Middenmesolithicum: verschil tussen versies
k (→Kunda cultuur) |
(→Maglemosecultuur: Aanvulling) |
||
Regel 58: | Regel 58: | ||
=== Maglemosecultuur === |
=== Maglemosecultuur === |
||
+ | '''Maglemosian''' is de naam die wordt gegeven aan een cultuur uit de vroege Mesolithische periode in Noord-Europa (<abbr>ca.</abbr> 11.000 – 8.000 jaar geleden). In [[Scandinavië]] werd de cultuur opgevolgd door de Kongemose- cultuur. De naam is afkomstig van de Deense archeologische vindplaats ''Maglemose'', gelegen nabij Gørlev en Høng in het westen van Seeland, ten zuidwesten van het Tissø- meer in [[Denemarken]]. Hier werd de eerste nederzetting van de cultuur opgegraven in 1900, door George Sarauw. In de loop van de eropvolgende eeuw werd een lange reeks soortgelijke nederzettingen opgegraven van Engeland tot Polen en van Skåne in Zweden tot Noord- Frankrijk . |
||
− | Men leefden in het bos en moerassige omgevingen, met behulp van vissen en jagen, gereedschappen gemaakt van hout, been, en vuursteen. Mogelijk tamme hond, hut van kurkbast. |
||
+ | |||
+ | Ten tijde van de Maglemosian-cultuur was de zeespiegel veel lager dan nu.Wat nu het vasteland van Europa en Scandinavië is, was verbonden met Groot-Brittannië, ook bekend als de [[Doggerbank]] (de [[Noordzee]] en een deel van de huidige [[Oostzee]] lagen droog). De culturele periode overlapt het einde van de laatste ijstijd, toen het ijs zich terugtrok en de gletsjers smolten. Het was een langdurig proces en de zeespiegel in Noord-Europa bereikte pas bijna 6000 voor Christus het huidige niveau, toen ze grote gebieden hadden overspoeld die voorheen werden bewoond door Maglemosian-mensen. Archeologen hopen dat met onderwaterarcheologie in de toekomst interessante vondsten onthult kunnen worden die verband houden met de Maglemosian-cultuur. |
||
+ | |||
+ | Men leefden in het bos en moerassige omgevingen, met behulp van vissen en jagen, gereedschappen gemaakt van hout, been, en vuursteen. Mogelijk hadden ze tamme honden die hielpen bij de jacht. Men woonde in een hut van kurkbast. Er werd gejaagd op [[oeros]], [[edelhert]], [[ree]], [[Wild zwijn|wild zwijn]], [[lynx]], [[vos]], [[bunzing]], [[Das (dier)|das]] en [[Wilde kat|wilde kat]]. En vogels als zaagbek, [[fuut]], [[meerkoet]], [[reiger]], [[kraanvogel]] en [[kievit]]. |
||
=== Sauveterrien === |
=== Sauveterrien === |
Versie van 18 dec 2021 17:01
Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken. |
Dit artikel is nog niet af. |
Culturen
De periodes beginnen niet overal gelijk in (met name) Europa. Toch kunnen er enkele culturen worden aangewezen op plaatsen waar hun archeologische vondsten zijn gevonden. Elke cultuur (groep mensen of stam) leefde net even anders, met voor die cultuur specifieke gewoontes en stenen werktuigen.
Geografisch gebied | Naam Periode | Cultuur | Jaar geleden (JG) | Interessante vindplaatsen |
---|---|---|---|---|
Noord-Oost-Europa (Baltische staten en Rusland) | Middenmesolithicum | Kundacultuur | 10.500–7.000 JG | Lammasmägi, Pulli settlement, |
Noord Europa | Middenmesolithicum | Maglemosecultuur | 11.000–8.000 JG | |
West en midden Europa (Frankrijk) | Middenmesolithicum | Sauveterrien | 10.500–8.500 JG | |
West Europa (Groot-Brittannië) | Middenmesolithicum | 11.000–5.500 JG | Star Carr, Howick house, Gough's Cave, Cramond, Aveline's Hole, Stonehenge, | |
West Europa (Ierland) | Middenmesolithicum | 11.000–5.500 JG | Mount Sandel | |
West Europa (België en Noord Frankrijk) | Middenmesolithicum | Tardenoisien | 10.000–5.000 JG |
Kunda cultuur
De Kunda-cultuur, afkomstig uit de Swiderian-cultuur, was een jager-verzamelaarsgemeenschap van de Baltische boszone die zich oostwaarts door Letland in Noord- Rusland uitstrekten, zo'n 10.500-7.000 jaar geleden. Het is vernoemd naar de Estse stad van Kunda , ongeveer 110 kilometer (70 mijl) ten oosten van Tallinn langs de Golf van Finland, in de buurt van waar de eerste uitgebreid bestudeerd nederzetting werd ontdekt op Lammasmäe Hill en in het er omheen liggende turf moeras. De oudst bekende nederzetting van de Kunda-cultuur in Estland is Pulli. De Kunda-cultuur werd opgevolgd door de Narva-cultuur, die aardewerk gebruikte en enige sporen van voedselproductie vertoonde.
De meeste Kundanederzettingen bevinden zich aan de rand van de bossen naast rivieren, meren of moerassen. Er werd uitgebreid op elanden gejaagd, misschien geholpen door getrainde tamme jachthonden. Aan de kust is er zeehondenjacht. Snoek en andere vissen werden uit de rivieren gehaald.
Maglemosecultuur
Maglemosian is de naam die wordt gegeven aan een cultuur uit de vroege Mesolithische periode in Noord-Europa (ca. 11.000 – 8.000 jaar geleden). In Scandinavië werd de cultuur opgevolgd door de Kongemose- cultuur. De naam is afkomstig van de Deense archeologische vindplaats Maglemose, gelegen nabij Gørlev en Høng in het westen van Seeland, ten zuidwesten van het Tissø- meer in Denemarken. Hier werd de eerste nederzetting van de cultuur opgegraven in 1900, door George Sarauw. In de loop van de eropvolgende eeuw werd een lange reeks soortgelijke nederzettingen opgegraven van Engeland tot Polen en van Skåne in Zweden tot Noord- Frankrijk .
Ten tijde van de Maglemosian-cultuur was de zeespiegel veel lager dan nu.Wat nu het vasteland van Europa en Scandinavië is, was verbonden met Groot-Brittannië, ook bekend als de Doggerbank (de Noordzee en een deel van de huidige Oostzee lagen droog). De culturele periode overlapt het einde van de laatste ijstijd, toen het ijs zich terugtrok en de gletsjers smolten. Het was een langdurig proces en de zeespiegel in Noord-Europa bereikte pas bijna 6000 voor Christus het huidige niveau, toen ze grote gebieden hadden overspoeld die voorheen werden bewoond door Maglemosian-mensen. Archeologen hopen dat met onderwaterarcheologie in de toekomst interessante vondsten onthult kunnen worden die verband houden met de Maglemosian-cultuur.
Men leefden in het bos en moerassige omgevingen, met behulp van vissen en jagen, gereedschappen gemaakt van hout, been, en vuursteen. Mogelijk hadden ze tamme honden die hielpen bij de jacht. Men woonde in een hut van kurkbast. Er werd gejaagd op oeros, edelhert, ree, wild zwijn, lynx, vos, bunzing, das en wilde kat. En vogels als zaagbek, fuut, meerkoet, reiger, kraanvogel en kievit.
Sauveterrien
Er is bewijs voor rituele begrafenis. Speciale stenen werktuigen
Britse vindplaatsen
pijlpunten gemaakt van edelhertengewei.
Ierse vindplaatsen
toenemend gebruik van gepolijste stenen werktuigen zoals stenen bijlen. Soort tent of tipi. Aangenomen wordt dat het geraamte bedekt was met huid, riet of een ander organisch materiaal. Binnen de hutten was in het midden een haard geplaatst.
Tardenoisien
stenen werktuigen met ongelijkzijdige driehoeken, trapezoïden en beitelvormige pijlpunten en kleine vuurstenen bladen gemaakt door de druktechniek.