Edelgas

Neon heeft, net als alle edelgassen, een volledige buitenschil. Edelgassen hebben acht elektronen in hun buitenste schil, behalve in het geval van helium, dat er twee heeft.

De edelgassen (historisch ook de inerte gassen; soms aerogenen genoemd) vormen een klasse van chemische elementen in het Periodiek Systeem van de scheikunde met vergelijkbare eigenschappen; bij kamertemperatuur en standaarddruk zijn het allemaal geurloze, kleurloze, één- atomige gassen met een zeer lage chemische reactiviteit, dat wil zeggen dat ze niet makkelijk met andere elementen reageren. Dit heeft ook te maken met de elektronen-schil in de atomen van de gassen die geen "overvloedige" elektronen heeft. Alle edelgassen behalve helium hebben in de buitenste schil altijd acht elektronen, wat voor de stabiliteit zorgt.

De zes natuurlijk voorkomende edelgassen zijn helium (He), neon (Ne), argon (Ar), krypton (Kr), xenon (Xe) en het radioactieve radon (Rn). Hoewel zuurstof heel belangrijk is voor mens en dier, is het géén edelgas.

Oganesson (Og) is een kunstmatig gemaakt zeer radioactief element, waarvan op verschillende manieren wordt voorspeld dat het mogelijk een edelgas is. In oktober 2006 creëerden wetenschappers van het Joint Institute for Nuclear Research en het Lawrence Livermore National Laboratory met succes synthetisch oganesson, het zevende element in groep 18, door californium te bombarderen met calcium in een cyclotron of deeltjesversneller.

Gebruik

Gasbooglamp

Edelgassen hebben verschillende belangrijke toepassingen in industrieën zoals verlichting, lassen en ruimteverkenning. Een helium-zuurstof ademgas wordt vaak gebruikt door diepzeeduikers op een diepte van zeewater van meer dan 55 m.

Nadat de risico's van de brandbaarheid van waterstof duidelijk werd bij de ramp Hindenburg, werd het vervangen door helium in zeppelins en ballonnen.

Geschiedenis

De term Edelgas komt uit het Duits, en is voor het eerst gebruikt in 1898 door Hugo Erdmann vanwege hun extreem lage niveau van reactiviteit. De naam is vergelijkbaar met de term "edelmetalen", die ook een lage reactiviteit hebben.

Pierre Janssen en Joseph Norman Lockyer hadden op 18 augustus 1868 een nieuw element ontdekt terwijl ze naar de chromosfeer (zeg maar het oppervlak van de zon onder de stralenkrans) van de zon keken, en noemden het helium naar het Griekse woord voor de zon, ἥλιος (hḗlios). Chemisch onderzoek was destijds niet mogelijk, maar later bleek helium een edelgas te zijn. Vóór hen, in 1784, had de Engelse scheikundige en natuurkundige Henry Cavendish ontdekt dat lucht een klein deel van een stof bevat die minder reactief is dan stikstof (ook géén edelgas). Een eeuw later, in 1895, kwam Lord Rayleigh erachter dat monsters van stikstof uit de lucht een andere dichtheid hadden dan stikstof als gevolg van chemische reacties. Samen met de Schotse wetenschapper William Ramsay van University College, Londen , bedacht Lord Rayleigh dat de stikstof die uit de lucht werd gehaald, werd gemengd met een ander gas, wat leidde tot een proef dat met succes een nieuw element, argon, vrij maakte van het Griekse woord ἀργός (argós , "inactief" of "lui"). Met deze ontdekking snapten ze dat er een hele klasse gassen ontbrak in het periodiek systeem.

Ramsay zette zijn zoektocht naar deze gassen voort met behulp met de methode die gefractioneerde destillatie heet (na sterke afkoeling), waarbij het mogelijk werd om vloeibaar gemaakte lucht in verschillende elementen te scheiden. In 1898 ontdekte hij de elementen krypton, neon en xenon, en noemde ze respectievelijk naar de Griekse woorden κρυπτός ( kryptós , "verborgen"), νέος ( néos , "nieuw") en ξένος ( ksénos , "vreemdeling"). Radon werd het eerst ontdekt in 1898 door Friedrich Ernst Dorn, en is genoemd radium uitstraling, maar werd pas in 1904 als een edelgas gezien, toen bleek dat de kenmerken ervan vergelijkbaar waren met die van andere edelgassen.