Hendrik IV van Frankrijk

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Hendrik IV van Frankrijk.

Hendrik IV of in het Frans Henri IV (geboren in Pau op 13 december 1553 - gestorven in Parijs op 14 mei 1610) was als Hendrik IV van 1593 tot 1610 koning van Frankrijk en als Hendrik III koning van Navarra. Hij was behalve dat ook graaf van Foix en Bigorre en hertog van Vendôme. Als koning van Frankrijk was hij de opvolger van Hendrik III en werd hij opgevolgd door Lodewijk XIII. Als koning van Navarra en graaf van Bigorre was hij opvolger van Johanna, hij werd in die functie opgevolgd door Lodewijk XIII. Als hertog van Vendôme was hij de opvolger van Anton van Bourbon, bij zijn dood werd de Vendôme bij het koninklijk domein gevoegd. Hendrik was de eerste Franse koning uit het huis Bourbon, dat tot het einde van het koninkrijk over Frankrijk bleef regeren.

Leven

Koning van Navarra en de Hugenotenoorlogen

Hendrik werd geboren als zoon van Anton van Bourbon en Johanna van Albret. Hij werd protestants opgevoed en erfde van hen het koningschap van Navarra en het hertogdom Vendôme.

In die tijd waren in Frankrijk de Hugenotenoorlogen. Dat waren oorlogen tussen de Hugenoten (protestanten) en de katholieken. De Hugenoten waren voor godsdienstvrijheid en de katholieken vonden dat de Rooms-Katholieke Kerk de enige ware Kerk was. In 1570 werd er echter vrede gesloten, die vrede werd gevierd met een huwelijk tussen de katholieke Margaretha van Valois en Hendrik van Navarra, de toekomstige koning. Kort na dit huwelijk ging het al mis. Tijdens de Bartholomeusnacht werden duizenden protestanten vermoord, de katholieken door heel Frankrijk doodden Hugenoten, er vielen zo'n 20.000 slachtoffers. De enige manier voor Hendrik om te blijven leven was om zich te bekeren tot het katholicisme. Dat deed hij dan ook, vier jaar lang bleef hij gevangene in Parijs.

In 1576 lukte het Hendrik eindelijk om te vluchten naar La Rochelle, daar werd hij weer protestants. Hij werd de leider van de Hugenoten, die alleen maar hun eigen geloof wilden geloven, veel strenge katholieken wilden dat niet, dus de oorlog laaide weer op.

Drie-Hendriken-Oorlog

Bartholomeusnacht.

In 1584 gebeurde er iets bijzonders. De hertog van Anjou, de jongere broer van koning Hendrik III, overleed toen. Omdat Hendrik III geen kinderen had werd Hendrik van Navarra nu de troonopvolger. De katholieken wilden dat natuurlijk niet en de Drie-Hendriken-Oorlog brak uit. Deze oorlog is vernoemd naar de belangrijkste personen: Hendrik III, de koning, Hendrik van Navarra, leider van de Hugenoten en milde katholieken en Hendrik van Guise, leider van de strenge katholieken. Eerst was het Hendrik van Guise die alles won, hij nam zelfs Parijs in en koning Hendrik III verschool zich in het Louvre.

Nu was het Hendrik III die in actie kwam. Hij zag dat hij nooit écht de macht zou hebben in Frankrijk zolang Hendrik van Guise nog zou leven. Er was maar één oplossing: Hendrik van Guise moest dood. Hendrik van Guise werd vermoord en Parijs kwam in opstand, hun belangrijkste bondgenoot was gedood! Hendrik III werd niet meer als koning gezien en vluchtte naar Hendrik van Navarra. Samen trokken de twee Hendriken op tegen Parijs. Tijdens de omsingeling van Parijs kwam er alleen een monnik met een geheim, hij fluisterde het in koning Hendriks oor en stak een mes in z'n buik. Hendrik III overleed de volgende dag. Hendrik van Navarra was de troonopvolger en liet zich uitroepen tot koning Hendrik IV. De fél katholieke Filips II van Spanje viel Frankrijk binnen omdat hij het niet eens was met een protestantse koning in Frankrijk. Hij werd verslagen en teruggedrongen. De Hugenotenoorlogen waren bijna voorbij.

Koning van Frankrijk

Uiteindelijk werd Hendrik IV koning van Frankrijk, hij bekeerde zich tot het katholicisme. Eén van z'n eerste daden was het edict van Nantes uitvaardigen. Hierin werd het katholicisme de staatsgodsdienst van Frankrijk, maar mochten Hugenoten gewoon hugenoot zijn. Het edict was niet erg populair want de protestanten vonden het natuurlijk niet ver genoeg gaan en de katholieken te ver. Wel waren na 36 jaar de Hugenotenoorlogen afgelopen. Dat was goed nieuws, want tussen de 1 en de 2 miljoen Fransen waren gedood.

Verdere heerschappij

De moord op Hendrik IV.

Koning Hendrik IV was erg geliefd bij de Fransen, ze noemden hem dan ook "Hendrik de Goede". Hij hervormde de financiën en onder zijn heerschappij groeide Frankrijks economie. Zijn raadgever Maximilien de Béthune hervormde ook heel veel en Frankrijk bloeide op. Hendrik besteedde ook veel tijd aan het lagere volk, dat het volgens hem óók goed moest hebben. Omdat rond zijn tijd de VOC en de Britse Oost-Indische Compagnie erg groeiden wilde hij een Franse Oost-Indische Compagnie stichten. De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden stuurden de besprekingen alleen zo in de war dat de compagnie toch niet werd opgericht. De compagnie is in 1664 alsnog opgericht.

Moord

Op 14 mei 1610 werd Hendrik vermoord door een strenge monnik, François Ravaillac. Opvallend is dat de vorige koning ook door een fanatieke monnik werd vermoord. François wilde geen koning hebben die hugenoot was geweest en vermoordde daarom Hendrik. Dit was geen verrassing: er waren al veel meer moordaanslagen geweest op Hendrik, maar tot dan toe zonder succes. Zittend in zijn rijtuig stierf Hendrik. Hij werd opgevolgd door z'n zoon Lodewijk XIII, die toen pas 8 was.

Familie

Eerst trouwde Hendrik met Margaretha van Valois. Hun huwelijk was ongelukkig en kinderloos. Na hun scheiding konden ze het wel goed met elkaar vinden. Als tweede trouwde Hendrik met Maria d' Medici in 1600. Zij kregen wel kinderen:

Verder had hij nog veel maîtresses. Met eentje, Grabiele d'Estrées, kreeg hij drie kinderen:

Bij andere maîtresses kreeg hij nog vijf kinderen.

Galerij

  • Margaretha van Valois.

  • Maria d' Medici.

  • Een munt van Hendrik.

 
Koningen en keizers van Frankrijk (lijst)

Hugo Capet (987-996) · Robert II (996-1031) · Hugo II (1017-1025, medekoning) · Hendrik I (1031-1060) · Filips I (1060-1108) · Lodewijk VI (1108-1137) · Lodewijk VII (1137-1180) · Filips II (1180-1223) · Lodewijk VIII (1223-1226) · Lodewijk IX (1226-1270) · Filips III (1270-1285) · Filips IV (1285-1314) · Lodewijk X (1314-1316) · Jan I (1316) · Filips V (1316-1322) · Karel IV (1322-1328) · Filips VI (1328-1350) · Jan II (1350-1364) · Karel V (1364-1380) · Karel VI (1380-1422) · Karel VII (1422-1461) · Lodewijk XI (1461-1483) · Karel VIII (1483-1498) · Lodewijk XII (1498-1515) Frans I (1515-1547) · Hendrik II (1547-1559) · Frans II (1559-1560) · Karel IX (1560-1574) · Hendrik III (1574-1589) · Hendrik IV (1589-1610) · Lodewijk XIII (1610-1643) · Lodewijk XIV (1643-1715) · Lodewijk XV (1715-1774) · Lodewijk XVI (1774-1792) · Lodewijk XVII (1792-1795; claim, nooit gekroond)

Eerste Franse Republiek (1792-1804)

Napoleon I (1804-1814/1815) · Napoleon II (1815) · Lodewijk XVIII (1814-1824) · Karel X (1824-1830) · Lodewijk XIX (1830) · Hendrik V (1830) · Lodewijk Filips I (1830-1848)

Tweede Franse Republiek (1848-1851): Liberté, Égalité, Fraternité

Napoleon III (1851-1870)

Derde Franse Republiek (1870-1940)

Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Hendrik_IV_van_Frankrijk&oldid=713846"