Franse presidentsverkiezingen 2017

Franse presidentsverkiezingen 2017
← 2012	2022 →

Land	Frankrijk
Functie	President van Frankrijk
Uitslag tweede ronde
Datum	7 mei 2017
Kiesgerechtigd	47.582.183 personen
Opgekomen	35.467.327 personen
Opkomst	74,56%


Emmanuel Macron	Marine Le Pen
En marche !	Front national
66,10%	33,90%
20.743.128 stemmen	10.638.475 stemmen

Kaart tweede ronde

Emmanuel Macron Marine Le Pen
Uitslag eerste ronde
Datum	23 april 2017
Kiesgerechtigd	47.582.183 personen
Opgekomen	37.003.728 personen
Opkomst	77,77%

	Emmanuel Macron La République en marche ! 8.656.346 stemmen 24,01%

	Marine Le Pen Front national 7.678.491 stemmen 21,30%

	François Fillon Les Républicains 7.212.995 stemmen 20,01%
Hierboven staan alleen de kandidaten met de meeste stemmen; de volledige resultaten staan verder in dit artikel.
Kaart eerste ronde

Emmanuel Macron Marine Le Pen François Fillon Jean-Luc Mélenchon

Vorige president ← François Hollande (PS)	Volgende president Emmanuel Macron (LREM) →
Portaal Politiek

De Franse presidentsverkiezingen van 2017 waren verkiezingen voor de nieuwe president van Frankrijk. De verkiezingen werden gehouden in twee ronden: de eerste ronde vond plaats op 23 april 2017, de tweede ronde op 7 mei 2017. De verkiezingen werden gewonnen door Emmanuel Macron. Hij volgde zittend president François Hollande op 14 mei 2017 op.

Om de vijf jaar vinden er in Frankrijk verkiezingen voor een president plaats. Frankrijk is een republiek en dat betekent dat de president het staatshoofd is. Dit kan vergeleken worden met de koning in Nederland of in België. Het grote verschil is dat de Franse president wél gekozen wordt en dat hij anders dan de koning erg veel politieke macht heeft en de belangrijkste persoon van het land is. De president houdt zich veel bezig met de politiek, heeft veel bevoegdheden, bemoeit zich veel met het buitenlands beleid en is de opperbevelhebber van het leger.

Achtergrond

De verkiezingen waren bijzonder, omdat voor het eerst sinds 1939 de verkiezingen door een liberaal gewonnen waren. Daarnaast was het voor het eerst sinds 2002 dat zowel de conservatieven als de sociaaldemocraten de tweede ronde niet haalden. Aan het einde van 2016 maakte zittend president Hollande niet meer te gaan voor een tweede termijn, omdat uit opiniepeilingen bleek dat hij van het Franse volk slechts een score van 4% kreeg. De Parti socialiste besloot in zijn plaats de linksere Benoît Hamon naar voren te schuiven, maar hij kwam niet verder dan de eerste ronde.

Aanvankelijk ging de strijd tussen François Fillon van het rechtse Les Républicains en Marine Le Pen van het radicaal-rechtse Front national. De campagne van Fillon draaide om betere betrekkingen met Rusland en een kleinere overheid. Le Pen voerde campagne tegen het opvangen van vluchtelingen en voor het vertrek van Frankrijk uit de Europese Unie. In januari 2017 berichte het satirische weekblad Le Canard enchaîné over een schandaal van Fillon. Hij zou zijn vrouw, Penelope Fillon, in dienst genomen hebben als parlementair medewerker en haar over een periode van 15 jaar €831.440 gegeven hebben. Daarnaast zou ze over een periode van zeventien maanden nog eens €65.839 gekregen hebben, waarna ze meerdere ontslagvergoedingen kreeg die in totaal €45.000 waren. Uit onderzoek bleek dat zijn vrouw voor deze grote salarissen maar heel weinig werk verichtte. Dit was een groot schandaal, omdat parlementair medewerkers van belastinggeld betaald worden. Later bleek ook dat Fillon aan zijn kinderen een salaris van €84.000 gegeven had voor weinig of geen werk.

Later werd ook bekend dat parlementair medewerkers van Front national over een periode van zes jaar voor 7,5 miljoen euro aan vergoedingen hadden gekregen. Dit had echter weinig effect op de peilingen, omdat dit schandaal door het eerdere schandaal van Fillion werd overschaduwd. Door de berichtgeving daalde Fillon flink in de peilingen. In de tussentijd werd Macron steeds populairder. Hij was al bekend door zijn functie als minister van Financiën in de regering van president Hollande. Macron zette in op een boodschap van hervorming en vernieuwing. Met zijn progressieve en pro-Europese boodschap sprak hij veel jonge kiezers aan. Aan de andere kant kreeg hij ook een deel van Fillons aanhang, omdat hij zich uitsprak voor een hervorming van de Franse economie en het economisch liberalisme. Door zijn plannen om werkloosheid te bestrijden was hij ook in staat om een groep linkse kiezers aan zich te binden.

Macron won de eerste stemronde van de presidentsverkiezingen met 23% van de stemmen. Samen met Le Pen (21% van de stemmen) ging hij door naar de tweede stemronde, waar hij een verpletterende overwinning behaalde en bijna twee derde (66%) van de stemmen kreeg.

Verloop

Anders dan in Nederland en België, worden van de Franse verkiezingen een spektakel gemaakt. Dit is te vergelijken met het verloop van de Amerikaanse presidentsverkiezingen. In Nederland en België vinden de verkiezingen op één dag plaats en na de verkiezingen is meteen duidelijk wie de winnaar is. In Frankrijk gaat dit anders. Tijdens de eerste stemronde mogen alle partijen een kandidaat naar voren schuiven en kunnen de Fransen op al die kandidaten gestemd worden. De twee kandidaten met de meeste stemmen gaan door naar de twee stemronde. Tijdens de tweede stemronde kan er alleen op e twee kandidaten gestemd worden die doorgegaan zijn. De Fransen gaan dan weer stemmen en de kandidaat met de meeste stemmen wordt de nieuwe Franse president.

Toch hoeven er volgens de Franse wet geen twee stemrondes nodig te zijn. Als er tijdens de eerste stemronde al een kandidaat is met meer dan helft van alle stemmen heeft gewonnen, wordt hij of zij meteen de nieuwe Franse president. Dit was voor de laatste keer het geval in in 1958. Tegenwoordig gebeurt dat echter bijna nooit: er zijn gewoonweg te veel kandidaten.

Kandidaten

Eerste stemronde

De eerste stemronde vond plaats op 23 april. In de eerste ronde deden elf kandidaten mee, waarvan er vijf in de peilingen meer dan 5% van de stemmen hadden. Zij werden de hoofdkandidaten genoemd, aangezien er een grote kans was dat één van hen de nieuwe Franse president werd.

Alle kandidaten staan hieronder:

	Richting	Stroming
Emmanuel Macron La République en marche ! Voorwaarts!	Centrum	Sociaalliberalisme Economisch liberalisme Europeanisme
Marine Le Pen Front national Nationaal Front	Radicaal-rechts	Nationalisme Rechts-populisme Euroscepsis
François Fillon Les Républicains De Republikeinen	Centrumrechts tot rechts	Conservatisme Christendemocratie Europeanisme
Jean-Luc Mélenchon La France insoumise Strijdvaardig Frankrijk	Links	Democratisch socialisme Links-populisme Euroscepsis
Benoît Hamon Parti socialiste Socialistische Partij	Centrumlinks	Sociaaldemocratie Progressivisme Europeanisme
Nicolas Dupont-Aignan Debout la France Verrijs, Frankrijk!	Radicaal-rechts	Gaullisme Nationaalconservatisme Harde euroscepsis
Jean Lasalle Résistons! We moeten ons verzetten!	Centrumrechts	Christendemocratie Protectionisme Euroscepsis
Philippe Poutou Nouveau parti anticapitaliste Nieuwe Antikapitalistische Partij	Radicaal-links	Antikapitalisme Socialisme Euroscepsis
François Asselineau Union populaire républicaine Republikeinse Volksunie	Radicaal-rechts	Nationalisme Gaullisme Harde euroscepsis
Nathalie Arthaud Lutte ouvrière Arbeidersstrijd	Radicaal-links	Communisme Trotskisme Antikapitalisme
Jacques Cheminade Solidarité et progrès Solidariteit en Vooruitgang	Diverse	LaRouchecultus Euroscepsis

Tweede stemronde

De tweede stemronde vond plaats op 7 mei. De twee kandidaten waren Emmanuel Macron en Marine Le Pen.

Kandidaat Partij Vertaling			Richting	Stroming	Campagne
		Emmanuel Macron La République en marche ! Voorwaarts!	Centrum	Sociaalliberalisme Economisch liberalisme Europeanisme
		Marine Le Pen Front national Nationaal Front	Radicaal-rechts	Nationalisme Rechts-populisme Euroscepsis

Verkiezingsuitslag

Uitslag eerste ronde per departement:

Macron Le Pen Fillon Mélenchon

Uitslag tweede ronde per departement:

Macron Le Pen

De definitieve verkiezingsuitslag werd op 10 mei 2017 bekendgemaakt door de Grondwettelijke Raad. De Grondwettelijke Raad controleert of verkiezingen en referenda in Frankrijk volgens de wet verlopen en roept een aantal dagen na een verkiezing de winnaar uit. De definitieve uitslagen staan hieronder:

%= Percentage van het totaal aantal stemmen
#= Aantal uitgebrachte stemmen

Kandidaat		Partij		Eerste ronde		Tweede ronde
Kandidaat		Partij		%	#	%	#
	Emmanuel Macron	La République en marche !	LREM	24,01%	8.656.346	66,10%	20.743.128
	Marine Le Pen	Front national	FN	21,30%	7.678.491	33,90%	10.638.475
	François Fillon	Les Républicains	LR	20,01%	7.212.995	niet genoeg stemmen voor de tweede ronde
	Jean-Luc Mélenchon	La France insoumise	LFI	19,58%	7.059.951
	Benoît Hamon	Parti socialiste	PS	6,36%	2.291.288
	Nicolas Dupont-Aignan	Debout la France	DLF	4,70%	1.695.000
	Jean Lassalle	Résistons!		1,21%	435.301
	Philippe Poutou	Nouveau parti anticapitaliste	NPA	1,09%	394.505
	François Asselineau	Union populaire républicaine	UPR	0,92%	332.547
	Nathalie Arthaud	Lutte ouvrière	LO	0,64%	232.384
	Jacques Cheminade	Solidarité et progrès	S&P	0,18%	65.586
totaal				100,00%	37.003.728	100,00%	35.467.327
	geldige stemmen			97,45%	36.054.394	88,48%	31.381.603
	blanco¹			1,78%	659.997	8,52%	3.021.499
	ongeldig²			0,77%	289.337	3,00%	1.064.225

1.) Als iemand 'blanco' stemt, dan stemt die persoon niet op een specifieke kandidaat. De stem wordt wel meegeteld bij de opkomst (het aantal mensen dat is komen opdagen om te stemmen), maar wordt niet aan een kandidaat toegewezen.
2.) Deze stemmen zijn ongeldig uitgebracht. Een stem wordt ongeldig verklaard als er iets op het stembiljet geschreven is: op het stembiljet mag alleen de stemvoorkeur aangegeven worden.

Emmanuel Macron won nipt in de eerste ronde, gevolgd door Marine Le Pen. In de tweede ronde namen zij het tegen elkaar op. Daar won Macron juist overweldigend met 66% van de stemmen. Le Pen had bijna 34% van de stemmen. Op 14 mei trad Emmanuel Macron aan als de nieuwe president van de Franse Republiek. Zijn eerste termijn duurt tot en met 13 mei 2022. Tussen 10 en 24 april 2022 zullen nieuwe presidentsverkiezingen georganiseerd worden.