgeslagen en is een museum over zijn leven. Truman bleef zich met de politiek bemoeien en steunde alle Democratische presidentskandidaten. Truman leverde in 1963 veel kritiek op de CIA, aangezien de organisatie volgens Truman geen vrijheid verdedigd maar vernietigd. Toen de gezondheidszorg in 1964 werd uitgebreid door president Lyndon B. Johnson, kreeg Truman als eerste een pas.

Op 5 december 1972 kwam Truman in het ziekenhuis te liggen met een longontsteking. Dit zorgde ervoor dat verschillende organen gingen falen en hij raakte in een coma. Op 26 december overleed hij op 88-jarige leeftijd. Hij werd begraven op het terrein van zijn presidentiële bibliotheek in Missouri. In 1982 werd zijn vrouw naast hem begraven.

Nagedachtenis en reputatie

Een postzegel met Truman

Imago

Het imago van Truman is erg veranderd over de jaren heen. Truman was niet populair tijdens zijn presidentschap en op zijn laatste dag als president was slechts 22% van de Amerikanen tevreden met zijn presidentschap. Dit betekent dat Truman de laagste tevredenheid had van alle presidenten na de Tweede Wereldoorlog, zelfs lager toen Richard Nixon moest aftreden na het Watergateschandaal in 1974 (Nixon had 24%). Hoe we naar Trumans presidentschap kijken veranderde vanaf de jaren 1960. Historici begonnen toen met het beoordelen of Truman een goede president was of niet. Veel historici zagen Truman als een van de beste presidenten, die de Verenigde Staten ooit hebben gehad. Zijn imago verbeterde alleen maar gedurende de jaren 1970, toen de Verenigde Staten veel tegenslagen kregen. Toen de Sovjet-Unie in 1991 uiteenviel werd de Koude Oorlog, die onder Truman startte, gerechtvaardigd. Tegenwoordig wordt Truman nog steeds als een van de beste presidenten gezien, maar slechter als zijn opvolger (Eisenhower) en zijn voorganger (Roosevelt).

Monumenten en vernoemingen


Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Harry_S._Truman&oldid=818773"