Luik (provincie)
| Luik (Liège/Lüttich) | |
 .svg)
| |
|---|---|
|
| |
| Hoofdstad | Luik |
| Eigenschappen | |
| Oppervlakte | 3.862 km² |
| Hoeveelheid inwoners | 1.115.518 (1 januari 2023) |
| Gouverneur | Hervé Jamar (MR) |
| Arrondissementen | 4 |
| Gemeenten | 84 |
| Gewest | Wallonië |
| Meer informatie | www.prov-liege.be |
Portaal  België
| |
Luik (in het Frans Liège en in het Duits Lüttich) is een Belgische provincie. De hoofdstad is Luik. Luik ligt in Wallonië, het zuidelijke deel van België. In Luik wordt veel Frans gesproken, maar ook wordt er in het oosten van de provincie Duits gesproken.
Geschiedenis
Lang voor dat Luik een provincie was, bestond het prinsbisdom Luik. In 980 bestond dit landje al! Het landje was lid van het Heilige Roomse Rijk. Dit rijk was eigenlijk een verzameling van honderden was kleine landjes als Luik. De bisschop Notger was heerser over Luik en kreeg van de koning van het Heilige Roomse Rijk rechten. Deze rechten zorgden ervoor dat Luik zelfstandiger werd. Prinsbisdom Luik werd een machtig land en de bisschop had macht buiten zijn eigen prinsbisdom. Langzamerhand werd Luik ook beetje bij beetje groter. Andere landjes werden aan Luik toegevoegd. Een ander machtig land was Hertogdom Bourgondië. Bourgondië en Luik waren in conflict en Bourgondië zorgde ervoor dat Luik een prinsbisschop kreeg die het volgens hun wél goed deed. De bevolking van Luik was woedend en er braken de Luikse Oorlogen uit. Het Luikse volk vocht tegen het Bourgondische leger. Luik werd eigendom van Bourgondië, maar toen Bourgondië onderdeel werd van Frankrijk werd Luik weer zelfstandig. Luik werd zelfs geen onderdeel van de Spaanse Nederlanden, terwijl de omliggende landen dit wel waren.
In 1789 brak er opnieuw onrust uit in Luik. In Frankrijk was de Franse Revolutie aan de gang. Dit waaide ook over naar Luik, waar de inwoners in opstand kwamen tegen de prinsbisschop. Deze strijd heet de Luikse Revolutie. De Luikenaren vochtten voor dezelfde dingen als de Fransen tijdens de Franse Revolutie. Op 8 mei 1793 begon Frankrijk met het binnenvallen van Luik en in 1795 was het over en uit met Luik.
Na de Franse tijd met Napoleon werd België in 1815 onderdeel van Nederland. Luik werd herstelt, maar dan als provincie. Na de Slag bij Waterloo werd deze provincie voor het grootste deel gevormd. Toch ontstond er onduidelijkheid over een aantal gebieden tussen Nederland (later België) en Pruisen. Er werd besloten dat dit stuk een nieuw land werd, Neutraal Moresnet. Nederland en Pruisen kregen hier de macht over. Na de Belgische onafhankelijkheid in 1830 kregen Pruisen en België de macht. Na de Eerste Wereldoorlog werd besloten om Moresnet op te heffen en bij België te voegen. Tegenwoordig kennen we dit gebied als de Duitstalige Gemeenschap.
Geografie
Luik ligt in het oosten van België. In het noorden grenst het aan Belgisch-Limburg en Nederlands-Limburg. In het oosten grenst de provincie aan Duitsland, aan de deelstaten Noordrijn-Westfalen en Rijnland-Palts. In het zuiden grenst Luik aan het land Luxemburg en de Belgische provincie Luxemburg. In het westen grenst Luik aan Namen, Vlaams-Brabant en Waals-Brabant.
Tegen de grens met Duitsland, bevindt zich de Duitstalige Gemeenschap. Dit zijn gebieden waar veel Duits wordt gesproken. Ook ligt een deel van de Ardennen in Luik. Ooit lagen in dit gebied veel landmijnen. Door de provincie stromen de rivieren, de Maas, de Vesder, de Ourthe en de Amblève. Als laatste ligt het hoogste punt van België in Luik, het Signaal van Botrange.
Bestuurlijke indeling
Arrondissementen
In Luik liggen vier arrondissementen. Dit zijn:
Gemeenten
Daarnaast ligt Luik verdeelt in 84 gemeenten. Sommige van deze gemeenten hebben een stadstitel en mogen zich dus ook stad noemen. Deze staan in de opsomming hieronder aangegeven met (stad). De eventuele Franse naam staat er ook achter vermeld. De gemeenten zijn:
Duitstalige Gemeenschap
In Luik ligt ook de Duitstalige Gemeenschap. België is verdeeld in drie gemeenschappen. Elk van drie officiële talen van België heeft hierdoor een eigen gemeenschap. De gemeenschappen hebben allerlei taken op het gebied van onder andere onderwijs en cultuur. Met een mooi woord heten dit persoonsgebonden taken. Toch regelt de provincie Luik ook dingen voor de gemeenten van de Duitstalige Gemeenschap. In de Duitstalige gemeenschap wordt Duits gesproken. De gemeenschap bestaat slechts uit 9 gemeenten. De hoofdstad van de gemeenschap is Eupen.
Bevolking
Luik heeft bijna 1,1 miljoen inwoners. Het inwonersaantal groeit nog steeds. Dit betekent dat Luik steeds meer inwoners krijgt. De bevolking is niet gelijkmatig verspreid over Luik. Rondom de grote steden, als Luik en Verviers, wonen de meeste mensen. In het westen wonen er iets minder. De minste mensen wonen in het zuidoosten.
Politiek
De huidige gouverneur van Luik is Hervé Jamar van de Mouvement Réformateur (MR). Sinds 2015 is hij gouverneur. De gouverneur is onderdeel van het provinciecollege 
. Dit bestaat uit een samenwerking tussen de Mouvement Réformateur (MR) en de Parti Socialiste (PS). Daarnaast is er nog de provincieraad . Deze wordt gekozen door de bevolking en bestaat uit 56 leden. Vroeger waren dit er 84. De laatste verkiezingen voor de provincieraad waren in 2018. De huidige provincieraad bestaat uit 20 leden van de Parti Socialiste (PS), 16 leden van de Mouvement Réformateur (MR), 8 leden van de Ecolo, 7 leden van Les Engagés, 2 leden van de Partij van de Arbeid van België (PTB+), 1 lid van de Partei für Freiheit und Fortschritt (PFF), 1 lid van de Christlich Soziale Partei (CSP) en 1 lid van de Sozialistische Partei (SP).
Zie ook
|
Bestuurlijke indeling van België |
| |
|---|---|---|---|
| Gewesten: Vlaams Gewest · Waals Gewest · Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Gemeenschappen: Vlaamse Gemeenschap · Franse Gemeenschap · Duitstalige Gemeenschap Provincies: Antwerpen · Henegouwen · Limburg · Luik · Luxemburg · Namen · Oost-Vlaanderen · Vlaams-Brabant · Waals-Brabant · West-Vlaanderen |
|||
| Provincies van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (1815-1830/1839) | |||
|---|---|---|---|
| Antwerpen · Drenthe · Friesland · Gelderland · Groningen · Henegouwen · Holland · Limburg · Luik · Namen · Noord-Brabant · Oost-Vlaanderen · Overijssel · Utrecht · West-Vlaanderen · Zeeland · Zuid-Brabant (1831 Brabant) |
| ||