Edict van Nantes

Het Edict van Nantes is een aankondiging (soort wet). Het was een op 13 april 1598 door koning Hendrik IV van Frankrijk uitgevaardigd edict. De hugenoten (Franse protestanten) kregen vanaf dan rechten op uitoefening van hun geloof en behielden garnizoensrecht in een paar Zuid-Franse steden. Voordien waren de hugenoten in grote getalen godsdienstig vervolgd (mede door de inquisitie) en een aantal van hen waren onder andere gevlucht naar de Noordelijke Nederlanden waar al een vrijheid van godsdienst was na de vrede van Augsburg. Het edict van Nantes maakte deel uit van de politiek van Hendrik IV om de godsdienstige twisten in het koninkrijk Frankrijk te beëindigen.

Later werd dit edict in 1685 weer ingetrokken. Dit was het Edict van Fontainebleau. Vanaf dan waren de hugenoten persoonlijk vogelvrij. Het vervangende edict verklaarde het openlijk belijden van het calvinisme tot een strafbaar feit dat bij veroordeling leidde tot de in beslagneming van goederen. Tot 1710 vertrokken daarop meer dan 300.000 hugenoten vanuit Frankrijk. Honderdduizend vertrokken naar Zwitserland, daarin zijn ook de waldenzen begrepen die tegelijkertijd hun bergdorpen in Piemonte verlieten. Verder gingen ruim 70.000 naar Nederland, bijna 50.000 naar Duitsland (vooral Pruisen en Württemberg), eveneens 50.000 naar Engeland, en kleinere aantallen naar Scandinavië en Rusland en vooral ook naar Zuid-Afrika.