Anna van Groot-Brittannië
Anna (Anne) (St. James's Palace, Londen, Engeland, 6 februari 1665 - Kensington Palace, Londen, 1 augustus 1714) was koningin van Engeland, Schotland en Ierland tussen 1702 en 1707 en daarna koningin van Groot-Brittannië en Ierland tussen 1707 en 1714. Onder koningin Anna werden Schotland en Engeland verenigd in het koninkrijk Groot-Brittannië. Pas in 1801 kwam Ierland, dus na Anna, hier ook bij. Koningin Anna is de laatste heerser uit het huis Stuart.
Naast het ontstaan van koninkrijk Groot-Brittannië, gebeurden er nog meer dingen onder de regeerperiode van koningin Anna. Ze speelde een rol in de Spaanse Successieoorlog en lijfde grote delen van Canada in. Onder koningin Anna ontstond ook de Britse pers, waarvan ze de kritiek niet kon verdragen. Koningin Anna stierf kinderloos, waardoor de troon werd overgegeven aan het dichtstbijzijnde, protestantse familielid, koning George I.
Levensloop
Jeugd
Ze was de jongere dochter van de Engelse koning Jacobus II en zijn vrouw Anne Hyde. Ze had één oudere zus, Maria II. Beide zussen werden protestants opgevoed, terwijl hun vader katholiek was. Anna en Maria waren de enige twee kinderen van het echtpaar die volwassen werden. Anna groeide op in Frankrijk en keerde in 1670 terug in Engeland. Ze werd in 1673 beste vrienden met Sarah Churchill, de dochter van John Churchill.
Anna bleef protestants en trouwde later de protestantse Deense prins George. Hij was de zoon van de Deense koning Frederik III en de broer van koning Christiaan V. Sarah Churchill werd hierna Anna's belangrijkste hofdame.
Onder Jacobus II
In 1685 stierf koning Karel II waarna haar vader, Jacobus II, koning werd. Jacobus II werd niet goed ontvangen onder het volk. Hij was katholiek en Engeland was grotendeels protestants. Daarnaast trok Jacobus II veel macht naar zich toe en respecteerde het parlement niet. Hij kreeg later een zoon, die een katholieke opvoeding kreeg, waardoor de Engelsen vreesden voor een katholieke dynastie. Anna was niet aanwezig bij de geboorte. Zij was weggestuurd van het hof en verbleef in het Zuid-Engelse Bath. Hij probeerde de protestanten uit de politiek te houden. Anna zou daarop hebben geschreven aan Maria: "Ik zal hier nooit mee kunnen leven".
In 1688 koos ze de kant van de Nederlandse stadhouder Willem III van Oranje-Nassau. Ook Sarah en John Churchill en haar zus Maria kozen zijn kant. Willem III kwam aan in Engeland en stootte Jacobus II van de troon. Dit werd de Glorious Revolution genoemd. Tijdens de revolutie reisden Anna en haar man George ongemerkt door Noord-Engeland en waren uit Londen gevlucht.
Onder Willem III en Maria II
Willem III en Maria II werden de nieuwe koning en koningin van Engeland, Schotland en Ierland. John Churchill kreeg een belangrijke rol in de regering. Hij werd er in 1692 van verdacht dat hij Jacobus II steunde. Maria ontsloeg hem. Dit tastte de relatie tussen Anna en Maria voor altijd aan. Maria II stief in 1994, waarna Willem III populairder probeerde te worden. Hij herstelde de band met Anna. Zij mocht weer aan het hof wonen en werd regentes als Willem III oorlog voerde.
George en Anna hadden veel tegenspoed. Veel zwangerschappen leidde tot miskramen. Eén zoon groeide uiteindelijk op. Willem III stoomde hem al op vroege leeftijd klaar voor het koningschap, maar de zoon overleed op 11-jarige leeftijd. Aangezien Willem III en Maria II geen kinderen hadden en Anna en George ook niet, zou er een opvolgingscrisis komen. Dit werd opgelost in de Act of Settlement (1701), waarin de troon werd gegeven aan de dichtstbijzijnde protestantse Sophia van de Palts. Hiermee werd voorkomen dat ze troon eventueel zou terug vallen op Jacobus II of zijn zoon.
Koningin van Engeland, Schotland en Ierland
Willem III stief in 1702, waarna Anna koningin werd. Anna kampte met gezondheidsproblemen. Ze had overgewicht en had last van artritis. Hierdoor werd ze meestal gedragen, aangezien lopen voor haar te pijnlijk was. Ze beloofde altijd Engeland trouw te zijn. Dit was een reactie op de politiek van Willem III, die ook veel voor Nederland deed. Anna werd hierdoor populair. Ze mengde zich in de Spaans Successieoorlog, om te voorkomen dat de Franse koning ook koning van Spanje werd. Hierdoor werd haar binnenlandse en buitenlandse positie sterker. Anna herstelde de band met John Churchill en Sarah Churchill werd weer haar belangrijkste hofdame. Churchill werd opperbevelhebber in het leger. Haar man George stierf in 1708.
In 1707 werd de Act of Union aangenomen. Koningin Anna wist hierdoor Schotland en Engeland te verenigen in het nieuwe koninkrijk Groot-Brittannië. De koning van Engeland was al een eeuw lang koning van Schotland, maar de twee landen waren apart. Er waren aparte parlementen, regeringen en wetten. De Act of Union maakte hier een einde aan. Het was de basis van het Verenigd Koninkrijk, dat in 1801 werd gesticht. Toen werd Ierland ook in het Verenigd Koninkrijk opgenomen.
Eén van de merkwaardigste gebeurtenissen onder haar regeerperiode was toen vier stamhoofden van de Amerikaanse Mohawk-stam haar opzochten in Londen. Ze vroegen haar steun in de oorlog tegen Frankrijk. Ze vier stamhoofden maakten zou een indruk op de koningin, dat ze hen beloofden te steunen. Ze wis hierdoor grote gebieden in Canada te veroveren. In de Canadese geschiedenis staat deze strijd bekend als de oorlog van koningin Anna. Koningin Anna's gezondheid ging achteruit en ze moest steeds meer macht overdragen aan haar ministers. In 1708 was ze de laatste Britse vorst die weigerde een wet te tekenen. De koning(in) had tot die tijd vetorecht, maar na Anna werd hier nooit meer gebruik van gemaakt. Hier komt het gezegde "zo dood als koningin Anna" vandaan.
Onder Anna kwam ook de Britse pers opgang. De Britse pers schreef ook slechte dingen over de koningin en de koningin probeerde deze mensen te vervolgen. Ze gooide schrijver Daniel Defoe de gevangenis in en leefde op gespannen voet met schrijver Jonathan Swift. In 1714 stierf de koningin en de troon werd overgedragen aan de zoon van Sophia; George I uit het huis Hannover.
Huwelijk en nageslacht
Op 28 juli 1683 trouwde ze met de Deense Prins George. Anna en George waren erg trouw aan elkaar. Haar leven was in een opzicht erg tragisch: na minstens 18 zwangerschappen overleefden geen van haar kinderen hun jeugd:
- Doodgeboren dochter (12 mei 1684)
- Prinses Mary (2 juni 1685 - 8 februari 1687)
- Prinses Anne Sophia (12 mei 1686 - 2 februari 1687)
- Miskraam (21 januari 1687)
- Doodgeboren zoon (22 oktober 1687)
- Miskraam (16 april 1688)
- Prins William (24 juli 1689 - 30 juli 1700)
- Prinses Mary (14 oktober 1690, stierf binnen 2 uur)
- Prins George (17 april 1692 - 18 april 1692)
- Doodgeboren dochter (23 maart 1693)
- Miskraam (21 januari 1694)
- Doodgeboren dochter (17/18 februari 1696)
- Miskraam (20 september 1696)
- Miskraam (25 maart 1697)
- Miskraam (december 1697)
- Doodgeboren zoon (15 september 1698)
- Doodgeboren zoon (24 januari 1700)
| Koningen van Engeland, Schotland en het Verenigd Koninkrijk | |||
|---|---|---|---|
| Engeland (tot 1603 · lijst) Alfred de Grote (871-899) · Eduard de Oudere (899-924) · Æthelstan (924-939) · Edmund I de Geweldige (939-946) · Edred (946-955) · Edwy (955-959) · Edgar de Vreedzame (959-975) · Eduard de Martelaar (975-978) · Ethelred II (978-1016) · Sven Gaffelbaard (1013-1014) · Edmund II (1016) · Knoet de Grote (1016-1035) · Harold I (1035-1040) · Hardeknoet (1040-1042) · Eduard de Belijder (1042-1066) · Harold II (1066) · Edgar II (1066) · Willem I de Veroveraar (1066-1087) · Willem II (1087-1100) · Hendrik I (1100-1135) · Stefanus (1135-1154) · Hendrik II (1154-1189) · Richard I (1189-1199) · Jan (1199-1216) · Hendrik III (1216-1272) · Eduard I (1239-1307) · Eduard II (1307-1327) · Eduard III (1327-1377) · Richard II (1377-1399) · Hendrik IV (1399-1413) · Hendrik V (1413-1422) · Hendrik VI (1422-1461) · Eduard IV (1461-1470; eerste keer) · Hendrik VI (1470-1471) · Eduard IV (1471-1483) · Eduard V (1483) · Richard III (1483-1485) · Hendrik VII (1485-1509) · Hendrik VIII (1509-1547) · Eduard VI (1547-1553) · Jane (1553) · Maria I (1553-1558) · Elizabeth I (1558-1603) Schotland (tot 1603) Engeland, Schotland en Ierland (1603-1707 · lijst) Verenigd Koninkrijk (en Ierland) (1707-heden · lijst) |
|||