Noord-Atlantische Verdragsorganisatie
| Noord-Atlantische Verdragsorganisatie North Atlantic Treaty Organization Organisation du traité de l'Atlantique Nord
| |
|---|---|
| Bestuurscentrum | Brussel, België |
| Werktaal | Engels & Frans |
| Overige talen | Nederlands, Spaans, Portugees, Italiaans, Kroatisch, Tsjechisch Slowaaks, Noors, Deens Pools, Albanees, Grieks, Roemeens, Bulgaars, Litouws, Lets, Ests & Turks |
| Lidmaatschap | 32 leden |
| Inwoners | 909.600.706 (2015) |
| Confederatievorm | Verdragsorganisatie |
.svg)
Op 4 april 1949 werd in Washington D.C. de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) opgericht door de Verenigde Staten van Amerika, Canada en tien Europese landen: België, Denemarken, Frankrijk, IJsland, Italië, Luxemburg, Nederland, Noorwegen, Portugal en het Verenigd Koninkrijk.
In 1952 werden Griekenland en Turkije lid van de NAVO, gevolgd door de Bondsrepubliek Duitsland in 1955 en Spanje in 1982. In 2006 zijn ook Polen, Tsjechië en Hongarije toegetreden. Na de Russische invasie van Oekraïne in 2022 werd in 2023 ook Finland lid van de NAVO, en heeft ook Zweden aangevraagd bij de NAVO te komen, wat nu nog in behandeling is. Inmiddels zijn 31 landen toegetreden tot de NAVO.
De oprichting van de NAVO werd ingegeven door de ontwikkelingen in Midden- en Oost-Europa. De West-Europese landen en de Verenigde Staten waren bezorgd over de opmars van het communisme en het conventionele overwicht (tanks, artillerie en troepen) van de Sovjet-Unie. Na de val van de muur in Berlijn en de ondergang van de Sovjet Unie veranderde er veel. De grote vijand van de NAVO was verdwenen. In eerste instantie werd met de voormalige Oostbloklanden een vredesverdrag gesloten. Dat werd Partnership for Peace genoemd. Daarna zijn verschillende landen uit het voormalige Oostblok bij de NAVO gekomen. Daar heeft Rusland tegen geprotesteerd. Ze hadden liever als blok samengeaan met de NAVO. Toen de Europese Unie en de NAVO de banden met de Oekraïne sterk aan begonnen te halen en er een mogelijkheid ontstond dat ze onderdeel van de NAVO konden worden, is het verzet vanuit Rusland toegenomen. Het gevolg is een toenemende vijandschap. Dit uitte zich in een boycot door westerse leiders van de Olympische Winterspelen in Sotsji in 2014. Daarna nam Rusland de Krim in, waarna een oorlog in Oost-Oekraïne ontstond. Nu wil ook Zweden bij de NAVO.
Betalingen aan de NAVO
Er bestaan grote verschillen tussen de Europese landen als het gaat over de hoeveelheid betalingen die aan de NAVO worden gedaan. Er is afgesproken dat 2% van het Bruto Nationaal Product door ieder land moet worden betaald voor een modernisering van de wapens. De meeste Europese landen betalen veel minder. Dat is vanwege de afgenomen dreiging vanuit de Sovjet Unie. De Amerikanen beklagen zich jaarljks over de te lage betalingen. Ze vinden dat Europa wordt beschermd door de Verenigde Staten tegen buitenlandse agressie en dat het niet eerlijk is dat de Amerikanen daar het grootste deel van betalen. Inmiddels trekken de Amerikanen mensen en middelen terug uit Europa en investeren meer in de veiligheid rond de Chinese Zee. De nieuwe opkomende macht is China. Die wil Taiwan met alle wateren eromheen bij hun land hebben. Europa zal in de toekomst steeds meer zelf moeten zorgen voor hun veiligheid.
De belangrijkste taak van het Bondgenootschap is de gemeenschappelijke verdediging van het grondgebied van de lidstaten. Een aanval tegen één (of meer) van de lidstaten wordt beschouwd als een aanval tegen alle lidstaten, aldus een artikel van het verdrag.
Organisatiestructuur
De Secretaris Generaal is Jens Stoltenberg. Hij heeft de hoogste burgerfunctie van de organisatie. Sinds 2014 is hij de voorzitter van de Noord Atlantische Raad (NAR). Deze politieke raad bestaat uit vertegenwoordigers van de lidstaten. Nederland wordt vanaf 2018 vertegenwoordigd door Marisa Gerards. Zij overlegt onder andere met de Nederlandse minister van Defensie Kajsa Ollongren. Daarnaast is er nog de Nuclear Planning Group.
Op militair gebied wordt de NAR bijgestaan door het militair comité. De huidige voorzitter (vanaf 2021) daarvan is de Nederlandse admiraal Rob Bauer. Alle lidstaten met een leger zijn hierin vertegenwoordigd. Het militair comité is de schakel tussen de NAR en SACEUR.
De hoogste militaire commandant van de NAVO is de Supreme Allied Commander Europe (SACEUR). Vanaf 4 mei 2019 is dat de Amerikaanse Generaal Tod Wolters (1960). Hij stuurt de Geallieerd Commando voor Operaties (ACT) aan die de actieve operaties uitvoert. Daarnaast heb je het Geallieerd Commando voor Transformatie (TACT) wat gaat over opleiding, en vernieuwingen (innovatie).
Het hoofdkwartier van de NAVO bevindt zich in Brussel en daar vergadert ook de NAR. Het Supreme Headquarters Allied Powers Europe (SHAPE) is het militaire commandocentrum, waar Tod Wolters de bevelhebber van is. Het is gevestigd in Casteau ten noorden van het Belgische Bergen, Henegouwen.
Lidstaten
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Links
| Intergouvernementele organisaties | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|||||||||||||||||