Jan II van Frankrijk

Jan II de Goede van Frankrijk.

Jan II de Goede of in het Frans Jean II le Bon (geboren in Château de Gué-de-Maulin, 16 april 1319 - gestorven te Londen, 8 april 1364) was van 1350 tot 1364 koning van Frankrijk, van 1361 tot 1364 hertog van Bourgondië en van 1350 tot 1360 graaf van Auvergne. Hij was als koning opvolger van Filips VI, als hertog van Filips en als graaf van Auvergne van Johanna I. Hij werd in die volgorde opgevolgd door Karel V, Filips de Stoute en Filips van Rouvres. Hij kwam uit het huis Valois. Jans' regering was een van de rampzaligste uit de Franse geschiedenis. De Engelsen en plunderbendes teisterden Frankrijk, de economie lag op z'n gat een temidden van dat alles zat het rampenplan dat Jan was.

Naam

Jan heeft als bijnaam de Goede. Niet dat hij een goede koning was. De mensen vonden gewoon dat hij zich goed als ridder gedroeg.

Leven

Begin koningsschap

De kroning van Jan.

Jan wordt op 16 april 1319 geboren als zoon van koning Filips VI van Frankrijk en Johanna van Bourgondië (-1349). Toen hij dertien was trouwde hij met Bonne van Luxemburg, dochter van Jan de Blinde, koning van Bohemen. Onder zijn vaders heerschappij begint de Honderdjarige Oorlog. Drie mensen maken aanspraak op de troon. Koning Filips, Eduard III van Engeland en Karel de Boze. Karel lijkt daarvan de minst belangrijke, maar hij pleegt steeds verraad en heult met de Engelsen, om zich dan weer aan te sluiten bij de Fransen. In 1350 sterft koning Filips en Jan wordt koning. Hij trekt ten strijde tegen de Engelsen en hun plunderbendes. In de buurt van Piotiers komt hij ze tegen. De Fransen zijn met een gigantische overmacht en ze kunnen de overwinning al ruiken.

Jan en de Engelsen

De slag bij Poitiers.

De Engelsen hadden zich verschanst op een heuvel en verwachtte eigenlijk zelf ook niet dat ze gingen winnen. Toch gebeurde het. De Fransen voelden zich geweldig. Alle vier de zonen van de koning, Karel, Lodewijk, Jan en Filips waren erbij, net zoals de opperbevelhebbers van het leger en tientallen edelmannen. Op maandag 19 september 1356 vielen de Fransen aan. Meteen kwamen de Engelse boogschutters in actie. Een wolk van pijlen verduisterde de zon en doodde meteen Wouter van Brienne, hertog van Athene en Jean de Clermont. Arnoul d'Audrehem werd gevangengenomen en het vaandel van de kroonprins werd door de Engelsen veroverd. Paarden storten in en alles ging mis, maar Jan bleef trouw bij z'n troepen. Jan wilde zijn zonen sparen en stuurde ze weg, maar Filips ontsnapte en wist bij Jan te blijven. Met de schreeuw dood of de overwinning viel het koninklijke bataljon de Engelsen aan. Jan zelf vocht mee. Captal de Buch, een Fransman in Engelse dienst, zag dat en viel met zijn mannen te paard hen aan. De drager van de oriflamme, het koninklijke vaandel, werd gedood met het vaandel in z'n handen. Jan gaf het op en werd gevangengenomen. Frankrijk was zwaar vernederd en verslagen. Niemand kon het geloven. De edelen hadden vast verraad gepleegd, hoe was het anders mogelijk? Teruggekeerde edelen werden belaagd en in Parijs kwam de burgerij in opstand. Jan werd naar Londen gehaald en werd daar samen met veel edelen vastgehouden. De koning was in Engelse handen.

In Londen vond Jan het niet zo erg. Hij zat niet opgesloten en kon gewoon vrij rondlopen. Hij leefde nog steeds als een koning en praatte met de Engelse edelen. Hij wilde toch graag terug en mede daarom sloot hij het verdrag van Brétigny. Grote delen van Frankrijk werden afgestaan aan de Engelsen en tegen de gigantische prijs van 3 miljoen frank werd hij vrijgelaten.

Opnieuw naar Londen

De begrafenisstoet van Jan.

Dat was echter niet het einde. Jan probeerde een kruistocht te organiseren. Iedereen wist dat de kruisvaarderstijd voorbij was en daarom ging de kruistocht niet door. Ook lukte het Jan niet om de Provence bij Frankrijk te voegen. Jan begon nu zelf in te zien dat hij niet geschikt was als koning. Nadat een aantal edelen in gevangenschap zich hadden misdragen keerde Jan in januari 1364 vrijwillig terug naar Londen. Niemand begreep het en ook nu zijn de historici er nog niet over uit: Waarom deed die koning dat toch? Jan stierf op 8 april 1364 in gevangenschap. Frankrijk treurde, want Jan was niet slecht voor hen geweest. Hij kon alleen gewoon niet regeren. Voor Frankrijk zelf brak een tijd aan van verbetering. Jans opvolger en zoon Karel V was een goed bestuurder en Frankrijk krabbelde langzaam weer op.

Jan werd begraven in de kathedraal van Saint-Denis.

Familie

Jan is twee keer getrouwd geweest. De eerste keer was met Bonne van Luxemburg. Zij trouwden op 22 juli 1332. Ze kregen elf kinderen:

1. Blanche van Frankrijk (1336-1336)
2. Karel V de Wijze, (Vincennes, 21 januari 1337 - 6 september 1380)
3. Catharina van Frankrijk (geboren 1338, jong gestorven)
4. Lodewijk I van Anjou (23 juli 1339 – 20 september 1384), tegenkoning van Napels
5. Jan van Berry (Vincennes, 1340 - Château de Nesles, 1416), hertog van Berry en Auvergne
6. Filips de Stoute (Pontoise, 15 januari 1342 - Halle bij Brussel, 27 april 1404)
7. Johanna van Frankrijk (Châteauneuf-sur-Loire, 1343 - Evreux, 1373)
8. Maria van Valois (St.Germain-en-Laye, 1344 - 1404, begraven in Bar-le-Duc)
9. Agnes van Frankrijk (1345 - Oaris 1349)
10. Margaretha van Frankrijk (Le Louvre 1347 - Poissy 1352)
11. Isabelle van Frankrijk (Bois-de-Vincennes 1348 - Pavia 1372)

In 1350 overleed Bonne en trouwde Jan met gravin Johanna I van Auvergne. Zij kregen drie kinderen:

1. Blanche
2. Catherine
3. Jongen, naam onbekend

Al deze kinderen stierven jong.

Galerij

• 

  Johanna van Auvergne.

• 

  Een munt van Jan.

Koningen en keizers van Frankrijk (lijst)

Hugo Capet (987-996) · Robert II (996-1031) · Hugo II (1017-1025, medekoning) · Hendrik I (1031-1060) · Filips I (1060-1108) · Lodewijk VI (1108-1137) · Lodewijk VII (1137-1180) · Filips II (1180-1223) · Lodewijk VIII (1223-1226) · Lodewijk IX (1226-1270) · Filips III (1270-1285) · Filips IV (1285-1314) · Lodewijk X (1314-1316) · Jan I (1316) · Filips V (1316-1322) · Karel IV (1322-1328) · Filips VI (1328-1350) · Jan II (1350-1364) · Karel V (1364-1380) · Karel VI (1380-1422) · Karel VII (1422-1461) · Lodewijk XI (1461-1483) · Karel VIII (1483-1498) · Lodewijk XII (1498-1515) Frans I (1515-1547) · Hendrik II (1547-1559) · Frans II (1559-1560) · Karel IX (1560-1574) · Hendrik III (1574-1589) · Hendrik IV (1589-1610) · Lodewijk XIII (1610-1643) · Lodewijk XIV (1643-1715) · Lodewijk XV (1715-1774) · Lodewijk XVI (1774-1792) · Lodewijk XVII (1792-1795; claim, nooit gekroond) Eerste Franse Republiek (1792-1804) Napoleon I (1804-1814/1815) · Napoleon II (1815) · Lodewijk XVIII (1814-1824) · Karel X (1824-1830) · Lodewijk XIX (1830) · Hendrik V (1830) · Lodewijk Filips I (1830-1848) Tweede Franse Republiek (1848-1851): Liberté, Égalité, Fraternité Napoleon III (1851-1870) Derde Franse Republiek (1870-1940)