Thorium: verschil tussen versies
(Aanvulling) |
(→Thorium in erts of mineraal: aanvulling) |
||
| Regel 36: | Regel 36: | ||
Bestand:Monazite-(Ce)-164025.jpg|'''Monaziet''' | Bestand:Monazite-(Ce)-164025.jpg|'''Monaziet''' | ||
Bestand:Allanite-(Ce) - Mary Kathleen Mine, Mount Isa, Queensland, Australia.jpg|'''Allaniet''' | Bestand:Allanite-(Ce) - Mary Kathleen Mine, Mount Isa, Queensland, Australia.jpg|'''Allaniet''' | ||
| + | Bestand:Thorianite-54888.jpg|'''Thorianiet''' | ||
</gallery> | </gallery> | ||
== Geschiedenis == | == Geschiedenis == | ||
Thorium werd in 1828 ontdekt door de Noorse amateur-mineroloog [[Morten Thrane Esmark]] en beschreven door de Zweedse chemicus [[Jöns Jacob Berzelius]], die het vernoemde naar [[Thor]], de Noorse god van de donder. | Thorium werd in 1828 ontdekt door de Noorse amateur-mineroloog [[Morten Thrane Esmark]] en beschreven door de Zweedse chemicus [[Jöns Jacob Berzelius]], die het vernoemde naar [[Thor]], de Noorse god van de donder. | ||
| + | |||
| + | Metaalachtig thorium werd in 1914 voor het eerst vrij gemaakt door de Nederlandse ondernemers Dirk Lely Jr. en Lodewijk Hamburger. | ||
== Gebruik == | == Gebruik == | ||
| Regel 48: | Regel 51: | ||
Thorium wordt ook gebruikt bij het versterken van [[magnesium]]. | Thorium wordt ook gebruikt bij het versterken van [[magnesium]]. | ||
| − | Ook wordt het gebruikt voor het ''coaten'' (bedekken) van [[wolfraam]]-draad in elektrische apparatuur, het regelen van de korrelgrootte van wolfraam in elektrische lampen, smeltkroezen voor hoge temperaturen en glazen, waaronder lenzen voor camera's en wetenschappelijke instrumenten. Andere toepassingen voor thorium zijn hittebestendig keramiek, vliegtuigmotoren en in gloeilampen. | + | Ook wordt het gebruikt voor het ''coaten'' (bedekken) van [[wolfraam]]-draad in elektrische apparatuur, het regelen van de korrelgrootte van wolfraam in elektrische lampen, smeltkroezen voor hoge temperaturen en glazen, waaronder lenzen voor camera's en wetenschappelijke instrumenten. Andere toepassingen voor thorium zijn hittebestendig keramiek, vliegtuigmotoren en in gloeilampen. Ook werd het gebruikt in gasmantel of gaskousjes voor gaslampen. |
Thorium is ongeveer net zo hard als zacht staal, dus bij verhitting kan het tot platen worden gerold en tot draad worden getrokken. | Thorium is ongeveer net zo hard als zacht staal, dus bij verhitting kan het tot platen worden gerold en tot draad worden getrokken. | ||
| Regel 55: | Regel 58: | ||
== Toepassingen == | == Toepassingen == | ||
| + | <gallery> | ||
| + | Bestand:Old thorium dioxide gas mantle - oblong shape.JPG|Gasmantel of gaskousje voor in gaslamp | ||
| + | </gallery> | ||
== Plaats in het periodiek systeem == | == Plaats in het periodiek systeem == | ||
Versie van 5 nov 2021 12:48
 |
Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken. |
|
Dit artikel is nog niet af. |
| Chemisch element | |
| |
| Thorium monster | |
| Naam | Thorium |
| Symbool | Th |
| Atoomnummer | 90 |
| Kleur | Zilverwit |
| Smeltpunt | 1750 oC |
| Kookpunt | 4788 oC |
Portaal  Scheikunde
| |
|---|---|
Thorium is een chemisch element met het symbool Th en atoomnummer 90 in het Periodiek Systeem van de scheikunde. Het is een zacht, kneedbaar, zilverwit metaal dat langzaam verkleurt bij blootstelling aan lucht.
De actinoïde, ook wel actinide serie omvat de 15 metallische chemische elementen met atoomnummers 89-103, (actinium tot lawrence). De actinoïde serie kreeg zijn naam van het eerste element in de serie, actinium. Het (informele) chemische symbool An wordt gebruikt in algemene discussies over actinoïde chemie om te verwijzen naar een actinoïde.
Thorium is een typisch metaal. Het heeft een zilverachtige kleur (maar verkleuren in de lucht), een relatief hoge dichtheid en plasticiteit (kneedbaarheid). Het kan worden gesneden met een mes. Net als de andere actiniden is actinium radioactief en zal dus ook radioactief afval geven. Het is pyrofoor, vooral wanneer het fijn verdeeld is, dat wil zeggen dat het spontaan ontbrandt bij reactie met lucht bij kamertemperatuur.
Voorkomen
Op aarde zijn thorium en uranium de enige significant radioactieve elementen die van nature nog in grote hoeveelheden voorkomen als oerelementen vanuit de tijd van het ontstaan van de aarde. Ook in de mineralen vervalt thorium en geeft het hierbij energie af. Sinds het ontstaan van de aarde is ongeveer 15% vervallen.
Thorium wordt geschat dat het drie keer zo vaak voorkomt als uranium in de aardkorst, en wordt voornamelijk gehaald uit monazietzand als bijproduct van de winning van zeldzame aardmetalen (lanthaniden). Het is de beste bron van thorium, omdat het wereldwijd in grote afzettingen voorkomt, voornamelijk in India, Zuid-Afrika, Brazilië, Australië en Maleisië. Het bevat gemiddeld ongeveer 2,5% thorium, hoewel sommige afzettingen tot 20% kunnen bevatten.
Het is een van de meest voorkomende zware elementen, bijna net zo vaak als lood.
Net als uranium kent Thorium zogeheten isotopen die vervallen (afbreken met vrijkoming van radioactiviteit en energie) tot andere elementen.
Thorium reageert makkelijk met andere elementen.
Thorium in erts of mineraal
Monaziet
Allaniet
Thorianiet
-164025.jpg)
_-_Mary_Kathleen_Mine,_Mount_Isa,_Queensland,_Australia.jpg)
Geschiedenis
Thorium werd in 1828 ontdekt door de Noorse amateur-mineroloog Morten Thrane Esmark en beschreven door de Zweedse chemicus Jöns Jacob Berzelius, die het vernoemde naar Thor, de Noorse god van de donder.
Metaalachtig thorium werd in 1914 voor het eerst vrij gemaakt door de Nederlandse ondernemers Dirk Lely Jr. en Lodewijk Hamburger.
Gebruik
Thorium wordt nog steeds gebruikt als legeringselement in TIG-laselektroden, maar wordt in het werkveld langzaam vervangen door andere samenstellingen.
Het is voorgesteld als een vervanging voor uranium als splijtstof in kernreactoren en er zijn verschillende thoriumreactoren gebouwd.
Thorium wordt ook gebruikt bij het versterken van magnesium.
Ook wordt het gebruikt voor het coaten (bedekken) van wolfraam-draad in elektrische apparatuur, het regelen van de korrelgrootte van wolfraam in elektrische lampen, smeltkroezen voor hoge temperaturen en glazen, waaronder lenzen voor camera's en wetenschappelijke instrumenten. Andere toepassingen voor thorium zijn hittebestendig keramiek, vliegtuigmotoren en in gloeilampen. Ook werd het gebruikt in gasmantel of gaskousjes voor gaslampen.
Thorium is ongeveer net zo hard als zacht staal, dus bij verhitting kan het tot platen worden gerold en tot draad worden getrokken.
Biologie
Toepassingen
Gasmantel of gaskousje voor in gaslamp
Plaats in het periodiek systeem
| Periodiek systeem | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||