Efteling
| De Efteling | |
| |
| De entree van de Efteling (Huis van de Vijf Zintuigen) | |
| Slogan | Wereld vol Wonderen |
| Plaats | Kaatsheuvel,  Nederland
|
| Eigenaar | Stichting Natuurpark De Efteling |
| Opening | 31 mei 1952 |
| Seizoen | het hele jaar |
| Oppervlakte | 72 ha (attractiepark), 276,1 ha (Wereld van de Efteling) |
| Bezoekers | 5,3 miljoen (2018) |
| Medewerkers | 3000 (2019) |
| Omzet |  € 211,3 miljoen (2017)
|
| Winst | € 33,5 miljoen (2017)
|
| Attracties | 62 incl. sprookjes |
| Achtbanen | 6 |
| Darkrides | 4 |
| Waterattracties | 3 |
| Website www.efteling.com | |
| op RCDB | |
Portaal  Attractieparken
| |
De Efteling is een Nederlands pretpark in de buurt van het Noord-Brabantse dorpje Kaatsheuvel. De Efteling is het grootste (en één van de bekendste) pretpark van Nederland en het op twee na grootste pretpark van Europa. Alleen het Franse Disneyland Paris en het Duitse Europa-Park worden beter bezocht. Een dagje Efteling is dan ook voor veel Nederlandse gezinnen een jaarlijkse belevenis, hoewel veel buitenlandse bezoekers een overnachting erbij nemen.
De Efteling is al vrij oud. Officieel is de Efteling een natuurpark wat in de jaren 30 werd opgericht. Op 31 mei 1952 opende het attractiepark de deuren. Het bestond toen alleen nog uit het sprookjesbos, wat weer uit slechts 10 sprookjes bestond. Inmiddels bestaat de Efteling uit circa 60 attracties, als men de sprookjes uit het sprookjesbos apart meetelt. Hieronder vallen 6 achtbanen, 4 darkrides en 3 waterattracties. De Efteling wordt nog vaak uitgebreid.
De Efteling is gedurende het hele jaar geopend. 's Winters heet de Efteling de Winter Efteling en hebben veel attracties een winters tintje gekregen. Veel attracties uit de Efteling zijn bij veel Nederlanders bekend, zoals de Python, de Droomvlucht en de Fata Morgana. In de Efteling is duidelijk de stijl van de schilder Anton Pieck te herkennen, aangezien deze heeft meegeholpen met de eerste ontwerpen voor de Efteling. Toch is er bij sommige attracties van afgeweken.
Geschiedenis
Ontstaan
Het verhaal van de Efteling start in 1933. Een pastoor en de voorzitter van een plaatselijke voetbalvereniging kregen het idee om op de zandgronden van de gemeente Loon op Zand een sportpark aan te leggen. Erg groot was het nog niet. Er waren een voetbalveld, twee oefenvelden en speelweide. In 1935 opende het park officieel en werd het park langzamerhand uitgebreid. Toch ging dit veel sneller toen de voorzitter van het kerkbestuur zich ermee ging bemoeien. In 1950 werd de Stichting Natuurpark De Efteling opgericht. De gemeente betaalde de aanleg van verschillende vijvers, die nog steeds in de Efteling liggen. Ook kwamen er meer sportvelden, tennisbanen en wandelpaden bij en 1951 werd een theehuis geopend.
Ondertussen had de vrouw van de burgemeester van Loon op Zand een idee gekregen. Ze wilde een sprookjesbos oprichten en wees de Efteling aan als geschikte plek. De burgemeester, meneer Van der Heijden, riep de hulp van zijn zwager Peter Reijnders in. Hij wist veel op het gebied van techniek, maar had een artistiek iemand nodig. Hiervoor werd Anton Pieck aangewezen, een bekende schilder uit die tijd. Anton Pieck zag het eerst totaal niet zitten, maar Reijnders wist hem over te halen. Er was wel één voorwaarde, alles moest van echte materialen gemaakt worden. Een stenen muurtje moest van steen zijn. Pieck tekende de eerste 10 sprookjes en Reijnders bedacht de technieken. Op 31 mei 1952 werd het Sprookjesbos geopend voor publiek, wat het begin was voor Efteling.
Beginjaren
Je moet weten dat er naast een sprookjesbos in de Efteling niet veel te beleven was. Er was een speeltuin en een siertuin en dat was het eigenlijk. In de jaren erna veranderde dit spoedig. Het jaar erna werd er een zwembad geopend, op de plek waar nu de Vliegende Hollander staat. Ook werd het sprookjesbos uitgebreid met nieuwe sprookjes. Naast het theehuis ontstond het Anton Pieckplein. Eigenlijk was dit een verrassing voor Anton Pieck, dat het plein naar hem vernoemd werd. Anton Pieck had een bloedhekel aan opvallende, goedkope reclame op zijn werk. De burgemeester lokte hem naar het plein en zei dat hij onder de indruk was, maar of Pieck wel even een reclamebordje met "IJS" weg kon halen. Toen hij dit deed zag hij dat onder het bordje nog een bordje hing met Anton Pieckplein. Op het plein staan nog steeds verschillende klassieke draaimolens.
In 1956 opende de Stoomcarrousel. Voor deze attractie moest toentertijd apart betaald worden. De Stoomcarrousel was eigenlijk een kermisattractie die door de Efteling werd aangekocht. Toen bestond deze alleen uit het draaimolen-gedeelte. De overige delen zijn er later aangebouwd. In 1958 werd De Vliegende Fakir gebouwd. Deze was toen nog een aparte attractie en geen onderdeel van het Sprookjesbos. Via de siertuin was er een brede laan naar de fakir toe. Een jaar later werd Holle Bolle Gijs neergezet om te zorgen dat vuil werd weggegooid. Dit werkte echter zo goed dat de struiken eromheen met hekken beschermd moesten worden anders werden ze kaalgeplukt. Inmiddels groeide het sprookjesbos gestaag.
In 1966 werd er echter iets nieuws bedacht. Toen werden De Indische Waterlelies geopend. Het was toentertijd de grootste attractie van de Efteling. Naarmate het ontwerpproces vorderde werd het ontwerp steeds uitgebreider. De Indische Waterlelies zorgde ervoor dat later de eerste grote Efteling-attractie gebouwd werd, het Spookslot. In 1969 kwam de Stoomtrein er, maar er verschenen nog meer treinen. Achter de Stoomcarrousel werd een miniatuurwereld geopend, de Diorama Hal. Later werden het Carrousel Paleis uitgebreid met het Waterorgel en het Victoriaans Theater, waarvan de laatste twee inmiddels gesloten zijn.
De wereld van de Efteling
In de jaren 70 veranderd er het één en ander qua pretparken in Nederland. Er komen steeds meer attractieparken bij. Zij richten zich op jongeren door heftigere attracties te openen, zoals achtbanen. De Efteling blijft zich vasthouden aan de sprookjes, maar hierdoor dalen de bezoekersaantallen drastisch. In 1978 wist de Efteling de behoefte van jongeren en sprookjes te combineren. Toen opende het Spookslot. In 1981 gaat de Efteling verder en opent de Python. Toen één van de langste achtbanen van Nederland en één van de eerste stalen. De achtbaan duidde op veel verzet, aangezien veel mensen de Efteling wilde herinneren als sprookjespark. Ook de Brabantse milieufederatie was er tegen, net als buurtbewoners, wegens geluidsoverlast. Toch zorgde de Python voor een toename van het aantal jongeren. Later werden De Halve Maen, de Swiss Bob en de Piraña aan dit rijtje toegevoegd.
In 1986 keerde het sprookjesthema weer terug met de attractie Fata Morgana. Eigenlijk zou de attractie veel eerder moeten openen, maar de techniek was zo lastig, dat men besloot om eerst aan Carnaval Festival te werken. Ook met behulp van het Volk van Laaf keerde het sprookjes weer terug. Ondertussen komen we aan in de jaren 90. De Efteling wilde steeds meer lijken op een resort, zoals de Amerikaanse Disney-resorts. In 1992 opende het Efteling Hotel en ook werd het golfpark geopend. In hetzelfde jaar zou Disneyland Paris openen, waarop de Efteling besloot de Droomvlucht te openen. Ook hiervan was de techniek zo lastig, dat de attractie pas in 1993 opende. In 1996 werd de huidige ingang gebouwd, genaamd het Huis van de Vijf Zintuigen. Ook worden in de jaren 90 nog de siertuin verwijderd en hierdoor werd het Sprookjesbos uitgebreid. In 1999 wordt het park in vier rijken verdeeld en in 2000 wordt de Pardoes Promenade geopend.
In 2002 ontstond de attractie Panda Droom, wat veel kritiek opleverde vanwege de slechte afwerking. In 2003 werd het Efteling Theater geopend. Hier zou ooit Uitrijk komen te liggen, een soort winkelstraat met restaurants waar veel mensen dan zouden kunnen eten. In 2007 opende De Vliegende Hollander in de Efteling en in 2010 werd de achtbaan de Pegasus vervangen door de achtbaan Joris en de Draak. In 2009 opende het vakantiepark Efteling Bosrijk. In 2011 werd de parkshow Ravelijn en in 2012 werd de watershow Aquanura geopend. In 2015 opende de achtbaan Baron 1898 en in de zomer van 2017 opende Symbolica.
Stijl
De Efteling heeft een eigen stijl, een zogenaamde huisstijl. Door het hele park is deze stijl terug te vinden.
Architectuur
De stijl is het meest terug te vinden in de voorgeving van de gebouwen. Anton Pieck heeft hier duidelijk invloed in gehad. Niet alleen op het gebied van architectuur, maar ook op het gebied van materiaal. In Efteling vind je haast geen bordkartonnen decoraties. Volgens Pieck moest een stenen muurtje ook echt van steen zijn. Tegen Peter Reijnders zou hebben gezegd dat als je je hoofd tegen een houten balk zou stoten je ook echt "au" moest roepen. Pieck, en later Ton van der Ven, tekende de ontwerpen op zo'n manier dat het niet leek alsof het gebouwd was naar een tekening van Pieck, maar dat een gebouw zou kunnen wezen voor de inspiratie van Piecks werk.
Als je goed kijkt naar de gebouwen is veel van Piecks stijl er in terug te zien. Piecks stijl werd als romantisch en sprookjesachtig beschouwd. Meestal waren de gebouwen een beetje vervallen, maar niet dat het leek alsof er sprake was van achterstallig onderhoud. Het was een terugblik op vroeger. Toch heeft men zich niet overal aan de stijl gehouden. Het Sprookjesbos en het Anton Pieckplein zijn goede voorbeelden van deze stijl, net als de Droomvlucht of het Carrousel Paleis. Attracties als de Pagode (Thaise stijl), de Piraña (Azteekse stijl), het Spookslot (Keltische stijl) en de Swiss Bob (Alpenstijl) wijken duidelijk af.
Muziek
In de Efteling is muziek een duidelijk onderdeel van de beleving. Elke attractie heeft wel zijn eigen bekende melodietje. Voor sommige melodietjes zijn muziekstukken gebruikt. In het Spookslot klinkt bijvoorbeeld de Danse macabre van Camille Saint-Saëns, in De Indische Waterlelies de Afrikaan Beat van Bert Kaempfert en de muziek uit de paddenstoelen in het Sprookjesbos is de Menuet in G majeur van Christian Petzold. Het lied dat klinkt in Monsieur Cannibale is het gelijknamige nummer van de Fransman Gérard Gustin.
Veel attracties hebben een bekend melodietje. Het bekendste melodietje is waarschijnlijk die van Carnaval Festival. Dit melodietje is uitgeroepen tot irritantste nummer ooit. Hiermee versloeg het de melodie van It's a Small World en het Muppet-nummer Mana Mana.
Parkdelen
Zie Lijst van attracties in de Efteling voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Marerijk
Marerijk ligt in het westen van het park en heette vroeger Westerpark. In Marerijk ligt het Sprookjesbos, waar de Efteling uit is uit ontstaan. Het Sprookjesbos telt meer dan 25 sprookjes. In Marerijk staat ook het Carrousel Paleis. Dit is een complex bestaande uit de Stoomcarrousel (1956), het Waterorgel (1966), de Victoriaans Theater (1972) en de Diorama hal (1971). Het Waterorgel en het Victoriaans Theater zijn tegenwoordig niet meer open voor publiek. Het carrousel Paleis ligt aan het Anton Pieckplein. Hier ligt ook het Efteling Museum, waar tegenwoordig allerlei Efteling spullen voor bezoekers zijn te zien. Daarnaast is er nog het Sint Nicolaasplein. Hier liggen een paar attracties en het station van de Efteling Stoomtrein Maatschappij. Ook ligt de Droomvlucht hier. Een attractie die je brengt naar de betoverende wereld van fantasie. Tijdens de rit kom je onder meer elfjes, trollen en vele andere dingen tegen. Naast de Droomvlucht ligt Ravelijn. Dit is een parkshow die gebaseerd is op de televisieserie. Hier naast staat weer Villa Volta. Dit is een huis dat is het teken staat van de Bokkenrijders en bevat een draaiende kamer. In 2019 komt er een nieuwe attractie in Marerijk: De Zes Zwanen. Dat is een sprookje met een bootjesattractie.
Het Carrousel Paleis
.JPG)
Anderrijk
Anderrijk ligt in het zuiden en heette vroeger Zuiderpark. In Anderrijk was de oudste attractie de Roeivijver, maar deze is in 2011 vervangen door Aquanura (die niet bij dit parkdeel hoort). Tegenwoordig is het Spookslot uit 1978 de oudste attractie. Het Spookslot is een muzikale show waarin men een kijkje neemt in de wereld van de nacht. In 1983 is de Swiss Bob gebouwd. Dit is een grote bobslee die dient als een soort achtbaan. In 1986 opende de Fata Morgana. Hierin neem je een kijkje in het Midden-Oosten en is gebaseerd op het sprookje Duizend-en-één-nacht. Daarnaast is er nog de Panda Droom. Een 3D-film over de 3 grootste klimaatproblemen. Ook de Piraña is er te vinden. Tot en met 2007 lag ook de Kanovijver er. In 2019 wordt de Bob gesloopt wegens veel technische problemen en kuren. Daarvoor in de plaats komt een dubbele Mack powerd coaster: Max & Moritz. Het verhaal gaat over de legende van Max & Moritz. Er zijn al jaren geruchten over de sloop van de PandaDroom.
Reizenrijk
Reizenrijk ligt in het noorden en heette vroeger Noorderpark. In Reizenrijk staat het thema reizen centraal. In Reizenrijk staat de bekende attractie Carnaval Festival. Deze attractie brengt je langs 15 landen, waaronder Nederland en België. Naast deze attractie ligt de Vogelrok. Dit is een snelle achtbaan met verschillende lichteffecten. Ook is in de buurt Monsieur Cannibale, een theekopjesattractie in vorm van soepkommen. Verder ligt de Gondoletta in de buurt. Ooit was dit gebouwd om als voorproefje op de Fata Morgana. Aangezien de attractie zo populair bleek te zijn, werd besloten hem te houden. De Gondoletta bestaat uit een aantal bootjes die je binnen twintig minuten over de siervijver heen leiden. Ook het Kleuterhof en het Avondturendoolhof liggen hier. Daarnaast bevindt zich de Pagode zich er. Dit is een Thaise tempel die uitzicht geeft over de Efteling en de omgeving. In 2020 komt er in Reizenrijk een nieuwe familieachtbaan met lift Hill en lancering. In 2018 en 2019 wordt hier meer over bekend.
Carnaval Festival
Ruigrijk
Ruigrijk ligt in het oosten en heette vroeger Oosterpark. Ruigrijk heeft een aantal attracties die "ruig" zijn. Zo ligt de Python hier. Dit is een stalen achtbaan die twee loopings en twee kurkentrekkers maakt. Vlak ernaast ligt Joris en de Draak. Deze achtbaan staat op de plek waar de Pegasus ooit stond. Jorris en de Draak is een houten race-achtbaan met een werkende draak in het midden die ook nog eens vuur spuwt. Daarnaast ligt De Vliegende Hollander er nog. Dit vertelt het verhaal over een ramp in het VOC-tijdperk. De Polka Marina, De Oude Tuffer en het Kinderspoor liggen hier ook. Net als het schommelschip de Halve Maen. Ook ligt in het parkdeel het tweede station van de stoomtrein, Station Oost. In 2015 is er een nieuwe DiveCoaster geplaatst. Baron 1898 met het thema mijnbouw. Je stort met 90km per uur in een ondergrondse tunnel. In Ruigrijk zijn nog veel uitbreidingsmogelijkheden voor in de toekomst.
Fantasierijk
Fantasierijk ligt in het midden van het park. Het bestaat uit drie delen en begint bij de ingang. Naast de ingang ligt het Dwarrelplein. Aan dit plein ligt de watershow Aquanura, die bij dit rijk hoort. Via de Pardoes Promonade loopt men naar het centrale plein waar alle rijken aan elkaar grenzen. Vroeger stond deze bekend als de Efteling Brink, maar tegenwoordig wordt hier de nieuwe attractie Symbolica gebouwd. In deze attractie geeft Pardoes een rondleiding door het paleis van de koning.je kan er ook op de foto met pardoes en pardijn . Waarschijnelijk worden hier de komende jaren nog veel meer attracties gebouwd.
Polles Keuken
De voormalige Efteling-E
_20170521.jpg)
Overige faciliteiten
Naast een attractiepark heeft de Efteling nog meer recreatiemogelijkheden. Hieronder een lijstje.
Efteling Golfpark
Zie Golfclub Efteling voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Het eftling golfpark is een groot golfpark naast de Efteling en heeft 18 holes.Hetb heeft al veel prijzen voor duurzaamheid gewonnen.Het is gebouwd naar een ontwerp naar donald steel,Een beroemde golf baan ontwerper.Officieel ligt de golfbaan in de moer en de Efteling in Kaatsheuvel. In het midden staat het clubhuis.De baan heeft de a status.Eerst had heet de b status.De baan is in 1995 Ook kinderen kunnen tijdens de herfst tou gaan golfen
Villa pardoes
Zie Villa pardoes voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Villa pardoes is een groot gebouw naast de Efteling waar zieke kinderen kunnen verblijven en afleiding kunnen krijgen dan in plaats alleen maar die ziekte te denken.Bij villa pardoes staat ook de olifant die tot 2003 bij het kinderbad op het anton pieckplein stond.
Efteling Theater
Zie Efteling Theater voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Als eerste is er het Efteling Theater. In dit theater worden in de wintermaanden musicals opgevoerd. Het theater is in 2003 gebouwd. Aanvankelijk was de toegang gratis, maar sinds 2009 moet er entree betaald worden. De musicals in het theater zijn meestal speciaal gemaakt door de Efteling. Voorbeelden zijn de Sprookjesboom, De Gelaarsde Kat en Pinokkio. Ook zijn er bekendere musicals als The Sound of Music en Annie opgevoerd. Het theater beschikt over een bar, een restaurant en een balkon met uitzicht op Aquanura.
Vanaf het najaar van 2017 tot en met voorjaar 2018 wordt de musical De Sprookjessprokkelaar opgevoerd.
Efteling hotel
Zie Efteling Hotel voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Het Efteling Hotel is gebouwd in 1992. Het omvat 122 kamers. Hiervan er 22 een suite zijn. De suites hebben altijd een bepaald thema. Zo is er een suite in het teken van Assepoester, De Vliegende Hollander, Fata Morgana, maar ook de noordpool of Coca Cola. Het hotel beschikt over een restaurant, een bar, een kinderspeelplek (buiten en binnen) en meerdere vergaderzalen.
Hotelgasten komen het park in via een speciale ingang naast het Kleuterhof.
Efteling Bosrijk
Zie Efteling Bosrijk voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Efteling Bosrijk is een vakantiepark met meerdere vakantiehuisjes. Er zij twee soorten, de dorpshuysen en de boshuysen. De dorpshuysen zijn opgesteld in twee aparte dorpen, terwijl de boshuysen verspreid liggen door het bos heen. Naast vakantiehuizen zijn er ook appartementen. Deze zijn te vinden in het Poorthuys en het Landhuys. In Poorthuys is daarnaast nog een restaurant, een winkel en een zwembad aanwezig. Tegenwoordig zijn er ook Boerenhoeves. Deze zijn voor grote groepen van 12 of 24 man.
In het midden van het park ligt een groot meer met het zandkasteel van Klaas Vaak. Klaas Vaak is dan ook het thema van Bosrijk.
Efteling Het Loonsche Land
Vanaf 2017 kan er ook overnacht worden in Efteling Het Loonsche Land. Dit vakantiepark heeft net als Bosrijk zowel huisjes als appartementen. De appartementen zijn te vinden in het hoofdgebouw, waar ook een ontbijtzaal aanwezig is. De huisjes liggen onder de grond, staan boven de grond of aan het water. Daarnaast is er nog grote vijver, een kinderboerderij en mogelijkheden voor boswandelingen.
Het thema van Het Loonsche Land is de natuur. Dit is terug te vinden in o.a. de huisjes, want deze zijn opgesteld als plekken waar dieren leven.
Uitbreidingen
De Efteling heeft een aantal toekomstplannen. Aangezien het park wil groeien naar 5 miljoen bezoekers per jaar in 2020, is men druk met uitbreidingen. Als eerste wil de Efteling zich meer gaan richten op een publiek van buiten Nederland. Hiervoor wil het ook internationaler worden. Steeds meer nieuwe attracties zijn dan ook in het Engels te volgen en hebben een naam die in andere talen ook goed uit te spreken is. Daarnaast wil de Efteling het grondgebied uitbreiden. Hiervoor willen ze een lap grond achter Python erbij hebben.
Jaarlijks stopt de Efteling ruim 10 miljoen euro in onderhoudskosten. Hiermee worden de komende jaren nog verschillende sprookjes en restaurants vernieuwd. Anno 2019 worden onder meer Ravelijn, De Oude Tufferbaan en Carnaval Festival gerenoveerd.
Nieuw in 2019
In 2019 wordt er een nieuw sprookje toegevoegd aan de Efteling: De Zes Zwanen. In dat sprookje komt ook nog een rondvaartattractie die het verhaal vertelt. Verder wordt er een nieuwe ingang gebouwd voor Assepoester en nemen we afscheid van de Bob . Ook krijgt de Pirana een nieuwe wachtrij met overkapping. De Vliegende Hollander krijgt een Single Riders Rij, voor als je alleen bent. Carnval Festival krijgt een grote opknapbeurt om toekomtbesendig te worden.
Ligging en bereikbaarheid
De Efteling ligt centraal in Noord-Brabant. De Efteling is 72 hectare groot, exclusief parkeerruimte. Alles bij elker 276,6 hectare groot. Er is een voetgangerstunnel voor mensen die uit de buurt komen. In Kaatsheuvel is geen station dus je kan er niet met de trein komen. Vanaf de Station Breda en Station Tilburg rijden er dan ook bussen naar de Efteling. De Efteling heeft hiervoor een eigen busstation. Het weggebied rond de Efteling moet volgens vele partijen aangepakt worden, want het moet groter en breder. Volgens de partijen staat er tegenwoordig teveel file op de wegen naar het attractiepark. Veel bewoners en hulpdiensten ondervinden hier hinder van. Het kost meer doen 3 miljoen euro om dit te doen, dus daar wordt nog over gediscussieerd. De Efteling wil ook een groter parkeerterrein. Men wil dat dit nieuwe parkeerterrein verder van de Efteling vandaan ligt om minder files te krijgen. D66 wil daardoor een monorail vanaf het parkeerterrein naar de ingang maken.
Evenementen
De Efteling doet veel aan evenementen. Zo is er in de winter de Winter Efteling. Dan hebben veel attracties een winters tintje. Tijdens de Winter Efteling zijn de meeste attracties gewoon geopend, alleen de Piraña en De Vliegende Hollander zijn dicht. Bij slecht weer of vorst zijn de buiten-achtbanen, de Oude Tuffer, Aquanura en de Halve Maen gesloten. Daarnaast is een schaatsbaan, diverse kampvuren en koetsen.
In de zomermaanden is er het Negen Pleinen Festijn. De Efteling is dan in bepaalde weekenden tot middernacht open. Ook zijn er live-optredens op zeven verschillende pleinen in de Efteling. Elk plein heeft zijn eigen stijl. De attracties zijn dan ook tot middernacht geopend. Elk jaar op 7 juli is er de Dag van het Sprookje. Op deze dag staan sprookjes in de Efteling centraal. 7 juli is uitgekozen aangezien juli de zevende maand is (dus 07-07). In veel sprookjes komt het getal 7 voor, denk maar eens aan Sneeuwwitje en de Zeven Dwergen, de Wolf en de Zeven Geitjes en de Zevenmijlslaarsen uit Klein Duimpje.
Links & Bronnen
Links
Bronnen
- Eftepedia.nl
- Artikel op Wikipedia + gerelateerde artikelen
- YouTube-kanaal van de Efteling (serie: The Making of Symbolica)
- Looopings (nieuws over (o.a.) de Efteling)
Zie ook
Sjabloon:20 best bezochte pretparken van europa
| Wereld van de Efteling | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Dag van het Sprookje · Geschiedenis van de Efteling · Hollebolle Gijs · Huis van de Vijf Zintuigen · Pardoes
|
|||||||||||||