Ich bin ein Berliner
Ich bin ein Berliner is een hele bekende Duitse zin van de Amerikaanse president John F. Kennedy. Ich bin ein Berliner betekent in het Nederlands Ik ben een Berlijner. Op 26 juni 1963 zei John F. Kennedy dit tijdens een toespraak in West-Berlijn. Hij deed dit omdat Oost-Duitsland een muur bouwde tussen Oost- en West-Berlijn, de Berlijnse Muur. De originele tekst op het originele papier is opgeslagen in het Amerikaanse National Archives and Records Administration te Washington D.C.. Hoewel de bekendste zin van de toespraak in het Duits was, was de rest van de toespraak gewoon in het Engels geschreven en er zat zelfs een Latijnse uitspraak tussen.
De toespraak
De toespraak werd aangehoord door 150.000 West-Berlijners. Voor het West-Berlijnse stadhuis, op de Rudolph-Wilde-Platz, werd de toespraak gehouden. De bekendste zinnen uit de toespraak staan hieronder (in het Nederlands):
|
Tweeduizend jaar geleden waren de meest trotse woorden 'civis Romanus sum'. Vandaag, in de wereld van vrijheid, is de meest trotse leuze 'Ich bin ein Berliner'. Alle vrije mensen, waar ze ook leven, zijn burgers van Berlijn, en dus ben ik, als vrij man, er trots op te kunnen zeggen 'Ich bin ein Berliner'! — John. F Kennedy, 26 juni 1963
|
|
Kennedy verwees naar een bekende uitspraak uit de Romeinse tijd, civis Romanus sum. Dit is Latijn voor Ik ben een Romeins staatsburger. Eigenlijk is de uitspraak Ich bin ein Berliner dus gebaseerd op een honderd jaar oude uitspraak.
Het idee en de reden
Duitsland werd na de Tweede Wereldoorlog in tweeën gesplitst. Het ene deel werd bestuurd door Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten en het andere deel door de Sovjet-Unie. Ook Berlijn werd in tweeën gesplitst. Het Frans-Brits-Amerikaanse deel van Berlijn werd omringd door het deel van de Sovjet-Unie. In 1949 werden de twee gebieden meer een land. De Amerikanen, Britten en Fransen maakten van hun deel Bondsrepubliek Duitsland (BRD) oftewel West-Duitsland. Berlijn bleef echter in bezit van de Amerikanen, Britten en Fransen. De Sovjet-Unie deed hetzelfde met hun deel en maakten de Duitse Democratische Republiek (DDR) of Oost-Duitsland. Oost-Duitsland kreeg als hoofdstad Oost-Berlijn. Oost-Duitsland was communistisch net als de Sovjet-Unie en West-Duitsland was kapitalistisch net als de Verenigde Staten. Veel mensen vluchtten vanwege het communisme naar het westen. Vooral in Berlijn gebeurde dit. Sommige huizen lagen met hun ramen bijvoorbeeld precies op de grens tussen Oost- en West-Berlijn. Eenmaal over de grens kon Oost-Berlijn weinig tegen je doen. Om te voorkomen dat er te veel mensen vluchtten bouwden de Oost-Duitse regering een muur tussen de twee stukken Berlijn, de Berlijnse Muur. De West-Berlijners waren bang dat Oost-Duitsland, en de Sovjet-Unie, hun deel zou innemen. Ook waren families en gezinnen gescheiden door de muur.
John F. Kennedy, die een soort en met van in oorlog was met de Sovjet-Unie, wilde dit voorkomen en sprak de Berlijners moet in. De spreech was van te voren al geschreven, maar de zin Ich bin ein Berliner zou eerst in het Engels worden gezegd (I am a Berliner). Een paar seconden voor een gesprek met de burgemeester, bij het betreden van de trappen van de Rathaus Schöneberg, vroeg Kennedy aan zijn tolk wat de Duitse vertaling van die zin was. Kennedy schreef dit snel op een briefje, onder de Latijnse uitspraak. In het bijzijn van de burgemeester werd dit geoefend, want Kennedy sprak geen Duits. Hoewel Kennedy de zin Ich bin ein Berliner niet goed uitsprak, hij zei Ish bin ein Berliner.