Kalium: verschil tussen versies

Versie van 19 sep 2021 13:16

Werk in uitvoering!
Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt.
Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren.
De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel.
Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.

Dit artikel is nog niet af.

Portaal Scheikunde
Chemisch element

Brokje kalium
Naam	Kalium / القليه al-qalyah Arabisch
Latijn
Symbool	K
Atoomnummer	19
Soort	Alkalimetaal
Kleur	Zilverwit tot blauw
Smeltpunt	63,5 ^oC
Kookpunt	759 ^oC

Kalium is een chemisch element met het symbool K (van Neo-Latijn kalium ) en atoomnummer 19 in het Periodiek Systeem van de scheikunde. Kalium is een zilverwit metaal dat zacht genoeg is om met een mes met weinig kracht te kunnen snijden. Kaliummetaal reageert snel met zuurstof uit de lucht om in slechts enkele seconden na blootstelling aan de buitenkant een schilferig wit kaliumperoxide (K₂O₂) laagje te vormen.

Kalium lijkt chemisch sterk op natrium.

I

Voorkomen

Geschiedenis

Het symbool K komt voort uit kali, deel van het woord alkali, dat op zijn beurt afkomstig uit Arabische: القليه al-qalyah, wat plantaardige as betekent.

In het Engels heet het potassium, afgeleid van potas, de as van planten.

In 1797 ontdekte de Duitse chemicus Martin Klaproth "kalium" in de mineralen leuciet en lepidoliet, en realiseerde hij zich dat "kalium" geen product was van plantengroei, maar in feite een nieuw element bevatte, dat hij voorstelde om kali te noemen. In 1807 produceerde Humphry Davy het element via elektrolyse: in 1809 stelde Ludwig Wilhelm Gilbert de naam Kalium voor, voor Davy's "kalium". In 1814 pleitte de Zweedse chemicus Berzelius voor de naam kalium, met het scheikundige symbool K.

Kalium in erst of mineraal

Orthoklaas, of orthoklaas veldspaat (formule K Al Si ₃ O ₈ ), is een belangrijk mineraal dat stollingsgesteente vormt. De naam komt uit het Oudgrieks voor "rechte breuk".
Graniet met kaliumveldspaat, plagioklaas veldspaat, kwarts en biotiet en/of amfibool
Leuciet een rots vormend mineraal met de formule K Al Si₂ O₆ .
Lepidoliet is een lila- grijs of roze gekleurd lid van de mica- groep van mineralen met de ingewikkelde chemische formule K (Li, Al)₃(Al,Si,Rb)₄O₁₀ (F,OH)₂.

Gebruik

Biologie

Kalium-ionen (is een elektrisch geladen atoom of molecuul), zijn belangrijk voor het functioneren van alle levende cellen in mensen, dieren en planten. De overdracht van kaliumionen over de zogeheten zenuwcel-membranen is noodzakelijk voor het normale doorgeven van signalen tussen de zenuwcellen; kaliumtekort en -overschot kunnen beide leiden tot vele tekenen van ziektes, waaronder een abnormaal hartritme en verschillende afwijkingen aan het hart die zichtbaar gemaakt kunnen worden met een electrocardiagram (ECG of hartfilpje). Vers fruit en groenten zijn goede voedingsbronnen van kalium.

Veiligheid

Toepassingen

Plaats in het periodiek systeem

Periodiek systeem

H

He

Li

Be

B

C

N

O

F

Ne

Na

Mg

Al

Si

P

S

Cl

Ar

K

Ca

Sc

Ti

V

Cr

Mn

Fe

Co

Ni

Cu

Zn

Ga

Ge

As

S

e

Br

Kr

Rb

Sr

Y

Zr

Nb

Mo

Tc

Ru

Rh

Pd

Ag

Cd

In

Sn

Sb

Te

I

Xe

Cs

Ba

*

Hf

Ta

W

Re

Os

Ir

Pt

Au

Hg

Tl

Pb

Bi

Po

At

Rn

Fr

Ra

**

Rf

Db

Sg

Bh

Hs

Mt

Ds

Rg

Cn

Nh

Fl

Mc

Lv

Ts

Og

↓

*

La

Ce

Pr

Nd

Pm

Sm

Eu

Gd

Tb

Dy

Ho

Er

Tm

Yb

Lu

**

Ac

Th

Pa

U

Np

Pu

Am

Cm

Bk

Cf

Es

Fm

Md

No

Lr

@@ Regel 13: / Regel 13: @@
 | kookpunt = 759 <!-- Kookpunt in celsius -->
 }}
-'''Kalium''' is een [[Chemisch element|chemisch element]] met het symbool '''K''' (van Neo-Latijn ''kalium'' ) en [[atoomnummer]] 19 in het [[Periodiek systeem|Periodiek Systeem]] van de [[scheikunde]]. Kalium is een zilverwit metaal dat zacht genoeg is om met een mes met weinig kracht te kunnen snijden. Kaliummetaal reageert snel met zuurstof uit de lucht om in slechts enkele seconden na blootstelling aan de buitenkant een schilferig wit kaliumperoxide laagje te vormen.
+'''Kalium''' is een [[Chemisch element|chemisch element]] met het symbool '''K''' (van Neo-Latijn ''kalium'' ) en [[atoomnummer]] 19 in het [[Periodiek systeem|Periodiek Systeem]] van de [[scheikunde]]. Kalium is een zilverwit metaal dat zacht genoeg is om met een mes met weinig kracht te kunnen snijden. Kaliummetaal reageert snel met zuurstof uit de lucht om in slechts enkele seconden na blootstelling aan de buitenkant een schilferig wit kaliumperoxide (K<sub>2</sub>O<sub>2</sub>) laagje te vormen.
+Kalium lijkt chemisch sterk op [[natrium]].
+I
 == Voorkomen ==
 == Geschiedenis ==
-Het symbool ''K'' komt voort uit ''kali'', deel van het woord ''alkali'', dat op zijn beurt afkomstig uit Arabische : القليه ''al-qalyah'' wat plantaardige as betekent.
+Het symbool ''K'' komt voort uit ''kali'', deel van het woord ''alkali'', dat op zijn beurt afkomstig uit [[Arabisch|Arabische]]: القليه ''al-qalyah,'' wat plantaardige as betekent.
+In het [[Engels]] heet het potassium, afgeleid van potas, de as van planten.
+In 1797 ontdekte de Duitse chemicus [[Martin Klaproth]] "kalium" in de mineralen ''leuciet'' en ''lepidoliet'', en realiseerde hij zich dat "kalium" geen product was van plantengroei, maar in feite een nieuw element bevatte, dat hij voorstelde om ''kali te'' noemen. In 1807 produceerde [[Humphry Davy]] het element via [[elektrolyse]]: in 1809 stelde [[Ludwig Wilhelm Gilbert]] de naam ''Kalium'' voor, voor Davy's "kalium". In 1814 pleitte de Zweedse chemicus Berzelius voor de naam ''kalium'', met het scheikundige symbool ''K''.
 == Kalium in erst of mineraal ==
+<gallery>
+Bestand:OrthoclaseBresil.jpg|'''Orthoklaas,''' of '''orthoklaas veldspaat''' (formule K Al Si <sub>3</sub> O <sub>8</sub> ), is een belangrijk mineraal dat stollingsgesteente vormt. De naam komt uit het Oudgrieks voor "rechte breuk".
+Bestand:Fjæregranitt3.JPG|Graniet met kaliumveldspaat, plagioklaas veldspaat, kwarts en biotiet en/of amfibool
+Bestand:Leucite in rock w- nepheline Potassium aluminum silicate Albano Hills Italy 1927.jpg|'''Leuciet''' een rots vormend [[mineraal]] met de formule K Al Si<sub>2</sub> O<sub>6</sub> .
+Bestand:Boromuscovite-Lepidolite-ch38a.jpg|'''Lepidoliet''' is een lila- grijs of roze gekleurd lid van de mica- groep van mineralen met de ingewikkelde  chemische formule K (Li, Al)<sub>3</sub>(Al,Si,Rb)<sub>4</sub>O<sub>10</sub> (F,OH)<sub>2</sub>.
+</gallery>
 == Gebruik ==
 === Biologie ===
+Kalium-ionen (is een elektrisch geladen [[atoom]] of [[molecuul]]), zijn belangrijk voor het functioneren van alle levende cellen in mensen, dieren en planten. De overdracht van kaliumionen over de zogeheten ''zenuwcel-membranen'' is noodzakelijk voor het normale doorgeven van signalen tussen de zenuwcellen; kaliumtekort en -overschot kunnen beide leiden tot vele tekenen van ziektes, waaronder een abnormaal hartritme en verschillende afwijkingen aan het hart die zichtbaar gemaakt kunnen worden met een ''electrocardiagram''  (ECG of hartfilpje). Vers fruit en groenten zijn goede voedingsbronnen van kalium.
 == Veiligheid ==