Marseille

Uitzicht op Marseille.

Marseille (in het Occitaans: Marselha, in Oudgrieks: Μασσαλία, Massalia) is een grote stad in het zuiden van Frankrijk.

Het ligt aan de Middellandse Zee. Marseille heeft een erg drukke haven, de grootste van heel Frankrijk. Na Parijs is Marseille, met 850.000 inwoners, de grootste stad van Frankrijk. Het hele stedelijke gebied van Marseille heeft zelfs 1,8 miljoen inwoners. De stad is zeer multicultureel. Marseille is de hoofdstad van de regio Provence-Alpes-Côte d'Azur en van het departement Bouches-du-Rhône. De stad heeft een metro, een tram en een vliegveld. De TGV naar Parijs rijdt hier ook.

Geschiedenis

Griekse stadstaat

Gebieden in waarin de macht in handen lag van:
     Carthagers
     Etrusken
     Grieken
     Romeinen
Situatie van 306 voor Christus

Marseille is van oorsprong Grieks, de stichters waren namelijk de Griekse inwoners van Phocaea, een stad die ligt op wat nu de westkust van Turkije is. Dit was rond 600 voor Christus. De kolonie werd voornamelijk gesticht om makkelijker te kunnen handelen met de Kelten, die in die tijd Frankrijk bewoonden. Dit werd nog verder vergemakkelijkt, doordat de monding van de Rhône zo dichtbij lag. Marseille was veruit de belangrijkste Griekse kolonie aan de kust van Frankrijk en was dan ook erg belangrijk voor heel het westen van de Middellandse Zee. De stad groeide ontzettend snel en begon al gauw zelf kolonies te stichten, zoals Antipolis (nu Antibes), Nike (betekent overwinning, nu Nice), Monoikos (Monaco) en Emporion in Spanje. Zo zie je dat veel steden aan de Middellandse Zeekust hun bestaan aan Marseille te danken hebben!

De handel in tin, zout, amber, wijn en keramiek maakte Massalia stinkend rijk. Het zijn de Grieken geweest die ervoor hebben gezorgd dat de druif zo populair werd in Frankrijk. De invloed van Massalia was zo groot dat het achterland langzamerhand ook vergriekste. Je denkt waarschijnlijk bij de Griekse oudheid alleen aan Griekenland, maar door deze kolonies was ook de Turkse westkust, héél zuid-Italië (dat van de Romeinen zelfs de naam Magna Graecia, groot Griekenland kreeg) en dus ook de kust van Frankrijk eigenlijk Grieks. In deze tijd was het ook dat een handelaar/ontdekkingsreiziger genaamd Pytheas om Groot-Brittannië heen zeilde en misschien zelf naar IJsland! Stel je voor, Grieken in IJsland.

Romeinse tijd

Griekse drachmes. Rechtsboven is MASSA te lezen. Dit staat voor Massalia.

Maar het bleef niet altijd rozengeur en maneschijn. Aan de andere kant van de Middellandse Zee lag ook een opkomende stadstaat, Carthago, en in Italië begonnen de Etrusken ook een bedreiging te vormen. Maar de Massilioten hebben zich hier handig uit gewerkt. Door samen te werken met een nieuwe grootmacht, Rome, bleven ze niet alleen zelfstandig, maar gingen ook de Etrusken en de Carthagers ten onder. Tijdens de burgeroorlog tussen Caesar en Pompeius wilde Massalia dit trucje weer herhalen, maar ze wedden op het verkeerde paard. Door voor Pompeius te kiezen werd Julius Caesar hun vijand en na een lang beleg viel Massalia in zijn handen. Het zou nooit meer onafhankelijk zijn en verloor zijn machtspositie. Toch bleef de stad cultureel nog machtig: veel rijke Romeins-Gallische kinderen werden hiernaartoe gestuurd voor onderwijs.

Middeleeuwen

Marseille in 1575.

Tegelijk met de val Rome verviel Massilia. De bezettingen door Visigoten, Bourgondiërs en Franken bracht de stad zware schade toe. Nog meer schade werd veroorzaakt door de constante aanvallen van islamitische piraten, waardoor de handel vrijwel stil kwam te liggen. Na een korte Duitse overheersing kwamen de hertogen van Anjou hier aan de macht. Langzaam begon Marseille weer te groeien, maar door meer te handelen kreeg de stad juist nog een grotere klap. Marseille was dé stad waar de Zwarte Dood Europa binnenkwam. 15.000 van de 25.000 inwoners overleden. De handel lag weer stil. Maar toch. Na de ongelofelijke klap van de Zwarte Dood bleven vooral de sterke mensen over. Er begon nu een stormachtige groei en rond 1450, toen de laatste Griekse staten door de Turken werden veroverd, werd Marseille definitief onderdeel van het Franse koninkrijk.

1500-heden

Langzaamaan groeide Marseille verder, maar in 1720 trof de Zwarte Dood Marseille opnieuw. Dit keer waren er 100.000 doden te betreuren. Maar zelfs de Zwarte Dood kon de opmars niet stuiten en Marseille werd zo'n beetje de belangrijkste marinehaven van Frankrijk. De Franse Revolutie werd in Marseille meteen omarmd. Het Franse volkslied, La Marseillaise, komt niet voor niks uit Marseille!

De 19de eeuw stond in het teken van groei. Vanuit Marseille werd een groot deel van Noord-Afrika veroverd. Marseille was als het ware de poort tussen Europa en Afrika. Ook de opening van het Suezkanaal droeg bij aan de groei. Toen Algerije onafhankelijk werd, kreeg Marseille een multicultureel karakter. Duizenden Fransen keerden terug uit Afrika. Ook kwamen er veel andere immigranten wonen. Ook Grieken.

Bezienswaardigheden

De Vieux Port (oude haven) van Marseille.

• De Vieux-Port, de oude haven trekt nog veel toeristen.
• Het stadhuis.
• Het hôtel de Cabre, oudste huis van de stad dat uit 1535 stamt.
• Jardin des Vestiges, park met oude Griekse resten.
• Stade Vélodrome, het stadion van Olympique de Marseille.
• Het Palais Longchamp.
• Notre-Dame-de-la-Garde, grote basiliek op het hoogste punt van de stad. Bovenop staat een beeld van Maria met Jezus. Dit is van ver te zien. Later is de Notre-Dame in de brand gevlogen.

Sport

Marseille heeft een grote voetbalclub: Olympique Marseille. Olympique speelt in de hoogste Franse divisie, de Ligue 1. Ze hebben al vaak de competitie gewonnen. In 1993 werd zelfs de Champions League gewonnen. Olympique, bijgenaamd l'OM, speelt in het Stade Vélodrome. Hier wordt ook tijdens het EK Voetbal 2016 gespeeld. Ook staat de club bekend om de vele en de fanatieke fans. In Noord-Afrika is de aanhang voor l'OM ongekend groot. De wedstrijd Paris Saint-Germain - Olympique de Marseille staat bekend als een klassieker.

Partnersteden

De Notre-Dame de la Garde.

• Antwerpen - België
• Utrecht - Nederland
• Jerevan - Armenië
• Kobe - Japan

Galerij

• 

  Het Palais Longchamp

• 

  De Vieux Port in de nacht

• 

  Triomfboog

• 

  Het wapen van Marseille

• 

  De ligging van Marseille