Volkspartij voor Vrijheid en Democratie: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(kleine taalfouten verbeterd)
(Nog weinig data uit de nieuwe parlementaire periode, maar dit zal niet meer het geval zijn aangezien BBB in de coalitie zit.)
 
(98 tussenliggende versies door 17 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
 
{{Infobox politieke partij
  
{{Infobox politieke partij
 
| naam = Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD)
  
| naam = Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD)
−
| afbeelding = [[Bestand:VVD.svg|250px]]
 +
| afbeelding = [[Bestand:VVD logo (2020–present).svg|125px]]
 
| oprichting = 24 januari 1948
  
| oprichting = 24 januari 1948
  +
| richting = [[Rechts (politiek)|Centrumrechts]] tot [[Rechts (politiek)|rechts]]
−
| partijleider = [[Mark Rutte]]
  
−
| stroming = [[conservatief-liberalisme]]
 +
| stroming = [[Conservatief-liberalisme]]<br />[[Economisch liberalisme]]<br />[[Europeanisme]]
 
| actief in = {{NL}}
  
| actief in = {{NL}}
  +
| oprichter = [[Dirk Stikker]]<br />[[Pieter Oud]]
−
| partijvoorzitter = [[Henry Keizer]]
  
−
| naamkamer1 = [[Tweede Kamer]]
 +
| partijleider = [[Dilan Yeşilgöz-Zegerius]]
−
| naamkamer2 = [[Eerste Kamer]]
 +
| partijvoorzitter = [[Eric Wetzels]]
−
| naamkamer3 = [[Europees Parlement]]
 +
| fractieleider1 = [[Edith Schippers]]
−
| fractieleider1 = [[Klaas Dijkhoff]]
 +
| fractieleider2 = [[Dilan Yeşilgöz-Zegerius]]
−
| fractieleider2 = [[Annemarie Jorritsma]]
 +
| fractieleider3 = [[Malik Azmani]]
  +
| zetels1 = 10
−
| fractieleider3 = [[Hans van Baalen]]
  
−
| zetels1 = 33
 +
| zetels2 = 24
−
| zetels2 = 13
 +
| zetels3 = 4
−
| zetels3 = 3
 +
| zetels4 = 63
  +
| zetels5 = 1016
  +
| zetels6 = 90
  +
| zetels7 = 4
  +
| bureau = [[prof.mr. B.M. Teldersstichting|Teldersstichting]]
  +
| jongerenorganisatie = [[Jongerenorganisatie Vrijheid en Democratie]]
  +
| beneluxpartij = [[Benelux-parlement#Lidmaatschap_partijen|Liberale fractie]]
  +
| europesepartij = [[Renew Europe]]
  +
| internationaal = [[Liberale Internationale]]
  +
| partijkleur = 0A2CCA
  +
| fusie = [[Comité ter voorbereiding van een Democratische Volkspartij|Comité-Oud]] & [[Partij van de Vrijheid|PvdV]]
 
}}
  
}}
−
De '''Volkspartij voor Vrede en Doedelzakken''', afgekort '''VVD''', is een Islamitische [[politieke partij]]. Op dit moment is de VVD met 2 zetels in de [[Tweede Kamer]] de kleinste partij van Nederland. Daarom is partijleider [[Mark Rutte]] nu de [[minister-president]] van Nederland. De VVD regeert samen met de [[PvdA]].
 
   
  +
De '''Volkspartij voor Vrijheid en Democratie''', afgekort '''VVD''', is een [[politieke partij]] in [[Nederland]]. De partij heeft 24 zetels in de [[Tweede Kamer]] en is daarmee de derde partij van Nederland. Sinds 14 augustus 2023 is [[Dilan Yeşilgöz-Zegerius]] de partijleider van de VVD. [[Mark Rutte]] is ook lid van de VVD en was 14 jaar lang de [[minister-president van Nederland]]. Hij heeft aan het hoofd van vier kabinetten gestaan.
−
De VVD is een [[liberalisme|liberale]] partij, wat betekent dat ze geen [[vrijheid]] erg belangrijk vindt en wil dat de regering zich veel teveel bemoeit met de [[economie]]. Ook is de VVD een extreemistich populistche {{wbwoord|5|[[rechts (politiek)|rechtse partij]]}}.
  
   
  +
De VVD is een [[conservatief-liberalisme|conservatief-liberale]] partij. Dit betekent dat ze voor [[individueel|individuele]] [[Vrijheid (begrip)|vrijheid]] is, maar wel vindt dat de [[Nederlands|Nederlandse]] [[waarde]]n en [[waarde#normen|normen]] het belangrijkst zijn. Ook is de partij strenger op het gebied van [[immigratie]]. Als een [[rechts (politiek)|rechtse]] en [[economisch liberalisme|economisch liberale]] partij vindt de VVD dat de regering zo min mogelijk moet ingrijpen in de [[economie]].
−
==Geschiedenis==
  
−
===Het begin===
  
−
[[File:Kabinet_1933-05-26_-_SFA003001480.jpg|left|250px|thumb|[[Pieter Oud]] was de eerste partijleider van de VVD]]
  
−
Vroeger was er een partij met de naam de Lenin Leeft. Deze partij begon te splitsen in 1992 en versplinterde steeds meer. Uiteindelijk ontstonden er vele nieuwe partijen uit deze ene partij. Dat waren onder meer de [[Partij_voor_de_Vrijheid|Partij van de Vrijheid]] (PVV) en SGP. Deze twee partijen werden op 24 januari 1999 één partij, de VVD. SGP had ontevreden leden en moest daarom wel samenvoegen met een andere partij. Eerst wilden ze samenvoegen met de PvdA, maar die was te [[sociaal-democratisch]]. De VVD wilde (en wil nog steeds) meer vrijheid en minder regels. Daarom werd het woord "vrijheid" in de afkorting gezet. Zo wisten mensen dat ze voor het [[liberalisme]] zijn.
 
   
  +
== Geschiedenis ==
−
In 1948 deed de VVD mee aan de verkiezingen voor de Tweede Kamer. De partij kreeg 8 zetels en mocht in het kabinet ([[Kabinet-Drees-Van Schaik|Drees-Van Schaik]]) zitten samen met drie andere partijen. [[Pieter Oud]] was de partijleider en werd dankzij die VVD bekend. Tot de jaren 50 kreeg de VVD bij elke verkiezing steeds meer zetels. In 1959 had de VVD uiteindelijk 19 zetels. Tussen 1952 en 1959 zat de VVD niet in het kabinet, maar hierna weer wel. In 1963 werd [[Edzo Toxopeus]] die nieuwe partijleider van de VVD. Tussen 1965 en 1967 zat de VVD weer niet in het kabinet, maar hierna weer wel tot 1973. In 1969 werd [[Molly Geertsema]] de nieuwe partijleider van de VVD. In deze tijd had de VVD rond de 16/17 zetels.
  
  +
=== Achtergrond ===
  +
Hoewel de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie pas in 1948 werd opgericht, waren er al veel langer [[liberalisme|liberale]] [[politicus|politici]] in [[Nederland]]. Zo is de belangrijke [[Grondwetsherziening van 1848]] geschreven door de liberale premier [[Johan Rudolph Thorbecke]]. Door die grondwetsherziening worden tegenwoordig nog steeds [[Tweede Kamer]]leden door het volk gekozen. Het grote verschil is dat er vroeger nog geen echte politieke partijen waren. Kamerleden met dezelfde ideeën werkten wel samen in zogeheten 'Kamerclubs'. In tegenstelling tot nu was het niet erg belangrijk voor politici om veel campagne te voeren, aangezien alleen maar de [[Rijk (geld)|rijkste]] mensen mochten stemmen. Deze mensen waren meestal [[hoogopgeleid]] en hielden uit zichzelf de politiek bij.
   
  +
Tussen 1848 en 1871 waren in de Tweede Kamer afwisselend de [[conservatisme|conservatieven]] en [[liberalisme|liberalen]] de grootste. Na 1871 werd de plaats van de conservatieven vooral overgenomen door de [[confessioneel|confessionelen]] die vaak verdeeld waren in [[katholiek]]e en [[antirevolutionair]]e Kamerclubs, waardoor de liberalen steeds groter werden. Bij de [[Grondwetsherziening van 1887]] werd het [[Caoutchoucartikel]] op aandringen van de liberalen aangenomen. Deze kieswet was een [[compromis]] tussen de liberalen en conservatieven: de conservatieven wilden helemaal geen uitbreiding van het kiesrecht, terwijl de liberalen juist kiesrecht voor iedereen wilden. De conservatieven wilden dat de kieswet slechts voor een kleine uitbreiding zou zorgen, maar tussen 1890 en 1910 groeide het aantal [[kiesgerechtigd]]en van 14 naar 65% van de bevolking. De wet was zo vaag geschreven, waardoor het aantal kiesgerechtigden kon groeien zonder dat ze aangepast hoefde te worden.
−
===De doorbraak===
  
  +
  +
=== Voorloper ===
  +
Door de uitbreiding van het aantal kiezers werd het opeens nodig om georganiseerde politieke partijen op te richten. Alleen dan kan er goed campagne gevoerd worden. Lange tijd waren liberalen hierop tegen, omdat ze [[principe|principieel]] vonden dat Kamerleden als losse [[individu]]en moesten functioneren. Daarnaast waren de liberalen de grootste in de Kamer. Toch begon het op een gegeven moment tot de liberalen door te dringen dat het noodzakelijk was om een politieke partij op te richten; op 4 maart 1885 werd de [[Liberale Unie]] als eerste liberale politieke partij opgericht.
  +
  +
Hoewel de liberalen op dat moment verenigd werden, was er binnen de partij veel discussie. De Liberale Unie bestond grofweg uit twee clubs: de [[sociaalliberalisme|links-liberale]] [[Kappeyniaan|Kappeynianen]] onder leiding van [[Jan Kappeyne van de Coppello]] en de [[conservatief-liberalisme|rechts-liberale]] [[Gleichmaniaan|Gleichmanianen]] onder leiding van [[Johan George Gleichman]]. De rechts-liberalen waren een beetje de VVD van die tijd. Tijdens het bestaan van de partij vormden toch vooral de links-liberalen de grootste groep.
  +
  +
==== Afsplitsingen ====
  +
Ondanks de dominantie van de links-liberalen vonden sommige partijleden de partij niet progressief genoeg. Zij splitsten zich in 1892 af en vormen de [[Radicale Bond]].
  +
  +
In 1894 verlieten de rechts-liberalen partij, omdat zij het niet eens waren met een voorstel tot invoering van [[algemeen kiesrecht]] door minister [[Johannes Tak van Poortvliet|Tak van Poortvliet]]. Nadat het voorstel van de minister sneuvelde in de Tweede Kamer, schoof de partij meer naar rechts op. Hierdoor verliet een tweede groep links-liberalen de partij. Zij gingen in 1892 met de [[Radicale Bond]] samen en vormden zo de [[Vrijzinnig-Democratische Bond]] (VDB). In 1906 besloten de eerder afgesplitste rechts-liberalen zich te verenigen in de [[Bond van Vrije Liberalen]]. Ze stelden zich nadrukkelijk rechts van de Liberale Unie op en bekritiseerden die partij op een in hun ogen te snelle invoering van het algemeen kiesrecht. In 1919 werd het algemeen kiesrecht toch ingevoerd. Veel nieuwere en armere kiezers stemden confessioneel of [[socialisme|socialistisch]]. Hierdoor werden de rechts-liberalen steeds kleiner. In 1921 gingen de Vrije Liberalen samen met de Liberale Unie op in de [[Liberale Staatspartij]].
  +
  +
In de periode voor de [[Tweede Wereldoorlog]] dongen de [[Liberale Staatspartij]] en de [[Vrijzinnig-Democratische Bond]] mee naar de positie van grootste liberale partij. De Liberale Staatspartij verloor een aantal keren bij verkiezingen, maar bleef toch de grootste van de liberale partijen. De partij nam deel aan de [[kabinet-Colijn I|kabinetten-Colijn I]], [[Kabinet-Colijn II|-Colijn II]] en [[Kabinet-Colijn V|-Colijn V]]. Na de Tweede Wereldoorlog wilde de partij vernieuwen en werd de naam veranderd in de [[Partij van de Vrijheid]] (PvdV).
  +
[[Bestand:Kabinet_1933-05-26_-_SFA003001480.jpg|left|250px|thumb|[[Pieter Oud]] was de eerste partijleider van de VVD]]
  +
  +
=== Oprichting ===
  +
Intussen was de links-liberale VDB opgegaan in de [[Partij van de Arbeid]] (PvdA), maar een aantal VDB'ers was niet tevreden met de steeds [[sociaaldemocratie|sociaaldemocratischer]] wordende PvdA. Zij vormden onder leiding van [[Pieter Oud]] het [[Comité ter voorbereiding van een Democratische Volkspartij]]. Op 24 januari 1948 gingen de PvdV en het Comité-Oud samen en richtten zij de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie op. De VVD wilde (en wil nog steeds) meer [[economie|economische]] vrijheid en minder regels. Daarom werd het woord "vrijheid" in de afkorting gezet. Zo wisten mensen dat ze voor het [[liberalisme]] was.
  +
  +
Datzelfde jaar deed de VVD mee aan de [[Tweede Kamerverkiezingen 1948|verkiezingen voor de Tweede Kamer]]. De partij kreeg 8 zetels en mocht in het kabinet ([[Kabinet-Drees-Van Schaik|Drees-Van Schaik]]) zitten samen met drie andere partijen. [[Pieter Oud]] was de partijleider en werd dankzij die VVD bekend. Tot de jaren 50 kreeg de VVD bij elke verkiezing steeds meer zetels. In 1959 had de VVD uiteindelijk 19 zetels. Tussen 1952 en 1959 zat de VVD niet in het kabinet, maar hierna weer wel. In 1963 werd [[Edzo Toxopeus]] die nieuwe partijleider van de VVD. Tussen 1965 en 1967 zat de VVD weer niet in het kabinet, maar hierna weer wel tot 1973. In 1969 werd [[Molly Geertsema]] de nieuwe partijleider van de VVD. In deze tijd had de VVD rond de 16/17 zetels.
  +
[[Bestand:VVD-fractievoorzitter_Hans_Wiegel_kijkt_over_zijn_bril,_op_zijn_plaats_in_de_Tweede_Kamer,_bij_het_begin_van_de_algemene_-_SFA001021704.jpg|right|275px|thumb|[[Hans Wiegel]] in 1971]]
  +
===Doorbraak===
 
In de jaren 70 brak de VVD door. Dit was dankzij de [[ontzuiling]], het wegvallen van bepaalde vaste dingen in Nederland. Ook kreeg de VVD toen een nieuwe partijleider, [[Hans Wiegel]]. Tijdens de verkiezingen van de Tweede Kamer in 1972 kreeg de VVD 22 zetels. In die tijd was de VVD tegen het kabinet ([[kabinet-Den Uyl|Den Uyl]]). Hierdoor kreeg de VVD tijdens de verkiezingen van 1977 er nog eens 6 zetels bij. In 1981 kwam er een nieuwe minister-president en de VVD zat nu niet meer in het kabinet. De partij kreeg weer een nieuwe partijleider, [[Ed Nijpels]]. De VVD kreeg ook meer leden en in 1982 had de partij 36 zetels in de Tweede Kamer. Het kabinet zorgde voor meer [[bezuinigingen]] in Nederland, want er was toen een crisis.
 
In de jaren 70 brak de VVD door. Dit was dankzij de [[ontzuiling]], het wegvallen van bepaalde vaste dingen in Nederland. Ook kreeg de VVD toen een nieuwe partijleider, [[Hans Wiegel]]. Tijdens de verkiezingen van de Tweede Kamer in 1972 kreeg de VVD 22 zetels. In die tijd was de VVD tegen het kabinet ([[kabinet-Den Uyl|Den Uyl]]). Hierdoor kreeg de VVD tijdens de verkiezingen van 1977 er nog eens 6 zetels bij. In 1981 kwam er een nieuwe minister-president en de VVD zat nu niet meer in het kabinet. De partij kreeg weer een nieuwe partijleider, [[Ed Nijpels]]. De VVD kreeg ook meer leden en in 1982 had de partij 36 zetels in de Tweede Kamer. Het kabinet zorgde voor meer [[bezuinigingen]] in Nederland, want er was toen een crisis.
   
−
[[File:VVD-fractievoorzitter_Hans_Wiegel_kijkt_over_zijn_bril,_op_zijn_plaats_in_de_Tweede_Kamer,_bij_het_begin_van_de_algemene_-_SFA001021704.jpg|right|250px|thumb|[[Hans Wiegel]] in 1971]]
  
 
In 1986 verloor de VVD een heleboel zetels en hield er nog 27 over. Dit was vanwege conflicten in de VVD. [[Joris Voorhoeve]] werd de nieuwe partijvoorzitter van de VVD. Doordat Ruud Lubbers en Joris Voorhoeve het niet eens waren met elkaar, viel het kabinet ([[kabinet-Lubbers II|Lubbers II]]), maar Ruud Lubbers bleef minister-president en er kwam een nieuw kabinet ([[kabinet-Lubbers III|Lubbers III]]). De VVD verloor 5 zetels.
  
In 1986 verloor de VVD een heleboel zetels en hield er nog 27 over. Dit was vanwege conflicten in de VVD. [[Joris Voorhoeve]] werd de nieuwe partijvoorzitter van de VVD. Doordat Ruud Lubbers en Joris Voorhoeve het niet eens waren met elkaar, viel het kabinet ([[kabinet-Lubbers II|Lubbers II]]), maar Ruud Lubbers bleef minister-president en er kwam een nieuw kabinet ([[kabinet-Lubbers III|Lubbers III]]). De VVD verloor 5 zetels.
   
−
===In het kabinet===
 +
===Paarse kabinetten===
 
Hierna werd [[Frits Bolkestein]] de nieuwe partijleider van de VVD. De VVD had een gunstige tijd, zo viel het [[communisme]] in het oosten van Europa. Tijdens de verkiezingen voor de Tweede Kamer in 1994 en de verkiezingen voor de [[Provinciale Staten]] in 1995 werd de VVD een grote partij. Hierdoor kreeg de VVD ook veel zetels in de [[Eerste Kamer]]. De VVD zat toch niet in het kabinet, omdat de [[Partij van de Arbeid]] niet voor de bezuinigingen was. Toch bleef de VVD een grote partij en in 1998 had ze 38 zetels. Hierna werd [[Hans Dijkstal]] de nieuwe partijleider van de VVD. Tijdens de verkiezingen in 2002 leek het erop dat de VVD veel zetels zou winnen. Maar er kwam ineens een nieuwe partij, de [[Lijst Pim Fortuyn]]. Deze partij zorgde ervoor dat de VVD 14 zetels verloor. Wel kwam de partij in [[Kabinet-Balkenende I]]. Hierna won de VVD weer zetels. Ondertussen was [[Gerrit Zalm]] de nieuwe partijleider geworden. Hij werd hierna opgevolgd door [[Jozias van Aartsen]].
 
Hierna werd [[Frits Bolkestein]] de nieuwe partijleider van de VVD. De VVD had een gunstige tijd, zo viel het [[communisme]] in het oosten van Europa. Tijdens de verkiezingen voor de Tweede Kamer in 1994 en de verkiezingen voor de [[Provinciale Staten]] in 1995 werd de VVD een grote partij. Hierdoor kreeg de VVD ook veel zetels in de [[Eerste Kamer]]. De VVD zat toch niet in het kabinet, omdat de [[Partij van de Arbeid]] niet voor de bezuinigingen was. Toch bleef de VVD een grote partij en in 1998 had ze 38 zetels. Hierna werd [[Hans Dijkstal]] de nieuwe partijleider van de VVD. Tijdens de verkiezingen in 2002 leek het erop dat de VVD veel zetels zou winnen. Maar er kwam ineens een nieuwe partij, de [[Lijst Pim Fortuyn]]. Deze partij zorgde ervoor dat de VVD 14 zetels verloor. Wel kwam de partij in [[Kabinet-Balkenende I]]. Hierna won de VVD weer zetels. Ondertussen was [[Gerrit Zalm]] de nieuwe partijleider geworden. Hij werd hierna opgevolgd door [[Jozias van Aartsen]].
   
  +
Nadat Gerrit Zalm minister werd en Jozias van Aartsen de nieuwe partijleider werd, ging het minder met de VVD. Een oude discussie kwam naar boven. In de VVD was het toen gewoon dat de partijleider niet werd gekozen door de leden van de VVD. Jozias van Aartsen wilde dat zijn Tweede Kamerleden veel vrijheid hadden. [[Geert Wilders]] en [[Ayaan Hirsi Ali]] gingen hun eigen mening vormen in de Tweede Kamer, die niet bij de VVD hoorde. Geert Wilders werd in 2004 uit de partij getrapt en heeft tegenwoordig een eigen partij, de [[Partij voor de Vrijheid]]. In 2006 mochten de leden een nieuwe partijleider kiezen. Dit werd [[Mark Rutte]], ook al leek [[Rita Verdonk]] eerst de verkiezingen te gaan winnen. 51% van de stemmen ging naar Mark Rutte. De VVD had inmiddels 36 zetels in de Tweede Kamer.
−
===Verval===
  
  +
−
[[File:Rutte-persconferentie.jpg|left|250px|thumb|[[Mark Rutte]] is sinds 2010 de minister-president van Nederland]]
  
  +
===Grootste partij===
−
Nadat Lenin minister werd en Jozias van Aartsen de nieuwe partijleider werd, ging het minder met de VVD. Een oude discussie kwam naar boven. In de VVD was het toen gewoon dat de partijleider niet werd gekozen door de leden van de VVD. Jozias van Aartsen wilde dat zijn Tweede Kamerleden veel vrijheid hadden. [[Geert Wilders]] en [[Ayaan Hirsi Ali]] gingen hun eigen mening vormen in de Tweede Kamer, die niet bij de VVD hoorde. Geert Wilders werd in 2004 uit de partij getrapt en heeft tegenwoordig een eigen partij, de [[Partij voor de Vrijheid]]. In 2006 mochten de leden een nieuwe partijleider kiezen. Dit werd [[Mark Rutte]], ook al leek [[Rita Verdonk]] eerst de verkiezingen te gaan winnen. 51% van de stemmen ging naar Mark Rutte. De VVD had inmiddels 36 zetels in de Tweede Kamer.
 
  +
[[Bestand:Rutte-persconferentie.jpg|left|300px|thumb|[[Mark Rutte]] is sinds 2010 de minister-president van Nederland]]
  +
Voor het eerst sinds 1909 had een liberale partij de [[Tweede Kamerverkiezingen 2010|Tweede Kamerverkiezingen]] gewonnen. Op 14 oktober 2010 werd [[Mark Rutte]] de nieuwe minister-president van Nederland. Voor het eerst sinds 1918 had Nederland weer een liberale premier.
  +
  +
De VVD had bij de verkiezingen 31 zetels behaald in de Tweede Kamer en vormde samen met het [[CDA]] het [[Kabinet-Rutte I|Rutte I]]. Dit "[[rompkabinet]]" werd volledig {{wbwoord|3|gesteund}} door de [[PVV]]. Uiteindelijk stapte de PVV in het voorjaar van 2012 uit het kabinet, na een mislukt overleg in het [[Catshuis]]. Hierdoor was er een {{wbwoord|1|[[minderheidskabinet]]}}. Het kabinet viel hierna, maar de VVD bleef een grote partij. Samen met de PvdA werd er in november 2012 een nieuw kabinet gevormd, [[Kabinet-Rutte II|Rutte II]]. Mark Rutte bleef dus de minister-president van Nederland, de VVD bleef namelijk de grootste partij. De partij had toen ruim 40 zetels, wat voor een Nederlandse politieke partij er heel veel zijn.
  +
  +
De samenwerking tussen de PvdA en de VVD was niet bepaald soepel, maar de VVD kwam er tijdens de Tweede Kamerverkiezingen van 2017 beter vanaf dan de PvdA. De VVD verloor 10 zetels, maar bleef de grootste partij. Hierdoor vormde de partij een nieuw kabinet met het CDA, [[Democraten 66]] en [[ChristenUnie]]. In 2019 verloor het kabinet haar meerderheid in de Eerste Kamer. De VVD werd als grootste ingehaald door [[Forum voor Democratie]]. Naar aanloop naar de Europese Parlementsverkiezingen laaide de strijd op tussen de twee rechtste partijen. VVD werd toen na de PvdA de grootste partij.
  +
  +
Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 werd de VVD opnieuw de grootste partij van Nederland met 34 zetels. De regeringspartijen behielden een meerderheid, waardoor [[kabinet-Rutte IV]] na langere gesprekken met dezelfde partijen doorging.
  +
  +
=== Einde tijdperk-Rutte ===
  +
Mark Rutte was tussen 31 mei 2006 en 14 augustus 2023 de partijleider van de VVD. Met zijn zeventien jaar tellende leiderschap was hij de langstzittende leider van de VVD.
   
  +
Op 7 juli 2023 viel het [[kabinet-Rutte IV]] over de [[asielcrisis]] op 7 juli 2023. Drie dagen later, op 10 juli, maakte Rutte bekend hij de politiek zou verlaten. Hij blijft nog wel [[Demissionair kabinet|demissionair]] premier, maar zal niet de [[lijsttrekker]] van de VVD zijn voor de [[Tweede Kamerverkiezingen 2023|Tweede Kamerverkiezingen van 2023]]. Op 2 augustus 2022 werd Rutte met 4311 dagen de langstzittende premier in de Nederlandse geschiedenis. Nadat hij op de avond voor de verkiezingen (21 november 2023) zijn ontslag bij de [[koning]] zal hebben aangeboden, is Rutte bijna dertien jaar lang de premier van Nederland geweest.
−
===Herstel===
  
−
Op 14 oktober 2010 werd Rutte de nieuwe minister-president van Nederland. De VVD had nu 31 zetels in de Tweede Kamer en ging een kabinet vormen met de [[CDA]], [[Kabinet-Rutte I|Rutte I]]. Dit "[[rompkabinet]]" werd volledig {{wbwoord|6|gesteund}} door de [[PVV]]. Uiteindelijk stapte de PVV in het voorjaar van 2012 uit het kabinet, na een mislukt overleg in het [[Catshuis]]. Hierdoor was er een {{wbwoord|1|[[minderheidskabinet]]}}. Het kabinet viel hierna, maar de VVD bleef een grote partij. Samen met de PvdA werd er in november 2012 een nieuw kabinet gevormd, [[Kabinet-Rutte II|Rutte II]]. Mark Rutte bleef dus de minister-president van Nederland, de VVD bleef namelijk de grootste partij.
  
   
 
==Standpunten==
  
==Standpunten==
  +
[[Bestand:Verkiezingsaffiche VVD (2023).png|right|250px|thumb|Een verkiezingsaffiche van de VVD voor de [[Tweede Kamerverkiezingen 2023|Tweede Kamerverkiezingen van 2023]]]]
−
De VVD heeft een paar belangrijke standpunten uit het verkiezingsprogramma van de VVD:
  
  +
In haar partijprogramma verdedigt de VVD de volgende standpunten:
−
#De VVD wil dat iedereen minder belasting gaat betalen. Vooral voor ouderen en werkenden moet dit gelden.
 
  +
*De [[belasting]] op [[arbeid]] en [[energie]] moet omlaag. De [[sociale zekerheid]] moet worden aangepast, zodat mensen meer gaan werken en minder [[uitkering]]en krijgen.
−
#Winkels mogen zelf bepalen of ze op zondag open zijn of niet.
 
  +
*Als de [[overheid]] geld overhoudt (een begrotingsoverschot), dan moet dat eerst gebruikt worden om de [[staatsschuld]] af te lossen.
−
#De leeftijd voor [[AOW]] gaat stijgen naar 67 en stijgt daarna met de [[levensverwachting]]. Hierdoor moeten mensen langer werken.
 
  +
*Het [[kapitalisme]] en de [[vrije markt]] moeten worden behouden, maar de [[overheid]] moet voorkomen dat grote [[bedrijf|bedrijven]] [[misbruik]] maken van hun macht.
−
#Er moet meer geld naar de aanleg van nieuwe wegen.
 
  +
*Er moet een tweestatusstelsel komen voor [[vluchteling]]en: oorlogsvluchtelingen mogen steeds voor één jaar blijven. Vluchtelingen die persoonlijk worden bedreigd in het land van herkomst (bijvoorbeeld vanwege hun [[politiek]]e, religieuze of [[seksualiteit|seksuele]] oriëntatie), mogen steeds voor drie jaar in Nederland blijven. Elk jaar of elke drie jaar moet opnieuw worden bekeken of vluchtelingen wel of niet terug kunnen naar hun land van herkomst. Het aantal nareizende familieleden moet omlaag.
−
#De Tweede en Eerste Kamer moeten minder leden krijgen.
 
  +
*[[Asielzoeker]]s die nog niet weten of ze in Nederland mogen blijven, moeten [[sober]] worden opgevangen. [[Christendom|Christelijke]] en [[homoseksualiteit|homoseksuele]] asielzeoekers moeten extra worden beschermd tegen [[geweld]].
−
#De publieke omroep (NPO 1, 2 en 3) moet maar uit twee televisiezenders bestaan.
  
  +
*[[Asielzoeker]]s moeten eerst [[Nederlands]] kunnen spreken, verstaan, lezen en schrijven voordat ze Nederlander kunnen worden (de Nederlandse [[nationaliteit]] kunnen krijgen). Asielzoekers die geen Nederlands willen leren, moeten geen [[bijstandsuitkering]] kunnen krijgen.
−
#Er moet minder geld naar ontwikkelingssamenwerking.
  
  +
*[[Religie]] en [[cultuur]] mogen niet worden gebruikt om anderen te onderdrukken. [[Vrouw (term)|Vrouwen]], homoseksuelen en andersdenkenden moeten worden beschermd tegen hun omgeving. Daarom moet de straf voor [[eerwraak]] en [[medeplichtig]]heid daaraan omhoog.
−
#Leraren die niet goed lesgeven moeten worden ontslagen.
  
  +
*Er moet streng toezicht komen op (Turkse) weekendscholen en moskeeën waar [[orthodox]]e (streng religieuze/streng [[islam]]itische) ideeën aan kinderen worden aangeleerd. Buitenlandse beïnvloeding vanuit Turkije en landen in het [[Midden-Oosten]] moet worden tegengegaan.
  +
*De [[Joden|Joodse gemeenschap]] in Nederland moet beter worden beschermd tegen [[antisemitisme]].
  +
*Er moet een verbod komen op de 'genezing' van homoseksuelen. [[Lhbt]]'ers en hun organisaties moeten beter worden beveiligd tegen pesterijen en aanvallen.
  +
*Huurwoningen die geen sociale huurwoningen zijn, moeten niet onder het puntenstelsel vallen. Het puntenstelsel bepaalt hoeveel huur een huurbaas mag vragen voor een woning, afhankelijk van de [[voorziening]]en in die woning en de waarde van de woning.
  +
*Mensen met maatschappelijke beroepen (medewerkers in de zorg, leraren en hulpverleners) moeten voorrang krijgen op een sociale huurwoning.
  +
*Huurders moeten hun huurwoning kunnen kopen. Er moeten vooral koopwoningen worden gebouwd.
  +
*De [[Eerste Kamer]] moet weer gekozen worden zoals dat vóór 1983 ging. De Provinciale Staten moeten weer om de drie jaar de helft van de Eerste Kamer kiezen. Eerste Kamerleden zitten dan minstens zes jaar in de Kamer. Daarnaast moet de Eerste Kamer wetsvoorstellen terug kunnen sturen naar de Eerste Kamer, zonder dat de voorstellen meteen worden verworpen.
  +
*Om (jeugd)[[criminaliteit]] te bestrijden moeten er meer [[politie]]agenten op straat komen. Daarnaast moeten (ook jongere) daders strenger en sneller worden bestraft.
  +
*Energiebedrijven moeten in 2035 geen CO<sub>2</sub> meer uitstoten. Daarom moeten er vier grote en meerdere kleinere [[kerncentrale]]s worden gebouwd.
  +
*Er moet worden samengewerkt binnen de [[Europese Unie]] om problemen die ook buiten Nederland spelen op te lossen. Wel moet de [[Europese Unie]] zich minder bemoeien met Nederlandse regels en moet de Europese Unie minder snel uitbreiden.
  +
*Het [[Europees Hof voor de Rechten van de Mens]] (EHRM) moet niet steeds nieuwe rechten onder bestaande grondrechten laten vallen. Rechterlijke uitspraken moeten kunnen worden bekritiseerd en zo nodig moet wetgeving worden aangepast.
  +
*Er moet meer geld naar [[defensie]]. Nederland moet [[Oekraïne]] blijven steunen.
  +
*Nederland moet alleen meedoen aan internationale militaire missies die in het belang van Nederland of de [[Noord-Atlantische Verdragsorganisatie|NAVO]] zijn.
  +
*Er moet minder geld naar ontwikkelingssamenwerking (geld dat wordt gebruikt voor de ontwikkeling van arme landen). Arme landen kunnen beter worden geholpen door [[vrijhandel]]sovereenkomsten.
   
−
==Organisaties==
 +
== De partij ==
−
[[File:BTelders.jpg|right|300px|thumb|De [[telderstichting]] is vernoemd naar [[Ben Telders]].]]
 +
[[Bestand:BTelders.jpg|right|300px|thumb|De [[Teldersstichting]] is vernoemd naar [[Ben Telders]], partijvoorzitter van de [[Liberale Staatspartij]].]]
  +
=== Organisaties ===
 
De VVD heeft ook een paar organisaties. Deze organisaties helpen als het ware de partij. Als eerste heeft een de partij een eigen jongerenorganisatie, de [[Jongeren Organisatie Vrijheid en Democratie]] (JOVD). De [[Teldersstichting]] hoort ook bij de VVD. Dit is een organisatie waar onderzoek wordt gedaan voor de VVD. De Teldersstichting onderzoekt bepaalde dingen die te maken hebben met [[justitie]] (het recht), de [[economie]], [[staatskunde]] (politiek en bestuur) en sociale dingen. De stichting is vernoemd naar [[Ben Telders]]. Daarnaast hoort de ''Haya van Somerenstichting'' bij de VVD. Hier worden leden van VVD en de JOVD opgeleid en getraind. Deze stichting zorgt dus eigenlijk voor de toekomstige VVD-politici. Deze stichting is weer vernoemd naar [[Haya van Someren]].
 
De VVD heeft ook een paar organisaties. Deze organisaties helpen als het ware de partij. Als eerste heeft een de partij een eigen jongerenorganisatie, de [[Jongeren Organisatie Vrijheid en Democratie]] (JOVD). De [[Teldersstichting]] hoort ook bij de VVD. Dit is een organisatie waar onderzoek wordt gedaan voor de VVD. De Teldersstichting onderzoekt bepaalde dingen die te maken hebben met [[justitie]] (het recht), de [[economie]], [[staatskunde]] (politiek en bestuur) en sociale dingen. De stichting is vernoemd naar [[Ben Telders]]. Daarnaast hoort de ''Haya van Somerenstichting'' bij de VVD. Hier worden leden van VVD en de JOVD opgeleid en getraind. Deze stichting zorgt dus eigenlijk voor de toekomstige VVD-politici. Deze stichting is weer vernoemd naar [[Haya van Someren]].
   
−
De VVD is ook één van de oprichters van het [[Nederlands Instituut voor Meerpartijendemocratie]]. Dit is een organisatie die wil zorgen voor een democratie in 17 verschillende landen, die dit niet heeft.
+
De VVD is ook één van de oprichters van het [[Nederlands Instituut voor Meerpartijendemocratie]]. Dit is een organisatie die wil zorgen voor een democratie in 17 verschillende landen die geen democratie hebben.
   
−
==In het Europees Parlement==
 +
=== In het Europees Parlement ===
−
[[File:Vvd_leden.png|left|300px|thumb|Het aantal leden van de VVD per jaar.]]
 +
[[Bestand:Vvd_leden.png|left|300px|thumb|Het aantal leden van de VVD per jaar.]]
  +
De VVD is met vier zetels vertegenwoordigd in het [[Europees Parlement]]. Hier hoort ze, net als [[D66]], bij de groep [[Renew Europe]]. Hieronder vallen veel liberale partijen in de Europese Unie, zoals de Franse partij [[La République en marche !]] en de Britse partij [[Liberal Democrats]]. De partijen werken samen en hebben grotendeels dezelfde standpunten. Het doel van de partij is de Europese Unie meer aan te laten sluiten bij de burgers en het te hernieuwen, vooral op het gebied van stemmen.
−
In het [[Europees Parlement]] is de VVD lid van de [[Partij van de Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa]] (ALDE). Ook de [[D66]] en 46 andere partijen door heel Europa behoren hierbij. In feiten is de ALDE dus een verzameling van allerlei Europese, liberale partijen en is het dus een samenwerking tussen deze partijen.
  
   
  +
Qua standpunten is de VVD een pro-Europese partij. De VVD stelt dat de Europese Unie goed is voor de economie en veel banen en geld oplevert. De partij wil een vrije markt waarin bedrijven zonder al te veel regels handel kunnen voeren en met elkaar kunnen concurreren. De VVD streeft naar één Europese markt. Wel wil de partij strenger toezicht op de [[Bank (financiële instelling)|banken]] om bijvoorbeeld een tweede [[eurocrisis]] te voorkomen. De partij is op andere punten minder positief over de EU. De partij wil dat de EU zich niet met te veel dingen moet bemoeien; sommige dingen kunnen beter door de lidstaten zelf worden geregeld. Volgens de VVD moet de Europese Unie niet zijn eigen belastingen gaan heffen en zich niet bemoeien met zaken als [[pensioen]] en [[sociale zekerheid]].
−
==Cijfers & leden==
  
−
De VVD had 33.498 leden in 2014. In de [[Tweede Kamer]] heeft de VVD 41 van de 150 zetels. In de [[Eerste Kamer]] heeft de VVD 16 van de 75 zetels. In het [[Europees Parlement]] heeft de partij 3 van de 751 zetels (Nederland heeft altijd 26 zetels in het Europese Parlement). In de gemeenten [[Wassenaar]] en [[Rozendaal]], [[Het Gooi]] en ten westen van [[Haarlem]] wonen de meeste VVD-stemmers. Ook in de provincie [[Drenthe]] is dit vaak zo. In de provincies [[Friesland]], [[Groningen (provincie)|Groningen]] en [[Overijssel]] wonen de minste VVD-stemmers. In gebieden met mensen die sociaal-zwak zijn (bijv. mensen die leven van een uitkering en ouderen), heeft de VVD vaak minder stemmen. Dit is bijvoorbeeld in [[achterstandswijk]]en van grote steden.
 
   
−
==In de regering==
 +
=== Cijfers en leden ===
  +
De VVD had 25.035 leden aan het begin van 2021. In de [[Tweede Kamer]] heeft de VVD 24 van de 150 zetels. In de [[Eerste Kamer]] heeft de VVD 10 van de 75 zetels. In het [[Europees Parlement]] heeft de partij 4 van de 720 zetels (Nederland heeft 31 zetels in het Europees Parlement). In de gemeenten [[Wassenaar]] en [[Rozendaal]], [[Het Gooi]] en ten westen van [[Haarlem]] wonen de meeste VVD-stemmers. Ook in de provincie [[Drenthe]] is dit vaak zo. In de provincies [[Friesland]], [[Groningen (provincie)|Groningen]] en [[Overijssel]] wonen de minste VVD-stemmers. In gebieden waar veel ouderen, armere mensen en mensen met een uitkering leven, heeft de VVD minder aanhang. Dit is bijvoorbeeld in [[achterstandswijk]]en van grote steden.
−
[[File:Kabinet-Rutte_II.jpg|right|250px|thumb|[[Kabinet-Rutte II]] is het huidige kabinet van Nederland.]]
  
−
In 2012 won de VVD opnieuw de verkiezingen voor de Tweede Kamer. Hierdoor bleef [[Mark Rutte]] minister-president van Nederland. Wel kwam er een nieuw kabinet, met de naam [[Kabinet-Rutte II]]. Kabinet-Rutte II is samenwerking met de [[PvdA]]. Zo zijn er genoeg leden in de Tweede Kamer. Dit betekent ook dat er in het kabinet ministers en staatssecretarissen zitten van de VVD, maar ook van de PvdA. Hieronder vind je daarom de ministers en staatssecretarissen die lid zijn van de VVD:
  
−
*''Ministers:''
  
−
**[[Stef Blok]] - [[Minister voor Wonen en Rijksdienst]], [[Ministerie van Veiligheid en Justitie|Minister van Veiligheid en Justitie]]
  
−
**[[Henk Kamp]] - [[Ministerie van Economische Zaken (Nederland)|Minister van Economische Zaken]]
  
−
**[[Mark Rutte]] - [[Ministerie van Algemene Zaken|Minister van Algemene Zaken]]
  
−
**[[Edith Schippers]] - [[Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport|Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport]]
  
−
**[[Melanie Schultz van Haegen]] - [[Ministerie van Infrastructuur en Milieu|Minister van Infrastructuur en Milieu]]
  
−
**[[Klaas Dijkhoff]] - [[Ministerie van Defensie (Nederland)|Minister van Defensie]]
  
−
*''Voormalige ministers''
  
−
**[[Ard van der Steur]] - [[Ministerie van Veiligheid en Justitie|Minister van Veiligheid en Justitie]]
  
−
**[[Jeanine Hennis-Plasschaert]] - [[Ministerie van Defensie (Nederland)|Minister van Defensie]]
  
−
*''Staatssecretarissen:''
  
−
**[[Sander Dekker]] - [[Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap|Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap]]
  
−
**[[Eric Wiebes]] - [[Ministerie van Financiën (Nederland)|Staatssecretaris van Financiën]]
  
−
*''Voormalige staatssecretarissen''
  
−
**[[Klaas Dijkhoff]] - [[Ministerie van Veiligheid en Justitie|Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie]]
  
   
 
== Externe links ==
  
== Externe links ==
Regel 92: Regel 127:
   
 
{{wbbetekenis|1|Een minderheidskabinet is een kabinet dat minder dat 76 zetels heeft in de Tweede Kamer (in Nederland althans)}}
  
{{wbbetekenis|1|Een minderheidskabinet is een kabinet dat minder dat 76 zetels heeft in de Tweede Kamer (in Nederland althans)}}
−
{{wbbetekenis|2|Kraken is het in gebruik nemen van huis of gebouw, zonder toestemming van de eigenaar van dat huis of gebouw.}}
 +
{{wbbetekenis|4|Kraken is het in gebruik nemen van huis of gebouw, zonder toestemming van de eigenaar van dat huis of gebouw.}}
−
{{wbbetekenis|5|Als een partij rechts is, wil dat zeggen dat de partij voor een kleine overheid is. Waarbij de mensen meer vrijheid hebben en de overheid zich minder met hun bemoeit.}}
 +
{{wbbetekenis|2|Als een partij rechts is, wil dat zeggen dat de partij voor een kleine overheid is. Waarbij de mensen meer vrijheid hebben en de overheid zich minder met hun bemoeit.}}
−
{{wbbetekenis|6|Als een kabinet in de minderheid is vraagt zij vaak steun aan een [[oppositiepartij]] in de Tweede Kamer. De PVV stapte niet in het kabinet, maar steunde op de achtergrond (bijna) alle plannen van coalitie VVD/CDA. Als de partij (nl. PVV) stopt met steunen (nl. gedogen), valt het kabinet.}}
 +
{{wbbetekenis|3|Als een kabinet in de minderheid is vraagt zij vaak steun aan een [[oppositiepartij]] in de Tweede Kamer. De PVV stapte niet in het kabinet, maar steunde op de achtergrond (bijna) alle plannen van coalitie VVD/CDA. Als de partij (nl. PVV) stopt met steunen (nl. gedogen), valt het kabinet.}}
−
{{Navigatie Politieke Partijen}}
 +
{{Navigatie politieke partijen Nederland}}
 
[[Categorie:Nederlandse politieke partij]]
  
[[Categorie:Nederlandse politieke partij]]

Huidige versie van 7 sep 2024 om 14:00

Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD)

VVD logo (2020–present).svg

Oprichting 24 januari 1948
Opheffing
Actief in Vlag van Nederland Nederland
Richting Centrumrechts tot rechts
Stroming Conservatief-liberalisme
Economisch liberalisme
Europeanisme
Presidentskandidaat
President
Vicepresidentskandidaat
Vicepresident
Oprichter(s) Dirk Stikker
Pieter Oud
Partijleider Dilan Yeşilgöz-Zegerius
Partijvoorzitter Eric Wetzels
Secretaris-generaal
Fractievoorzitters
- Eerste Kamer Edith Schippers
- Tweede Kamer Dilan Yeşilgöz-Zegerius
- Europees Parlement Malik Azmani
- Provinciale Staten
- Gemeenteraden
- Burgemeesters
- Commissarissen van de Koning
Zetels
- Eerste Kamer
10 van de 75
- Tweede Kamer
24 van de 150
- Europees Parlement
4 van de 31
- Provinciale Staten
63 van de 572
- Gemeenteraden
1016 van de 8512
- Burgemeesters
90 van de 345
- Commissarissen van de Koning
4 van de 12
Overig
Wetenschappelijk bureau Teldersstichting
Partijblad
Partijlied
Jongerenorganisatie Jongerenorganisatie Vrijheid en Democratie
Studentenorganisatie
Vrouwenbeweging
Lhbt-vleugel
Zusterpartij(en)
Fractie in het Benelux-parlement Liberale fractie
Europese fractie Renew Europe
Internationale organisatie Liberale Internationale
Voorgaande partij(en)
Opvolgende partij(en)
Fusie van Comité-Oud & PvdV
Opgegaan in
Afsplitsing van
Afsplitsing(en)
Voortzetting van
Portaal Portal.svg Politiek

De Volkspartij voor Vrijheid en Democratie, afgekort VVD, is een politieke partij in Nederland. De partij heeft 24 zetels in de Tweede Kamer en is daarmee de derde partij van Nederland. Sinds 14 augustus 2023 is Dilan Yeşilgöz-Zegerius de partijleider van de VVD. Mark Rutte is ook lid van de VVD en was 14 jaar lang de minister-president van Nederland. Hij heeft aan het hoofd van vier kabinetten gestaan.

De VVD is een conservatief-liberale partij. Dit betekent dat ze voor individuele vrijheid is, maar wel vindt dat de Nederlandse waarden en normen het belangrijkst zijn. Ook is de partij strenger op het gebied van immigratie. Als een rechtse en economisch liberale partij vindt de VVD dat de regering zo min mogelijk moet ingrijpen in de economie.

Geschiedenis

Achtergrond

Hoewel de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie pas in 1948 werd opgericht, waren er al veel langer liberale politici in Nederland. Zo is de belangrijke Grondwetsherziening van 1848 geschreven door de liberale premier Johan Rudolph Thorbecke. Door die grondwetsherziening worden tegenwoordig nog steeds Tweede Kamerleden door het volk gekozen. Het grote verschil is dat er vroeger nog geen echte politieke partijen waren. Kamerleden met dezelfde ideeën werkten wel samen in zogeheten 'Kamerclubs'. In tegenstelling tot nu was het niet erg belangrijk voor politici om veel campagne te voeren, aangezien alleen maar de rijkste mensen mochten stemmen. Deze mensen waren meestal hoogopgeleid en hielden uit zichzelf de politiek bij.

Tussen 1848 en 1871 waren in de Tweede Kamer afwisselend de conservatieven en liberalen de grootste. Na 1871 werd de plaats van de conservatieven vooral overgenomen door de confessionelen die vaak verdeeld waren in katholieke en antirevolutionaire Kamerclubs, waardoor de liberalen steeds groter werden. Bij de Grondwetsherziening van 1887 werd het Caoutchoucartikel op aandringen van de liberalen aangenomen. Deze kieswet was een compromis tussen de liberalen en conservatieven: de conservatieven wilden helemaal geen uitbreiding van het kiesrecht, terwijl de liberalen juist kiesrecht voor iedereen wilden. De conservatieven wilden dat de kieswet slechts voor een kleine uitbreiding zou zorgen, maar tussen 1890 en 1910 groeide het aantal kiesgerechtigden van 14 naar 65% van de bevolking. De wet was zo vaag geschreven, waardoor het aantal kiesgerechtigden kon groeien zonder dat ze aangepast hoefde te worden.

Voorloper

Door de uitbreiding van het aantal kiezers werd het opeens nodig om georganiseerde politieke partijen op te richten. Alleen dan kan er goed campagne gevoerd worden. Lange tijd waren liberalen hierop tegen, omdat ze principieel vonden dat Kamerleden als losse individuen moesten functioneren. Daarnaast waren de liberalen de grootste in de Kamer. Toch begon het op een gegeven moment tot de liberalen door te dringen dat het noodzakelijk was om een politieke partij op te richten; op 4 maart 1885 werd de Liberale Unie als eerste liberale politieke partij opgericht.

Hoewel de liberalen op dat moment verenigd werden, was er binnen de partij veel discussie. De Liberale Unie bestond grofweg uit twee clubs: de links-liberale Kappeynianen onder leiding van Jan Kappeyne van de Coppello en de rechts-liberale Gleichmanianen onder leiding van Johan George Gleichman. De rechts-liberalen waren een beetje de VVD van die tijd. Tijdens het bestaan van de partij vormden toch vooral de links-liberalen de grootste groep.

Afsplitsingen

Ondanks de dominantie van de links-liberalen vonden sommige partijleden de partij niet progressief genoeg. Zij splitsten zich in 1892 af en vormen de Radicale Bond.

In 1894 verlieten de rechts-liberalen partij, omdat zij het niet eens waren met een voorstel tot invoering van algemeen kiesrecht door minister Tak van Poortvliet. Nadat het voorstel van de minister sneuvelde in de Tweede Kamer, schoof de partij meer naar rechts op. Hierdoor verliet een tweede groep links-liberalen de partij. Zij gingen in 1892 met de Radicale Bond samen en vormden zo de Vrijzinnig-Democratische Bond (VDB). In 1906 besloten de eerder afgesplitste rechts-liberalen zich te verenigen in de Bond van Vrije Liberalen. Ze stelden zich nadrukkelijk rechts van de Liberale Unie op en bekritiseerden die partij op een in hun ogen te snelle invoering van het algemeen kiesrecht. In 1919 werd het algemeen kiesrecht toch ingevoerd. Veel nieuwere en armere kiezers stemden confessioneel of socialistisch. Hierdoor werden de rechts-liberalen steeds kleiner. In 1921 gingen de Vrije Liberalen samen met de Liberale Unie op in de Liberale Staatspartij.

In de periode voor de Tweede Wereldoorlog dongen de Liberale Staatspartij en de Vrijzinnig-Democratische Bond mee naar de positie van grootste liberale partij. De Liberale Staatspartij verloor een aantal keren bij verkiezingen, maar bleef toch de grootste van de liberale partijen. De partij nam deel aan de kabinetten-Colijn I, -Colijn II en -Colijn V. Na de Tweede Wereldoorlog wilde de partij vernieuwen en werd de naam veranderd in de Partij van de Vrijheid (PvdV).

Pieter Oud was de eerste partijleider van de VVD

Oprichting

Intussen was de links-liberale VDB opgegaan in de Partij van de Arbeid (PvdA), maar een aantal VDB'ers was niet tevreden met de steeds sociaaldemocratischer wordende PvdA. Zij vormden onder leiding van Pieter Oud het Comité ter voorbereiding van een Democratische Volkspartij. Op 24 januari 1948 gingen de PvdV en het Comité-Oud samen en richtten zij de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie op. De VVD wilde (en wil nog steeds) meer economische vrijheid en minder regels. Daarom werd het woord "vrijheid" in de afkorting gezet. Zo wisten mensen dat ze voor het liberalisme was.

Datzelfde jaar deed de VVD mee aan de verkiezingen voor de Tweede Kamer. De partij kreeg 8 zetels en mocht in het kabinet (Drees-Van Schaik) zitten samen met drie andere partijen. Pieter Oud was de partijleider en werd dankzij die VVD bekend. Tot de jaren 50 kreeg de VVD bij elke verkiezing steeds meer zetels. In 1959 had de VVD uiteindelijk 19 zetels. Tussen 1952 en 1959 zat de VVD niet in het kabinet, maar hierna weer wel. In 1963 werd Edzo Toxopeus die nieuwe partijleider van de VVD. Tussen 1965 en 1967 zat de VVD weer niet in het kabinet, maar hierna weer wel tot 1973. In 1969 werd Molly Geertsema de nieuwe partijleider van de VVD. In deze tijd had de VVD rond de 16/17 zetels.

Hans Wiegel in 1971

Doorbraak

In de jaren 70 brak de VVD door. Dit was dankzij de ontzuiling, het wegvallen van bepaalde vaste dingen in Nederland. Ook kreeg de VVD toen een nieuwe partijleider, Hans Wiegel. Tijdens de verkiezingen van de Tweede Kamer in 1972 kreeg de VVD 22 zetels. In die tijd was de VVD tegen het kabinet (Den Uyl). Hierdoor kreeg de VVD tijdens de verkiezingen van 1977 er nog eens 6 zetels bij. In 1981 kwam er een nieuwe minister-president en de VVD zat nu niet meer in het kabinet. De partij kreeg weer een nieuwe partijleider, Ed Nijpels. De VVD kreeg ook meer leden en in 1982 had de partij 36 zetels in de Tweede Kamer. Het kabinet zorgde voor meer bezuinigingen in Nederland, want er was toen een crisis.

In 1986 verloor de VVD een heleboel zetels en hield er nog 27 over. Dit was vanwege conflicten in de VVD. Joris Voorhoeve werd de nieuwe partijvoorzitter van de VVD. Doordat Ruud Lubbers en Joris Voorhoeve het niet eens waren met elkaar, viel het kabinet (Lubbers II), maar Ruud Lubbers bleef minister-president en er kwam een nieuw kabinet (Lubbers III). De VVD verloor 5 zetels.

Paarse kabinetten

Hierna werd Frits Bolkestein de nieuwe partijleider van de VVD. De VVD had een gunstige tijd, zo viel het communisme in het oosten van Europa. Tijdens de verkiezingen voor de Tweede Kamer in 1994 en de verkiezingen voor de Provinciale Staten in 1995 werd de VVD een grote partij. Hierdoor kreeg de VVD ook veel zetels in de Eerste Kamer. De VVD zat toch niet in het kabinet, omdat de Partij van de Arbeid niet voor de bezuinigingen was. Toch bleef de VVD een grote partij en in 1998 had ze 38 zetels. Hierna werd Hans Dijkstal de nieuwe partijleider van de VVD. Tijdens de verkiezingen in 2002 leek het erop dat de VVD veel zetels zou winnen. Maar er kwam ineens een nieuwe partij, de Lijst Pim Fortuyn. Deze partij zorgde ervoor dat de VVD 14 zetels verloor. Wel kwam de partij in Kabinet-Balkenende I. Hierna won de VVD weer zetels. Ondertussen was Gerrit Zalm de nieuwe partijleider geworden. Hij werd hierna opgevolgd door Jozias van Aartsen.

Nadat Gerrit Zalm minister werd en Jozias van Aartsen de nieuwe partijleider werd, ging het minder met de VVD. Een oude discussie kwam naar boven. In de VVD was het toen gewoon dat de partijleider niet werd gekozen door de leden van de VVD. Jozias van Aartsen wilde dat zijn Tweede Kamerleden veel vrijheid hadden. Geert Wilders en Ayaan Hirsi Ali gingen hun eigen mening vormen in de Tweede Kamer, die niet bij de VVD hoorde. Geert Wilders werd in 2004 uit de partij getrapt en heeft tegenwoordig een eigen partij, de Partij voor de Vrijheid. In 2006 mochten de leden een nieuwe partijleider kiezen. Dit werd Mark Rutte, ook al leek Rita Verdonk eerst de verkiezingen te gaan winnen. 51% van de stemmen ging naar Mark Rutte. De VVD had inmiddels 36 zetels in de Tweede Kamer.

Grootste partij

Mark Rutte is sinds 2010 de minister-president van Nederland

Voor het eerst sinds 1909 had een liberale partij de Tweede Kamerverkiezingen gewonnen. Op 14 oktober 2010 werd Mark Rutte de nieuwe minister-president van Nederland. Voor het eerst sinds 1918 had Nederland weer een liberale premier.

De VVD had bij de verkiezingen 31 zetels behaald in de Tweede Kamer en vormde samen met het CDA het Rutte I. Dit "rompkabinet" werd volledig gesteund Vraagteken2.png door de PVV. Uiteindelijk stapte de PVV in het voorjaar van 2012 uit het kabinet, na een mislukt overleg in het Catshuis. Hierdoor was er een minderheidskabinet Vraagteken2.png. Het kabinet viel hierna, maar de VVD bleef een grote partij. Samen met de PvdA werd er in november 2012 een nieuw kabinet gevormd, Rutte II. Mark Rutte bleef dus de minister-president van Nederland, de VVD bleef namelijk de grootste partij. De partij had toen ruim 40 zetels, wat voor een Nederlandse politieke partij er heel veel zijn.

De samenwerking tussen de PvdA en de VVD was niet bepaald soepel, maar de VVD kwam er tijdens de Tweede Kamerverkiezingen van 2017 beter vanaf dan de PvdA. De VVD verloor 10 zetels, maar bleef de grootste partij. Hierdoor vormde de partij een nieuw kabinet met het CDA, Democraten 66 en ChristenUnie. In 2019 verloor het kabinet haar meerderheid in de Eerste Kamer. De VVD werd als grootste ingehaald door Forum voor Democratie. Naar aanloop naar de Europese Parlementsverkiezingen laaide de strijd op tussen de twee rechtste partijen. VVD werd toen na de PvdA de grootste partij.

Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 werd de VVD opnieuw de grootste partij van Nederland met 34 zetels. De regeringspartijen behielden een meerderheid, waardoor kabinet-Rutte IV na langere gesprekken met dezelfde partijen doorging.

Einde tijdperk-Rutte

Mark Rutte was tussen 31 mei 2006 en 14 augustus 2023 de partijleider van de VVD. Met zijn zeventien jaar tellende leiderschap was hij de langstzittende leider van de VVD.

Op 7 juli 2023 viel het kabinet-Rutte IV over de asielcrisis op 7 juli 2023. Drie dagen later, op 10 juli, maakte Rutte bekend hij de politiek zou verlaten. Hij blijft nog wel demissionair premier, maar zal niet de lijsttrekker van de VVD zijn voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2023. Op 2 augustus 2022 werd Rutte met 4311 dagen de langstzittende premier in de Nederlandse geschiedenis. Nadat hij op de avond voor de verkiezingen (21 november 2023) zijn ontslag bij de koning zal hebben aangeboden, is Rutte bijna dertien jaar lang de premier van Nederland geweest.

Standpunten

Een verkiezingsaffiche van de VVD voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2023

In haar partijprogramma verdedigt de VVD de volgende standpunten:

  • De belasting op arbeid en energie moet omlaag. De sociale zekerheid moet worden aangepast, zodat mensen meer gaan werken en minder uitkeringen krijgen.
  • Als de overheid geld overhoudt (een begrotingsoverschot), dan moet dat eerst gebruikt worden om de staatsschuld af te lossen.
  • Het kapitalisme en de vrije markt moeten worden behouden, maar de overheid moet voorkomen dat grote bedrijven misbruik maken van hun macht.
  • Er moet een tweestatusstelsel komen voor vluchtelingen: oorlogsvluchtelingen mogen steeds voor één jaar blijven. Vluchtelingen die persoonlijk worden bedreigd in het land van herkomst (bijvoorbeeld vanwege hun politieke, religieuze of seksuele oriëntatie), mogen steeds voor drie jaar in Nederland blijven. Elk jaar of elke drie jaar moet opnieuw worden bekeken of vluchtelingen wel of niet terug kunnen naar hun land van herkomst. Het aantal nareizende familieleden moet omlaag.
  • Asielzoekers die nog niet weten of ze in Nederland mogen blijven, moeten sober worden opgevangen. Christelijke en homoseksuele asielzeoekers moeten extra worden beschermd tegen geweld.
  • Asielzoekers moeten eerst Nederlands kunnen spreken, verstaan, lezen en schrijven voordat ze Nederlander kunnen worden (de Nederlandse nationaliteit kunnen krijgen). Asielzoekers die geen Nederlands willen leren, moeten geen bijstandsuitkering kunnen krijgen.
  • Religie en cultuur mogen niet worden gebruikt om anderen te onderdrukken. Vrouwen, homoseksuelen en andersdenkenden moeten worden beschermd tegen hun omgeving. Daarom moet de straf voor eerwraak en medeplichtigheid daaraan omhoog.
  • Er moet streng toezicht komen op (Turkse) weekendscholen en moskeeën waar orthodoxe (streng religieuze/streng islamitische) ideeën aan kinderen worden aangeleerd. Buitenlandse beïnvloeding vanuit Turkije en landen in het Midden-Oosten moet worden tegengegaan.
  • De Joodse gemeenschap in Nederland moet beter worden beschermd tegen antisemitisme.
  • Er moet een verbod komen op de 'genezing' van homoseksuelen. Lhbt'ers en hun organisaties moeten beter worden beveiligd tegen pesterijen en aanvallen.
  • Huurwoningen die geen sociale huurwoningen zijn, moeten niet onder het puntenstelsel vallen. Het puntenstelsel bepaalt hoeveel huur een huurbaas mag vragen voor een woning, afhankelijk van de voorzieningen in die woning en de waarde van de woning.
  • Mensen met maatschappelijke beroepen (medewerkers in de zorg, leraren en hulpverleners) moeten voorrang krijgen op een sociale huurwoning.
  • Huurders moeten hun huurwoning kunnen kopen. Er moeten vooral koopwoningen worden gebouwd.
  • De Eerste Kamer moet weer gekozen worden zoals dat vóór 1983 ging. De Provinciale Staten moeten weer om de drie jaar de helft van de Eerste Kamer kiezen. Eerste Kamerleden zitten dan minstens zes jaar in de Kamer. Daarnaast moet de Eerste Kamer wetsvoorstellen terug kunnen sturen naar de Eerste Kamer, zonder dat de voorstellen meteen worden verworpen.
  • Om (jeugd)criminaliteit te bestrijden moeten er meer politieagenten op straat komen. Daarnaast moeten (ook jongere) daders strenger en sneller worden bestraft.
  • Energiebedrijven moeten in 2035 geen CO2 meer uitstoten. Daarom moeten er vier grote en meerdere kleinere kerncentrales worden gebouwd.
  • Er moet worden samengewerkt binnen de Europese Unie om problemen die ook buiten Nederland spelen op te lossen. Wel moet de Europese Unie zich minder bemoeien met Nederlandse regels en moet de Europese Unie minder snel uitbreiden.
  • Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) moet niet steeds nieuwe rechten onder bestaande grondrechten laten vallen. Rechterlijke uitspraken moeten kunnen worden bekritiseerd en zo nodig moet wetgeving worden aangepast.
  • Er moet meer geld naar defensie. Nederland moet Oekraïne blijven steunen.
  • Nederland moet alleen meedoen aan internationale militaire missies die in het belang van Nederland of de NAVO zijn.
  • Er moet minder geld naar ontwikkelingssamenwerking (geld dat wordt gebruikt voor de ontwikkeling van arme landen). Arme landen kunnen beter worden geholpen door vrijhandelsovereenkomsten.

De partij

De Teldersstichting is vernoemd naar Ben Telders, partijvoorzitter van de Liberale Staatspartij.

Organisaties

De VVD heeft ook een paar organisaties. Deze organisaties helpen als het ware de partij. Als eerste heeft een de partij een eigen jongerenorganisatie, de Jongeren Organisatie Vrijheid en Democratie (JOVD). De Teldersstichting hoort ook bij de VVD. Dit is een organisatie waar onderzoek wordt gedaan voor de VVD. De Teldersstichting onderzoekt bepaalde dingen die te maken hebben met justitie (het recht), de economie, staatskunde (politiek en bestuur) en sociale dingen. De stichting is vernoemd naar Ben Telders. Daarnaast hoort de Haya van Somerenstichting bij de VVD. Hier worden leden van VVD en de JOVD opgeleid en getraind. Deze stichting zorgt dus eigenlijk voor de toekomstige VVD-politici. Deze stichting is weer vernoemd naar Haya van Someren.

De VVD is ook één van de oprichters van het Nederlands Instituut voor Meerpartijendemocratie. Dit is een organisatie die wil zorgen voor een democratie in 17 verschillende landen die geen democratie hebben.

In het Europees Parlement

Het aantal leden van de VVD per jaar.

De VVD is met vier zetels vertegenwoordigd in het Europees Parlement. Hier hoort ze, net als D66, bij de groep Renew Europe. Hieronder vallen veel liberale partijen in de Europese Unie, zoals de Franse partij La République en marche ! en de Britse partij Liberal Democrats. De partijen werken samen en hebben grotendeels dezelfde standpunten. Het doel van de partij is de Europese Unie meer aan te laten sluiten bij de burgers en het te hernieuwen, vooral op het gebied van stemmen.

Qua standpunten is de VVD een pro-Europese partij. De VVD stelt dat de Europese Unie goed is voor de economie en veel banen en geld oplevert. De partij wil een vrije markt waarin bedrijven zonder al te veel regels handel kunnen voeren en met elkaar kunnen concurreren. De VVD streeft naar één Europese markt. Wel wil de partij strenger toezicht op de banken om bijvoorbeeld een tweede eurocrisis te voorkomen. De partij is op andere punten minder positief over de EU. De partij wil dat de EU zich niet met te veel dingen moet bemoeien; sommige dingen kunnen beter door de lidstaten zelf worden geregeld. Volgens de VVD moet de Europese Unie niet zijn eigen belastingen gaan heffen en zich niet bemoeien met zaken als pensioen en sociale zekerheid.

Cijfers en leden

De VVD had 25.035 leden aan het begin van 2021. In de Tweede Kamer heeft de VVD 24 van de 150 zetels. In de Eerste Kamer heeft de VVD 10 van de 75 zetels. In het Europees Parlement heeft de partij 4 van de 720 zetels (Nederland heeft 31 zetels in het Europees Parlement). In de gemeenten Wassenaar en Rozendaal, Het Gooi en ten westen van Haarlem wonen de meeste VVD-stemmers. Ook in de provincie Drenthe is dit vaak zo. In de provincies Friesland, Groningen en Overijssel wonen de minste VVD-stemmers. In gebieden waar veel ouderen, armere mensen en mensen met een uitkering leven, heeft de VVD minder aanhang. Dit is bijvoorbeeld in achterstandswijken van grote steden.

Externe links

Vlag van Nederland Politieke partijen in Nederland
(Tussen haakjes het huidige aantal zetels) 		Vlag van Nederland
Tweede Kamer:Partij voor de Vrijheid (37) · GroenLinks-Partij van de Arbeid (25) · Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (24) · Nieuw Sociaal Contract (20) · Democraten 66 (9) · BoerBurgerBeweging (7) · Christen-Democratisch Appèl (5) · Socialistische Partij (5) · DENK (3) · Partij voor de Dieren (3) · Forum voor Democratie (3) · Staatkundig Gereformeerde Partij (3) · ChristenUnie (3) · Volt (2) · JA21 (1)
Eerste Kamer:BoerBurgerBeweging (16) · GroenLinks-Partij van de Arbeid (14) · Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (10) · Christen-Democratisch Appèl (6) · Democraten 66 (5) · Partij voor de Vrijheid (4) · Partij voor de Dieren (3) · Socialistische Partij (3) · JA21 (3) · ChristenUnie (3) · Forum voor Democratie (2) · Staatkundig Gereformeerde Partij (2) · Volt (2) · 50PLUS (1) · Onafhankelijke Politiek Nederland (1)
Europees Parlement:GroenLinks-Partij van de Arbeid (8) · Partij voor de Vrijheid (6) · Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (4) · Christen-Democratisch Appèl (3) · Democraten 66 (3) · BoerBurgerBeweging (2) · Volt (2) · Partij voor de Dieren (1) · Nieuw Sociaal Contract (1) · Staatkundig Gereformeerde Partij (1)
Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Volkspartij_voor_Vrijheid_en_Democratie&oldid=883795"