Dit artikel is bekroond met de Gouden WikiKids Award 2021!

John F. Kennedy: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
k (→‎Bronnen: Categorie:WikiKids:Award toegevoegd)
 
(42 tussenliggende versies door 10 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
  +
{{award|goud|2021}}
 
{{Infobox politiek persoon
  
{{Infobox politiek persoon
 
|naam = John F. Kennedy
  
|naam = John F. Kennedy
−
|afbeelding = [[File:John F. Kennedy, White House color photo portrait.jpg|250px]]
 +
|afbeelding = [[Bestand:John F. Kennedy, White House color photo portrait.jpg|250px]]
 
|onderschrift = John F. Kennedy
  
|onderschrift = John F. Kennedy
 
|volledige naam = John Fitzgerald Kennedy
  
|volledige naam = John Fitzgerald Kennedy
Regel 16: Regel 17:
 
|voorganger = [[Dwight D. Eisenhower]]
  
|voorganger = [[Dwight D. Eisenhower]]
 
|opvolger = [[Lyndon B. Johnson]]
  
|opvolger = [[Lyndon B. Johnson]]
−
|functie = 35e [[president van de Verenigde Staten]] <br> [[Senator]] voor [[Massachusetts]] <br> [[Afgevaardigde]] voor [[Massachusetts]]
 +
|functie = 35e [[president van de Verenigde Staten]] <br /> [[Senator]] voor [[Massachusetts]] <br /> [[Afgevaardigde]] voor [[Massachusetts]]
 
}}
  
}}
  +
'''John Fitzgerald Kennedy''' (beter bekend als John F. Kennedy met als roepnaam Jack), ([[Brookline]] ([[Massachusetts]]), 29 mei 1917 – [[Dallas]] ([[Texas]]), 22 november 1963) was de [[President van de Verenigde Staten van Amerika|'''35ste''' president]] van de [[Verenigde Staten]] namens de [[Democratische Partij]]. Hij regeerde vanaf 1960, totdat hij in 1963 in [[Dallas]] [[Moord op John F. Kennedy|werd vermoord]]. Kennedy was hierdoor de vierde president in de Amerikaanse geschiedenis die vermoord werd. Kennedy was de jongste president die gekozen werd; de jongste president in de Amerikaanse geschiedenis was echter [[Theodore Roosevelt]].
   
  +
Hoewel Kennedy's presidentschap slechts drie jaar duurde, heeft zijn presidentschap veel invloed gehad. Onder Kennedy kwam de [[ruimtewedloop]] op gang. Ook bereikte de [[Koude Oorlog]] zijn hoogtepunt met de [[Cubacrisis]]. Kennedy is bekend geworden zijn speeches als ''[[Ich bin ein Berliner]]'' (''Ik ben een Berlijner'') en ''Ask not what your country can do for you, ask what you can do for our country'' (''Vraag niet wat jouw land voor jou kan doen, vraag wat jij voor je land kan doen''). Kennedy kende grote populariteit tijdens zijn presidentschap door zijn harde aanpak van de Koude Oorlog, zijn inzet voor burgerrechten en zijn overtuigende speeches. Daarnaast wordt Kennedy gezien als de stem van een nieuwe generatie, jongere Amerikanen. Kennedy is tevens bekend geworden door zijn vroege dood; hij overleed tijdens een bezoek aan Dallas toen hij werd beschoten door [[Lee Harvey Oswald]]. Hij werd opgevolgd door zijn vicepresident [[Lyndon B. Johnson]].
−
'''John Fitzgerald Kennedy''' (beter bekend als John F. Kennedy met als roepnaam Jack), ([[Brookline]] ([[Massachusetts]]), 29 mei 1917 – [[Dallas]] ([[Texas]]), 22 november 1963) was de [[President van de Verenigde Staten van Amerika|'''35ste''' president]] van de [[Verenigde Staten]]. Hij regeerde vanaf 1960, totdat hij in 1963 in [[Dallas]] [[Moord op John F. Kennedy|werd vermoord]].
  
   
  +
Kennedy is zowel de laatste president die vermoord is als de laatste president die tijdens zijn presidentschap is overleden. Kennedy is ook de eerste katholieke president; [[Joe Biden]] is de tweede.
−
== Jong leven ==
  
−
John F. Kennedy ging in zijn jeugd al vroeg het leger in. Eigenlijk werd hij afgekeurd (vanwege een slechte rug), maar zijn vader wist bij hoge bazen een goed woordje te doen, zodat Kennedy het leger in kon. De jonge Kennedy klom al snel op tot luitenant.
  
   
  +
== Levensloop==
−
In de Tweede Wereldoorlog beging Kennedy een heldendaad. Toen een militair schip zonk, redde hij een bemanningslid door hem vast te houden en naar een eilandje te zwemmen. Toen bleek dat er op het eilandje geen eten was, zwommen hij en de bemanningsleden door naar een volgend eilandje. Ze begaven zich in Japanse wateren, dus het was niet zonder levensgevaar. Op het tweede eilandje werden ze ten slotte door inboorlingen gered. Kennedy ontving een medaille voor zijn heldendaad.
  
  +
=== Jeugd en opleiding ===
  +
[[Bestand:John_F._Kennedy_home,_Brookline,_Massachusetts_LCCN2011630152.tif|left|300px|miniatuur|Het geboortehuis van Kennedy in Brookline]]
  +
Kennedy werd geboren op 29 mei 1917 in het plaatsje [[Brookline]] net buiten [[Boston]], [[Massachusetts]]. Hij was de zoon van zakenman en politicus [[Joseph P. Kennedy Sr.]] en zijn vrouw [[Rose Kennedy]]. Kennedy kwam uit een bekende familie in Massachusetts. Zijn opa was lid van het parlement van de staat en zijn andere opa was burgemeester van Boston geweest. De familie kwam oorspronkelijk uit [[Ierland]]. Kennedy had één oudere broer, Joseph, en twee jongere broers en vijf zusjes. Kennedy ging tijdens zijn jeugd vaak weg met zijn opa, vaak naar [[Los Angeles]] en [[New York City]]. Toen Kennedy 10 jaar oud was verhuisde de familie naar New York City vanwege de uitbraak van [[polio]] in Massachusetts. De familie bracht de zomers nog steeds door in [[Hyannis Port]] in Massachusetts en de kerst in [[Palm Beach]], [[Florida]].
   
  +
In 1931 werd Kennedy naar een kostschool gestuurd in [[Connecticut]]. In 1934 ging de gezondheid van Kennedy erg achteruit. Hoewel men eerst dacht aan [[leukemie]], werd later [[colitis]] vastgesteld. In 1935 ging hij naar Londen, waar hij les kreeg aan de [[London School of Economics]]. Eenmaal terug in de Verenigde Staten ging zijn gezondheid opnieuw achteruit. In 1936 schreef hij zich in voor de [[Harvard University]]. Hier deed Kennedy aan golf, zwemmen en voetbal. In 1938 zeilde hij samen met zijn vader en oudere broer de [[Atlantische Oceaan]] over naar Londen. Kennedy's vader werd namelijk benoemd tot de Amerikaanse ambassade in Londen. In 1939 maakte Kennedy een tour door de [[Balkan]], Oost-Europa en het Midden-Oosten. Na de Duitse inval van Polen op 1939 ging de familie terug naar de Verenigde Staten.
−
== Huwelijk en kinderen ==
  
  +
[[Bestand:Lt._John_F._Kennedy_aboard_the_PT-109.jpg|right|300px|miniatuur|Kennedy bij de marine]]
−
In 1948 was Kennedy uitgenodigd op een bruiloft van een vriend, waar hij kennis maakte met [[Jacqueline Lee Bouvier]]<nowiki/>of zoals ze vaker werd genoemd, Jackie. Een aantal jaren later, in 1951, bracht John haar naar haar auto, waar ze werd opgewacht door haar verloofde. In de winter van 1951 zagen de twee elkaar opnieuw en kwam John erachter dat de verloving tussen Jackie en haar ex-verloofde verbroken was. In mei 1952 kregen de twee een relatie en in 1953 zijn ze getrouwd.
  
  +
Kennedy ging vervolgens terug naar Harvard en ging zich bezighouden met politieke filosofie. In 1940 bracht hij het boek ''Why England Slept'' uit, wat ging over de Tweede Wereldoorlog die op dat punt aan de gang was. Kennedy besprak een bondgenootschap tussen de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk om regimes als nazi-Duitsland en de Sovjet-Unie te verslaan. In 1940 studeerde Kennedy af, gespecialiseerd in internationale politiek. Hierna hielp hij zijn vader met het schrijven van zijn biografie en maakte een tour door Zuid-Amerika.
   
  +
===Tweede Wereldoorlog===
−
Samen kregen de twee vier kinderen, waarvan er twee snel na de geboorte zijn overleden. [[Caroline Kennedy]]<nowiki/>en [[John Fitzgerald Kennedy Junior]]<nowiki/>zijn geboren in 1957 en in 1960. John Junior kwam in 1999 om bij een vliegtuigongeluk.
  
  +
{{Zie hoofdartikel|Tweede Wereldoorlog}}
  +
Kennedy wilde naar [[Yale Law School]] gaan om rechten te studeren en wilde ook cursussen bedrijfseconomie opnemen aan Stanford. Deze plannen werden afgelast toen de Amerikanen mee gingen doen aan de Tweede Wereldoorlog. Hij probeerde zich in te schrijven voor het leger, maar dit mislukte. In plaats daarvan lukte het hem en zijn broer lid te worden van de marine. In 1942 werd hij benoemd tot luitenant-junior. Kennedy kreeg de taak om met torpedo's Japanse legerboten neer te halen. Dit gebeurde in april 1943, maar de boot waar Kennedy in zat werd geraakt. Hierdoor moest hij met de overgebleven bemanning zwemmen naar klein onbewoond eiland bij de [[Solomonseilanden]]. Kennedy en de bemanning zwommen een paar dagen later opnieuw verder naar een ander eiland, waar ze werden opgepikt door een Amerikaans slagschip op 8 augustus. Na een maand herstellen ging Kennedy weer verder.
   
  +
Vanaf nu zou Kennedy dienen op een zwaarbewapend slagschip en werd benoemd tot luitenant. Kennedy raakte in januari 1944 gewond aan zijn rug en moest terug naar Massachusetts. Hierna ging hij weer terug het leger in, maar in januari 1945 ging hij weer terug naar de Verenigde Staten. Tijdens deze periode moest Kennedy het verlies van zijn broer verwerken, die overleed toen een van de bommen in een vliegtuig te vroeg afgingen. Kennedy legde op 1 maart 1945 zijn functie neer. Kennedy wilde niet als oorlogsheld gezien worden en weigerde ook in 1950 een medaille van het ministerie van Marine. Na de oorlog ging verder als journalist en deed verslag van de gebeurtenissen in [[Berlijn]], waaronder de [[conferentie van Potsdam]].
−
== Politieke loopbaan ==
  
−
John Kennedy werd in 1946 gekozen voor [[Huis van Afgevaardigden (Verenigde Staten)|het Huis van Afgevaardigden]] voor het congres voor Boston. In 1952 stelde Kennedy zich wederom verkiesbaar en veroverde een senaatszetel.
  
−
In 1960 stelde Kennedy zich verkiesbaar voor het ambt van [[President van de Verenigde Staten van Amerika|president van de Verenigde Staten]]. [[Democratische partij (Verenigde Staten)|Democraat]] John Kennedy won nipt van zijn tegenstander, zittend [[Vicepresident van de Verenigde Staten van Amerika|vicepresident]] en [[Republikeinse partij (Verenigde Staten)|republikein]] [[Richard Nixon]]. President-elect John Fitzgerald Kennedy werd beëdigd als 35ste president van de Verenigde Staten en was daarmee ook de jongste in de Amerikaanse geschiedenis.
  
   
  +
=== Huwelijk en kinderen ===
−
== Presidentschap ==
  
  +
[[Bestand:President_and_First_Lady,_Portrait_Photograph._President_Kennedy,_Mrs._Kennedy._White_House,_Yellow_Oval_Room._-_NARA_-_194262_(cropped).jpg|right|250px|miniatuur|Jackie en John F. Kennedy]]
−
[[File:President Kennedy and Secretary McNamara 1962.png|199px|thumb|Kennedy met de minister van Defensie]]
  
  +
In 1948 was Kennedy uitgenodigd op een bruiloft van een vriend, waar hij kennis maakte met [[Jacqueline Lee Bouvier]], of zoals ze vaker werd genoemd "Jackie". Een aantal jaren later, in 1951, bracht John haar naar haar auto, waar ze werd opgewacht door haar verloofde. In de winter van 1951 zagen de twee elkaar opnieuw en kwam John erachter dat de verloving tussen Jackie en haar ex-verloofde verbroken was. In mei 1952 kregen de twee een relatie en in 1953 zijn ze getrouwd.
−
Kennedy, die nooit iets van de uitvoerende macht had geproefd, maakte in het begin van de jaren zestig (en van zijn presidentschap) een paar lelijke uitglijders. Hij kreeg al gauw te maken met plannen voor een [[Invasie in de Varkensbaai|invasie van de C.I.A.]], maar verloor dit, doordat hij op het laatste moment de luchtsteun afblies. Honderden mannen kwamen om het leven. Het doel van de missie, het afzetten van [[Fidel Castro]], lukte dan ook niet.
  
   
  +
Het paar kreeg vier kinderen, waarvan er twee vlak na de geboorte overleden. Dit zijn:
−
===Cubacrisis===
  
  +
* Arabella Kennedy (doodgeboren dochter, 23 augustus 1956)
−
In 1962 staat John Kennedy in [[Oval Office]] wederom in de belangstelling, als Amerika, Rusland en [[Cubacrisis|Cuba]] op het randje van een kernoorlog balanceren. De Sovjet-Unie plaatse in het geheim raketten op Cuba, wat Amerika ontdekte. Kennedy wist de Sovjet-leider Chroestjov te overtuigen om de raketten weg te halen uit Cuba. Hij beloofde namelijk Amerikaanse raketten in Italië en Turkije weg te halen, die op de Sovjet-Unie stonden gericht.
  
  +
* Caroline Kennedy (1957)
  +
* John F. Kennedy Jr. (1960 – 1999)
  +
* Patrick Bouvier Kennedy (7 augustus 1963 - 9 augustus 1963)
  +
Het verlies van de kinderen speelde een belangrijke rol bij de mentale problemen van zowel John als Jackie. John F. Kennedy had ook verschillende buitenechtelijke relaties, mede doordat hij als erg knap gezien werd. Een theorie is dat John F. Kennedy ook een geheime relatie had met actrice en zangeres [[Marilyn Monroe]], maar dit is nooit bewezen (wel hebben ze elkaar ontmoet).
   
−
===Vietnamoorlog===
 +
=== In de politiek ===
−
[[Bestand:Jacqueline Bouvier Kennedy Onassis2.jpg|miniatuur|147x147px|Jackie op haar trouwdag.]]
 +
[[Bestand:John_F._Kennedy_nominates_Adlai_Stevenson_1956_(cropped).JPG|left|250px|miniatuur|Kennedy in 1956]]
  +
Na de oorlog dwong zijn familie hem om de politiek in te gaan. De familie had zijn oudere broer opgebracht als toekomstig politicus, maar nu hij overleden was, werd John F. Kennedy dit. Kennedy deed namens de Democraten mee aan de verkiezingen voor het Amerikaanse [[Huis van Afgevaardigden (Verenigde Staten)|het Huis van Afgevaardigden]] en won de verkiezingen met 73% van de stemmen. Kennedy stond voor betere huizen voor veteranen, betere gezondheidszorg, betere werktijden en arbeidsomstandigheden en het recht om te staken. Kennedy geloofde in vrede en dat moest bereikt worden via de [[Verenigde Naties]]. Ook was hij een fel tegenstander van de Sovjet-Unie. Kennedy steunde de Democratische president [[Harry S. Truman]]. Kennedy stelde zich in 1952 verkiesbaar voor de Amerikaanse [[Senaat (Verenigde Staten)|Senaat]] en werd een van de twee senatoren voor de staat Massachusetts. Kennedy versloeg de zittende Republikeinse senator, ondanks dat Massachusetts in de presidentsverkiezingen voor de Republikein [[Dwight D. Eisenhower]] stemde. Kennedy zette zich als senator in voor Massachusetts, vooral op het gebied van textiel en visserij.
−
Na de Tweede Wereldoorlog ontstond er in [[Vietnamoorlog|Vietnam]] een oorlog tussen het op de Sovjet-Unie gerichte communistische Noord-Vietnam en het op de westerse wereld gerichte kapitalistische Zuid-Vietnam. Toen president Kennedy aan de macht kwam, stuurde hij niet alleen wapens richting Zuid-Vietnam, maar later ook echte militairen. Zijn opvolger Lyndon Johnson en president Nixon daarna, voerden de strijd op met de inzet van veel Amerikaanse manschappen, echter zonder overwinning. Volgens de Amerikaanse burgers moesten de militairen die in Vietnam zaten terug naar huis, omdat er al zoveel soldaten vermist of gedood waren in de strijd.
  
   
  +
Voor de presidentsverkiezingen van 1956 steunde Kennedy [[Adlai Stevenson II]], die opnieuw verloor van Eisenhower. Kennedy zette zich hierna in voor het erkennen van de onafhankelijkheid van [[Algerije]] en het versoepelen van [[immigratie]]regels. Kennedy stemde tegen de [[Civil Rights Act of 1957]], aangezien hij het zuidelijke deel van de Democraten te vriend wilde houden. Kennedy zette zich ook in voor het einde van [[McCarthyisme]] en wilde senator [[Joseph McCarthy]] censureren.
−
== Gezondheid ==
  
−
Hoewel hij op de buitenwereld overkwam als een gezonde, sterke en fitte man, mankeerde hij in werkelijkheid van alles. Zijn rug was er slecht aan toe door zijn bootongeluk als militair in de tweede wereldoorlog , waardoor hij binnenshuis vrijwel altijd op krukken liep. Tijdens zijn ambtsperiode slikte hij veel medicatie om ziektes tegen te gaan. Hij leed aan chronische darmontsteking, pijnlijke benen, was voortdurend vermoeid en had ook de [[Ziekte van Addison]]. Om de pijn tegen te gaan huurde Kennedy, buiten zijn lijfarts, een privé-dokter in. Max Jacobson, zo heette hij, was een man van twijfelachtige achtergrond. Volgens velen diende hij zijn patiënten drugs toe. Volgens diverse documentaires kwam Kennedy via Jacobson aan drugs en raakte verslaafd.
  
   
  +
===Verkiezingen van 1960===
−
== Indruk op bevolking ==
  
  +
[[Bestand:ElectoralCollege1960.svg|right|300px|miniatuur|Verkiezingsuitslag van 1960]]
−
Kennedy had een zeer sterk [[charisma]]; Hij was knap, welbespraakt, intelligent en was goed in het houden van toespraken. Daardoor was hij bij het volk erg populair. Veel uitspraken die hij deed zijn beroemd geworden over de hele wereld. Uitspraken zoals: ''So, my fellow citizens... Ask not what your country can do for you, but ask what you can do for your country...'' (En dus, medeburgers, vraag je niet af wat je land kan doen voor jou, maar vraag je af wat je voor je land kan doen...)
  
  +
Kennedy stelde zich verkiesbaar om de Democratische presidentskandidaat voor de verkiezingen van 1960 te worden. Veel Democraten waren hiertegen. Als eerste was Kennedy katholiek en veel Amerikanen waren tegen katholieken. Toch was Kennedy niet strikt katholiek en geloofde in [[scheiding van kerk en staat]]. Ook kon dit betekenen dat veel katholieken juist op Kennedy zouden stemmen, wat de Democraten extra stemmen zouden opleveren. Andere Democraten zetten vraagtekens bij zijn ervaring en leeftijd, maar zijn karakter zorgde juist voor de enorme support. Hoewel Kennedy het op moest nemen tegen veel meer ervaren kandidaten en geen steun kreeg van voormalig president Truman, werd hij toch tot de Democratische kandidaat verkozen. Hierop koos Kennedy de zuidelijke senator [[Lyndon B. Johnson]] als zijn [[running mate]]. Op deze manier hoopte hij het zuiden te winnen.
   
  +
Kennedy nam het op tegen de Republikeinse kandidaat, zittend vicepresident [[Richard Nixon]]. De belangrijkste punten van de campagne waren de economie, de [[Cubaanse Revolutie]], het feit dat Kennedy katholiek was en de ruimtevaart. Nieuw was dat de debatten tussen Nixon en Kennedy voor het eerst op televisie werden uitgezonden. Gebruikelijk was het toen om make-up op te hebben (vanwege de lichtval), maar bij Kennedy was dit niet nodig. Kennedy had namelijk al een gebruinde huidskleur, doordat hij veel in het zuiden doorbracht. Nixon wilde hierdoor ook geen make-up op, waardoor hij erop televisie erg ziek en vermoeid uitzag. Ook had Nixon op het moment van het debat een gebroken been, waardoor hij een ongezonde indruk maakte in vergelijking met Kennedy. Kennedy wist Nixon op het nippertje te verslaan met 303 van de 537. Hoewel de Zuidelijke staten [[Alabama]] en [[Mississippi (staat)|Mississippi]] ook op Kennedy gestemd hadden, weigerden de kiesmannen op hem te stemmen. Hierdoor gingen de stemmen naar [[Harry F. Byrd]]. De reden was dat Kennedy open stond voor het afschaffen van de [[rassensegregatie]]. Uiteindelijk maakte dit geen verschil en Kennedy werd alsnog verkozen tot president.
−
== Moord ==
  
−
{{Zieook|Zie voor meer informatie [[Moord op John F. Kennedy|dit]].}}
  
−
Met het oog op de herverkiezingen in 1964 deed Kennedy op 22 november 1963 een rondrit in Dallas in een open limousine. Hij was te gast bij vicepresident [[Lyndon B. Johnson]] op de ranch. Tijdens de rondrit werd Kennedy [[Moord op John F. Kennedy|om het leven gebracht]] door een [[sluipschutter]], die zich schuil hield in een achterliggend gebouw. Het beroemde schoolboekmagazijn op [[Dealy Plaza]]. De 24-jarige oud-militair, [[Lee Harvey Oswald]], werd als verdachte aangehouden. Oswald werd later ook vermoord door nachtclubeigenaar [[Jack Ruby]]. In de eerste instantie werd Lee Harvey Oswald niet aangehouden voor de moord op president Kennedy, maar voor de moord op een politieagent. Pas later werd hij beschuldigd van de moord op Kennedy. Hij zei dat hij het niet had gedaan en noemde zichzelf een 'zondebok', iemand die gewoon pech heeft gehad. Hij was volgens hem op het verkeerde moment op de verkeerde plaats. Toen Oswald van de ene gevangenis naar de andere gevangenis werd gebracht, werd hij doodgeschoten door nachtclubeigenaar Jack Ruby. Hij zei dat hij dit niet had gepland, maar dat hij de moord had gepleegd in een opwelling. Jack Ruby werd in de eerste instantie ter dood veroordeeld. Later vond de rechter dat de zaak teveel aandacht had gekregen, waardoor het proces tegenover Ruby niet eerlijk was verlopen. De doodstraf werd ingetrokken. In 1967 stierf Ruby, voordat hij opnieuw voor de rechter kon verschijnen, aan een longziekte.
 
   
  +
=== Presidentschap (1961-1963) ===
−
In de loop van de tijd werd het onderzoek steeds een beetje vreemder. Eerst werd de CIA, de Amerikaanse geheime dienst, beschuldigt van de moord op Kennedy, later werd ook de nieuwe president, Lyndon B. Johnson beschuldigt, omdat hij uit jaloezie zou hebben gehandeld. Al deze beschuldigingen zijn ongegrond verklaard. Tot op heden is de moord nog niet opgelost, omdat zowel de vermoedelijke moordenaar Oswald, als zijn moordenaar, Ruby, geen verklaring af hebben kunnen leggen voordat zij stierven.
 
  +
[[Bestand:Jfk_inauguration.jpg|left|250px|miniatuur|De beëdiging van Kennedy]]
  +
Kennedy werd beëdigd op 20 januari 1961. In zijn speech riep hij de wereld op om gezamenlijk te vechten tegen [[armoede]], [[tirannie]], [[ziekte]] en samen oorlogen te voorkomen. Hij sprak daarna de beroemde woorden:
  +
{{citaat|And so, my fellow Americans: ask not what your country can do for you–ask what you can do for your country. My fellow citizens of the world: ask not what America will do for you, but what together we can do for the freedom of man. <br /> En dus, mijn mede-Amerikanen: vraag niet wat jouw land kan doen voor jou, maar wat jij kan doen voor je land. Mijn medeburgers van de wereld; vraag niet wat Amerika voor jou kan doen, maar wat wij samen kunnen doen voor de vrijheid van de mens.}}
  +
Kennedy vroeg in deze speech zijn medeburgers en bondgenoten zich in te zetten voor het behoud van de vrije wereld. Kennedy was echter erg onervaren en kreeg in de eerste paar maanden al te maken met een blunder. Hij kreeg al gauw te maken met plannen voor een [[Invasie in de Varkensbaai|invasie van de C.I.A.]], maar verloor dit, doordat hij op het laatste moment de luchtsteun afblies. Honderden mannen kwamen om het leven. Het doel van de missie, het afzetten van [[Fidel Castro]], lukte dan ook niet. Hoewel deze invasie onder Eisenhower besloten was, was het Kennedy die er toestemming voor gaf. De spanningen over Cuba lopen in 1962 opnieuw op, als er Sovjet-rakketten worden ontdekt op Cuba. Cuba is een bondgenoot van de Sovjet-Unie en de rakketten kunnen het grootste gedeelte van de Verenigde Staten raken. Kennedy wil dat de Sovjets de rakketten weghalen, maar de Sovjets eisen in ruil daarvoor dat de Amerikaanse rakketten in Turkije worden weggehaald. Gedurende een paar weken in de wereld nog nooit zo dicht bij een kernoorlog geweest. Uiteindelijk gaven beide landen toe en de rakketten in zowel Cuba als Turkije werde weggehaald. Deze gebeurtenis wordt de [[Cubacrisis]] genoemd. Na de crisis werd de communicatie tussen de Amerikaanse president en de Sovjetleider verbeterd door de komst van de zogeheten ''Hotline''; een directe telefoonverbinding.
  +
[[Bestand:President_Kennedy_-_signing_Cuba_Quarantine_Proclamation.jpg|right|250px|miniatuur|Kennedy voerde het handelsembargo met Cuba in, wat nog steeds van kracht is.]]
  +
Na de Tweede Wereldoorlog ontstond er in [[Vietnam]] een oorlog (de [[Vietnamoorlog]]) tussen het op de Sovjet-Unie gerichte communistische Noord-Vietnam en het op de westerse wereld gerichte kapitalistische Zuid-Vietnam. Toen president Kennedy aan de macht kwam, stuurde hij niet alleen wapens richting Zuid-Vietnam, maar later ook echte militairen. Zijn opvolger Lyndon B. Johnson en president Nixon daarna, voerden de strijd op met de inzet van veel Amerikaanse manschappen, echter zonder overwinning. Volgens de Amerikaanse burgers moesten de militairen die in Vietnam zaten terug naar huis, omdat er al zoveel soldaten vermist of gedood waren in de strijd. In 1963 bezocht Kennedy West-Berlijn, waarin de angst bestond dat de Sovjets zouden binnenvallen na de bouw van de [[Berlijnse Muur]]. Kennedy beloofde West-Berlijn niet op te geven en sprak de beroemde woorden ''[[Ich bin ein Berliner]]''. Samen met Sovjetleider [[Chroesjtsjov]] bereikte Kennedy een verdrag om geen nucleaire wapens meer te testen. Daarnaast ging hij verder naar de [[ruimtewedloop]] en er werden allerlei dieren de ruimte in geschoten. Kennedy had als doel een man op de maan te zetten; wat pas in 1969 lukte.
   
  +
Op binnenlands gebied wilde Kennedy ook veel veranderen. Zijn plan heette de ''[[New Frontier]]''. Kennedy wilde beter onderwijs, publieke gezondheidszorg en investeren in arme regio's. Aan de andere kant wilde hij belastingen verlagen. Dit kon doordat de economie enorm goed draaide. Kennedy geloofde daarnaast de [[doodstraf]] op federaal niveau afgeschaft moest worden. Hoewel Kennedy dit nooit heeft gedaan, heeft hij wel de doodstraf in Washington D.C. (bijna volledig) afgeschaft. Kennedy's grootste probleem op binnenlands gebied was de [[rassensegregatie]]. In de Verenigde Staten leefden nog steeds Afro-Amerikanen en blanke Amerikanen gescheiden van elkaar. Hoewel voor het presidentschap de rassensegregatie in scholen was afgeschaft, bestond deze nog steeds op andere plekken. Daarnaast hadden Afro-Amerikanen moeite met het krijgen van een huis, stemmen en mochten blanke en Afro-Amerikanen met elkaar geen kinderen krijgen of trouwen in vele staten. Kennedy was tegenstander van de rassensegregatie en wilde deze ook afschaffen. Begin 1963 maakte hij plannen een wet, waarmee het makkelijker werd voor Afro-Amerikanen om mee te stemmen. Hoewel hij voorbereidingen voor de wet maakte, overleed hij voordat het kon worden ingediend. Lyndon B. Johnson zou de wet uiteindelijk indienen als de [[Civil Rights Act of 1965]]. Kennedy had goede banden met [[Martin Luther King Jr.]] om de rassensegregatie af te schaffen, maar kreeg kritiek van het zuidelijke deel van de Democratische Partij. Hier woonden namelijk de meeste voorstanders van de rassensegregatie en wilde het kosten wat het kost behouden. Kennedy tekende in 1963 een wet waarmee vrouwen niet meer op basis van geslacht gediscrimineerd konden worden bij het kiezen van een baan.
−
In 1964 ging een [[Commissie-Warren|groot onderzoek]] van start. Men concludeerde dat [[Lee Harvey Oswald|Oswald]] de moord alleen had gepleegd. Officier van Justitie [[Jim Garrison]] startte in 1968 [[JFK (film)|een coldcaseonderzoek]] die uiteindelijk uitmondde in de berechting van Clay Shaw. Hij zou betrokken zijn bij een [[Complot|samenzwering]] om Kennedy te doden. In 1979 kwam er een [[House Select Committee on Assassinations|derde onderzoek]] van de overheid, die eveneens concludeerde dat er sprake van een samenzwering was rondom Kennedy's dood.
 
   
−
== Familieleden ==
 +
=== Overlijden ===
  +
{{Zie hoofdartikel|Moord op John F. Kennedy}}
−
[[File:ARC194238-JFK-Robert-Edward.jpg|195px|thumb|Kennedy en familie]]
  
  +
[[Bestand:John_F._Kennedy_motorcade,_Dallas_crop.png|right|250px|miniatuur|Kennedy een paar minuten voor de moord]]
−
;Echtgenote
  
  +
Met het oog op de herverkiezingen in 1964 deed Kennedy op 22 november 1963 een rondrit in Dallas in een open limousine. Hij was te gast bij vicepresident [[Lyndon B. Johnson]] op de ranch. Tijdens de rondrit werd Kennedy [[Moord op John F. Kennedy|om het leven gebracht]] door een [[sluipschutter]], die zich schuil hield in een achterliggend gebouw. Het beroemde schoolboekmagazijn op [[Dealy Plaza]]. De 24-jarige oud-militair, [[Lee Harvey Oswald]], werd als verdachte aangehouden. Oswald werd later ook vermoord door nachtclubeigenaar [[Jack Ruby]]. In de eerste instantie werd Lee Harvey Oswald niet aangehouden voor de moord op president Kennedy, maar voor de moord op een politieagent. Pas later werd hij beschuldigd van de moord op Kennedy. Hij zei dat hij het niet had gedaan en noemde zichzelf een 'zondebok', iemand die gewoon pech heeft gehad. Hij was volgens hem op het verkeerde moment op de verkeerde plaats. Toen Oswald van de ene gevangenis naar de andere gevangenis werd gebracht, werd hij doodgeschoten door nachtclubeigenaar Jack Ruby. Hij zei dat hij dit niet had gepland, maar dat hij de moord had gepleegd in een opwelling. Jack Ruby werd in de eerste instantie ter dood veroordeeld. Later vond de rechter dat de zaak teveel aandacht had gekregen, waardoor het proces tegenover Ruby niet eerlijk was verlopen. De doodstraf werd ingetrokken. In 1967 stierf Ruby, voordat hij opnieuw voor de rechter kon verschijnen, aan een longziekte.
−
* [[Jacqueline Kennedy Onassis|Jacqueline Kennedy]], geb. Jacqueline Lee Bouvier, ([[1929]] – [[1994]])
  
  +
[[Bestand:JFK's_family_leaves_Capitol_after_his_funeral,_1963.jpg|left|250px|miniatuur|De begrafenis van Kennedy]]
  +
In de loop van de tijd werd het onderzoek steeds een beetje vreemder. Eerst werd de CIA, de Amerikaanse geheime dienst, beschuldigd van de moord op Kennedy, later werd ook de nieuwe president, Lyndon B. Johnson beschuldigd, omdat hij uit jaloezie zou hebben gehandeld. Al deze beschuldigingen zijn ongegrond verklaard. Tot op heden is de moord nog niet opgelost, omdat zowel de vermoedelijke moordenaar Oswald, als zijn moordenaar, Ruby, geen verklaring af hebben kunnen leggen voordat zij stierven.
   
  +
Kennedy werd begraven op 25 november 1963 in [[Arlington National Cemetery]], een militaire begraafplaats in [[Virginia]]. In 1967 werd zijn lichaam verplaatst naar het huidige graf op de begraafplaats. Sinds 2008 staat er een eeuwig brandende vlam op zijn graf. Zijn broer Robert en zoon Ted zijn naast hem begraven.
−
;Kinderen
  
−
* Arabella Kennedy (doodgeboren dochter, 23 augustus 1956)
  
−
* [[Caroline Kennedy]] ([[1957]])
  
−
* [[John F. Kennedy Jr.]] ([[1960]] – [[1999]])
  
−
* Patrick Bouvier Kennedy (7 augustus 1963 - 9 augustus 1963)
  
   
  +
In 1964 ging een [[Commissie-Warren|groot onderzoek]] van start. Men concludeerde dat [[Lee Harvey Oswald|Oswald]] de moord alleen had gepleegd. Officier van Justitie [[Jim Garrison]] startte in 1968 [[JFK (film)|een coldcaseonderzoek]] die uiteindelijk uitmondde in de berechting van Clay Shaw. Hij zou betrokken zijn bij een [[Complot|samenzwering]] om Kennedy te doden. In 1979 kwam er een [[House Select Committee on Assassinations|derde onderzoek]] van de overheid, die eveneens concludeerde dat er sprake van een samenzwering was rondom Kennedy's dood. Het vermoeden was dat een rechtse groep, verbonden met de militaire top, verantwoordelijk was, omdat Kennedy de oorlog in [[Vietnam]] beperkt wilde houden. In die tijd was de angst voor het oprukkende [[communisme]] erg groot in de westerse wereld. Dit vermoeden wordt versterkt doordat de opvolger van Kennedy, [[Lyndon Johnson]] vrij snel troepenversterkingen naar Vietnam stuurde. De zaak bleef iedereen bezig houden. Zelfs [[Peter R. de Vries]] heeft er in 2006 een lange, zeer goed bekeken, uitzending aan gewijd.
−
;Ouders
  
−
* [[Joseph P. Kennedy sr.|Joseph P. Kennedy]] ([[1888]] – [[1969]])
  
−
* [[Rose Fitzgerald Kennedy]] ([[1890]] – [[1995]])
  
   
  +
==De familie==
−
;Broers en zussen
  
  +
===Familieleden ===
  +
[[Bestand:TheKennedyFamily1.jpg|right|300px|miniatuur|Een familiefoto uit 1931]]
  +
Hieronder nog een paar andere familieleden van Kennedy
 
* [[Joseph P. Kennedy jr.]] ([[1915]] – [[1944]])
  
* [[Joseph P. Kennedy jr.]] ([[1915]] – [[1944]])
 
* [[Rosemary Kennedy]] ([[1918]] – [[2005]])
  
* [[Rosemary Kennedy]] ([[1918]] – [[2005]])
Regel 84: Regel 96:
 
* [[Jean Kennedy Smith|Jean Kennedy]] ([[1928]])
  
* [[Jean Kennedy Smith|Jean Kennedy]] ([[1928]])
 
* [[Edward Kennedy]] ([[1932]] – [[2009]])
  
* [[Edward Kennedy]] ([[1932]] – [[2009]])
  +
  +
===Vloek van Kennedy's?===
  +
De familie Kennedy is een hele bekende Amerikaanse familie in de politiek en de zakenwereld. Toch is de familie ook bekend omdat verschillende leden op tragische wijze om te leven kwamen. Volgens sommigen komt dit doordat er een vloek over de familie zou heersen. De manier waarop deze leden om het leven kwamen verschilt per lid. John F. Kennedy en zijn broer [[Robert F. Kennedy]] werden vermoord, terwijl John F. Kennedy Jr. bij een vliegtuigongeluk om het leven kwam. Andere wijzen waarop mensen om het leven zijn gekomen zijn boot- of auto-ongelukken, overdosissen en ziekten.
  +
  +
Volgens critici bestaat er niets zoals een Kennedyvloek. De Kennedy-familie is enorm groot, waardoor er meer kans is op dit soort overlijdens. De Kennedy's zijn daarnaast een bekende familie, waardoor een dood sneller in de krant komt. Hierdoor lijkt het alsof het de familie meer overkomt, terwijl het in feite niet zo is. Ook de levensstijl van de Kennedy's speelt een rol. Door de sporten en het zelf besturen van vliegtuigen loopt men ook meer gevaar.
  +
  +
==Nagedachtenis en imago==
  +
=== Reputatie ===
  +
[[Bestand:John_F_Kennedy_1964_Issue-5c.jpg|right|300px|miniatuur|Een postzegel met Kennedy]]
  +
Kennedy wordt vandaag de dag als een van de beste presidenten gezien. Kennedy is uitgegroeid tot een cultureel icoon. Over zijn leven zijn vele films en televisieseries gemaakt en boeken geschreven. Veel werken richten zich vooral op de moord en de nasleep ervan. De moord op Kennedy had ook veel andere gevolgen. De strijd tegen rassensegregatie werd veel gewelddadiger en ook nam de zichtbaarheid van jongerenculturen toe. Veel jongeren gingen zich afzetten tegen hun ouders en de oudere generatie, waardoor een [[generatiekloof]] ontstond. Daarnaast hebben veel Amerikanen een fascinatie voor de moord op Kennedy. Er zijn veel Amerikanen die geloven dat de moord een complot was en Lee Kennedy niet echt heeft vermoord. Hoewel deze theorieën niet bewezen zijn, zijn veel historici het erover eens dat er veel fouten zijn gemaakt in het eerste onderzoek naar de moord. Veel conclusies waren lange tijd tot geheim tot dat president [[Barack Obama]] in 2013 de documenten vrij gaf. President [[Donald Trump]] wilde zelfs een nieuw onderzoek naar de moord starten.
  +
  +
Mede hierdoor is Kennedy een van de bekendste presidenten uit de Amerikaanse geschiedenis. In lijstjes van beste presidenten staat hij vaak in de top 10, maar veel Kennedy's plannen werden onder [[Lyndon B. Johnson]] uitgevoerd. Johnson zou later de belangrijkste wetten maken om de rassensegregatie definitief af te schaffen. Ook Kennedy's ''New Frontier'' werd pas uitgevoerd als onderdeel van Johnsons ''[[Great Society]]'', waaronder een uitbreiding van de publieke gezondheidszorg en meer geld naar arme Amerikanen. Sommige historici stellen zelfs dat Kennedy eerder een gemiddelde president was geweest, toch zijn veel Amerikanen het daar niet mee eens. Dit komt mede doordat zij het presidentschap van Kennedy zien als een tijd waarin het economisch goed ging. Er waren wel protesten tegen de rassensegregatie, maar deze waren vooral vreedzaam. Hoewel de Koude Oorlog zijn spannendste punt bereikte, maakte de persoonlijkheid van Kennedy veel goed. Kennedy en zijn vrouw waren een droomkoppel en stonden bekend vanwege zijn looks en stijl. Ook staat Kennedy nog altijd bekend als intelligente man, die goede speeches kon geven.
  +
  +
=== Gezondheid ===
  +
Hoewel hij op de buitenwereld overkwam als een gezonde, sterke en fitte man, mankeerde hij in werkelijkheid van alles. Zijn rug was er slecht aan toe door zijn bootongeluk als militair in de Tweede Wereldoorlog , waardoor hij binnenshuis vrijwel altijd op krukken liep. Tijdens zijn ambtsperiode slikte hij veel medicatie om ziektes tegen te gaan. Hij leed aan chronische darmontsteking, pijnlijke benen, was voortdurend vermoeid en had ook de [[Ziekte van Addison]]. Om de pijn tegen te gaan huurde Kennedy, buiten zijn lijfarts, een privé-dokter in. Max Jacobson, zo heette hij, was een man van twijfelachtige achtergrond. Volgens velen diende hij zijn patiënten drugs toe. Volgens diverse documentaires kwam Kennedy via Jacobson aan drugs en raakte verslaafd.
  +
  +
===Monumenten===
  +
[[Bestand:John_F._Kennedy_statue_outside_the_Capitol,_Boston,_Massachusetts_LCCN2011630418.tif|right|250px|miniatuur|Het standbeeld van John F. Kennedy voor het parlementsgebouw van Massachusetts in Boston.]]
  +
* [[John Fitzgerald Kennedy Memorial]] in [[Dallas]], [[Texas]].
  +
* [[John F. Kennedy Presidential Library and Museum]] in [[Boston]], [[Massachusetts]].
  +
* Een standbeeld voor het parlementsgebouw van Massachusetts.
  +
* [[John F. Kennedy Center for the Performing Arts]] in [[Washington D.C.]]
  +
* ''John F. Kennedy School of Government'', onderdeel van [[Harvard University]].
  +
* John F. Kennedy Federal Building in Boston, Massachusetts.
  +
* [[John F. Kennedy Space Center]] in [[Merritt Island]], [[Florida]].
  +
* [[John F. Kennedy International Airport]] in [[New York City]].
  +
* Verschillende straten, lanen en boulevards wereldwijd.
  +
* Een slagschip van de Amerikaanse marine.
  +
* De film ''[[JFK (film)|JFK]]'' uit 1991.
  +
Daarnaast zijn er nog vele andere films, documentaires en televisieseries gemaakt over het leven van Kennedy, die zich vooral op de moord en de nasleep richten. Kennedy speelt ook (bij)rol in andere films. Voorbeelden van films en televisieseries waarin Kennedy een rol speelt zijn ''[[Jackie (2016)|Jackie]]'' (2016), ''[[Forrest Gump]]'' (1994), ''[[LBJ (2016)|LBJ]]'' (2016), ''[[The Butler]]'' (2013) en een aflevering van ''[[The Crown]]'' uit 2017.
  +
  +
==Video==
  +
* [https://www.youtube.com/watch?v=X5lRe9sacVA/ Peter R. de Vries over de moord op John F. Kennedy]
   
 
== Bronnen ==
  
== Bronnen ==
Regel 91: Regel 136:
 
* Wikipedia
 
* Wikipedia
   
−
 
 
{{Navigatie presidenten van de Verenigde Staten}}
  
{{Navigatie presidenten van de Verenigde Staten}}
 
[[Categorie:President van de Verenigde Staten|Kennedy]]
  
[[Categorie:President van de Verenigde Staten|Kennedy]]
  +
[[Categorie:Democraat (Verenigde Staten)]]
  +
[[Categorie:Familie Kennedy]]
   
 
[[en:John F. Kennedy]]
  
[[en:John F. Kennedy]]
Regel 99: Regel 145:
 
[[fr:John Fitzgerald Kennedy]]
  
[[fr:John Fitzgerald Kennedy]]
 
[[it:John Fitzgerald Kennedy]]
  
[[it:John Fitzgerald Kennedy]]
  +
[[Categorie:WikiKids:Award]]

Huidige versie van 1 jan 2024 om 13:23

John F. Kennedy
John F. Kennedy, White House color photo portrait.jpg
John F. Kennedy
Naam voluit John Fitzgerald Kennedy
Geboren 29 mei 1917
Geboren te Brookline, Massachusetts
Overleden 22 november 1963
Overleden te Dallas, Texas
Gehuwd met Jacqueline Kennedy Onassis
Relatie met
Partij Democratische Partij
Religie Rooms-katholiek
Stroming
Functie 35e president van de Verenigde Staten
Aantreden 20 januari 1961
Aftreden 22 november 1963
Voorganger Dwight D. Eisenhower
Opvolger Lyndon B. Johnson
Functie(s)
35e president van de Verenigde Staten
Senator voor Massachusetts
Afgevaardigde voor Massachusetts
Portaal Portal.svg Politiek

John Fitzgerald Kennedy (beter bekend als John F. Kennedy met als roepnaam Jack), (Brookline (Massachusetts), 29 mei 1917 – Dallas (Texas), 22 november 1963) was de 35ste president van de Verenigde Staten namens de Democratische Partij. Hij regeerde vanaf 1960, totdat hij in 1963 in Dallas werd vermoord. Kennedy was hierdoor de vierde president in de Amerikaanse geschiedenis die vermoord werd. Kennedy was de jongste president die gekozen werd; de jongste president in de Amerikaanse geschiedenis was echter Theodore Roosevelt.

Hoewel Kennedy's presidentschap slechts drie jaar duurde, heeft zijn presidentschap veel invloed gehad. Onder Kennedy kwam de ruimtewedloop op gang. Ook bereikte de Koude Oorlog zijn hoogtepunt met de Cubacrisis. Kennedy is bekend geworden zijn speeches als Ich bin ein Berliner (Ik ben een Berlijner) en Ask not what your country can do for you, ask what you can do for our country (Vraag niet wat jouw land voor jou kan doen, vraag wat jij voor je land kan doen). Kennedy kende grote populariteit tijdens zijn presidentschap door zijn harde aanpak van de Koude Oorlog, zijn inzet voor burgerrechten en zijn overtuigende speeches. Daarnaast wordt Kennedy gezien als de stem van een nieuwe generatie, jongere Amerikanen. Kennedy is tevens bekend geworden door zijn vroege dood; hij overleed tijdens een bezoek aan Dallas toen hij werd beschoten door Lee Harvey Oswald. Hij werd opgevolgd door zijn vicepresident Lyndon B. Johnson.

Kennedy is zowel de laatste president die vermoord is als de laatste president die tijdens zijn presidentschap is overleden. Kennedy is ook de eerste katholieke president; Joe Biden is de tweede.

Levensloop

Jeugd en opleiding

Het geboortehuis van Kennedy in Brookline

Kennedy werd geboren op 29 mei 1917 in het plaatsje Brookline net buiten Boston, Massachusetts. Hij was de zoon van zakenman en politicus Joseph P. Kennedy Sr. en zijn vrouw Rose Kennedy. Kennedy kwam uit een bekende familie in Massachusetts. Zijn opa was lid van het parlement van de staat en zijn andere opa was burgemeester van Boston geweest. De familie kwam oorspronkelijk uit Ierland. Kennedy had één oudere broer, Joseph, en twee jongere broers en vijf zusjes. Kennedy ging tijdens zijn jeugd vaak weg met zijn opa, vaak naar Los Angeles en New York City. Toen Kennedy 10 jaar oud was verhuisde de familie naar New York City vanwege de uitbraak van polio in Massachusetts. De familie bracht de zomers nog steeds door in Hyannis Port in Massachusetts en de kerst in Palm Beach, Florida.

In 1931 werd Kennedy naar een kostschool gestuurd in Connecticut. In 1934 ging de gezondheid van Kennedy erg achteruit. Hoewel men eerst dacht aan leukemie, werd later colitis vastgesteld. In 1935 ging hij naar Londen, waar hij les kreeg aan de London School of Economics. Eenmaal terug in de Verenigde Staten ging zijn gezondheid opnieuw achteruit. In 1936 schreef hij zich in voor de Harvard University. Hier deed Kennedy aan golf, zwemmen en voetbal. In 1938 zeilde hij samen met zijn vader en oudere broer de Atlantische Oceaan over naar Londen. Kennedy's vader werd namelijk benoemd tot de Amerikaanse ambassade in Londen. In 1939 maakte Kennedy een tour door de Balkan, Oost-Europa en het Midden-Oosten. Na de Duitse inval van Polen op 1939 ging de familie terug naar de Verenigde Staten.

Kennedy bij de marine

Kennedy ging vervolgens terug naar Harvard en ging zich bezighouden met politieke filosofie. In 1940 bracht hij het boek Why England Slept uit, wat ging over de Tweede Wereldoorlog die op dat punt aan de gang was. Kennedy besprak een bondgenootschap tussen de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk om regimes als nazi-Duitsland en de Sovjet-Unie te verslaan. In 1940 studeerde Kennedy af, gespecialiseerd in internationale politiek. Hierna hielp hij zijn vader met het schrijven van zijn biografie en maakte een tour door Zuid-Amerika.

Tweede Wereldoorlog

Zie Tweede Wereldoorlog voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Kennedy wilde naar Yale Law School gaan om rechten te studeren en wilde ook cursussen bedrijfseconomie opnemen aan Stanford. Deze plannen werden afgelast toen de Amerikanen mee gingen doen aan de Tweede Wereldoorlog. Hij probeerde zich in te schrijven voor het leger, maar dit mislukte. In plaats daarvan lukte het hem en zijn broer lid te worden van de marine. In 1942 werd hij benoemd tot luitenant-junior. Kennedy kreeg de taak om met torpedo's Japanse legerboten neer te halen. Dit gebeurde in april 1943, maar de boot waar Kennedy in zat werd geraakt. Hierdoor moest hij met de overgebleven bemanning zwemmen naar klein onbewoond eiland bij de Solomonseilanden. Kennedy en de bemanning zwommen een paar dagen later opnieuw verder naar een ander eiland, waar ze werden opgepikt door een Amerikaans slagschip op 8 augustus. Na een maand herstellen ging Kennedy weer verder.

Vanaf nu zou Kennedy dienen op een zwaarbewapend slagschip en werd benoemd tot luitenant. Kennedy raakte in januari 1944 gewond aan zijn rug en moest terug naar Massachusetts. Hierna ging hij weer terug het leger in, maar in januari 1945 ging hij weer terug naar de Verenigde Staten. Tijdens deze periode moest Kennedy het verlies van zijn broer verwerken, die overleed toen een van de bommen in een vliegtuig te vroeg afgingen. Kennedy legde op 1 maart 1945 zijn functie neer. Kennedy wilde niet als oorlogsheld gezien worden en weigerde ook in 1950 een medaille van het ministerie van Marine. Na de oorlog ging verder als journalist en deed verslag van de gebeurtenissen in Berlijn, waaronder de conferentie van Potsdam.

Huwelijk en kinderen

Jackie en John F. Kennedy

In 1948 was Kennedy uitgenodigd op een bruiloft van een vriend, waar hij kennis maakte met Jacqueline Lee Bouvier, of zoals ze vaker werd genoemd "Jackie". Een aantal jaren later, in 1951, bracht John haar naar haar auto, waar ze werd opgewacht door haar verloofde. In de winter van 1951 zagen de twee elkaar opnieuw en kwam John erachter dat de verloving tussen Jackie en haar ex-verloofde verbroken was. In mei 1952 kregen de twee een relatie en in 1953 zijn ze getrouwd.

Het paar kreeg vier kinderen, waarvan er twee vlak na de geboorte overleden. Dit zijn:

  • Arabella Kennedy (doodgeboren dochter, 23 augustus 1956)
  • Caroline Kennedy (1957)
  • John F. Kennedy Jr. (1960 – 1999)
  • Patrick Bouvier Kennedy (7 augustus 1963 - 9 augustus 1963)

Het verlies van de kinderen speelde een belangrijke rol bij de mentale problemen van zowel John als Jackie. John F. Kennedy had ook verschillende buitenechtelijke relaties, mede doordat hij als erg knap gezien werd. Een theorie is dat John F. Kennedy ook een geheime relatie had met actrice en zangeres Marilyn Monroe, maar dit is nooit bewezen (wel hebben ze elkaar ontmoet).

In de politiek

Kennedy in 1956

Na de oorlog dwong zijn familie hem om de politiek in te gaan. De familie had zijn oudere broer opgebracht als toekomstig politicus, maar nu hij overleden was, werd John F. Kennedy dit. Kennedy deed namens de Democraten mee aan de verkiezingen voor het Amerikaanse het Huis van Afgevaardigden en won de verkiezingen met 73% van de stemmen. Kennedy stond voor betere huizen voor veteranen, betere gezondheidszorg, betere werktijden en arbeidsomstandigheden en het recht om te staken. Kennedy geloofde in vrede en dat moest bereikt worden via de Verenigde Naties. Ook was hij een fel tegenstander van de Sovjet-Unie. Kennedy steunde de Democratische president Harry S. Truman. Kennedy stelde zich in 1952 verkiesbaar voor de Amerikaanse Senaat en werd een van de twee senatoren voor de staat Massachusetts. Kennedy versloeg de zittende Republikeinse senator, ondanks dat Massachusetts in de presidentsverkiezingen voor de Republikein Dwight D. Eisenhower stemde. Kennedy zette zich als senator in voor Massachusetts, vooral op het gebied van textiel en visserij.

Voor de presidentsverkiezingen van 1956 steunde Kennedy Adlai Stevenson II, die opnieuw verloor van Eisenhower. Kennedy zette zich hierna in voor het erkennen van de onafhankelijkheid van Algerije en het versoepelen van immigratieregels. Kennedy stemde tegen de Civil Rights Act of 1957, aangezien hij het zuidelijke deel van de Democraten te vriend wilde houden. Kennedy zette zich ook in voor het einde van McCarthyisme en wilde senator Joseph McCarthy censureren.

Verkiezingen van 1960

Verkiezingsuitslag van 1960

Kennedy stelde zich verkiesbaar om de Democratische presidentskandidaat voor de verkiezingen van 1960 te worden. Veel Democraten waren hiertegen. Als eerste was Kennedy katholiek en veel Amerikanen waren tegen katholieken. Toch was Kennedy niet strikt katholiek en geloofde in scheiding van kerk en staat. Ook kon dit betekenen dat veel katholieken juist op Kennedy zouden stemmen, wat de Democraten extra stemmen zouden opleveren. Andere Democraten zetten vraagtekens bij zijn ervaring en leeftijd, maar zijn karakter zorgde juist voor de enorme support. Hoewel Kennedy het op moest nemen tegen veel meer ervaren kandidaten en geen steun kreeg van voormalig president Truman, werd hij toch tot de Democratische kandidaat verkozen. Hierop koos Kennedy de zuidelijke senator Lyndon B. Johnson als zijn running mate. Op deze manier hoopte hij het zuiden te winnen.

Kennedy nam het op tegen de Republikeinse kandidaat, zittend vicepresident Richard Nixon. De belangrijkste punten van de campagne waren de economie, de Cubaanse Revolutie, het feit dat Kennedy katholiek was en de ruimtevaart. Nieuw was dat de debatten tussen Nixon en Kennedy voor het eerst op televisie werden uitgezonden. Gebruikelijk was het toen om make-up op te hebben (vanwege de lichtval), maar bij Kennedy was dit niet nodig. Kennedy had namelijk al een gebruinde huidskleur, doordat hij veel in het zuiden doorbracht. Nixon wilde hierdoor ook geen make-up op, waardoor hij erop televisie erg ziek en vermoeid uitzag. Ook had Nixon op het moment van het debat een gebroken been, waardoor hij een ongezonde indruk maakte in vergelijking met Kennedy. Kennedy wist Nixon op het nippertje te verslaan met 303 van de 537. Hoewel de Zuidelijke staten Alabama en Mississippi ook op Kennedy gestemd hadden, weigerden de kiesmannen op hem te stemmen. Hierdoor gingen de stemmen naar Harry F. Byrd. De reden was dat Kennedy open stond voor het afschaffen van de rassensegregatie. Uiteindelijk maakte dit geen verschil en Kennedy werd alsnog verkozen tot president.

Presidentschap (1961-1963)

De beëdiging van Kennedy

Kennedy werd beëdigd op 20 januari 1961. In zijn speech riep hij de wereld op om gezamenlijk te vechten tegen armoede, tirannie, ziekte en samen oorlogen te voorkomen. Hij sprak daarna de beroemde woorden:

Aanhalingsteken openen

And so, my fellow Americans: ask not what your country can do for you–ask what you can do for your country. My fellow citizens of the world: ask not what America will do for you, but what together we can do for the freedom of man.
En dus, mijn mede-Amerikanen: vraag niet wat jouw land kan doen voor jou, maar wat jij kan doen voor je land. Mijn medeburgers van de wereld; vraag niet wat Amerika voor jou kan doen, maar wat wij samen kunnen doen voor de vrijheid van de mens.

 Aanhalingsteken sluiten

Kennedy vroeg in deze speech zijn medeburgers en bondgenoten zich in te zetten voor het behoud van de vrije wereld. Kennedy was echter erg onervaren en kreeg in de eerste paar maanden al te maken met een blunder. Hij kreeg al gauw te maken met plannen voor een invasie van de C.I.A., maar verloor dit, doordat hij op het laatste moment de luchtsteun afblies. Honderden mannen kwamen om het leven. Het doel van de missie, het afzetten van Fidel Castro, lukte dan ook niet. Hoewel deze invasie onder Eisenhower besloten was, was het Kennedy die er toestemming voor gaf. De spanningen over Cuba lopen in 1962 opnieuw op, als er Sovjet-rakketten worden ontdekt op Cuba. Cuba is een bondgenoot van de Sovjet-Unie en de rakketten kunnen het grootste gedeelte van de Verenigde Staten raken. Kennedy wil dat de Sovjets de rakketten weghalen, maar de Sovjets eisen in ruil daarvoor dat de Amerikaanse rakketten in Turkije worden weggehaald. Gedurende een paar weken in de wereld nog nooit zo dicht bij een kernoorlog geweest. Uiteindelijk gaven beide landen toe en de rakketten in zowel Cuba als Turkije werde weggehaald. Deze gebeurtenis wordt de Cubacrisis genoemd. Na de crisis werd de communicatie tussen de Amerikaanse president en de Sovjetleider verbeterd door de komst van de zogeheten Hotline; een directe telefoonverbinding.

Kennedy voerde het handelsembargo met Cuba in, wat nog steeds van kracht is.

Na de Tweede Wereldoorlog ontstond er in Vietnam een oorlog (de Vietnamoorlog) tussen het op de Sovjet-Unie gerichte communistische Noord-Vietnam en het op de westerse wereld gerichte kapitalistische Zuid-Vietnam. Toen president Kennedy aan de macht kwam, stuurde hij niet alleen wapens richting Zuid-Vietnam, maar later ook echte militairen. Zijn opvolger Lyndon B. Johnson en president Nixon daarna, voerden de strijd op met de inzet van veel Amerikaanse manschappen, echter zonder overwinning. Volgens de Amerikaanse burgers moesten de militairen die in Vietnam zaten terug naar huis, omdat er al zoveel soldaten vermist of gedood waren in de strijd. In 1963 bezocht Kennedy West-Berlijn, waarin de angst bestond dat de Sovjets zouden binnenvallen na de bouw van de Berlijnse Muur. Kennedy beloofde West-Berlijn niet op te geven en sprak de beroemde woorden Ich bin ein Berliner. Samen met Sovjetleider Chroesjtsjov bereikte Kennedy een verdrag om geen nucleaire wapens meer te testen. Daarnaast ging hij verder naar de ruimtewedloop en er werden allerlei dieren de ruimte in geschoten. Kennedy had als doel een man op de maan te zetten; wat pas in 1969 lukte.

Op binnenlands gebied wilde Kennedy ook veel veranderen. Zijn plan heette de New Frontier. Kennedy wilde beter onderwijs, publieke gezondheidszorg en investeren in arme regio's. Aan de andere kant wilde hij belastingen verlagen. Dit kon doordat de economie enorm goed draaide. Kennedy geloofde daarnaast de doodstraf op federaal niveau afgeschaft moest worden. Hoewel Kennedy dit nooit heeft gedaan, heeft hij wel de doodstraf in Washington D.C. (bijna volledig) afgeschaft. Kennedy's grootste probleem op binnenlands gebied was de rassensegregatie. In de Verenigde Staten leefden nog steeds Afro-Amerikanen en blanke Amerikanen gescheiden van elkaar. Hoewel voor het presidentschap de rassensegregatie in scholen was afgeschaft, bestond deze nog steeds op andere plekken. Daarnaast hadden Afro-Amerikanen moeite met het krijgen van een huis, stemmen en mochten blanke en Afro-Amerikanen met elkaar geen kinderen krijgen of trouwen in vele staten. Kennedy was tegenstander van de rassensegregatie en wilde deze ook afschaffen. Begin 1963 maakte hij plannen een wet, waarmee het makkelijker werd voor Afro-Amerikanen om mee te stemmen. Hoewel hij voorbereidingen voor de wet maakte, overleed hij voordat het kon worden ingediend. Lyndon B. Johnson zou de wet uiteindelijk indienen als de Civil Rights Act of 1965. Kennedy had goede banden met Martin Luther King Jr. om de rassensegregatie af te schaffen, maar kreeg kritiek van het zuidelijke deel van de Democratische Partij. Hier woonden namelijk de meeste voorstanders van de rassensegregatie en wilde het kosten wat het kost behouden. Kennedy tekende in 1963 een wet waarmee vrouwen niet meer op basis van geslacht gediscrimineerd konden worden bij het kiezen van een baan.

Overlijden

Zie Moord op John F. Kennedy voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Kennedy een paar minuten voor de moord

Met het oog op de herverkiezingen in 1964 deed Kennedy op 22 november 1963 een rondrit in Dallas in een open limousine. Hij was te gast bij vicepresident Lyndon B. Johnson op de ranch. Tijdens de rondrit werd Kennedy om het leven gebracht door een sluipschutter, die zich schuil hield in een achterliggend gebouw. Het beroemde schoolboekmagazijn op Dealy Plaza. De 24-jarige oud-militair, Lee Harvey Oswald, werd als verdachte aangehouden. Oswald werd later ook vermoord door nachtclubeigenaar Jack Ruby. In de eerste instantie werd Lee Harvey Oswald niet aangehouden voor de moord op president Kennedy, maar voor de moord op een politieagent. Pas later werd hij beschuldigd van de moord op Kennedy. Hij zei dat hij het niet had gedaan en noemde zichzelf een 'zondebok', iemand die gewoon pech heeft gehad. Hij was volgens hem op het verkeerde moment op de verkeerde plaats. Toen Oswald van de ene gevangenis naar de andere gevangenis werd gebracht, werd hij doodgeschoten door nachtclubeigenaar Jack Ruby. Hij zei dat hij dit niet had gepland, maar dat hij de moord had gepleegd in een opwelling. Jack Ruby werd in de eerste instantie ter dood veroordeeld. Later vond de rechter dat de zaak teveel aandacht had gekregen, waardoor het proces tegenover Ruby niet eerlijk was verlopen. De doodstraf werd ingetrokken. In 1967 stierf Ruby, voordat hij opnieuw voor de rechter kon verschijnen, aan een longziekte.

De begrafenis van Kennedy

In de loop van de tijd werd het onderzoek steeds een beetje vreemder. Eerst werd de CIA, de Amerikaanse geheime dienst, beschuldigd van de moord op Kennedy, later werd ook de nieuwe president, Lyndon B. Johnson beschuldigd, omdat hij uit jaloezie zou hebben gehandeld. Al deze beschuldigingen zijn ongegrond verklaard. Tot op heden is de moord nog niet opgelost, omdat zowel de vermoedelijke moordenaar Oswald, als zijn moordenaar, Ruby, geen verklaring af hebben kunnen leggen voordat zij stierven.

Kennedy werd begraven op 25 november 1963 in Arlington National Cemetery, een militaire begraafplaats in Virginia. In 1967 werd zijn lichaam verplaatst naar het huidige graf op de begraafplaats. Sinds 2008 staat er een eeuwig brandende vlam op zijn graf. Zijn broer Robert en zoon Ted zijn naast hem begraven.

In 1964 ging een groot onderzoek van start. Men concludeerde dat Oswald de moord alleen had gepleegd. Officier van Justitie Jim Garrison startte in 1968 een coldcaseonderzoek die uiteindelijk uitmondde in de berechting van Clay Shaw. Hij zou betrokken zijn bij een samenzwering om Kennedy te doden. In 1979 kwam er een derde onderzoek van de overheid, die eveneens concludeerde dat er sprake van een samenzwering was rondom Kennedy's dood. Het vermoeden was dat een rechtse groep, verbonden met de militaire top, verantwoordelijk was, omdat Kennedy de oorlog in Vietnam beperkt wilde houden. In die tijd was de angst voor het oprukkende communisme erg groot in de westerse wereld. Dit vermoeden wordt versterkt doordat de opvolger van Kennedy, Lyndon Johnson vrij snel troepenversterkingen naar Vietnam stuurde. De zaak bleef iedereen bezig houden. Zelfs Peter R. de Vries heeft er in 2006 een lange, zeer goed bekeken, uitzending aan gewijd.

De familie

Familieleden

Een familiefoto uit 1931

Hieronder nog een paar andere familieleden van Kennedy

Vloek van Kennedy's?

De familie Kennedy is een hele bekende Amerikaanse familie in de politiek en de zakenwereld. Toch is de familie ook bekend omdat verschillende leden op tragische wijze om te leven kwamen. Volgens sommigen komt dit doordat er een vloek over de familie zou heersen. De manier waarop deze leden om het leven kwamen verschilt per lid. John F. Kennedy en zijn broer Robert F. Kennedy werden vermoord, terwijl John F. Kennedy Jr. bij een vliegtuigongeluk om het leven kwam. Andere wijzen waarop mensen om het leven zijn gekomen zijn boot- of auto-ongelukken, overdosissen en ziekten.

Volgens critici bestaat er niets zoals een Kennedyvloek. De Kennedy-familie is enorm groot, waardoor er meer kans is op dit soort overlijdens. De Kennedy's zijn daarnaast een bekende familie, waardoor een dood sneller in de krant komt. Hierdoor lijkt het alsof het de familie meer overkomt, terwijl het in feite niet zo is. Ook de levensstijl van de Kennedy's speelt een rol. Door de sporten en het zelf besturen van vliegtuigen loopt men ook meer gevaar.

Nagedachtenis en imago

Reputatie

Een postzegel met Kennedy

Kennedy wordt vandaag de dag als een van de beste presidenten gezien. Kennedy is uitgegroeid tot een cultureel icoon. Over zijn leven zijn vele films en televisieseries gemaakt en boeken geschreven. Veel werken richten zich vooral op de moord en de nasleep ervan. De moord op Kennedy had ook veel andere gevolgen. De strijd tegen rassensegregatie werd veel gewelddadiger en ook nam de zichtbaarheid van jongerenculturen toe. Veel jongeren gingen zich afzetten tegen hun ouders en de oudere generatie, waardoor een generatiekloof ontstond. Daarnaast hebben veel Amerikanen een fascinatie voor de moord op Kennedy. Er zijn veel Amerikanen die geloven dat de moord een complot was en Lee Kennedy niet echt heeft vermoord. Hoewel deze theorieën niet bewezen zijn, zijn veel historici het erover eens dat er veel fouten zijn gemaakt in het eerste onderzoek naar de moord. Veel conclusies waren lange tijd tot geheim tot dat president Barack Obama in 2013 de documenten vrij gaf. President Donald Trump wilde zelfs een nieuw onderzoek naar de moord starten.

Mede hierdoor is Kennedy een van de bekendste presidenten uit de Amerikaanse geschiedenis. In lijstjes van beste presidenten staat hij vaak in de top 10, maar veel Kennedy's plannen werden onder Lyndon B. Johnson uitgevoerd. Johnson zou later de belangrijkste wetten maken om de rassensegregatie definitief af te schaffen. Ook Kennedy's New Frontier werd pas uitgevoerd als onderdeel van Johnsons Great Society, waaronder een uitbreiding van de publieke gezondheidszorg en meer geld naar arme Amerikanen. Sommige historici stellen zelfs dat Kennedy eerder een gemiddelde president was geweest, toch zijn veel Amerikanen het daar niet mee eens. Dit komt mede doordat zij het presidentschap van Kennedy zien als een tijd waarin het economisch goed ging. Er waren wel protesten tegen de rassensegregatie, maar deze waren vooral vreedzaam. Hoewel de Koude Oorlog zijn spannendste punt bereikte, maakte de persoonlijkheid van Kennedy veel goed. Kennedy en zijn vrouw waren een droomkoppel en stonden bekend vanwege zijn looks en stijl. Ook staat Kennedy nog altijd bekend als intelligente man, die goede speeches kon geven.

Gezondheid

Hoewel hij op de buitenwereld overkwam als een gezonde, sterke en fitte man, mankeerde hij in werkelijkheid van alles. Zijn rug was er slecht aan toe door zijn bootongeluk als militair in de Tweede Wereldoorlog , waardoor hij binnenshuis vrijwel altijd op krukken liep. Tijdens zijn ambtsperiode slikte hij veel medicatie om ziektes tegen te gaan. Hij leed aan chronische darmontsteking, pijnlijke benen, was voortdurend vermoeid en had ook de Ziekte van Addison. Om de pijn tegen te gaan huurde Kennedy, buiten zijn lijfarts, een privé-dokter in. Max Jacobson, zo heette hij, was een man van twijfelachtige achtergrond. Volgens velen diende hij zijn patiënten drugs toe. Volgens diverse documentaires kwam Kennedy via Jacobson aan drugs en raakte verslaafd.

Monumenten

Het standbeeld van John F. Kennedy voor het parlementsgebouw van Massachusetts in Boston.

Daarnaast zijn er nog vele andere films, documentaires en televisieseries gemaakt over het leven van Kennedy, die zich vooral op de moord en de nasleep richten. Kennedy speelt ook (bij)rol in andere films. Voorbeelden van films en televisieseries waarin Kennedy een rol speelt zijn Jackie (2016), Forrest Gump (1994), LBJ (2016), The Butler (2013) en een aflevering van The Crown uit 2017.

Video

Bronnen


Vlag van de Verenigde Staten Presidenten van de Verenigde Staten van Amerika (lijst) Zegel van de president van de Verenigde Staten
George Washington · John Adams · Thomas Jefferson · James Madison · James Monroe · John Quincy Adams · Andrew Jackson · Martin Van Buren · William Henry Harrison · John Tyler · James Knox Polk · Zachary Taylor · Millard Fillmore · Franklin Pierce · James Buchanan · Abraham Lincoln · Andrew Johnson · Ulysses S. Grant · Rutherford B. Hayes · James A. Garfield · Chester A. Arthur · Grover Cleveland · Benjamin Harrison · Grover Cleveland · William McKinley · Theodore Roosevelt · William Howard Taft · Woodrow Wilson · Warren G. Harding · Calvin Coolidge · Herbert Hoover · Franklin D. Roosevelt · Harry S. Truman · Dwight D. Eisenhower · John F. Kennedy · Lyndon B. Johnson · Richard Nixon · Gerald Ford · Jimmy Carter · Ronald Reagan · George H.W. Bush · Bill Clinton · George W. Bush · Barack Obama · Donald Trump · Joe Biden
Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=John_F._Kennedy&oldid=832341"