Karel X van Frankrijk

Karel X Filips van Frankrijk

Karel X Filips of in het Frans Charles X Philippe (geboren in het Kasteel van Versailles op 9 oktober 1757 - gestorven in Gorizia op 6 november 1836) was van 1824 tot 1830 koning van Frankrijk en Navarra, co-vorst van Andorra en had daarvoor de titel graaf van Artois (Artesië). Hij was de opvolger van zijn broer Lodewijk XVIII van Frankrijk en werd in naam opgevolgd door Lodewijk XIX, in werkelijkheid was het Lodewijk Filips I die de macht kreeg. Hij kwam uit het Huis Bourbon en was de zoon van Lodewijk van Frankrijk (1729-1765) en Maria Josepha van Saksen (1731-1767). Karel was het broertje van de koningen Lodewijk XVI en Lodewijk XVII en was de laatste koning van Frankrijk. Na hem kwam nog wel een koning der Fransen en keizer der Fransen, maar geen koning van Frankrijk.

Leven

Jeugd

Een jonge Karel.

Op 9 oktober 1757 werd in het Kasteel van Versailles Charles Philippe, graaf van Artois geboren. Op zijn achtste overleed Karels vader en niet lang daarna volgde zijn moeder. Nu verzorgde hun grootmoeder de prinsjes, maar weer een jaar later stierf ook zij. Nu zorgden hun tantes voor hen. Karel had weinig kans op de troon, toen zijn broer Lodewijk XVI de troon besteeg stonden er nog drie mensen boven Karel. Lodewijk Jozef, oudste zoon van de koning, Lodewijk Karel, tweede zoon van de koning, Lodewijk Stanislaus, broer van Karel en dán pas Karel. Lodewijk Jozef is uiteindelijk nooit koning geworden omdat hij jong stierf, Lodewijk Karel was twee jaar titulair koning (hij zat toen gevangen) en Lodewijk Stanislaus werd in 1814 koning Lodewijk XVIII.

Aan het hof van Versailles vonden veel mensen Karel knap, grappig en aardig. Karel versierde heel veel vrouwen, maar toch was hij erg rooms-katholiek. Uiteindelijk kreeg Karel een vriendin, Madame de Polastron, die zijn hele leven bij hem is gebleven. Karel trouwde met Maria Theresia van Savoye, met wie hij twee jongens en twee meisjes kreeg.

Revolutie in Frankrijk

Toen in 1789 de Bastille Saint-Antoine werd bestormd begon de Franse Revolutie. De ontzettend conservatieve (iemand die alles zo wil houden zoals het is) Karel was misschien wel een belangrijke aanleiding voor de Franse Revolutie. Koning Lodewijk XVI zag dat het met Karel alleen maar mis kon gaan en stuurde hem naar het buitenland, ook omdat het daar veilig was voor de graaf van Artois. Toen gebeurde er van alles. Het Tuilerieënpaleis werd bestormd, de koning werd afgezet en in de middeleeuwse Tour du Temple gedumpt. Lodewijk XVI werd onthoofd en zijn zoontje Lodewijk XVIII werd tot koning uitgeroepen. Twee jaar lang bleef die nog in de Temple zitten voordat hij stierf aan een ziekte. Karels oudere broer riep zich nu uit tot koning, maar Karel was bang dat deze de kant van de revolutie zou kiezen. Karel ging tijdelijk wonen in Edinburgh en deed in 1795 met een Engels leger een invasie in Frankrijk. Dit mislukte en Napoleon Bonaparte kwam op de troon.

1814. Keizer Napoleons legers worden overal verslagen en Frankrijk wordt heroverd. Nu kan Karel weer veilig zijn vaderland in, en hij is een tijdje regent als zijn oudere broer Lodewijk koning wordt.

Koningsschap

De kroning van Karel X van Frankrijk.

Karel zat tijdens het koningschap van zijn broer Lodewijk XVIII te popelen om ook koning te worden. Toen die stierf liet Karel zich in de kathedraal van Reims meteen kronen tot koning van Frankrijk. De kroning was heel groots, middeleeuws en indrukwekkend. Vanaf toen probeerde Karel te regeren als een middeleeuwse koning. Hij deed alsof er nooit een. Franse Revolutie was geweest en voerde wet na wet in die hem nog meer macht gaf, hierin werd hij gesteund door de hoge adel en geestelijkheid. Karel bleek geen goede koning te zijn, hij raakte het contact met zijn volk kwijt en was nu bijna dictator. Nadat in juli 1830 nóg meer van dit soort wetten volgden, was het genoeg geweest. Het volk kwam in opstand, de Julirevolutie was begonnen! Erg groot zou deze revolutie niet worden, na drie dagen trad de koning al af.

Karel benoemde zijn zoon tot koning Lodewijk XIX van Frankrijk, maar deze deed dezelfde dag al afstand van de troon. Karel vluchtte naar Gorizia in het keizerrijk Oostenrijk, daar zou hij zes jaar later sterven aan cholera.

Familie

Het gezin van Karel.

Karel trouwde met Maria Theresia van Savoye. Met haar kreeg hij vier kinderen:

Lodewijk XIX Anton (6 augustus 1775 - 3 juni 1844)
Sophie (5 augustus 1776 - 5 december 1783).
Karel Ferdinand, (24 januari 1778 - 13 februari 1820)
Marie Thérèse (6 januari 1783 - 22 juni 1783).

Galerij

Een munt met Karel er op.
De handtekening van Karel.
Het wapen van Karel X.

Koningen en keizers van Frankrijk (lijst)

Hugo Capet (987-996) · Robert II (996-1031) · Hugo II (1017-1025, medekoning) · Hendrik I (1031-1060) · Filips I (1060-1108) · Lodewijk VI (1108-1137) · Lodewijk VII (1137-1180) · Filips II (1180-1223) · Lodewijk VIII (1223-1226) · Lodewijk IX (1226-1270) · Filips III (1270-1285) · Filips IV (1285-1314) · Lodewijk X (1314-1316) · Jan I (1316) · Filips V (1316-1322) · Karel IV (1322-1328) · Filips VI (1328-1350) · Jan II (1350-1364) · Karel V (1364-1380) · Karel VI (1380-1422) · Karel VII (1422-1461) · Lodewijk XI (1461-1483) · Karel VIII (1483-1498) · Lodewijk XII (1498-1515) Frans I (1515-1547) · Hendrik II (1547-1559) · Frans II (1559-1560) · Karel IX (1560-1574) · Hendrik III (1574-1589) · Hendrik IV (1589-1610) · Lodewijk XIII (1610-1643) · Lodewijk XIV (1643-1715) · Lodewijk XV (1715-1774) · Lodewijk XVI (1774-1792) · Lodewijk XVII (1792-1795; claim, nooit gekroond)

Eerste Franse Republiek (1792-1804)

Napoleon I (1804-1814/1815) · Napoleon II (1815) · Lodewijk XVIII (1814-1824) · Karel X (1824-1830) · Lodewijk XIX (1830) · Hendrik V (1830) · Lodewijk Filips I (1830-1848)

Tweede Franse Republiek (1848-1851): Liberté, Égalité, Fraternité

Napoleon III (1851-1870)

Derde Franse Republiek (1870-1940)