Piraña
| Piraña | |
| |
| Algemene informatie | |
|---|---|
| Locatie | Anderrijk, Efteling, 
|
| Soort attractie | Rapid river |
| Bouwer(s) | Intamin AG |
| Opdrachtgever | Efteling |
| Status | geopend |
| Opening | 18 mei 1983 |
| Kosten | bouwkosten 16 miljoen gulden (7,25 miljoen euro) |
| Eigenschappen | |
| Topsnelheid | max. ca. 20 km/uur |
| Baanlengte | 350 m |
| Maximale hoogte | verval 3 meter |
| Ritduur | ongeveer 5 min |
| Aantal voertuigen | 45 |
| Capaciteit | ca. 2000 gasten per uur |
| Website(s) | |
| www.efteling.com | |
Portaal  Attractieparken
| |
Piraña (spreek uit als Pieranja) is een attractie in de Efteling. Het is een rapid river; een wildwaterbaan met bootjes in de vorm van ronde banden. De attractie ligt achterin het themagebied Anderrijk tussen Joris en de Draak en Fata Morgana. Het ontwerp van de waterbaan is geïnspireerd naar de inheemse culturen van Zuid- en Midden-Amerika, zoals de Azteken, Maya's en Inca's. De attractie is vernoemd naar de vissensoort piranha (in het Spaans wordt dit als piraña gespeld) die in de regio voorkomt.
Anders dan veel andere attracties in de Efteling heeft Piraña geen verhaal. In plaats daarvan heeft de attractie een sterke sfeer; al is er later wel een verhaal geschreven voor de attracties. De snelheid van de attractie ligt tussen de 2 en 20 km per uur en de baan heeft een lengte van 600 meter. Een ritje duurt tussen de 5 en 8 minuten. De attractie opende in 1983 om meer spannende attracties toe te voegen tot het park. Piraña was de eerste Rapid River in Nederland.
Oorspronkelijk was de Piraña de enige attractie in de Efteling die tijdens de Winter Efteling gesloten was. In de winter vond dan het onderhoud aan de attractie plaats. Tegenwoordig is de wildwaterbaan ook in november en december geopend en sluit na de kerstvakantie voor onderhoud.
Geschiedenis
Ontstaan
Het idee voor de Piraña ontstond eind jaren 1970. Toen bestond e Efteling eigenlijk alleen uit een Sprookjesbos, een speeltuin, het Carrouselpaleis en een stoomtrein. De rest van het park bestond voornamelijk uit natuur. Op de plaats waar de Piraña nu ligt, lag een deel van de kanovijver. Men wilde toentertijd meer grote en spannende attracties toevoegen om jongeren aan te spreken. Voor de bouw van de Piraña had de Efteling al twee grote projecten achter de rug, namelijk het Spookslot en de Python. Hiervoor ging men op zoek naar nieuwe ideeën en kwam uiteindelijk tot het idee om een rapid river te bouwen. Hoewel er tegenwoordig meerdere rapid rivers zijn, waren deze begin jaren 1980 vrij nieuw. In 1978 was AstroWorld in het Amerikaanse Houston het eerste park met zo'n rapid river. Na AstroWorld werden in veel andere Amerikaanse parken ook rapid rivers gebouwd. Hierdoor besloot de Efteling ook zo'n attractie aan te leggen.
De Efteling wilde de attractie openen in 1982. In 1980 brachten ontwerpers van de Efteling een bezoek aan AstroWorld, maar kwamen tot de conclusie dat de attractie in Houston veel te saai was. Volgens hen mistte er een hoop decoratie, waardoor de attractie vrij kaal was. Ook besloot men om golfmachines toe te voegen en een draaischijf voor het station. De Piraña stond eerst bekend als Woeste Rivier. De eerste ontwerpen komen uit 1981 en zijn ontworpen door Ton van der Ven. Later bedacht men de namen Uru Bamba en Kontiki, maar uiteindelijk kreeg de attractie de naam Piraña. Oorspronkelijk zou er een groot pad rondom de attractie komen, terwijl het midden als natuurpark werd ingericht. Het midden zou niet toegankelijk zijn voor gasten. Ook zou de stoomtrein langs de attractie door een tunnel rijden. Later is dit aangepast en ligt er een grote vijver rondom de attractie.
Eerst zouden de bootjes door een droog landschap varen gebaseerd op de Nazcalijnen in Peru. Uiteindelijk besloot men verschillende culturen te mixen. Het gebouwd zelf is geïnspireerd door de Mayastad Chichén Itzá, terwijl de verschillende decoraties en beelden uit verschillende culturen komen.
Bouw en opening
De bouw van de attractie begon in de winter van 1981. Hierdoor werd een groot deel van Kanovijver gedempt. De Kanovijver werd verplaatst naar het meer bij De Vliegende Hollander. Hier lagen de roeiboten die weer verplaatst werden naar de Vlonderplas, waar tegenwoordig Aquanura ligt. Voor de attractie werd 350.000 kubieke meter zand gestort. Hierna begonnen de werken aan het station en de rotsen voor de baan. Overigens de zijn rotsen die je ziet niet echt, maar gemaakt van kunststof. In de winter van 1982 begonnen de eerste testritten van de attractie. Hierdoor moest een gedeelte van de baan worden versmald. Dit kun je nog steeds zien. Bij de interactieve beelden is een klein gedeelte met water achter de beelden. Dit is hoe breed de baan oorspronkelijk was. De baan moest versmald worden, aangezien er te weinig stroming was.
De Piraña werd officieel geopend op 18 mei 1983 door Pieter van Vollenhoven. Van Vollenhoven doopte de vlotten van de attractie met speciaal water uit Peru. Op 10 september 1983 vinden het Nederlands Kampioenschap Kanoslaom op de roeibaan plaats. Tussen 1983 en 2002 wordt dit evenement ieder jaar op de baan gehouden.
Aanpassingen 1984-2010
In 1984 wordt een restaurant geopend naast de attractie. Door de jaren heen is de beplanting rondom de attractie erg veranderd. Oorspronkelijk bestond dit vooral uit grassen en lage struikjes, zoals men in Zuid-Amerika veel ziet. Later zijn veel tropische planten toegevoegd, waardoor het landschap minder correct werd. In de jaren voor de renovatie vond men zelfs veel loof- en naaldbomen rondom de attractie die in West-Europa voorkomen. In de eerste jaren waren er slechts 27 vlotten. In 1985 wordt dit uitgebreid naar 35. Tijdens de opening ging men via de huidige uitgang de attractie binnen. Dit is ook de reden waarom de uitgang veel meer versierd is dan de ingang. In de loop van jaren 1980 is dit aangepast, waardoor de gasten tegenwoordig via de zijkant naar binnengaan en via de grote uitgang naar buiten gaan.
De bootjes werden tijdens de opening met de hand gedraaid door medewerkers, zodat bezoekers konden uitstappen. In 2005 werd een systeem geplaatst bij de draaischijf, waardoor dit automatisch gebeurd. De vlotten werden allemaal vervangen in 2010 door nieuwe modellen. Aan de baan zelf is vrijwel niets veranderd, behalve dat er een watergordijn is toegevoegd.
Grote renovatie
Tussen 2011 en 2014 begon een grote renovatie van de attractie. Hoewel ieder jaar klein onderhoud plaatsvond, was er na 28 jaar behoefte aan een grote onderhoudsbeurt. Deze renovatie vond plaats in twee delen. Het eerste deel vond plaats in 2011. Hierbij werd het stationsgebouw zelf aangepakt. Tussen april en juli werd de gehele buitenkant van het station opnieuw gerestaureerd. Hierdoor werden steiger toegevoegd die bedekt werden met een geveldoek. Dit geveldoek had de afdrukt van het station, waardoor ze minder opvielen. Bij de renovatie werden alle lagen stuc weggehaald en vervangen. Ook kwamen er meer versieringen naar ontwerpen van Ton van der Ven. Ook werden de houten bruggen aan de zijkant vervangen door nieuwe bruggen van nieuw hout. Hierna werd de gehele attractie geverfd.
Het tweede deel van de renovatie vond plaats tussen 2013 en 2014. Hierbij werd de wildwaterbaan zelf aangepakt. Op de randen van de waterbaan worden hierdoor enkele beelden toegevoegd. Een paar van deze beelden zijn interactief en kunnen de bezoekers op de paden naast de attractie worden bediend. Daarnaast werden veel muurtjes en rotspartijen vervangen en opnieuw geschilderd. De grootste wijzigingen vonden plaats in de beplanting. In plaats van een tropische beplanting, werden veel apenbomen en yucca's geplaatst. Deze planten kunnen tegen de Nederlandse winter en geven de attractie een meer exotisch uiterlijk.
Beschrijving
Gebouw en wachtrij
Piraña ligt achterin Anderrijk aan het groot plein, wat het Pirañaplein wordt genoemd. Hier vindt je de attractie met het instapstation en het restaurant Casa Caracol. Het instapstation is gebouwd als een soort van Zuid-Amerikaanse tempel. Voor de attractie vindt je ook twee grote Tolteekse krijgersbeelden. De Tolteken waren een volk in Amerika. Op de zandkleurige muren vindt je verschillende inheemse patronen, waaronder een grote Quetzalcoatl op het gebouw zelf. Quetzalcoatl een van de goden van de Azteken. Hij was de god van water. Dit is toepasselijk, aangezien Piraña een waterattractie is.
Hoewel Piraña een grote opening heeft in het instapstation is dit de uitgang en niet de ingang. De ingang bevindt zich aan de zijkant van het gebouwd en de wachtrij is grotendeels buiten. In de wachtrij hoort men muziek van de Efteling-componist René Merkelbach. Hij componeerde een muziekje in de stijl van mariachi. Mariachi is een muziekstijl die vooral in Mexico populair is. Soms wordt dit aangevuld door Spaans gezang. In het overdekte gedeelte van de wachtrij hangen schermen met tekenfilmpjes van wat er tijdens de reis staat te wachten. Deze filmpjes dienen als veiligheidsinstructies en zijn in dezelfde stijl als de attractie. Uiteindelijk splitst de rij in tweeën; één voor groepjes van twee personen en één voor grotere groepen. Uiteindelijk komt men via een brug op een draaischijf terecht. Op de muren zijn allerlei figuren en patronen te zien. Via de draaischijf stapt men in een bootje.
Achtergrondverhaal
Hieronder staat de samenvatting van een verhaal. Soms is het niet leuk als je al weet hoe het verhaal afloopt! |
In de attractie zelf is geen achtergrondverhaal te vinden. Bezoekers krijgen eerder een Latijns-Amerikaanse sfeer mee, maar geen verhaal. Toch heeft de attractie zelf wel een verhaal. Vroeger gaf de Efteling cassettes en cd's uit met verhalen en liedjes. Een van deze liedjes geeft de Piraña een achtergrondverhaal.
In het koninkrijk Protsenstein woonde een koningin genaamd Pralina. Pralina was de rijkste persoon in het koninkrijk en had veel rijkdommen. Toch was ze nooit tevreden en wilde altijd meer hebben. Ze droomt van de rijkdommen van de Azteken. Hierdoor besluit ze een paar van haar onderdanen naar het land van de Azteken te sturen. Hiervoor moesten ze in een rond bootje over de woeste zeeën. Haar onderdanen weten de schatten te vinden en brengen deze naar Pralina. Pralina wil de schatten voor zichzelf houden, maar besluit ze uiteindelijk met haar gehele volk te delen. Door het bevaren van de Piraña kan voortaan een bezoek aan iedereen gebracht worden.
Verloop van de attractie
Tijdens de attractie zitten de gasten in ronde bootjes met een rubberen zwarten band. Deze band is gevuld met lucht, waardoor de bootjes op het water drijven. De band heeft een diameter van 3 meter en bestaat uit zes stoelen. Deze stoelen staan allemaal naar het midden gericht. De stoelen liggen twee aan twee met dunne looppaden in het midden.
Na het verlaten van het station komt men in een lange, donkere gang terecht. Aan het einde van de baan is er een watergordijn, maar dit stopt wanneer gasten eronder door varen. Vanaf hier wordt de baan ook stuk wilder met meer golven. Na een bocht komt men bij de eerste waterval. Deze ligt op een hoek, waardoor de boten er tegen aan botsen en de gasten nat worden. De boten gaan vervolgens door een smalle geul, waarna de baan breder wordt. Hier staan twee beelden van goden die af en toe water spuwen. Gasten op het pad naast de attractie kunnen bepalen wanneer de beelden dit doen door middel van knoppen.
Hierna gaat men onder de brug door. In de zomer is hier op warmere dagen een tuinslang geplaatst. Deze zorgt ervoor dat gasten sowieso nat worden, maar anders is hier niets te vinden. Vervolgens versmald de baan zich weer en gaan de boten door een smalle doorgang met watervallen aan beide kanten. Hierdoor ontstaat een soort van nevel. Hierna varen de bootjes opnieuw af op een hoge waterval en hierna varen ze over een rustiger stuk terug naar het station. Vlak voor het station wordt een onride-foto gemaakt. Deze kunnen gasten na afloop kopen bij de uitgang.
Kijklocaties
Voor gasten die wachten op hun familieleden of vrienden is er ook wandelroute rondom de attractie, waarbij ze een kijkje kunnen nemen op de baan. Langs deze route zijn verschillende kijklocaties die zorgen voor een uitzicht op de baan. Naast de uitgang van de attractie is er links een houten brug. Deze brug neemt je mee langs de wandelroute en is bevestigd aan de zijkant van het gebouw. Deze brug heeft een T-splitsing. Wanneer men rechts gaat loopt men door naar Joris en de Draak, maar wanneer men links afslaat loopt men via bruggen langs de attractie.
Wanneer men doorloopt komt men op een dakterras terecht, van waar men uitzicht heeft over de hele attractie. Toeschouwers kunnen de bootjes het station zien verlaten. Vervolgens kan men doorlopen naar het eiland in het midden van de wildwaterbaan. Hier vindt men de knoppen om twee beelden te bedienen, waardoor gasten nat worden. Dit doe je door je hand door een gat heen te steken. Hierdoor wordt komt een waterstraal uit de mond van het beeld. Overigens kan het ook voorkomen dat er een waterstraal uit de draak bovenop het beeld komt. Deze draak is gericht op degene die het beeld bediend, waardoor de bediener ook zelf nat kan worden. Via een grote houten brug komt men bij de Fata Morgana terecht.
Vlakbij de wachtrij zijn ook twee beelden geplaatst die gasten zelf kunnen bedienen. Deze beelden zijn niet altijd betrouwbaar, aangezien ze niet altijd voor een waterstraal zorgen. Degene die de beelden bedient kan niet nat worden.
Ongelukken
In de geschiedenis van de Piraña zijn er drie ongelukken met de attractie gebeurd:
- Op 16 april 1995 kwamen twee bezoekers onder een bootje terecht toen deze omsloeg. Dit gebeurde aan het einde van de baan waar twee bootjes vast kwamen te zitten bij de draaiende tonnen. Vijf andere passagiers kwamen ook in het water terecht.
- Op 15 mei 2000 kwamen drie bezoekers in het water terecht. Dit gebeurde nadat een rotsblok losraakte en in de baan viel. Hierdoor hoopten zich vijf bootjes op. Eén man liep hierbij een gebroken schouder op.
- Op 14 september 2003 slaat een bootje om waarbij zes bezoekers lichtgewond raken. Dit gebeurde aan het einde van de baan op dezelfde plek als het ongeluk in 1995.
Weetjes
- In 1984 werden twee afleveringen van Ter Land, ter Zee en in de Lucht opgenomen bij de Piraña. De afleveringen konden plaats op de toenmalige kanovijver naast de attractie, terwijl de Piraña als achtergrond diende.
Bronnen
- Artikel op www.eftepedia.nl
- Efteling houdt wildwaterbaan Piraña voor het eerst open tot begin januari (22-11-2021) via www.looopings.nl.