Bill Clinton: verschil tussen versies
(Hoofdletter + kleiner maken van tussenkopjes) |
k (→Eerste termijn (1993-1997): replaced: Palestina → Palestina) |
||
| (59 tussenliggende versies door 20 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| + | {{Infobox politiek persoon |
||
| − | '''William (Bill) Jefferson Blythe IV Clinton''' is geboren in de staat Arkansas op de datum 19 augustus 1946, hij groeide op in Hope. |
||
| + | |naam = Bill Clinton |
||
| + | |afbeelding = [[Bestand:Bill_Clinton.jpg|250px]] |
||
| + | |onderschrift = Officiële foto |
||
| + | |volledige naam = William Jefferson Blythe IV Clinton |
||
| + | |geboren = 19 augustus 1946 |
||
| + | |plaatsgeboren = [[Hope (Arkansas)|Hope]], [[Arkansas]] |
||
| + | |overleden = |
||
| + | |plaatsoverleden = |
||
| + | |huwelijk = [[Hillary Clinton]] |
||
| + | |partij = [[Democratische Partij]] |
||
| + | |religie = [[Baptisme]] |
||
| + | |uitgelichte functie = 42e president van de Verenigde Staten |
||
| + | |aangetreden = [[20 januari]] [[1993]] |
||
| + | |afgetreden = [[20 januari]] [[2001]] |
||
| + | |voorganger = [[George H.W. Bush]] |
||
| + | |opvolger = [[George W. Bush]] |
||
| + | |functie = 42e [[president van de Verenigde Staten]] <br /> 40e en 42e [[gouverneur]] van [[Arkansas]] <br /> 50e [[procureur-generaal]] van Arkansas |
||
| + | }} |
||
| + | '''William "Bill" Jefferson Blythe IV Clinton''' ([[Hope (Arkansas)|Hope]], [[Arkansas]], [[Verenigde Staten]], 19 [[Augustus (maand)|augustus]] 1946), was de 42ste president van [[Verenigde Staten|Amerika]] tussen 1993 en 2001. Clinton was lid van de [[Democratische Partij]]. Zijn presidentschap vond plaats in een periode van economische groei en zonder grootschalige internationale conflicten. Zijn vrouw, [[Hillary Clinton]], werd later een belangrijke politicus in de Verenigde Staten. |
||
| + | Clinton wist de verkiezingen van [[George H.W. Bush]] te winnen. Clinton sprak zich uit voor een gezondheidszorgsysteem, waardoor mede de Democraten voor het eerst in 40 jaar de meerderheid in het Huis van Afgevaardigden kwijtraakten. Onder Clintons presidentschap bleef de economische groei aanhouden en beleven oorlogen ook. Ook was het een tijd veel technologische ontwikkelingen. Clinton besteedde veel aandacht om de banden met o.a. [[Rusland]] te verbeteren. Clintons regeerperiode stond ook in het teken van vele schandalen, waarvan het Lewinsky-schandaal het bekendste is. Voor dit schandaal werd er ook een afzettingsprocedure gestart tegen Clinton, waarmee Clinton na [[Andrew Johnson]] de tweede president was tegen wie zo'n procedure gestart was. Clinton kon echter aanblijven, doordat er niet genoeg stemmen waren. Andere zaken die onder Clinton geregeld werden waren het [[NAFTA]]-verdrag dat voor vrijhandel met Canada en Mexico zorgde en het in evenwicht brengen van de begroting om zo de [[staatsschuld]] af te lossen. |
||
| − | Clinton zijn vader (William Jefferson Blythe III) heeft hij nooit gekend omdat hij drie maanden nadat Bill was geboren overleed door een auto-ongeluk. zijn moeder en George Clinton (zijn stiefvader) hebben hem opgevoed. Hij studeerde rechten aan de University of Oxford (de Universiteit in Oxfort). Daardoor is hij 6 jaar gouverneur geweest. |
||
| + | Ondanks de vele schandalen blijft Clinton een geliefde president voor veel Amerikanen. Na twee termijnen stelde zijn vicepresident [[Al Gore]] zich verkiesbaar. Na een controversiële verkiezing in 2000 besloot het Hooggerechtshof dat Gore de verkiezingen had verloren. Hierdoor werd [[George W. Bush]] de nieuwe Amerikaanse president. |
||
| − | ==Democraat== |
||
| − | Clinton was de eerste democraat die 2 keer 4 jaar in het witte huis heeft mogen wonen. Daardoor kwam ook een einde aan de overwinningen van de republikeinen want de republikeinen hadden 12 jaar achter elkaar een president. Bill Clinton won de verkiezingen van 1992 tegen George H.W. Bush (dat is de vader van George W. Bush, de president van Amerika) en de president die er toen was. Toen Bill Clinton aan de macht was werd de economie van Amerika steeds beter er was minder werkloosheid. de mensen weten niet zeker of dit aan Clinton lag maar er wordt in ieder geval veel over gesproken. |
||
| + | ==Levensloop== |
||
| − | [[categorie:Personen]] |
||
| + | ===Jeugd en opleiding=== |
||
| + | [[File:President_William_Jefferson_Clinton_Birthplace_Home_National_Historic_Site_May_2018_3_(Bill_Clinton_Birthplace).jpg|left|300px|thumb|Het huis waar Clinton opgroeide]] |
||
| + | Clinton werd geboren op 19 augustus 1946 in het plaatsje [[Hope (Arkansas)|Hope]] in de staat [[Arkansas]]. Hij was de enige zoon van William Jefferson Blythe III en Virginia Dell Cassidy. Clinton heeft zijn vader nooit gekend, aangezien hij overleed in een auto-ongeluk drie maanden voor de geboorte van Bill. Zijn moeder ging na de geboorte studeren in [[New Orleans]] en Bill groeide op bij zijn grootouders in Hope. Zijn grootouders hadden een kleine supermarkt. Clinton kwam uit een progressief gezin. Hoewel de [[rassensegregatie]] nog steeds een ding was in Arkansas, verkochten zijn grootouders spullen aan alle Amerikanen en iedereen was welkom in de winkel. In 1950 hertrouwde zijn moeder met Roger Clinton Sr. Pas toen Bill 15 jaar werd kreeg hij officieel de achternaam ''Clinton'', hoewel hij het daarvoor al gebruikte. |
||
| + | In zijn jeugd hield Clinton van zingen, lezen en was actief in de studentenraad. In deze tijd leerde hij [[saxofoon]] spelen; iets wat hij zijn hele leven bleef doen. Clinton werd in zijn jeugd ook geïnspireerd door twee personen; president [[John F. Kennedy]] en mensenrechtenactivist [[Martin Luther King Jr.]] Clinton ontmoette Kennedy in 1963 en zag Kings speech ''I Have a Dream'' op televisie. Clinton ging na zijn middelbare school naar [[Georgetown University]] en vervolgens naar [[Oxford University]] in het Verenigd Koninkrijk. Aanvankelijk studeerde hij filosofie, economie en politicologie. Later werd dit alleen nog politicologie. |
||
| − | ==William J. Clinton Foundation== |
||
| + | [[File:Hillary_Clinton_Bill_Chelsea_on_parade.jpg|right|300px|thumb|Bill Clinton met zijn vrouw Hillary en dochter Chelsea in 1997]] |
||
| − | Bill Clinton heeft ook een vereniging op gericht, het Clinton Foundation. Het Clinton Foundation is in 2001 opgericht. In eigen land is het foundation er vooral voor economische versterking via microfinancieringen. In ontwikkelingslanden is het foundation er vooral voorde bestrijding van AIDS, opleidingen van hulpverleners en de beschikbaarheid van medicijnen. Verder doet het Clinton foundation ook heel veel aan het klimaat. Ook heeft Clinton een oproep gedaan aan de 24 grootste steden over het klimaat. Chicago, Los Angeles, New York, Londen, Kaïro, Delhi, Mexico-City en ook andere steden sloten zich aan bij Clintons Initiatief over het Klimaat (CGI) |
||
| + | In 1968 en 1969 werd Clinton opgeroepen om mee te vechten in het Amerikaans leger tijdens de [[Vietnamoorlog]]. Er was toen namelijk een [[dienstplicht]]. Clinton wilde dit echter niet en liep mee in protesten tegen de oorlog tijden zijn tijd in Oxford. Clinton stond vrijwel onderaan de lijst om opgeroepen te worden. Hij was nummer 310 en iedereen tussen nummer 1 en 195 werd enkel opgeroepen. Overigens speelde het feit dat hij niet had meegevochten in Vietnam een rol tijdens zijn presidentscampagne van 1992. In 1972 onderbrak Clinton tijdelijk zijn studie om campagne te voeren voor de Democratische presidentskandidaat [[George McCovern]], die verloor van [[Richard Nixon]]. Uiteindelijk studeerde hij een jaar later af in 1973. |
||
| + | ===Huwelijk en kinderen=== |
||
| − | ==Seksschandaal== |
||
| + | Tijdens zijn studieperiode aan [[Yale]] ontmoette hij [[Hillary Clinton|Hillary Rodham]]. De twee trouwden op 11 oktober 1975 in [[Fayetteville]] in Arkansas. De twee kregen in 1980 een dochter, [[Chelsea Clinton]], dat hun enige kind is. |
||
| − | Bill Clinton is ook 2 keer in het nieuws geweest over een seksschandaal. Op 8 mei 1991 zou Clinton Paula Jones hebben verkracht. De rechter hoeft niet te weten of Clinton het echt heeft gedaan. Eigenlijk is de vraag meer of Clinton berecht zou kunnen worden als president. Ook zou hij Monica Lewinsky hebben verkracht |
||
| + | Clinton heeft daarnaast nog drie kleinkinderen. |
||
| − | ==Hillary Clinton== |
||
| + | |||
| − | De vrouw van Bill Clinton, Hillary Clinton is ook een hele bekende in de politiek. Ze is de leider van de democraten en heeft zich kandidaat gemaakt om presidente te worden. Dit zou de eerste Amerikaanse vrouwelijke president worden. |
||
| + | ===Gouverneur van Arkansas (1979-1981, 1983-1992)=== |
||
| + | [[File:President_Ronald_Reagan_and_Nancy_Reagan_with_Bill_Clinton_and_Hillary_Clinton_walking_in_the_Cross_Hall_(cropped).jpg|left|300px|thumb|Van links naar rechts: Hillary Clinton, Ronald Reagan, Bill Clinton en [[Nancy Reagan]]]] |
||
| + | Nadat hij afgestudeerd was verhuisde hij naar Arkansas en werd professor aan de universiteit van de staat. In 1974 probeerde hij lid van het [[Huis van Afgevaardigden (Verenigde Staten)|Huis van Afgevaardigden]] te worden, maar verloor de verkiezingen. In 1976 werd Clinton de procureur-generaal van Arkansas. Twee jaar later besloot Clinton zich verkiesbaar te stellen om gouverneur van Arkansas te worden. Clinton versloeg de Republikein [[Lynn Lowe]] en werd met 32 jaar de jongste gouverneur in de Verenigde Staten tot op dat moment. Aangezien Clinton zo jong was werd hij ook wel de ''Boy Governor'' genoemd. Clintons eerste termijn als gouverneur was onsuccesvol. Clinton voerde een motorvoertuigenbelasting in, die erg onpopulair was. Daarnaast waren er ook Cubaanse vluchtelingen ontsnapt de gevangenis. In 1980 verloor Clinton de verkiezingen van [[Frank D. White]]. |
||
| + | |||
| + | In Arkansas vinden de gouverneursverkiezingen iedere twee jaar plaats. In 1982 werd Clinton opnieuw tot gouverneur verkozen. Hij begon met het hervormen van het onderwijssysteem van de staat en de economie. Zo werden veel belastingen afgeschaft, waardoor de economie verbeterd zou worden. Clinton behoorde tot de zogeheten ''New Democrats'', die meer aan de markt wilden overlaten. Zij namen veel over op het gebied van economie van president [[Ronald Reagan]]. Hoewel Clinton tegenstander van de [[doodstraf]] was, veranderde hij later zijn mening hierover. In 1976 werd de doodstraf in Arkansas opnieuw ingevoerd. In 1988 deed Clinton een poging om presidentskandidaat te worden voor de Democraten, maar uiteindelijk kozen de Democraten [[Michael Dukakis]]. Dukakis verloor echter van de Republikein [[George H.W. Bush]]. |
||
| + | |||
| + | In 1992 deed Clinton opnieuw een poging om de Democratische presidentskandidaat te worden. De Democraten kozen uiteindelijk Clinton. Clinton kwam uit zuiden van de Verenigde Staten, dat vooral in de handen van de Republikeinen was. Men hoopte op deze manier staten te winnen daar. Clinton koos [[Al Gore]] als zijn running mate en moest het opnemen tegen de Republikeinse zittende president George H.W. Bush. Bush was erg populair, maar kort voor de verkiezingen begon zijn populariteit te dalen. Bush was namelijk erg gematigd en had de belastingen verhoogd. Het gevolg was dat het rechter deel van de Republikeinen niet op Bush maar op de kandidaat [[Ross Perrot]] gingen stemmen. Perrot won geen kiesmannen, maar kreeg wel bijna 19% van de stemmen (wat erg hoog is voor een derde kandidaat). Hierdoor waren de Republikeinen verdeeld over twee kandidaten, wat de Democraten gunstig uitkwam. Clinton won de verkiezingen met 270 van de 538 kiesmannen. |
||
| + | |||
| + | ===Presidentschap=== |
||
| + | ====Eerste termijn (1993-1997)==== |
||
| + | [[File:ElectoralCollege1992.svg|left|300px|thumb|De verkiezingsuitslag van 1992]] |
||
| + | Clinton behoorde tot de zogenaamde [[derde weg]]. De derde weg is vergelijkbaar met het [[sociaalliberalisme]] en was erg populair in de jaren 1990; ook de Britse premier [[Tony Blair]] en de Nederlandse minister-president [[Wim Kok]] vielen hieronder. Clinton wilde veel sociale programma's uitvoeren in de Verenigde Staten en noemde zijn plannen samen ''One America''. Hij wilde onder meer de gezondheidszorg in de Verenigde Staten verbeteren en uitbreiden. Daarnaast was Clinton vrij gematigd en zijn beide termijnen vielen samen met een periode van vrede en welvaart. Clinton werd beëdigd op 20 januari 1993. Een van de eerste dingen die uitvoerde was een wet waarmee mensen die ernstig ziek of zwanger waren uitbetaald kregen. Ook voerde Clinton het ''[[Don't Ask, Don't Tel]]''-beleid in bij het Amerikaans leger. Dit ging over [[homoseksualiteit]], dat toentertijd een taboe in de Verenigde Staten was. Homoseksuelen waren technisch gezien niet toegestaan te vechten in het leger, maar Clinton zorgde ervoor dat zij dit wel konden zolang zij het niet zegden te zijn. Pas in 2011 werd dit door president [[Barack Obama]] afgeschaft. |
||
| + | [[File:Bill_Clinton_Al_Gore.jpg|right|300px|thumb|Clinton en zijn vicepresident [[Al Gore]]]] |
||
| + | Wat ook veranderde onder Bill Clinton was dat de First Lady zich meer met de politiek ging bemoeien. Hillary Clinton hielp Bill in het maken van plannen rondom de gezondheidszorg. Hoewel het idee van een gemeenschappelijke gezondheidszorg in de Verenigde Staten populair was, zorgde het ervoor dat de Republikeinen veel zetels wonnen in het [[Amerikaans Congres]] in 1994. Het probleem was dat de [[staatsschuld]] van de Verenigde Staten erg hoog was, mede door de Koude Oorlog. Men moest dus kosten besparen om de staatsschuld kleiner te maken. Hierdoor zijn veel sociale plannen van Clinton nooit uitgevoerd. Onder Clinton werden de wetten voor wapenbezit strenger. Ook kreeg de Amerikaanse overheid in 1994 de eerste websites, aangezien het [[internet]] een ding werd. Clinton zette zich ook in om meer aandacht te wekken voor [[AIDS]] en sprak zich uit tegen [[homofobie]] (in die tijd werd AIDS gezien als een homoseksuele ziekte). Toch ondertekende hij in 1996 een wet waardoor de staten verantwoordelijk werden voor het huwelijk. Hiermee zouden staten het homohuwelijk kunnen verbieden; wat in veel staten tot 2015 het geval was. Wel kwamen er wetten tegen LHBT-discriminatie voor het werk. |
||
| + | |||
| + | Op buitenlands gebied geloofde Clinton dat de Verenigde Staten een belangrijke rol in de wereldpolitiek moesten spelen. Clinton geloofde dat de Verenigde Staten zich moesten inzetten voor democratie, vrijheid en vrede. In 1993 zond hij het Amerikaans leger naar [[Somalië]]. Ook greep hij in toen in 1994 een volkerenmoord in [[Rwanda]] uitbrak. Clinton zette zich in om een einde te maken aan het conflict in [[Noord-Ierland]] (''[[The Troubles]]''). Dit leidde uiteindelijk tot het [[Goede Vrijdagakkoord]] in 1998, wat leidde tot een einde van het conflict. Ook braken er oorlogen in [[Joegoslavië]] uit, aangezien provincies van het land zich wilden afscheiden. Dit leidde tot een serie van oorlogen die de gehele jaren 90 duurde. Clinton zetten zich in tijdens de [[Bosnische Burgeroorlog]] en de [[Kosovo-oorlog]]. Ook bombardeerde hij Servië. Tijdens Clintons presidentschap kwam er meer zicht op terrorisme, waaronder op [[Osama bin Laden]] en de Iraakse dictator [[Saddam Hoessein]]. Clinton waarschuwde dat Hoessein nucleaire en biochemische wapens had. Clinton probeerde vrede te stichten tussen [[Israël]] en [[Staat Palestina|Palestina]], maar faalde. Ook verbeterde hij de banden met China. |
||
| + | |||
| + | ====Tweede termijn (1997-2001)==== |
||
| + | [[File:ElectoralCollege1996.svg|left|300px|thumb|De verkiezingsuitslag van 1996]] |
||
| + | In 1996 stelde Clinton zich opnieuw verkiesbaar. Hij nam het op tegen de Republikeinse presidentskandidaat [[Bob Dole]]. Clinton won de verkiezingen met iets meer kiesmannen dan de vorige keer; hij won 379 van de 538. Clinton werkte samen met zijn vrouw en de Republikeinen on ervoor te zorgen dat ieder Amerikaans kind algemene gezondheidszorg kreeg. Ook werden de regels voor banken versoepeld. Tijdens zijn tweede termijn maakte Clinton veel dingen af, die in zijn eerste termijn begonnen waren. Toch braken tijdens dit termijn ook veel schandalen uit... |
||
| + | |||
| + | Tussen 1995 en 1996 werkte [[Monica Lewinsky]] als stagiaire op het Witte Huis en de twee zouden tussen 1995 en 1997 een seksuele relatie hebben gehad. In 1998 stelde Lewinsky dat Clinton haar zouden hebben verkracht, maar Clinton ontkende dat hij ooit een relatie met Lewinsky had gehad. Clinton zei dit onder [[ede]]. Dit betekent dat je niet mag liegen (en dus de waarheid moet spreken). Het probleem was dat Clinton niet de waarheid sprak. Hij had namelijk wél een relatie gehad met Lewinsky en dit werd ook bewezen. De Republikeinen hadden op dat moment de meerderheid in het Amerikaans Congres. Zij vonden dat liegen onder ede strafbaar was en startte een afzettingsprocedure tegen Clinton. Dit was slechts één keer eerder gedaan, namelijk tegen president [[Andrew Johnson]] in de 19e eeuw. Op 19 december 1998 startte de afzettingsprocedure. Hoewel het Huis van Afgevaardigden Clinton schuldig bevond, vond de Senaat dit niet. Dit betekende dat Clinton president mocht blijven en werd vrijgesproken. Het schandaal kreeg veel kritiek, aangezien de media er te veel aandacht aan zou besteden. Clintons populariteit leed niet onder het schandaal. |
||
| + | |||
| + | Na twee termijnen kon Clinton zich niet meer verkiesbaar stellen. Hierop besloot zijn vicepresident, Al Gore, de Democratische presidentskandidaat te worden. Hij nam het op tegen de Republikein [[George W. Bush]]. Na een van de meest controversiële presidentsverkiezingen won Bush van Gore. Hoewel Gore meer stemmen had, had hij niet meer kiesmannen. Clinton bemoeide zich weinig met het verloop. Op de laatste dag van zijn presidentschap gaf hij een pardon aan 141 mensen, die aan zijn campagne hadden gewerkt. |
||
| + | |||
| + | ===Na zijn presidentschap=== |
||
| + | [[File:Bill_Clinton_DNC_July_2016.jpg|left|300px|thumb|Bill Clinton in 2016]] |
||
| + | Na zijn presidentschap trok Clinton zich terug uit de politiek. In 2001 richtte hij de [[Clinton Foundation]] op, die kleine leningen verstrekt in het eigen land. Ook zet hij zich voor de bestrijding van AIDS in ontwikkelingslanden, opleiding van hulpverleners en de beschikbaarheid van medicijnen. Verder doet het Clinton foundation ook heel veel aan het klimaat. Ook heeft Clinton een oproep gedaan aan de 24 grootste steden over het klimaat. Chicago, Los Angeles, New York, Londen, Caïro, Delhi, Mexico-City en ook andere steden sloten zich aan bij Clintons Initiatief over het Klimaat (CGI). In 2004 opende hij zijn presidentiële bibliotheek en museum. Clinton hielp in de organisatie voor het verlenen van hulp tijdens de tsunami in Indonesië in 2004 en [[orkaan Katrina]] in 2005. Ondertussen werd zijn vrouw, Hillary Clinton, een bekend politicus. Hillary Clinton werd senator voor New York en deed in 2008 een gooi naar het presidentschap, maar uit werd [[Barack Obama]] de kandidaat en won de verkiezingen. |
||
| + | |||
| + | In 2009 reisde Clinton naar [[Noord-Korea]] om twee Amerikaanse journalisten te bevrijden en wist ervoor te zorgen dat ze weer naar de Verenigde Staten konden. Ook zette hij hulp op na de aardbeving op [[Haïti]] in 2010. In 2016 was Clinton betrokken bij de presidentscampagne van zijn vrouw Hillary Clinton. Hillary Clinton was de eerste vrouwelijk presidentskandidaat voor een van de twee grote Amerikaanse partijen (en nog nooit eerder had een vrouw zoveel kans om president te worden). Als Hillary Clinton gekozen werd, zou Bill Clinton de eerste mannelijk First Lady worden. Tijdens de campagne was er dan ook veel discussie over hoe je een mannelijke First Lady noemt, maar waarschijnlijk wordt dat een ''First Gentleman'' genoemd. Er was ook veel discussie over de rol die Bill Clinton zou gaan spelen en Clinton werd door de #MeToo-beweging beschuldigd van veel seksueel misbruik. Hillary Clinton verloor de verkiezingen van de Republikein [[Donald Trump]]. In 2020 was hij betrokken bij de campagne van [[Joe Biden]]. |
||
| + | |||
| + | ==Nagedachtenis en monumenten== |
||
| + | ===Imago=== |
||
| + | [[File:Bill_clinton_medal_of_freedom.jpg|right|300px|thumb|President [[Barack Obama]] geeft Bill Clinton de [[Presidential Medal of Freedom]]]] |
||
| + | Clinton was de eerste president die na [[Tweede Wereldoorlog]] geboren was. Clinton was in zijn tijd (en nog altijd) een populaire president. Zijn presidentschap ging namelijk samen met een periode van vrede en welvaart. Gedurende zijn presidentschap was er economische groei. Ook was de [[Koude Oorlog]] afgelopen en de Verenigde Staten waren als enige supermacht in de wereld overgebleven. Clinton zette zich in om de relatie met Rusland te verbeteren en had ook een goede band met de Russische president [[Boris Jeltsin]]. Hoewel er tijdens Clintons presidentschap oorlogen waren, waaronder in voormalig [[Joegoslavië]], hadden de Verenigde Staten hier zelf weinig last van. Clintons presidentschap werd ook gekenmerkt door vele schandalen, waaronder het ''Monica Lewinsky-schandaal''. Clinton loog onder ede en er werd een afzettingsprocedure tegen hem gestart (hoewel hij niet afgezet werd). Vóór Clinton was dit met slechts één andere Amerikaanse president gebeurd, namelijk [[Andrew Johnson]] in 1868. Critici van Clintons presidentschap wijzen op de toename van het aantal gevangenen (vooral minderheden en arme Amerikanen), het ''Don't Ask, Don't Tell''-beleid rondom [[homoseksualiteit]] in het leger en de beloofde hervormingen in de gezondheidszorg die er nooit zijn gekomen. Dit kwam vooral doordat de Republikeinen tijdens een groot deel van zijn presidentschap een meerderheid hadden in het [[Amerikaans Congres]]. Zij dwongen de president te bezuinigen, aangezien de staatsschuld erg hoog was. Clinton is tot op heden de laatste president onderwie de staatsschuld verlaagd is. |
||
| + | |||
| + | Tijdens en vooral na zijn president is Clinton verschillende keren beschuldigd van het [[verkrachten]] van vrouwen. Vooral tijdens de presidentscampagne van zijn vrouw, [[Hillary Clinton]], kwamen veel slachtoffers naar voren als onderdeel van de [[#MeToo]]-beweging. Ook zou hij meerdere [[affaire]]s met andere vrouwen hebben gehad, terwijl hij getrouwd was. Daarnaast zorgde zijn vriendschap met [[Jeffrey Epstein]] voor speculaties. Sinds 2016 is de populariteit van Clinton daarom ook aan het dalen. |
||
| + | |||
| + | ===Monumenten en vernoemingen=== |
||
| + | [[File:Bill_Clinton_statue.jpg|right|300px|thumb|Het standbeeld van Clinton in Pristina, Kosovo]] |
||
| + | Voor Bill Clinton zijn verschillende monumenten en vernoemingen opgericht: |
||
| + | * [[President William Jefferson Clinton Birthplace Home National Historic Site]] in Hope, [[Arkansas]]. |
||
| + | * [[Clinton Presidential Center]] in [[Little Rock]], Arkansas. |
||
| + | * [[Bill Clinton Boulevard]] en een standbeeld in [[Pristina]], [[Kosovo]]. |
||
| + | * [[William Jefferson Clinton Federal Building]] in [[Washington D.C.]] |
||
| + | * De film ''[[Clinton (film)|Clinton]]'' uit 2012. |
||
| + | Daarnaast komt Bill Clinton als personage voor in verschillende films en televisieseries, waaronder ''[[Our Cartoon President]]'' en ''[[Hillary's America: The Secret History of the Democratic Party]]''. |
||
| + | |||
| + | {{Navigatie presidenten van de Verenigde Staten}} |
||
| + | [[Categorie:President van de Verenigde Staten|Clinton]] |
||
| + | [[Categorie:Democraat (Verenigde Staten)]] |
||
| + | [[Categorie:Amerikaans gouverneur]] |
||
| + | |||
| + | [[en:Bill Clinton]] |
||
| + | [[es:Bill Clinton]] |
||
| + | [[fr:Bill Clinton]] |
||
| + | [[it:Bill Clinton]] |
||
Huidige versie van 29 okt 2023 om 21:59
| Bill Clinton | |
|---|---|
| |
| Officiële foto | |
| Naam voluit | William Jefferson Blythe IV Clinton |
| Geboren | 19 augustus 1946 |
| Geboren te | Hope, Arkansas |
| Gehuwd met | Hillary Clinton |
| Partij | Democratische Partij |
| Religie | Baptisme |
| Functie | 42e president van de Verenigde Staten |
| Aantreden | 20 januari 1993 |
| Aftreden | 20 januari 2001 |
| Voorganger | George H.W. Bush |
| Opvolger | George W. Bush |
| Functie(s) | |
| 42e president van de Verenigde Staten 40e en 42e gouverneur van Arkansas 50e procureur-generaal van Arkansas | |
Portaal  Politiek
| |
William "Bill" Jefferson Blythe IV Clinton (Hope, Arkansas, Verenigde Staten, 19 augustus 1946), was de 42ste president van Amerika tussen 1993 en 2001. Clinton was lid van de Democratische Partij. Zijn presidentschap vond plaats in een periode van economische groei en zonder grootschalige internationale conflicten. Zijn vrouw, Hillary Clinton, werd later een belangrijke politicus in de Verenigde Staten.
Clinton wist de verkiezingen van George H.W. Bush te winnen. Clinton sprak zich uit voor een gezondheidszorgsysteem, waardoor mede de Democraten voor het eerst in 40 jaar de meerderheid in het Huis van Afgevaardigden kwijtraakten. Onder Clintons presidentschap bleef de economische groei aanhouden en beleven oorlogen ook. Ook was het een tijd veel technologische ontwikkelingen. Clinton besteedde veel aandacht om de banden met o.a. Rusland te verbeteren. Clintons regeerperiode stond ook in het teken van vele schandalen, waarvan het Lewinsky-schandaal het bekendste is. Voor dit schandaal werd er ook een afzettingsprocedure gestart tegen Clinton, waarmee Clinton na Andrew Johnson de tweede president was tegen wie zo'n procedure gestart was. Clinton kon echter aanblijven, doordat er niet genoeg stemmen waren. Andere zaken die onder Clinton geregeld werden waren het NAFTA-verdrag dat voor vrijhandel met Canada en Mexico zorgde en het in evenwicht brengen van de begroting om zo de staatsschuld af te lossen.
Ondanks de vele schandalen blijft Clinton een geliefde president voor veel Amerikanen. Na twee termijnen stelde zijn vicepresident Al Gore zich verkiesbaar. Na een controversiële verkiezing in 2000 besloot het Hooggerechtshof dat Gore de verkiezingen had verloren. Hierdoor werd George W. Bush de nieuwe Amerikaanse president.
Levensloop
Jeugd en opleiding
.jpg)
Clinton werd geboren op 19 augustus 1946 in het plaatsje Hope in de staat Arkansas. Hij was de enige zoon van William Jefferson Blythe III en Virginia Dell Cassidy. Clinton heeft zijn vader nooit gekend, aangezien hij overleed in een auto-ongeluk drie maanden voor de geboorte van Bill. Zijn moeder ging na de geboorte studeren in New Orleans en Bill groeide op bij zijn grootouders in Hope. Zijn grootouders hadden een kleine supermarkt. Clinton kwam uit een progressief gezin. Hoewel de rassensegregatie nog steeds een ding was in Arkansas, verkochten zijn grootouders spullen aan alle Amerikanen en iedereen was welkom in de winkel. In 1950 hertrouwde zijn moeder met Roger Clinton Sr. Pas toen Bill 15 jaar werd kreeg hij officieel de achternaam Clinton, hoewel hij het daarvoor al gebruikte.
In zijn jeugd hield Clinton van zingen, lezen en was actief in de studentenraad. In deze tijd leerde hij saxofoon spelen; iets wat hij zijn hele leven bleef doen. Clinton werd in zijn jeugd ook geïnspireerd door twee personen; president John F. Kennedy en mensenrechtenactivist Martin Luther King Jr. Clinton ontmoette Kennedy in 1963 en zag Kings speech I Have a Dream op televisie. Clinton ging na zijn middelbare school naar Georgetown University en vervolgens naar Oxford University in het Verenigd Koninkrijk. Aanvankelijk studeerde hij filosofie, economie en politicologie. Later werd dit alleen nog politicologie.
In 1968 en 1969 werd Clinton opgeroepen om mee te vechten in het Amerikaans leger tijdens de Vietnamoorlog. Er was toen namelijk een dienstplicht. Clinton wilde dit echter niet en liep mee in protesten tegen de oorlog tijden zijn tijd in Oxford. Clinton stond vrijwel onderaan de lijst om opgeroepen te worden. Hij was nummer 310 en iedereen tussen nummer 1 en 195 werd enkel opgeroepen. Overigens speelde het feit dat hij niet had meegevochten in Vietnam een rol tijdens zijn presidentscampagne van 1992. In 1972 onderbrak Clinton tijdelijk zijn studie om campagne te voeren voor de Democratische presidentskandidaat George McCovern, die verloor van Richard Nixon. Uiteindelijk studeerde hij een jaar later af in 1973.
Huwelijk en kinderen
Tijdens zijn studieperiode aan Yale ontmoette hij Hillary Rodham. De twee trouwden op 11 oktober 1975 in Fayetteville in Arkansas. De twee kregen in 1980 een dochter, Chelsea Clinton, dat hun enige kind is.
Clinton heeft daarnaast nog drie kleinkinderen.
Gouverneur van Arkansas (1979-1981, 1983-1992)
.jpg)
Nadat hij afgestudeerd was verhuisde hij naar Arkansas en werd professor aan de universiteit van de staat. In 1974 probeerde hij lid van het Huis van Afgevaardigden te worden, maar verloor de verkiezingen. In 1976 werd Clinton de procureur-generaal van Arkansas. Twee jaar later besloot Clinton zich verkiesbaar te stellen om gouverneur van Arkansas te worden. Clinton versloeg de Republikein Lynn Lowe en werd met 32 jaar de jongste gouverneur in de Verenigde Staten tot op dat moment. Aangezien Clinton zo jong was werd hij ook wel de Boy Governor genoemd. Clintons eerste termijn als gouverneur was onsuccesvol. Clinton voerde een motorvoertuigenbelasting in, die erg onpopulair was. Daarnaast waren er ook Cubaanse vluchtelingen ontsnapt de gevangenis. In 1980 verloor Clinton de verkiezingen van Frank D. White.
In Arkansas vinden de gouverneursverkiezingen iedere twee jaar plaats. In 1982 werd Clinton opnieuw tot gouverneur verkozen. Hij begon met het hervormen van het onderwijssysteem van de staat en de economie. Zo werden veel belastingen afgeschaft, waardoor de economie verbeterd zou worden. Clinton behoorde tot de zogeheten New Democrats, die meer aan de markt wilden overlaten. Zij namen veel over op het gebied van economie van president Ronald Reagan. Hoewel Clinton tegenstander van de doodstraf was, veranderde hij later zijn mening hierover. In 1976 werd de doodstraf in Arkansas opnieuw ingevoerd. In 1988 deed Clinton een poging om presidentskandidaat te worden voor de Democraten, maar uiteindelijk kozen de Democraten Michael Dukakis. Dukakis verloor echter van de Republikein George H.W. Bush.
In 1992 deed Clinton opnieuw een poging om de Democratische presidentskandidaat te worden. De Democraten kozen uiteindelijk Clinton. Clinton kwam uit zuiden van de Verenigde Staten, dat vooral in de handen van de Republikeinen was. Men hoopte op deze manier staten te winnen daar. Clinton koos Al Gore als zijn running mate en moest het opnemen tegen de Republikeinse zittende president George H.W. Bush. Bush was erg populair, maar kort voor de verkiezingen begon zijn populariteit te dalen. Bush was namelijk erg gematigd en had de belastingen verhoogd. Het gevolg was dat het rechter deel van de Republikeinen niet op Bush maar op de kandidaat Ross Perrot gingen stemmen. Perrot won geen kiesmannen, maar kreeg wel bijna 19% van de stemmen (wat erg hoog is voor een derde kandidaat). Hierdoor waren de Republikeinen verdeeld over twee kandidaten, wat de Democraten gunstig uitkwam. Clinton won de verkiezingen met 270 van de 538 kiesmannen.
Presidentschap
Eerste termijn (1993-1997)
Clinton behoorde tot de zogenaamde derde weg. De derde weg is vergelijkbaar met het sociaalliberalisme en was erg populair in de jaren 1990; ook de Britse premier Tony Blair en de Nederlandse minister-president Wim Kok vielen hieronder. Clinton wilde veel sociale programma's uitvoeren in de Verenigde Staten en noemde zijn plannen samen One America. Hij wilde onder meer de gezondheidszorg in de Verenigde Staten verbeteren en uitbreiden. Daarnaast was Clinton vrij gematigd en zijn beide termijnen vielen samen met een periode van vrede en welvaart. Clinton werd beëdigd op 20 januari 1993. Een van de eerste dingen die uitvoerde was een wet waarmee mensen die ernstig ziek of zwanger waren uitbetaald kregen. Ook voerde Clinton het Don't Ask, Don't Tel-beleid in bij het Amerikaans leger. Dit ging over homoseksualiteit, dat toentertijd een taboe in de Verenigde Staten was. Homoseksuelen waren technisch gezien niet toegestaan te vechten in het leger, maar Clinton zorgde ervoor dat zij dit wel konden zolang zij het niet zegden te zijn. Pas in 2011 werd dit door president Barack Obama afgeschaft.
Wat ook veranderde onder Bill Clinton was dat de First Lady zich meer met de politiek ging bemoeien. Hillary Clinton hielp Bill in het maken van plannen rondom de gezondheidszorg. Hoewel het idee van een gemeenschappelijke gezondheidszorg in de Verenigde Staten populair was, zorgde het ervoor dat de Republikeinen veel zetels wonnen in het Amerikaans Congres in 1994. Het probleem was dat de staatsschuld van de Verenigde Staten erg hoog was, mede door de Koude Oorlog. Men moest dus kosten besparen om de staatsschuld kleiner te maken. Hierdoor zijn veel sociale plannen van Clinton nooit uitgevoerd. Onder Clinton werden de wetten voor wapenbezit strenger. Ook kreeg de Amerikaanse overheid in 1994 de eerste websites, aangezien het internet een ding werd. Clinton zette zich ook in om meer aandacht te wekken voor AIDS en sprak zich uit tegen homofobie (in die tijd werd AIDS gezien als een homoseksuele ziekte). Toch ondertekende hij in 1996 een wet waardoor de staten verantwoordelijk werden voor het huwelijk. Hiermee zouden staten het homohuwelijk kunnen verbieden; wat in veel staten tot 2015 het geval was. Wel kwamen er wetten tegen LHBT-discriminatie voor het werk.
Op buitenlands gebied geloofde Clinton dat de Verenigde Staten een belangrijke rol in de wereldpolitiek moesten spelen. Clinton geloofde dat de Verenigde Staten zich moesten inzetten voor democratie, vrijheid en vrede. In 1993 zond hij het Amerikaans leger naar Somalië. Ook greep hij in toen in 1994 een volkerenmoord in Rwanda uitbrak. Clinton zette zich in om een einde te maken aan het conflict in Noord-Ierland (The Troubles). Dit leidde uiteindelijk tot het Goede Vrijdagakkoord in 1998, wat leidde tot een einde van het conflict. Ook braken er oorlogen in Joegoslavië uit, aangezien provincies van het land zich wilden afscheiden. Dit leidde tot een serie van oorlogen die de gehele jaren 90 duurde. Clinton zetten zich in tijdens de Bosnische Burgeroorlog en de Kosovo-oorlog. Ook bombardeerde hij Servië. Tijdens Clintons presidentschap kwam er meer zicht op terrorisme, waaronder op Osama bin Laden en de Iraakse dictator Saddam Hoessein. Clinton waarschuwde dat Hoessein nucleaire en biochemische wapens had. Clinton probeerde vrede te stichten tussen Israël en Palestina, maar faalde. Ook verbeterde hij de banden met China.
Tweede termijn (1997-2001)
In 1996 stelde Clinton zich opnieuw verkiesbaar. Hij nam het op tegen de Republikeinse presidentskandidaat Bob Dole. Clinton won de verkiezingen met iets meer kiesmannen dan de vorige keer; hij won 379 van de 538. Clinton werkte samen met zijn vrouw en de Republikeinen on ervoor te zorgen dat ieder Amerikaans kind algemene gezondheidszorg kreeg. Ook werden de regels voor banken versoepeld. Tijdens zijn tweede termijn maakte Clinton veel dingen af, die in zijn eerste termijn begonnen waren. Toch braken tijdens dit termijn ook veel schandalen uit...
Tussen 1995 en 1996 werkte Monica Lewinsky als stagiaire op het Witte Huis en de twee zouden tussen 1995 en 1997 een seksuele relatie hebben gehad. In 1998 stelde Lewinsky dat Clinton haar zouden hebben verkracht, maar Clinton ontkende dat hij ooit een relatie met Lewinsky had gehad. Clinton zei dit onder ede. Dit betekent dat je niet mag liegen (en dus de waarheid moet spreken). Het probleem was dat Clinton niet de waarheid sprak. Hij had namelijk wél een relatie gehad met Lewinsky en dit werd ook bewezen. De Republikeinen hadden op dat moment de meerderheid in het Amerikaans Congres. Zij vonden dat liegen onder ede strafbaar was en startte een afzettingsprocedure tegen Clinton. Dit was slechts één keer eerder gedaan, namelijk tegen president Andrew Johnson in de 19e eeuw. Op 19 december 1998 startte de afzettingsprocedure. Hoewel het Huis van Afgevaardigden Clinton schuldig bevond, vond de Senaat dit niet. Dit betekende dat Clinton president mocht blijven en werd vrijgesproken. Het schandaal kreeg veel kritiek, aangezien de media er te veel aandacht aan zou besteden. Clintons populariteit leed niet onder het schandaal.
Na twee termijnen kon Clinton zich niet meer verkiesbaar stellen. Hierop besloot zijn vicepresident, Al Gore, de Democratische presidentskandidaat te worden. Hij nam het op tegen de Republikein George W. Bush. Na een van de meest controversiële presidentsverkiezingen won Bush van Gore. Hoewel Gore meer stemmen had, had hij niet meer kiesmannen. Clinton bemoeide zich weinig met het verloop. Op de laatste dag van zijn presidentschap gaf hij een pardon aan 141 mensen, die aan zijn campagne hadden gewerkt.
Na zijn presidentschap
Na zijn presidentschap trok Clinton zich terug uit de politiek. In 2001 richtte hij de Clinton Foundation op, die kleine leningen verstrekt in het eigen land. Ook zet hij zich voor de bestrijding van AIDS in ontwikkelingslanden, opleiding van hulpverleners en de beschikbaarheid van medicijnen. Verder doet het Clinton foundation ook heel veel aan het klimaat. Ook heeft Clinton een oproep gedaan aan de 24 grootste steden over het klimaat. Chicago, Los Angeles, New York, Londen, Caïro, Delhi, Mexico-City en ook andere steden sloten zich aan bij Clintons Initiatief over het Klimaat (CGI). In 2004 opende hij zijn presidentiële bibliotheek en museum. Clinton hielp in de organisatie voor het verlenen van hulp tijdens de tsunami in Indonesië in 2004 en orkaan Katrina in 2005. Ondertussen werd zijn vrouw, Hillary Clinton, een bekend politicus. Hillary Clinton werd senator voor New York en deed in 2008 een gooi naar het presidentschap, maar uit werd Barack Obama de kandidaat en won de verkiezingen.
In 2009 reisde Clinton naar Noord-Korea om twee Amerikaanse journalisten te bevrijden en wist ervoor te zorgen dat ze weer naar de Verenigde Staten konden. Ook zette hij hulp op na de aardbeving op Haïti in 2010. In 2016 was Clinton betrokken bij de presidentscampagne van zijn vrouw Hillary Clinton. Hillary Clinton was de eerste vrouwelijk presidentskandidaat voor een van de twee grote Amerikaanse partijen (en nog nooit eerder had een vrouw zoveel kans om president te worden). Als Hillary Clinton gekozen werd, zou Bill Clinton de eerste mannelijk First Lady worden. Tijdens de campagne was er dan ook veel discussie over hoe je een mannelijke First Lady noemt, maar waarschijnlijk wordt dat een First Gentleman genoemd. Er was ook veel discussie over de rol die Bill Clinton zou gaan spelen en Clinton werd door de #MeToo-beweging beschuldigd van veel seksueel misbruik. Hillary Clinton verloor de verkiezingen van de Republikein Donald Trump. In 2020 was hij betrokken bij de campagne van Joe Biden.
Nagedachtenis en monumenten
Imago
Clinton was de eerste president die na Tweede Wereldoorlog geboren was. Clinton was in zijn tijd (en nog altijd) een populaire president. Zijn presidentschap ging namelijk samen met een periode van vrede en welvaart. Gedurende zijn presidentschap was er economische groei. Ook was de Koude Oorlog afgelopen en de Verenigde Staten waren als enige supermacht in de wereld overgebleven. Clinton zette zich in om de relatie met Rusland te verbeteren en had ook een goede band met de Russische president Boris Jeltsin. Hoewel er tijdens Clintons presidentschap oorlogen waren, waaronder in voormalig Joegoslavië, hadden de Verenigde Staten hier zelf weinig last van. Clintons presidentschap werd ook gekenmerkt door vele schandalen, waaronder het Monica Lewinsky-schandaal. Clinton loog onder ede en er werd een afzettingsprocedure tegen hem gestart (hoewel hij niet afgezet werd). Vóór Clinton was dit met slechts één andere Amerikaanse president gebeurd, namelijk Andrew Johnson in 1868. Critici van Clintons presidentschap wijzen op de toename van het aantal gevangenen (vooral minderheden en arme Amerikanen), het Don't Ask, Don't Tell-beleid rondom homoseksualiteit in het leger en de beloofde hervormingen in de gezondheidszorg die er nooit zijn gekomen. Dit kwam vooral doordat de Republikeinen tijdens een groot deel van zijn presidentschap een meerderheid hadden in het Amerikaans Congres. Zij dwongen de president te bezuinigen, aangezien de staatsschuld erg hoog was. Clinton is tot op heden de laatste president onderwie de staatsschuld verlaagd is.
Tijdens en vooral na zijn president is Clinton verschillende keren beschuldigd van het verkrachten van vrouwen. Vooral tijdens de presidentscampagne van zijn vrouw, Hillary Clinton, kwamen veel slachtoffers naar voren als onderdeel van de #MeToo-beweging. Ook zou hij meerdere affaires met andere vrouwen hebben gehad, terwijl hij getrouwd was. Daarnaast zorgde zijn vriendschap met Jeffrey Epstein voor speculaties. Sinds 2016 is de populariteit van Clinton daarom ook aan het dalen.
Monumenten en vernoemingen
Voor Bill Clinton zijn verschillende monumenten en vernoemingen opgericht:
- President William Jefferson Clinton Birthplace Home National Historic Site in Hope, Arkansas.
- Clinton Presidential Center in Little Rock, Arkansas.
- Bill Clinton Boulevard en een standbeeld in Pristina, Kosovo.
- William Jefferson Clinton Federal Building in Washington D.C.
- De film Clinton uit 2012.
Daarnaast komt Bill Clinton als personage voor in verschillende films en televisieseries, waaronder Our Cartoon President en Hillary's America: The Secret History of the Democratic Party.
