Texel

Texel
Provincie	Noord-Holland
Talen
Inwoners	13.551 (01-01-2019)
Oppervlakte	463,16 km²
Hoofdplaats(en)	Den Burg
Hoofdstad
Burgemeester	Michiel Uitdehaag (D66)
Gezaghebber
Bestuur
Religie
Munteenheid
Postcode(s)	1790-1797
Netnummer(s)	0222
Volkslied
Nationale feestdag
Website	www.texel.nl
Portaal Nederland

Texel (spreek uit: Tessel of Teksel) is één van de Nederlandse Waddeneilanden. Het eiland Texel is het grootste eiland van de Nederlandse Waddeneilanden en wordt ook wel het eiland van de schapen genoemd. Het eiland is een gemeente van de provincie Noord-Holland. De gemiddelde lengte van Texel is 20 km en de gemiddelde breedte 8 km. Texel heeft bijna 14.000 inwoners. De hoofdplaats van het eiland is Den Burg.

Geschiedenis

Een kaart van Texel uit 1866.

De eerste inwoners van Texel waren er waarschijnlijk al vanaf het midden van de Steentijd. Omdat ze geen dijken bouwden, woonden ze op hoge gebieden van het eiland. Bij opgravingen werden er resten gevonden van mensen. In 1415 heeft Texel (het gehele eiland) stadsrechten gekregen. Texel bestond vroeger uit twee eilanden, namelijk het zuidelijke Texel en het noordelijke Eierland. In 1630 werden de twee eilanden met elkaar verbonden door middel van een zanddijk.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden in november 1944 honderden mannen uit Texel afgevoerd naar Assen door de Duitsers. Tot eind 1945 moesten zij werken aan de Atlantikwall. Texel zelf was ook onderdeel van deze wal. In 1945 werd Texel bevrijd door de Georgiërs. De Georgiërs op het eiland kwamen namelijk in opstand, de zogeheten Opstand van de Georgiërs. Tijdens deze opstand kwamen er veel mensen om en de Georgiërs die het hadden overleefd, zijn allen teruggekeerd naar de Sovjet-Unie.

Geografie

De Slufter

Texel ligt in het noorden van Noord-Holland en is ook de noordelijkste gemeente van die provincie. Texel ligt in het westen van de Waddeneilanden. Omdat Texel een eiland is, grenst het niet via het land aan andere gemeente, maar wel via het water. De Waddenzee is namelijk ook verdeeld in grenzen tussen gemeenten. Op het water grenst Texel in het zuiden aan Den Helder, in het zuidoosten aan Hollands Kroon, in het oosten aan Harlingen en in het noordoosten aan Vlieland. Texel heeft zelf ook een stuk water om zich heen, een stukje Waddenzee en een stukje Noordzee. De zandplaten Noorderhaaks en Zuiderhaaks behoren tot Texel.

Plaatsen

Een polder met koeien op Texel

Op Texel zijn veel dorpen, gehuchten en buurtschappen te vinden.

• 't Horntje
• De Cocksdorp
• De Koog
• De Waal
• Den Burg
• Den Hoorn
• Oost
• Oosterend
• Oudeschild
• Zuid-Eierland
• Bargen
• Burger Nieuwland
• De Kuil
• De Naal
• De Nes
• De Westen

• Dijkmanshuizen
• Driehuizen
• Harkebuurt
• Midden-Eierland
• Molenbuurt
• Nieuweschild
• Noord Haffel
• Noorderbuurt
• Ongeren
• Spang
• Spijkdorp
• Tienhoven
• Westergeest
• Westermient
• Zevenhuizen
• Zuid Haffel

Landschap

Het strand van Texel

Het landschap op Texel is erg verschillend. Texel heeft veel polders, zandstranden, duinen en graslanden, maar ook heide, bos en kwelders. In het voorjaar vind je rond Den Hoorn bloeiende bollenvelden. Een deel van Texel is ook een nationaal park, namelijk Nationaal Park Duinen van Texel. Het hoogste punt van Texel is de Hoge Berg, deze heeft een hoogte van 15 meter.

Flora en fauna

Texel kent wel honderden soorten vogels. Daarom is het eiland erg geliefd bij vogelspotters. In het voorjaar broeden vogels vooral in de duinen. Ook leeft de oudste lepelaarkolonie van Nederland op Texel. De lepelaars leven in het beschermd natuurgebied De Muy. Dat is een gebied tussen De Koog en De Slufter. De meest opvallende vogelsoorten zijn de dwergstern en de velduil. Verder heb je op Texel veel vegetatie en vele insectensoorten, maar voor de rest zijn er vrij weinig dieren.

Verkeer en Vervoer

Scheepvaart van vroeger

Een schip van de TESO

De rede van Texel was in de vijftiende eeuw bekend. Schepen die vanuit plaatsen aan de Zuiderzee vertrokken, gingen op de rede van Texel voor anker om bij gunstige wind uit te varen. Ze moesten soms weken- of maandenlang wachten op lading, bemanning en een gunstige oosten- of noordoosten wind. Vooral in de zeventiende en achttiende eeuw was het een drukte van belang op de rede van Texel. Naast VOC-schepen lagen walvisvaarders, schepen van de West-Indische Compagnie en oorlogsschepen voor anker. Schepen werden geladen en gelost.

Vervoer vandaag de dag

Vuurtoren Eierland

Op dit moment kan Texel bereikt worden door middel van een veerboot. Deze boot vaart elke dag, een paar keer in het uur, naar Texel. Natuurlijk gaat de boot ook terug naar de plek waar hij vandaan komt. De boot vaart tussen Den Helder (noordelijk puntje van Noord-Holland) en Texel. De veerboten worden verzorgd door TESO. In de zomermaanden vaart er ook een veerboot tussen de De Cocksdorp en Vlieland. Texel heeft ook een eigen vliegveld, namelijk Texel International Airport. Het vliegveld wordt op verschillende manieren gebruikt. Als eerste voor de inwoners, die naar het buitenland gaan. Vroeger was het mogelijk om vanuit het vliegveld naar Schiphol te vliegen, maar nu niet meer. Ook wordt het vliegveld gebruikt voor parachutespringen en rondvluchten. Als laatste wordt het vliegveld gebruikt door de politie, voor vlieglessen, de kustwacht en het tellen van dieren (zoals zeehonden). Op Texel kun je je op het eiland laten vervoeren per auto, fiets, bus of te voet. Sinds de jaren 40 van de vorige eeuw rijden er bussen op het eiland. Deze worden geregeld door Connexxion en er zijn twee lijnen.

Cultuur

Schapeneiland

Texel wordt ook wel het schapeneiland genoemd. Op Texel leven er dan ook meer schapen dan mensen; er lopen circa 16.000 Texelse schapen. De meeste lammeren worden gefokt vanwege het vlees. Daarnaast worden er schapenkaas en wolproducten van gemaakt. De Texelse schapen kunnen goed tegen de kou en slechte omstandigheden. Zelfs tijdens de strengste vorst en bij de hevigste sneeuwval blijven zij buiten. Alleen drachtige ooien (zwangere schapen) worden dan wel binnengehaald.

Bezienswaardigheden

Zeehonden in Ecomare

Texel kent een aantal bezienswaardigheden. Als eerste heeft Texel een aantal musea. Het Luchtvaart & Oorlogsmuseum Texel is hier één van en gaat over de Tweede Wereldoorlog en het Texelse vliegveld. Daarnaast staat het natuurmuseum Ecomare op het eiland, wat ook een opvang voor vogels en zeehonden is. Andere musea zijn het Cultuurhistorisch Museum Texel, de Oudheidskamer, het Martiem- en Juttersmuseum en het Schipbreuk- en Juttersmuseum Flora. Ook zijn er nog overblijfselen van forten uit de Middeleeuwen en Franse tijd te vinden. Texel heeft ook een eigen vuurtoren, Vuurtoren Eierland. Die vuurtoren was ooit rood, maar doordat de verf niet goed tegen het zonlicht kan, is de vuurtoren nu meer roze dan rood. Als laatste is er nog de Kaap Oosterend.

Evenementen

Op Texel zijn ook evenementen. Zo is er de zeilwedstrijd de Ronde om Texel en het volleybaltoernooi Tevoko Buitentoernooi. Ook heeft Texel een eigen hardloopwedstrijd, namelijk de Halve Marathon van Texel. Eens in de drie jaar vindt de Texel Airshow plaats. Op het eiland wordt ook Ouwe Sunterklaas gevierd. Eigenlijk is dit een vroegere versie van het Sinterklaasfeest en wordt gevierd op 12 december.

Politiek

Duinen op Texel

De huidige burgemeester van Texel is Michiel Uitdehaag en is van de partij Democraten 66 (D66). Naast de burgemeester zijn er nog drie wethouders, namelijk Hennie Huisman, Edo Kooiman en Jaap Vlaming. Samen vormen zij het College van B&W. De gemeenteraad van Texel bestaat uit 15 zetels. De laatste verkiezingen waren in 2018. Tegenwoordig heeft Texels Belang 4 zetels, de VVD 3 zetels, de PvdA 2 zetels, Texel 2010 heeft 1 zetels, D66 heeft 1 zetel, het CDA heeft 2 zetel, GroenLinks heeft 2 zetels. Texels Belang en Texel 2010 zijn lokale partijen en zijn alleen in Texel actief. Ook doen ze alleen maar mee aan de verkiezingen voor de gemeenteraad in Texel.

Bronnen

• Gemeente Texel De website van de gemeente
• Het artikel op Wikipedia

	Waddeneilanden
Nederlands: Zuiderduintjes · Zuiderhaaks · Noorderhaaks · Texel · Vlieland · Richel · Engelschhoek · Griend · Terschelling · Ameland · Rif · Engelsmanplaat · Schiermonnikoog · Balg · Simonszand · Rottumerplaat · Rottumeroog Duits: Borkum · Lütje Hörn · Kachelotplate · Memmert · Juist · Norderney · Baltrum · Langeoog · Spiekeroog · Wangerooge · Minsener-Oldoog · Mellum · Langlutjen I & II · Neuwerk · Scharhörn · Nigehörn · Trischen · Blauort · Pellworm · Nordstrand · de Halligen · Amrum · Föhr · Sylt Deens: Rømø · Mandø · Fanø · Langli Verdwenen: Bosch · Bant · Buise · Corresant · Monnikenlangenoog (Moenkelangenoe)

	Plaatsen in de gemeente Texel
Dorpen en gehuchten: 't Horntje · De Cocksdorp · De Koog · De Waal · Den Burg · Den Hoorn · Oost · Oosterend · Oudeschild · Zuid-Eierland Buurtschappen: Bargen · Burger Nieuwland · De Kuil · De Naal · De Nes · De Westen · Dijkmanshuizen · Driehuizen · Harkebuurt · Het Noorden · Midden-Eierland · Molenbuurt · Nieuweschild · Noord Haffel · Noorderbuurt · Ongeren · Spang · Spijkdorp · Tienhoven · Westergeest · Westermient · Zevenhuizen · Zuid Haffel Noord-Holland: Steden en dorpen in Noord-Holland      Nederland: Provincies · Gemeenten