Gebruiker:Gerarddummer/zandbak: verschil tussen versies
Regel 71: | Regel 71: | ||
* 5e eeuw - [[haam]] voor paarden (China) |
* 5e eeuw - [[haam]] voor paarden (China) |
||
* 5e/ 6e eeuw - [[puntige boogbrug]] in Romeinse Rijk |
* 5e/ 6e eeuw - [[puntige boogbrug]] in Romeinse Rijk |
||
+ | |||
⚫ | |||
+ | ===== 6e eeuw ===== |
||
* vanaf de 6e eeuw - [[wierookklok]] (India) |
* vanaf de 6e eeuw - [[wierookklok]] (India) |
||
* na 500 - [[Charkha]] ([[spinnewiel]]) |
* na 500 - [[Charkha]] ([[spinnewiel]]) |
||
Regel 77: | Regel 78: | ||
* 577 - zwavel [[Lucifer|lucifers]] (bestaat in China) |
* 577 - zwavel [[Lucifer|lucifers]] (bestaat in China) |
||
* 589 - [[toiletpapier]] (bestaat in [[Sui-dynastie]]) |
* 589 - [[toiletpapier]] (bestaat in [[Sui-dynastie]]) |
||
+ | |||
− | 7e eeuw |
||
+ | ===== 7e eeuw ===== |
||
* 650 - [[Windmolen]] in [[Perzië]] |
* 650 - [[Windmolen]] in [[Perzië]] |
||
* 672 - [[Grieks vuur]] (wapen) |
* 672 - [[Grieks vuur]] (wapen) |
||
* 7e eeuw - [[bankbiljet]] (tijdens de Tang-dynastie) |
* 7e eeuw - [[bankbiljet]] (tijdens de Tang-dynastie) |
||
* 7e eeuw [[porselein]] (tijdens de Tang-dynastie) |
* 7e eeuw [[porselein]] (tijdens de Tang-dynastie) |
||
+ | |||
− | 8e eeuw |
||
+ | ===== 8e eeuw ===== |
||
* 700 - [[gaatjescamera]] |
* 700 - [[gaatjescamera]] |
||
+ | |||
− | 9e eeuw |
||
+ | ===== 9e eeuw ===== |
||
* 9e eeuw - [[buskruit]] (China) |
* 9e eeuw - [[buskruit]] (China) |
||
* 9e eeuw - [[universiteit]] (Marokko) |
* 9e eeuw - [[universiteit]] (Marokko) |
||
− | 10e eeuw |
||
− | |||
⚫ | |||
− | |||
⚫ | |||
− | |||
− | 11e eeuw |
||
− | |||
⚫ | |||
− | |||
⚫ | |||
− | |||
⚫ | |||
− | |||
− | 1088 - |
||
+ | ===== 10e eeuw ===== |
||
− | * 1088: Movable type in Song Dynasty China: The first record of a movable type system is in the ''Dream Pool Essays'', which attributes the invention of the movable type to Bi Sheng. |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
− | ==== |
+ | ===== 11e eeuw ===== |
⚫ | |||
− | * 12th century: Bond trading in France. |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
+ | * 1088 - [[printen met beweegbare letters]] (movable type) (China) |
||
− | ==== |
+ | ===== 12e eeuw ===== |
+ | * 12e eeuw - [[obligatiehandel]] in Frankrijk |
||
− | * 13th century: Rocket for military and recreational uses date back to at least 13th-century China. |
||
⚫ | |||
− | * 13th century: The earliest form of mechanical escapement, the verge escapement in Europe. |
||
+ | * 13e eeuw - [[Raket (apparaat)|raketten]] (voor militair gebruik en plezier) (China) |
||
− | * 13th century: Buttons (combined with buttonholes) as a functional fastening or closing clothes appear first in Germany. |
||
+ | * 13e eeuw - [[spillegang]] (eerste vorm van mechanische echappement) |
||
− | * 1277: Land mine in Song Dynasty China: Textual evidence suggests that the first use of a land mine in history is by a Song Dynasty brigadier general known as Lou Qianxia, who uses an 'enormous bomb' (''huo pao'') to kill Mongol soldiers invading Guangxi in 1277. |
||
+ | * 13e eeuw - [[Knoop|knopen]] in combinatie met knoopsgaten voor kleding (Duitsland) |
||
− | * 1286: Eyeglasses in Italy |
||
+ | * 1277 - [[landmijn]] in Song Dynastie |
||
− | * 13th century: Explosive bomb in Jin dynasty Manchuria: Explosive bombs are used in 1221 by the Jin dynasty against a Song Dynasty city. The first accounts of bombs made of cast iron shells packed with explosive gunpowder are documented in the 13th century in China and are called "thunder-crash bombs", coined during a Jin dynasty naval battle in 1231. |
||
+ | * 1286 - [[bril]] (Italië) |
||
− | * 13th century: Hand cannon in Yuan Dynasty China: The earliest hand cannon dates to the 13th century based on archaeological evidence from a Heilongjiang excavation. There is also written evidence in the ''Yuanshi'' (1370) on Li Tang, an ethnic Jurchen commander under the Yuan Dynasty who in 1288 suppresses the rebellion of the Christian prince Nayan with his "gun-soldiers" or ''chongzu'', this being the earliest known event where this phrase is used. |
||
+ | * 13e eeuw - explosieve [[Bom (explosief)|bom]] (China) |
||
− | * 13th or 14th century: worm gear cotton gin in Peninsular India (i.e. probably under the Yadava dynasty although may also be the Vijayanagara Empire or Bahmani Sultanate). |
||
+ | * 13e eeuw - [[handkanon]] (China) |
||
+ | * 13e of 14e eeuw - [[ontkorrelmachine]] (voor het maken van [[katoen]]) |
||
− | ==== |
+ | ===== 14 eeuw ===== |
+ | * vroeg tot midden 1300 - meertrapsraket (China) |
||
− | * Early to Mid 1300s: Multistage rocket in Ming Dynasty China described in ''Huolongjing'' by Jiao Yu. |
||
− | * |
+ | * Vanaf 1326 - kanon (China) |
− | * |
+ | * 14e eeuw - Jacobsstaf uitgevonden door Levi ben Gerson |
+ | * 14e eeuw - zeemijn (China) |
||
− | * 14th century: Naval mine in Ming Dynasty China: Mentioned in the ''Huolongjing'' military manuscript written by Jiao Yu (fl. 14th to early 15th century) and Liu Bowen (1311–1375), describing naval mines used at sea or on rivers and lakes, made of wrought iron and enclosed in an ox bladder. A later model is documented in Song Yingxing's encyclopedia written in 1637.The 15th-century invention of the printing press with movable type by the German Johannes Gutenberg. |
||
− | ==== |
+ | ===== 15e eeuw ===== |
+ | * vroeg 15e eeuw - [[springveer]] (Europa) |
||
− | * Early 15th century: Coil spring in Europe |
||
+ | * 15e eeuw - [[drijfveer]] (Europa) |
||
− | * 15th century: Mainspring in Europe |
||
+ | * 15e eeuw - [[geweer]] (Europa) |
||
− | * 15th century: Rifle in Europe |
||
+ | * 1420 - [[booromslag]] - Graafschap Vlaanderen |
||
− | * 1420s: Brace in Flandres, Holy Roman Empire |
||
+ | * 1439 - [[drukpers]] in Mainz (Duitsland) door [[Johannes Gutenberg]] |
||
− | * 1439: Printing press in Mainz, Germany: The printing press is invented in the Holy Roman Empire by Johannes Gutenberg before 1440, based on existing screw presses. The first confirmed record of a press appeared in a 1439 lawsuit against Gutenberg. |
||
+ | * midden 15e eeuw - [[haakbus]] (waarschijnlijk in Spanje) |
||
− | * Mid 15th Century: The Arquebus (also spelled Harquebus) is invented, possibly in Spain. |
||
+ | * 1451 - [[Karveel (schip)]] (Portugal) |
||
− | * 1451: Caravel, a small, highly-maneuverable sailing ship developed by the Portuguese |
||
+ | * 1480 - [[Astrolabium]] voor op zee (Portugal) |
||
− | * 1480s: Mariner's astrolabe in Portuguese circumnavigation of Africa |
||
− | ==== |
+ | ===== 16e eeuw ===== |
+ | * 1560 - [[drijvend droogdok]] (Venetië) |
||
− | * 1560: Floating Dry Dock in Venice, Venetian Republic |
||
− | * 1569 |
+ | * 1569 - [[Mercator projectie]] (door [[Geradus Mercator]]) |
− | * 1589 |
+ | * 1589 - [[mechanische breimachine]] (door [[William Lee]]) |
− | * 1594 |
+ | * 1594 - [[Davis quadrant]] (door [[John Davis]]) |
− | * |
+ | * Vanaf 1597 - [[revolver]] (door [[Hans Stopler]]) |
− | * |
||
[[Huwan]] |
[[Huwan]] |
||
Regel 400: | Regel 395: | ||
{| {{Prettytable}} width="200px" border="1" |
{| {{Prettytable}} width="200px" border="1" |
||
<!--------------------- Hedendaags ----------------------> |
<!--------------------- Hedendaags ----------------------> |
||
− | |||
<!------------------------ Soorten slavernij --------------------------><!----------------------- Geschiedenis ------------------------><!------------------- Land / Regio --------------------><!----------------------- Religie ------------------------><!---------------------- Tegenstanders -----------------------><!------------------------ Gerelateerd ------------------------>|} |
<!------------------------ Soorten slavernij --------------------------><!----------------------- Geschiedenis ------------------------><!------------------- Land / Regio --------------------><!----------------------- Religie ------------------------><!---------------------- Tegenstanders -----------------------><!------------------------ Gerelateerd ------------------------>|} |
Versie van 21 jan 2021 12:23
Klassieke Oudheid en Middeleeuwen
5e eeuw voor Christus
- 500 voor Christus - stijgbeugel (India)
- 485 voor Christus - katapult (door koning Ajatashatru uit India)
- 485 voor Christus - strijdwagen met zeis (door koning Ajatashatru uit India)
- 5e eeuw voor Christus - gietijzer (Oud-China)
- 480 voor Christus - wenteltrap (in Silinunte, Sicilië).
- 407 voor Christus - kruiwagen in Griekenland
4e eeuw voor Christus
- 4e eeuw voor Christus - trebuchet in Oud-China
- 4e eeuw voor Christus - tandwielen in Oud-China
- 4e eeuw voor Christus - rietpen (schrijven met inkt op papyrus in Egypte)
- 375-350 voor Christus - rosmolen in Cathargo
- Vanaf de 4e eeuw voor Christus - corporatie in de Mauryadynastie of Oud-Rome
- Late 4e eeuw voor Christus - cheque in Mauryadynastie
- Late 4e eeuw voor Christus - ontwikkeling van Kaliumnitraat en militair gebruik ervan in Mauryadynastie
- Late 4e eeuw voor Christus - formeel systeem gemaakt door Panini
- 4e tot 3e eeuw voor Christus - productie van zink in Noord-West India
3e eeuw voor Christus
- 3e eeuw voor Christus - analoge computer (Mechanisme van Antikythera)
- 3e eeuw voor Christus - Schroef van Archimedes (Oud-Griekenland)
- vroege 3e eeuw voor Christus - kanaalsluis (in Suez )
- 3e eeuw voor Christus - nokkenas (gebruikt bij een watersmidse)
- 3e eeuw voor Christus - waterrad
- Laat 3e eeuw voor Christus - Cardanische ophanging
- Laat 3e eeuw voor Christus - droogdok (in Macedonisch Egypte en het Ptolemeïsche rijk)
- 3e - 2e eeuw voor Christus - hoogoven (China)
2e eeuw voor Christus
- 2e eeuw voor Christus - papier (China)
- vroege 2e eeuw voor Christus - Astrolabium (uitgevonden door Apollonius van Perga)
1e eeuw voor Christus
- 1 eeuw voor Christus - boogbrug (in de Romeinse Republiek)
- 1e eeuw voor Christus - krant (gedurende het bewind van Julius Caesar)
- 1e eeuw voor Christus - boogdam (de Glanum Dam in Gallia Narbonensis)
- voor 40 voor Christus - struikelhamer (China)
- 38 voor Christus - de nul (Mayacijfers)
- Voor 25 voor Christus - omgekeerde bovenslagwaterrad (Romeinse uitvinding)
- 37 - 14 voor Christus - glasblazen (Jeruzalem)
1e eeuw
- 1e eeuw - Aeolipile (eenvoudige stoomturbine; genoemd door Hero van Alexandrië)
- 1e eeuw - verkoopautomaat (uitgevonden door Hero van Alexandrië)
- 1e eeuw - dubbel boekhouden (India)
- Sinds 50 naar Christus - vlammenwerper (Vroeg-Chola in Zuid India)
2e eeuw
- 132 - seismograaf en slinger (in Han Dynastie)
- 2e eeuw - kaarden (India)
3 eeuw
- vanaf de 3e eeuw - kristalsuiker (India)
- vroeg 3e eeuw - blokdruk printen (Han Dynastie in China)
- late 3 en begin 4e eeuw - Hydraulische turbine in het Romeinse Rijk
4e eeuw
- 4e eeuw - schaken (in India tijdens Gupta's)
- 4e eeuw - kompas voor zeelieden in Zuid-India
- 4e eeuw - hangbrug (India)
- 4e eeuw - werpmolen (hengelen) in China
- 347 - oliebronnen en boren in China
- 4e - 5e eeuw - raderboot (Romeinse Rijk)
5e eeuw
- tijdens de 5e eeuw - de nul in Oud-India.
- 400 jaar na Christus - IJzeren pilaar van Delhi gemaakt van roestbestendige metallurgie
- 5e eeuw - haam voor paarden (China)
- 5e/ 6e eeuw - puntige boogbrug in Romeinse Rijk
6e eeuw
- vanaf de 6e eeuw - wierookklok (India)
- na 500 - Charkha (spinnewiel)
- 563 - pendentief (als onderdeel van een koepel) in de Hagia Sophia
- 577 - zwavel lucifers (bestaat in China)
- 589 - toiletpapier (bestaat in Sui-dynastie)
7e eeuw
- 650 - Windmolen in Perzië
- 672 - Grieks vuur (wapen)
- 7e eeuw - bankbiljet (tijdens de Tang-dynastie)
- 7e eeuw porselein (tijdens de Tang-dynastie)
8e eeuw
- 700 - gaatjescamera
9e eeuw
- 9e eeuw - buskruit (China)
- 9e eeuw - universiteit (Marokko)
10e eeuw
11e eeuw
- 11e eeuw - ambulance (door de kruisvaarder in Palestina en Libanon)
- 11e eeuw - Bessemerprocedé (China)
- 11e eeuw - kettingaandrijving (door Su Song voor het ontwikkelen van een astronomische klok)
- 1088 - printen met beweegbare letters (movable type) (China)
12e eeuw
- 12e eeuw - obligatiehandel in Frankrijk
13e eeuw
- 13e eeuw - raketten (voor militair gebruik en plezier) (China)
- 13e eeuw - spillegang (eerste vorm van mechanische echappement)
- 13e eeuw - knopen in combinatie met knoopsgaten voor kleding (Duitsland)
- 1277 - landmijn in Song Dynastie
- 1286 - bril (Italië)
- 13e eeuw - explosieve bom (China)
- 13e eeuw - handkanon (China)
- 13e of 14e eeuw - ontkorrelmachine (voor het maken van katoen)
14 eeuw
- vroeg tot midden 1300 - meertrapsraket (China)
- Vanaf 1326 - kanon (China)
- 14e eeuw - Jacobsstaf uitgevonden door Levi ben Gerson
- 14e eeuw - zeemijn (China)
15e eeuw
- vroeg 15e eeuw - springveer (Europa)
- 15e eeuw - drijfveer (Europa)
- 15e eeuw - geweer (Europa)
- 1420 - booromslag - Graafschap Vlaanderen
- 1439 - drukpers in Mainz (Duitsland) door Johannes Gutenberg
- midden 15e eeuw - haakbus (waarschijnlijk in Spanje)
- 1451 - Karveel (schip) (Portugal)
- 1480 - Astrolabium voor op zee (Portugal)
16e eeuw
- 1560 - drijvend droogdok (Venetië)
- 1569 - Mercator projectie (door Geradus Mercator)
- 1589 - mechanische breimachine (door William Lee)
- 1594 - Davis quadrant (door John Davis)
- Vanaf 1597 - revolver (door Hans Stopler)
severe acute respiratory syndrome coronavirus -2
- Slavernij in Afrika
- Chukri Systeem
- Slavernij in Tjaad
- Laogai
- Mensenrechten in de Republiek Congo
- Mensenhandel in Ethiopië
- Seksuele handel in Europa
- Restavek
- Schuldenslavernij in India
- Slavernij in Mali
- Slavernij in Mauritanië
- Slavernij in in Nigeria
- Kwalliso
- Feodalisme in Pakistan
- Slavernij in Rusland
- Slavernij in Sudan
- Mensenhandel in de Verenigde Staten
Eigentijdse soorten
- Kinderarbeid
- Dienstplicht
- Schuldenslavernij
- Gedwongen huwelijk
- Gedwongen prostitutie
- Mensenhandel
- Peonage
- Werkstraf
- Seksuele slavernij
Geschiedenis
- Geschiedenis van de slavernij
- Slavernij in de oudheid
- Atlantische slavenhandel
- Arabische slavenhandel
- Atteekse slavernij
- Babylonisch recht
- Slavernij in het Byzantijnse rijk
- Persoonlijk eigendoml
- Corvée
- Slavernij in het Oude Griekenland
- Barbarijse zeerovers
- Ronselen
- Cholop
- Slavernij in Middeleeuws Europa
- Thrall
- Slavernij in het Oude Rome
- Horigheid
- Slavenschip
- Slavenrazzie
- Galleislaaf
- Panyarring
Slavernij in landen en regio's
- Slavernij in Afrika
- Slavernij bij Indianen
- Geschiedenis van de slavernij in Azië
- Slavernij in Angola
- Slavernij in Bhutan
- Slavernij in Brazilië
- Slavernij in het Britse en Franse Caribisch gebied
- Slavernij op de Britse eilanden
- Slavernij in Canada
- Slavernij in China
- Slavernij op Cuba
- Deense slavenhandel
- Slavernij in Ehtiopië
- Arbeidseinsatz
- Slavernij op Haïti
- Nederlandse slavenkust
- Slavernij in India
- Slavernij in Iran
- Slavernij in Japan
- Slavernij in Latijns-Amerika
- Slavernij in Libië
- Slavernij in het Ottomaanse Rijk
- Slavernij in Polen
- Slavernij in Portugal
- Afro-Porto Ricanen
- Slavernij in Roemenië
- Slavernij in Seychellen
- Slavernij in Somalië
- Slavernij in Zuid-Afrika
- Slavernij in Spanje
- Zweedse slavenhandel
- Einde van de slavernij in Trinidad en Tobago
- Slavernij in de Verenigde Staten
Religie
- De bijbel en slavernij
- Christelijke kijk op slavernij
- Islamistische kijk op slavernij
- Joodse kijk op slavernij
Tegenstanders en verzet
- Tijdlijn van afschaffing slavernij
- Afschaffing slavernij
- Blokkade van Afrika
- Gecompenseerde emancipatie
- Libertus
- Vrijheidsproces
- Lijst van tegenstanders van slavernij
- Slave Power
- Underground Railroad
- Slavenopstand
- Slavenhandelwet
- Slavernij in het internationale recht
Gerelateerde onderwerpen
- Slavernij in het gewoonterecht
- Contractarbeid
- Dwangarbeid
- Voortvluchtige slaven in de Verenigde Staten
- Lijst van slaven (Lijst van slaveneigenaren)
- Slavenverhalen
- Slavennaam
- Slavenroute van Unesco
- Behandeling van slaven in de Verenigde Staten
- Loonslaaf
- Emancipation Day
16x16 |
http://wikikids.wiki.kennisnet.nl/MediaWiki:Anonnotice http://wikikids.wiki.kennisnet.nl/MediaWiki:Sitenotice
Wiskunde formules
articulatie wikipedia
Foto's uit Flickr importeren
Mijn ToDolist
- Project Mediawijsheid WikiKids maken
- Projectweek rondom WikiKids maken
- Onderdeel Andere talen en Handige links van de hoofdpagina overzetten naar Kidsportaal en Onderwijsportaal.
- opdracht Nederland in beeld (opdracht voor Pabostudenten in samenwerking met WikiKids) verder uitwerken/ WikiAtlas.
- schrijfopdrachten maken geschikt voor groep 5 en 6. Uitgaande van beeld.
- handleiding maken voor opleiders Pabo
- taalmethoden screenen op schrijfopdrachten die geschikt zijn voor WikiKids.
- Naar aanleiding van de schrijftips: hoe maak ik een samenvatting van een boek?
- hoe vind ik wat is zoek? opdracht rondom het zoeken op wikikids
- wikikids als onderdeel opnemen in het programma voor de internationale studenten
- nadenken wiki's als merchandiseartikelen
- les begrijpend lezen: feitentekst en meningen. Wordt gedaan door Linda (student Domstad)
- screencast foto's uploaden aanvullen met invullen schema
- wat ik nog verder vergeten ben te noteren
- Afbeelding publiek domein nog bekijken
- link leggen met spelletjesplein bij artikelen. Spelletje spelen na lezen van artikel.
- Jigsawplanet. Puzzels maken van foto's die op WikiKids staan.
Afbeeldingen
Afbeeldingen die door mij zijn geüpload zijn hier te vinden: GallerijGerard. Alle afbeeldingen die ik heb geüpload kunnen onder de GFDL-licentie worden verspreid tenzij anders vermeld.
Studenten van Hogeschool Domstad
Studenten Hogeschool Domstad die hebben meegewerkt aan WikiKids staan hieronder:
- Desiree Festen
- Ellen de Wilde
- Ingrid Dusamos
- Jantine Gieteling
- Karin Korevaar
- Marloes Veldhuizen
- Saskia Oskamp
- Brenda van der Weij
http://kennisnet.wikia.com/wikikids/index.php?title=Speciaal%3ALog&type=upload&user=Gerarddummer&page= mijn geuploade afbeeldingen
Sjabloon:Navigatie Handleiding
Inleidend
| |
Wiki Spelregels | |
Aanmelden | |
Wat zie ik op een wiki-pagina? | |
Pagina's bewerken
| |
Bewerken | |
Uploaden | |
Afbeeldingen | |
Tabellen | |
Extra info
| |
Zoeken | |
Wikimedia afbeeldingen | |
Vandalisme | |
Woordenlijst |
Verdere verdieping.
Ondertekenen
Nog meer uitleg:
Bestaande uit informatie van deze pagina's:
- Wikikids:Handleiding-wiki/Woordenlijst
- Wikikids:Handleiding-wiki/Bewerken
- Wikikids:Handleiding-wiki/Zoeken
Je kunt meer doen dan alleen artikelen schrijven. Je kunt ook meehelpen door:
|
Categorie:Woordenschat
http://www.dmo.amsterdam.nl/onderwijs/varia_onderwijs/basiswoordenlijst
http://wikikids.wiki.kennisnet.nl/Categorie:Scholenlijst
http://wikikids.wiki.kennisnet.nl/MediaWiki:Anonnotice http://wikikids.wiki.kennisnet.nl/MediaWiki:Sitenotice http://wikikids.wiki.kennisnet.nl/MediaWiki:Wikiation_custom_monobook.css
http://plantaardigheden.nl/foto_s/index.htm
hier de tekst
Wees mediawijs op WikiKids!
- Wees vriendelijk tegen elkaar. Net zoals je dat ook bent als je elkaar ziet.
- Help elkaar als iemand iets niet begrijpt.
WikiKids is de Nederlandstalige internet-encyclopedie voor en door kinderen. Met 252.644 gebruikers, 5 moderators, 46.470 artikelen en 5.183 plaatjes!
- Leraren kijken op het Onderwijsportaal!
- Kinderen kijken op het Kidsportaal of in het WikiKids Werkboek!
- Moderatoren kijken op het Moderatorportaal.
- Leuke video over WikiKids op leraar24.
Handige linken
http://www.mediawikiwidgets.org/SoundCloud http://www.jigsawplanet.com/
http://LearningApps.org/display?v=090bvuca
http://www.mediawikiwidgets.org/Google_Street_View
Hoogte van de sfeer boven de polen, de evenaar en boven Nederland. Onderdelen van de sfeer. Grenzen van de sfeer
Boven de poolgebieden is de troposfeer 8 kilometer hoog. In Nederland is de troposfeer 10 kilometer hoog. In de tropen is de troposfeer 16 kilometer hoog. Het onderste deel van de troposfeer heet de planetaire grenslaag (PGL) of ook wel atmosferische grenslaag. Boven de PGL heb je de vrije atmosfeer. De bovenkant de van de troposfeer heet de tropopauze. Deze vormt de grens tussen de troposfeer en de volgende laag: de stratosfeer. Kenmerk van de troposfeer is dat de temperatuur met 6,5 graden Celsius afneemt als je 1000 meter hoger komt. In de stratosfeer neemt de temperatuur juist weer toe. De temperatuur boven in de troposfeer is -55 graden Celsius.
De temperatuur daalt omdat de lucht van onder verwarmd wordt door de aarde. De aarde weerkaatst namelijk het warme zonlicht. Die warmte wordt opgenomen in de lucht. Hoger in de lucht dringt minder straling door en wordt ook minder opgenomen omdat de luchtdruk afneemt. In de tropopauze verandert de temperatuur bijna niet. Vliegtuigen vliegen net onder de tropopauze. De motoren van de vliegtuigen werken beter bij koudere temperaturen.
De luchtdruk onder in de troposfeer is ongeveer 1 bar (om precies te zijn 1013 millibar) groot. Tot 4000 meter hoogte neemt de luchtdruk gemiddeld per 8 meter, 1 millibar af. Op 4000 meter hoogte is de luchtdruk dus ongeveer 613 millibar. De lucht is hier ijl. Ademen gaat daardoor moeilijker. Troposfeer [bewerken] Planetaire grenslaag
De planetaire grenslaag is vanaf het aardoppervlak tussen de 200 meter en 2 kilometer dik. Dat is afhankelijk van het soort aardoppervlak en het tijdstip van de dag. Kenmerk van de PGL is dat het veel invloed heeft op het weer. Dat doet het op verschillende manieren. De wind die langs het aardoppervlakte waait ondervindt wrijving van het aardoppervlak. Hierdoor ontstaat turbulentie. De aarde straalt de warmte die ze krijgt van de zon weer uit in de troposfeer. Zo ontstaat ook thermiek. De zonnestralen verwarmen op die manier de lucht. Vocht dat verdampt van de bodem en planten zorgen voor vochtigheid in de lucht. De rode streepjeslijn geeft de bovenkant van de planetaire grenslaag aan.
Het woord troposfeer is afgeleid van het Griekse woord tropos. Het Griekse woord tropos betekent "draaien" of "mengen". Zoals je net las is de lucht in de onderste laag van de troposfeer druk in beweging en is het daarom een passende naam.
[bewerken] Feiten over de troposfeer
* 80 procent van alle luchtmassa vind je in de troposfeer. Dit komt door de zwaartekracht van de aarde; * De lucht in de troposfeer zorgt ervoor dat we kunnen ademhalen; * de lucht in de troposfeer bestaat voor al uit stikstofgas en zuurstofgas; * doordat er veel waterdamp in de troposfeer zit, ontstaan hier ook de meeste wolken en neerslag.
Artikel over onweer
Artikel over elektriciteit (en elektrische ontlading)
Artikel over warme en koude luchtstromen
koufront en warmtefront
Een tornado is een wervelwind. Een tornado lijkt op een draaikolk. Het is een trechtervormige slurf onder een wolk (cumulonimbus en soms cumulus) die contact maakt met de grond. Tornado's hebben verschillende vormen maar ziet er meestal uit als een wolk in de vorm van een trechter. Er om heen vliegen brokstukken. De windsnelheid in de meeste tornado's is minder dan 177 kilometer per uur. Ze zijn ongeveer 80 meter breed en leggen een paar kilometer voordat ze verdwijnen. De zwaartste tornado's halen windsnelheiden van 480 kilometer per uur, zijn meer dan drie kilometer breed en leggen meer dan 100 kilometer af. Behalve op de Zuidpool zijn er op elk werelddeel al wel tornado's voorgekomen. De meeste tornado's komen voor in Tornado Alley, een gebied in Noord-Amerika. In Amerika zijn zo'n 1300 tornado's per jaar. De meeste tornado's komen voor van april tot juni (het tornadoseizoen).
Hoe ontstaat een tornado
De meest heftige tornado's ontstaan in een zware onweersbui. Zo'n onweersbui heet een supercel. Een supercel is een ronddraaiende onweersbui. In de onweersbui draait een wervelwind omhoog. Deze wervelwind (met een moeilijk woord mesocycloon)...
- Een tornado ontstaat als een koude lucht en een warme lucht elkaar ontmoeten. De koude lucht schuurt langs de warme lucht. De warme lucht word opgeladen en stijgt omhoog doordat de warme lucht is opgeladen is het een onweerswolk.
- Op dat moment komt de tornado. Als er een tornado ontstaat gaan de wolken rond draaien.
- Als ze heel snel draaien komt er een klein stuk omlaag.
- Nu worden de tornado's even magnetisch; de aarde is een magneet en de tornado is een magneet, daarom trekken ze zich naar elkaar.
- Als de tornado de grond aanraakt verwoest hij alles wat hem in de weg staat zoals houten huizen, auto's en bomen.
Soorten tornado's
Er zijn verschillende tornado`s zoals:
- Stofhoos
- Waterhoos
- Wormale Tornado
Tornadokrachten
Hoe sterk een tornado is meet je met de schaal van Fujita. Tetsuya Theodore Fujita was een Japanse weerkundige. Zijn schaal geeft aan hoe snel de wind waait in een tornado en voor hoeveel schade de tornado zorgt.
Er zijn verschilende tornadokrachten.
Zie ook
Dit artikel is een beginnetje. Je wordt uitgenodigd op bewerk te klikken om dit artikel aan te vullen.
Meer informatie over dit onderwerp vind je hier: |
Dit artikel is een beginnetje.
|