Tijdlijn van cultuurvolkeren in de Lage Landen

De tijdlijn van cultuurvolkeren in de Lage Landen is een overzicht waarin te zien is welke culturen en volkeren in de Lage Landen vanaf het Neolithicum (Nieuwe Steentijd) gewoond (zouden) hebben. Dat is vanaf zo'n 5300 v.Chr.. Voor de komst van de Romeinen was er niets op schrift gesteld en moeten Archeologen het daarom van de vondsten hebben.

Omdat er van sommige culturen maar zo weinig archeologische vondsten (artefacten) zijn gedaan, is het vrij lastig om precies vast te stellen waar en wanneer hun aanwezigheid moet zijn geweest en hoe ze leefden.

Zo leefden er tot zo'n 40.000 à 30.000 jaar geleden Neanderthalers in West-Europa, maar van hen is in Nederland tot nu toe nog weinig ontdekt, behalve bij Maastricht. Een van de oudste vondsten van de moderne mens (jager/verzamelaar in het Mesolithicum) en mogelijk een cultuur afkomstig uit het huidige Turkije. Het is een jachtkamp dat gevonden is bij Bergumermeer, Friesland (ongeveer 8000 v.Chr.). Ten westen van de huidige provincies Noord-Brabant, Gelderland, Overijssel en Drenthe was Nederland één grote moerasdelta doorsneden door talloze beken, meertjes en veengebieden. Een belangrijke vondst uit deze periode is de Boomstamkano van Pesse, ca. 7900 v.Chr.

Periode	Gebied	Artefact	Cultuur of volk;
ca. 5500 - 4400 v.Chr. Laatmesolithicum Keramisch neolithicum			Westelijke Bandkeramiekcultuur   Ertebøllecultuur, waaronder Swifterbantcultuur
ca. 3500 - 3250 v. Chr. Keramisch neolithicum Laatneolithicum			Trechterbeker cultuur (TRB). Ook bekend van de hunebedden, daarnaast had je de Vlaardingencultuur
ca. 3000 - 2600 v. Chr. Laatneolithicum			Jamnacultuur of Yamnaya. Volgens DNA onderzoek zijn zij de 'stamvader' van de hierop volgende culturen.   Touwbekercultuur of standvoetbekercultuur
ca. 2500 tot 2000 v. Chr. Kopertijd			Klokbekercultuur
Ca. 2000 - 1850 v.Chr. (Vroeg bronstijd)			Wikkeldraadbekercultuur
Ca. 1800-1200 v.Chr. (Bronstijd)			Elpcultuur   Hilversumcultuur
1300 tot 950-920 v.Chr.			Nederrijnse urnenveldencultuur
Ca. 800 tot 600 v.Chr.			Jastorfcultuur   La Tène-periode   Harpstedt-Nienburg-groep
ca. 800 - 500 v. Chr. (IJzertijd)			Hallstattcultuur. Vrijwel niet in Nederland. Deze IJzertijdfase betreft Hallstatt C (800 - 650 v. Chr.) en Hallstatt D (650 - 450 v. Chr.). Het Vorstengraf bij Oss is de grootste grafheuvel van Nederland uit deze periode
ca. 480 - 1 v.Chr.			La Tène-periode. De Kelten, zoals de Menapiërs. Mogelijk ontstaat er een vermenging met de Germaanse stammen
Ca. 750 v.Chr. – 1 na Chr			Verbreiding Germaanse stammen   Verbreiding tot 750 v.Chr.   Verbreiding tot 500 v.Chr., mogelijk de Bataven, de Chamaven, Bructeren en de Cananefaten   Verbreiding tot 250 v.Chr., mogelijk de Frisii (niet te verwarren met de Friezen) en de Chauken   Verbreiding tot 1 na Chr.
Ca. 50 v. Chr. - 476 n.Chr			Romeinen in Zuid Nederland en België
Ca. 50 na Chr.			Germaanse stammen in de lage landen en Oost-Europa, waaronder ook de Ampsivariërs en de Chatten
Ca. 250 - 440 na Chr. Overgang naar de Middeleeuwen			Noord Nederland raakt ontvolkt, mede door overstromingen en oorlogen. De Romeinen trekken zich terug en de Grote volksverhuizing vindt plaats. De nieuwe Germaanse volkeren als de Friezen, Saksen, Angelen en Franken komen de Lage Landen binnen