Elizabeth II van het Verenigd Koninkrijk

Elizabeth II van het Verenigd Koninkrijk
Elizabeth II (maart 2015)
wapen van Elizabeth II
Land	Verenigd Koninkrijk, Commonwealth realms
Aangetreden op	1952
Afgetreden op	2022 (overlijden)
Troonopvolger	Charles III van het Verenigd Koninkrijk
Algemeen
Aanspreekvorm	Majesteit
Residentie	Buckingham Palace
Persoonlijke informatie
Volledige naam	Elizabeth Alexandra Mary
Geboren	Londen, 21 april 1926
Overleden	Aberdeenshire, 8 september 2022
Huwelijk	Philip Mountbatten (1947–2021)
Dynastie	Windsor
Ouders	George VI Elizabeth Bowes-Lyon (The Queen Mother)
Kinderen	Charles III Anne, princess royal Andrew, hertog van York Edward, hertog van Edinburgh
Portaal Monarchie

Koningin Elizabeth Alexandra Mary, beter bekend als Elizabeth II (Londen, Verenigd Koninkrijk, 21 april 1926 - Aberdeenshire, Verenigd Koninkrijk, 8 september 2022) was koningin van het Verenigd Koninkrijk van 1952 tot aan haar dood in 2022. Daarnaast was ze nog het staatshoofd van 15 andere landen, namelijk Australië, Canada, Nieuw-Zeeland, Jamaica, Barbados, de Bahama's, Grenada, Papoea-Nieuw-Guinea, de Salomonseilanden, Tuvalu, Saint Lucia, Saint Vincent en de Grenadines, Antigua en Barbuda, Belize en Saint Kitts en Nevis. Ook was ze het hoofd van de Anglicaanse Kerk en de Gemenebest van Naties.

De koningin was de dochter van koning George VI en Elizabeth Bowes-Lyon (The Queen Mother). Ze was getrouwd met de Griekse prins Philip Mountbatten. Tussen 1952 en 2022 regeerde de koningin, waarmee ze een van de bekendste en langst regerende staatshoofden ter wereld was. Ook is ze het Britse staatshoofd met de langste regeerperiode. Ondanks haar hoge leeftijd bleef ze koningin tot haar dood, zoals dat bij Britse staatshoofden gebruikelijk is.

De regeerperiode van Elizabeth II stond in het teken van veel verandering. Aan het begin van haar regeerperiode was het VK nog steeds bezig met de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog. Het Verenigd Koninkrijk verloor veel van haar koloniën, aangezien deze onafhankelijke landen werden. Ook maakte ze zowel de toetreding als de uittreding van het Verenigd Koninkrijk tot de Europese Unie mee. Andere zaken die invloed op haar regeerperiode hadden waren het premierschap van Margaret Thatcher en de dood van Diana Spencer. Ook zette zich ze zich in als leider van de Anglicaanse Kerk voor gelijkheid en sympathie tussen de verschillende religies in het Verenigd Koninkrijk.

De koningin was erg geliefd, zowel in eigen land als internationaal. Veel Britten hebben door haar lange regeerperiode slechts een koningin meegemaakt.

Levensloop

Jeugd en opleiding

Prinses Elizabeth met haar jongere zus Margaret en oma Mary in mei 1939

Elizabeth II is de oudste dochter van Elizabeth Bowes-Lyon en prins Albert (de latere koning George VI). Bij haar geboorte was het nog niet duidelijk dat zij ooit koningin zou worden. Haar grootvader, koning George V, was toentertijd koning van het Verenigd Koninkrijk. Elizabeth was de derde in de lijn van troonopvolging. Haar oom zou hem opvolgen. Hoewel haar oom nog geen kinderen had, was iedereen ervan overtuigt dat dit nog zou gebeuren.

Toen haar grootvader overleed in 1936 werd hij opgevolgd door haar oom, koning Eduard VIII. Haar oom wilde trouwen met de Amerikaanse actrice Wallis Simpson. Aangezien het parlement geen toestemming voor het huwelijk gaf, deed koning Eduard VIII troonsafstand. Hierdoor werd Elizabeths vader koning van het Verenigd Koninkrijk en werd Elizabeth de troonopvolgster. Zij kreeg niet de titel prins van Wales, aangezien deze alleen voor mannelijk troonopvolgers was. Ook werd gedacht dat de koning nog wel een zoon zou krijgen, die dan de troonopvolger werd.

Elizabeth kreeg samen thuis onderwijs met haar zus, Margaret. Vervolgens studeerde ze geschiedenis aan Eton College en werd onderwezen in godsdienst door aartsbisschop van Canterbury. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het gezin geëvacueerd en leefde op Windsor Castle. Elizabeth was toentertijd 13 jaar oud. Er waren plannen om haar samen met haar zus over te brengen naar Canada. Engeland werd namelijk veelvuldig door de nazi's gebombardeerd. Canada, dat ook een stuk verder weg lag, werd als veiliger gezien. Haar moeder wilde echter niet dat ze het Verenigd Koninkrijk verliet. In februari 1945 diende ze haar land via de vrouwenafdeling van het leger. Ze werd toen opgeleid tot monteur en vrachtwagenchauffeur. Hiermee is Elizabeth het eerste vrouwelijke lid van de Britse koninklijke familie, die actief was in het leger.

Elizabeth II tijdens haar diensttijd in 1945

Haar eerste officiële bezoek was in 1947 aan Zuid-Afrika als troonopvolgster. Op 20 november 1947 trouwde ze met de Griekse prins Philip Mountbatten. Prins Philip deed om Elizabeth te kunnen trouwen afstand van de Griekse troon (de familie was enkele jaren daarvoor uit Griekenland geëvacueerd). Veel Britten waren kritisch over het huwelijk. De prins was immers lid van de Grieks-Orthodoxe Kerk, had geen geld en zijn zus was met een nazi getrouwd. Philip kreeg vervolgens de titel hertog van Edinburgh. Haar man ging dienen in het Britse marine en was daardoor regelmatig op Malta te vinden.

Toen haar vaders gezondheid steeds slechter werd, nam Elizabeth veel van zijn taken over. Hierdoor bezocht Elizabeth namens haar vader onder meer Griekenland, Italië, Malta, Canada, Australië, Nieuw-Zeeland en de Amerikaanse president Harry S. Truman. In januari 1952 was het paar op staatsbezoek in Kenia. Op dat moment hoorde Elizabeth dat haar vader was overleden en de reis werd afgebroken.

Kroning

Elizabeth II tijdens haar kroning

Na de dood van haar vader werd Elizabeth onmiddellijk koningin van het Verenigd Koninkrijk. Ze koos om haar eigen naam te gebruiken, Elizabeth, ook omdat dit naar de Engelse koningin Elizabeth I verwees. Hierdoor werd ze koningin Elizabeth II. Ze verhuisde onmiddellijk naar Buckingham Palace. Een probleem ontstond toen de naam van het koningshuis gewijzigd moest worden. Haar man wilde het huis veranderen in Huis Mountbatten of Huis Edinburgh. Haar moeder en premier Winston Churchill wilden dat het gewoon Huis Windsor bleef. Elizabeth II koos ervoor om de naam van het huis niet te veranderen. Prins Philip was hier niet blij mee:

I am the only man in the country not allowed to give his name to his own children. Ik ben de enige man in het land, die het niet toegestaan zijn naam aan zijn eigen kinderen te geven.

Een tweede probleem ontstond toen haar zus wilde trouwen met de gescheiden Peter Townsend. Elizabeth II weigerde toestemming voor dit huwelijk te geven. De koningin was het hoofd van de Anglicaanse Kerk en deze kerk stond scheidingen niet toe. Prinses Margaret was hierdoor gebroken. Uiteindelijk zou ze in 1960 trouwen met Antony Armstrong-Jones. Margaret zou van hem scheiden in 1978.

Op 2 juni 1953 werd Elizabeth II gekroond tot koningin in Westminster Abbey. Dit was de eerste keer dat het evenement werd uitgezonden op televisie.

Begin regeerperiode

Koningin Elizabeth II en de leiders van de Gemenebest van Naties

De beginjaren van haar regeerperiode stonden in het teken van de restanten van het Britse Rijk bij elkaar te houden en de wederopbouw. Het Verenigd Koninkrijk werd opgebouwd na de Tweede Wereldoorlog. Haar eerste premier was Winston Churchill, wie een vaderfiguur voor haar was. Churchill en Elizabeth II hadden een goede band met elkaar en Churchill hielp de nieuwe koningin haar weg te vinden. Churchill trad uiteindelijk af, vanwege zijn gezondheid en hoge leeftijd in 1955, waarna hij door Anthony Eden werd opgevolgd. Al tijdens haar geboorte was het Britse Rijk uit elkaar aan het vallen. Van sommige van de landen die onafhankelijk werden bleef zij koningin, zoals Australië en Nieuw-Zeeland. Ze bezocht als eerste staatshoofd deze landen om de banden goed te houden. Later zouden veel koloniën in Afrika, het Caribisch gebied en Oceanië onafhankelijk worden. Van sommige bleef zij ook koningin, zoals Belize. Bijna alle landen bleven verbonden in de Gemenebest van Naties, waar zij het hoofd van is.

Het begin van de dekolonisatie is de Suezcrisis, waarbij een conflict ontstond tussen Egypte en het Verenigd Koninkrijk. Het Verenigd Koninkrijk werd bijgestaan door Israël en Frankrijk. Anthony Eden wilde zo voorkomen dat het Britse Rijk uit elkaar viel, maar faalde hierin. Hierna werd besloten om geen militaire conflicten meer te hebben als koloniën onafhankelijkheid wilden. Een van de redenen waarom de Britten zich terugtrokken was de slechte staat van de economie. Later zou het Verenigd Koninkrijk in 1973 hiervoor tot de Europese Unie toetreden.

De jaren 80

Koningin Elizabeth II met de leiders van de G7

In 1974 ontstond angst voor het einde van de monarchie toen Harold Wilson van de Labour Party premier werd. Wilson had zich uitgesproken tegen de monarchie, aangezien dit te veel geld kostte. Veel Britten leefden in armoede en de economie was in een slechte staat. Wilson wist uiteindelijk de economie hervormen, maar dit had veel stakingen als gevolg. De koningin en Wilson groeiden over het verloop van tijd meer naar elkaar toe. In 1977, vierde de koningin haar zilveren jubileum. Dit werd groots gevierd. De koningin kreeg wel wat tegenslagen te verwerken. Zo bezocht ze de Roemeense dictator Nicolae Ceaușescu, bleek de restaurateur van haar schilderijen een Russische spion te zijn en werd een familielid van haar vermoord door de Irish Republican Army.

In 1981 werd de koningin het doelwit van zes shotten. De koningin raakte hierbij niet gewond. Een paar maanden later werd ze opnieuw het doelwit van een aanslag. Ook toen miste de dader haar. In 1982 werd ze opgeschrikt toen een man, Michael Fagan, twee keer Buckingham Palace wist binnen te komen. De eerste keer was ze niet daar, maar de tweede wist de man tot in haar slaapkamer te komen. De man was verward en de koningin wist hem rustig te houden door met hem te praten. Dit leidde tot betere beveiliging van de paleizen. In de jaren 80 was Margaret Thatcher de premier van het Verenigd Koninkrijk. Tussen haar en de koningin ontstond veel spanning, ook omdat Thatcher taken ging overnemen die normaal voor de koningin bedoeld zijn. Zo hield ze een militaire parade na het winnen van de Falklandoorlog. Thatcher's economische hervormingen leidde tot veel stakingen, terwijl de economie er niet beter door werd (in het begin). Het Verenigd Koninkrijk tekende als enige land van de Gemenebest van Naties niet een wet om sancties op te leggen tegen Zuid-Afrika vanwege het Apartheid-regime. De koningin was hier niet blij mee.

De jaren 90

Koningin Elizabeth II en prins Philip

Al in de jaren 80 had haar oudste zoon, Charles, Diana Spencer ontmoet. Diana was erg geliefd bij het Britse publiek en de twee trouwden. Anders dan de rest van de koninklijke familie werd Diana als een gewone vrouw gezien. Iemand met wie het publiek zich kon identificeren. De koninklijke familie behandelde Diana echter niet op een vriendelijke manier. In 1992 brak het horrorjaar van de koningin aan. Drie van haar kinderen scheidden dat jaar en ook was er een grote brand in Windsor Castle. Het imago van de koninklijke familie was door de scheidingen al beschadigd. Veel mensen waren boos dat de Britse staat zou betalen voor de renovatie van Windsor Castle. De koningin vreesde het einde van de monarchie, maar besloot de renovatie te betalen met openstellen van Buckingham Palace. Bezoekers moesten entreegeld betalen, waarmee de renovatie werd betaald. De Britse staat zou slechts een kleine bijdrage leveren. De openstelling was zo erg populair dat besloten werd het paleis standaard op te houden. Daarnaast besloot de koningin vrijwillig inkomstenbelasting te betalen en verkleinde haar staf om kosten te besparen.

De koningin wist hiermee haar imago te redden, maar ondertussen werd het imago van haar zoon beschadigd door Diana Spencer. De twee waren gescheiden in 1992 en Diana deed een interview over de relatiebreuk op televisie. Diana was, mede door haar vrijwilligerswerk, erg geliefd over de hele wereld. Toen zij in 1997 overleed na een auto-ongeluk gingen er stemmen op dat de koninklijke familie hiermee iets te maken had. De koningin hield zich aanvankelijk buiten de dood van Diana, maar in september besloot ze uiteindelijk een televisietoespraak te geven. Er was veel woede over de afwezigheid van een reactie van de koningin.

21e eeuw

Koningin Elizabeth II op 8 mei 2007

In 2002 vierde de koningin gouden jubileum. De feestelijkheden werden echter overschaduwd door de dood van haar moeder en zus in hetzelfde jaar. Toch was de koningin nog erg populair. Meer dan een miljoen stonden langs de kanten van de straten tijden haar jubileum. In 2003 overging de koningin een operatie aan haar knieën. In 2007 lekte er informatie uit dat de koningin boos was op premier Tony Blair vanwege de Irakoorlog. Toch bewonderde ze zijn poging om vrede te maken in Noord-Ierland. In 2010 opende ze Memorial Garden in New York City. Dit park is een gedenkteken aan de slachtoffer van de aanslagen op 11 september 2001.

In 2012 vierde de koningin haar diamanten jubileum. De toren waarin Big Ben zit werd daarop de Elizabeth Tower genoemd. Datzelfde jaar opende ze de Olympische Spelen in Londen. Ze speelde toen haarzelf in een promotiefilmpje als opdrachtgever van James Bond. In 2013 werd ze daarom door de BAFTA de beste bondgirl ooit genoemd. In 2018 overging ze een operatie aan haar ogen. In 2019 besloot ze te stoppen met autorijden op de openbare wegen. Haar man had kort daarvoor een ongeluk veroorzaakt. Over de jaren droeg de koningin steeds meer taken overgedragen aan haar zoon Charles. De koningin besloot echter niet af te treden, aangezien Britse koningen tot aan hun dood blijven regeren.

Tijdens de coronapandemie verhuisde de koningin van Buckingham Palace naar Windsor Castle. Ook zei ze veel van haar bezoeken af of deed deze online. Op 9 april 2021 overleed haar man, prins Philip, met wie ze 73 jaar lang getrouwd was. Vanwege de coronamaatregelen moest de uitvaart sober en zat zij alleen in de kerk. Volgende koningin was ze niet alleen haar man, maar ook haar beste vriend verloren. Na de dood van Philip ging het achteruit met de gezondheid van de koningin. Vanaf oktober 2021 moest ze lopen met een wandelstok. Ook verscheen ze steeds minder in het openbaar en kreeg steeds meer problemen met haar gezondheid. Desondanks werd op 6 februari 2022 gevierd dat ze 70 jaar op de troon zat (Platinum Jubilee). Hierbij was ze zelf ook bij aanwezig, maar in mindere mate dan was gepland.

Overlijden

Eind februari 2022 werd de koningin positief getest op COVID-19. Hoewel de koningin milde symptomen had, kreeg haar gezondheid wel een klap. In mei 2022 sloeg ze de opening van de parlementaire jaar (vergelijkbaar met Prinsjesdag) over voor het eerst in 59 jaar. Toch was ze in diezelfde maand nog aanwezig bij de opening van de Elizabeth Line van de Londense metro en een herdenkingsceremonie voor haar man. In de laatste maanden van haar leven woonde de koningin op Balmoral Castle in Schotland en verscheen weinig in het openbaar. Haar zoon nam veel van haar taken over. Ondertussen ging de gezondheid van de koningin verder achteruit. Toen Boris Johnson als premier aftrad, moest hij naar Schotland komen. Ook de nieuwe premier Liz Truss moest naar Schotland gaan om beëdigd te worden. Tijdens de beëdiging van Truss tot premier op 6 september 2022 maken veel mensen zich druk om de gezondheid van de koningin, aangezien haar handen helemaal paars geworden zijn.

In de middag van 8 september 2022 maakte het paleis bekend dat de gezondheid van de koningin heel slecht geworden was. Ondertussen werden de kinderen en kleinkinderen van de koningin met spoed naar Balmoral Castle gehaald met een privévliegtuig. Diezelfde dag om half 8 's avonds (Nederlandse/Belgische tijd) maakte het paleis bekend dat de koningin overleden was. Koningin Elizabeth II was 96 jaar geworden.

Persoonlijkheid

Een tentoonstelling met de outfits van Elizabeth II. De Britse monarchie kost weliswaar een hoop geld, maar levert door tentoonstellingen, rondleidingen, souvenirs en herdenkingsmunten ook veel geld op.

Prins Philip Mountbatten

Koningin Elizabeth II was bekend als een erg deftig en ingetogen persoon. Ze wordt ook wel als stereotiep Brits gezien. Toch had de koningin ook een goed gevoel voor humor en maakt af en toe ook grapjes tijdens toespraken. 90% van de Britten vind dat de koningin een goede koningin was. Bijna 20% vind haar zelfs een inspirerend persoon. In 2002 werd er een lijst gemaakt van de grootste Britten, waarbij ze op de 24e plaats kwam. Over de jaren heen is haar imago veranderd. Waar ze in het begin erg stijf was, is ze later losser geworden. Toch is het protocol aan het hof streng gebleven, maar af en toe week ze hier vanaf. Een voorbeeld is toen in 2009 de Amerikaanse first lady Michelle Obama samen met haar man, president Barack Obama, haar bezochten. Michelle Obama verbrak het protocol door een hand om de koningin heen te slaan, waarop Elizabeth II hetzelfde deed. Dit is tegen de regels in en veel Britse kranten spraken er schande van. De koningin vond het echter niet zo erg.

Sinds 1969 maakt de koningin ieder jaar voor kerst een toespraak voor op televisie. Koningin Elizabeth II is door haar lange regeerperiode een van de bekendste staatshoofden ter wereld geworden. Ze is verschillende keren gepersifleerd in televisieprogramma's, zoals in Spitting Image. Ook is een personage in sommige afleveringen van Mr. Bean en in het boek De Grote Vriendelijke Reus van Roald Dahl. Over haar leven zijn verschillende documentaires en films gemaakt. De bekendste film over haar leven is The Queen uit 2006, waarin ze gespeeld wordt door Helen Mirren. De film gaat over de periode na de dood van prinses Diana en de koningin haar reactie hierop. In 2016 kwam streamingdienst Netflix met de serie The Crown, dat gebaseerd is op de regeerperiode van de koningin.

Huwelijk en kinderen

Ze stamt af van Koningin Victoria. Elizabeth had een jongere zus, Margaret.

Op 20 november 1947 trouwde ze met de Griekse prins Philip. Philip en zij kregen 4 kinderen:

• Charles Philip Arthur George (14 november 1948)
• Anne Elizabeth Alice Louise Laurence (15 augustus 1950)
• Andrew Albert Christian Edward (19 februari 1960)
• Edward Antony Richard Louis (10 maart 1964)

Op 6 februari 1952 werd ze, na het overlijden van haar vader, koningin van het Verenigd Koninkrijk. Elizabeth vierde haar gouden jubleum in 2002. Haar diamanten jubileum vierde ze in 2012 en haar platina jubileum in 2022, waarbij ze bij bepaalde activiteiten al niet meer aanwezig was.

	Koningen van Engeland, Schotland en het Verenigd Koninkrijk
Engeland (tot 1603 · lijst) Alfred de Grote (871-899) · Eduard de Oudere (899-924) · Æthelstan (924-939) · Edmund I de Geweldige (939-946) · Edred (946-955) · Edwy (955-959) · Edgar de Vreedzame (959-975) · Eduard de Martelaar (975-978) · Ethelred II (978-1016) · Sven Gaffelbaard (1013-1014) · Edmund II (1016) · Knoet de Grote (1016-1035) · Harold I (1035-1040) · Hardeknoet (1040-1042) · Eduard de Belijder (1042-1066) · Harold II (1066) · Edgar II (1066) · Willem I de Veroveraar (1066-1087) · Willem II (1087-1100) · Hendrik I (1100-1135) · Stefanus (1135-1154) · Hendrik II (1154-1189) · Richard I (1189-1199) · Jan (1199-1216) · Hendrik III (1216-1272) · Eduard I (1239-1307) · Eduard II (1307-1327) · Eduard III (1327-1377) · Richard II (1377-1399) · Hendrik IV (1399-1413) · Hendrik V (1413-1422) · Hendrik VI (1422-1461) · Eduard IV (1461-1470; eerste keer) · Hendrik VI (1470-1471) · Eduard IV (1471-1483) · Eduard V (1483) · Richard III (1483-1485) · Hendrik VII (1485-1509) · Hendrik VIII (1509-1547) · Eduard VI (1547-1553) · Jane (1553) · Maria I (1553-1558) · Elizabeth I (1558-1603) Schotland (tot 1603) Kenneth I de Veroveraar (c. 841-c. 858) · Donald I (858-862) · Constantijn I (862-877) · Aedh (877-878) · Giric (878-889) · Eochaid (878-889) · Donald II (889-900) · Constantijn (900-943) · Malcolm I (943-954) · Indulf (954-962) · Dub (962-967) · Culen (967-971) · Kenneth II (971-995) · Constantijn III (995-997) · Kenneth III (997-1005) · Malcolm II (1005-1034) · Duncan I (1034-1040) · Macbeth (1040-1057) · Lulach (1057-1058) · Malcolm III (1058-1093) · Donald III (1093-1094) · Duncan II (1094) · Donald III (1094-1097) · Edgar (1097-1107) · Alexander (1107-1124) · David I (1124-1153) · Malcolm IV (1153-1165) · Willem I de Leeuw (1165-1214) · Alexander II (1214-1249) · Alexander III (1249-1286) · Margaretha (1286-1290; wordt betwijfeld) · Regentschap (1290-1292) · Jan (1292-1296) · Regentschap (1292-1306) · Robert I (1306-1329) · David II (1329-1371) · Robert II (1371-1390) · Robert III (1390-1406) · Jacobus I (1406-1437) · Jacobus II (1437-1460) · Jacobus III (1460-1488) · Jacobus IV (1488-1513) · Jacobus V (1513-1542) · Maria I (1542-1567) · Jacobus VI (1567-1625; vanaf 1603 ook koning van Engeland) Engeland, Schotland en Ierland (1603-1707 · lijst) Jacobus I (1603-1625) · Karel I (1625-1649) · Engelse Gemenebest (1649-1660) · Karel II (1660-1685) · Jacobus II (1685-1688) · Willem III & Maria II (1689-1702) · Anna (1702-1707) Verenigd Koninkrijk (en Ierland) (1707-heden · lijst) Anna (1707-1714) · George I (1714-1727) · George II (1727-1760) · George III (1760-1820) · George IV (1820-1830) · Willem IV (1830-1837) · Victoria (1837-1901) · Eduard VII (1901-1910) · George V (1910-1936) · Eduard VIII (1936) · George VI (1936-1952) · Elizabeth II (1952-2022) · Charles III (2022-heden)