Minister-president van Nederland

Mark Rutte (VVD), de huidige minister-president van Nederland

De minister-president (ook "premier" genoemd) is de regeringsleider van Nederland. Officieel is dat eigenlijk de koning, maar meestal wordt de minister-president eronder verstaan. Hoewel de minister-president in feite minder te zeggen heeft dan bijvoorbeeld een president, heeft hij (een "zij" heeft Nederland nog nooit gehad) veel invloed in binnen- en buitenland. De huidige minister-president van Nederland is Mark Rutte, van de VVD.

Term

Minister-president betekent letterlijk "minister-voorzitter". De premier is namelijk het hoofd van de ministerraad (= alle ministers, zonder de staatssecretarissen). Sinds 1945 bestaat de term minister-president. Daarvóór werd de premier altijd aangeduid als de "Voorzitter van de Ministerraad".

De premier is meestal lid van de grootste regeringspartij in de Tweede Kamer. Zodra er een coalitie is (= een meerderheid in het parlement als de grootste partij zelf geen meerderheid heeft), krijgt de premier als "formateur" de taak een kabinet (= ministers + staatssecretarissen) te vormen. Vervolgens worden deze beëdigd door de koning. Dan is de minister-president officieel in functie.

Taak

Het Catshuis in Den Haag waar de minister-president mag wonen

Officieel is de premier de voorzitter van het kabinet. Bij afwezigheid of ziekte wordt hij vervangen door een vicepremier. Die wordt bij de vorming van het kabinet aangewezen door de premier. Meestal komt een vicepremier uit de andere regeringspartij(en) binnen de coalitie. De huidige vicepremier is minister Lodewijk Asscher, van de PvdA.

De premier beheert de agenda van het kabinet en bestuurt de wekelijkse vergaderingen. Ook geeft hij persconferenties om de besluiten van het kabinet toe te lichten. In deze persconferenties geeft de minister-president toelichting over de lopende politieke zaken. Wekelijks is hij te gast bij het NOS-programma NOS Gesprek met de minister-president. Daar bespreekt hij met een politiek verslaggever het nieuws.

Minister van Algemene Zaken

De premier heeft ook een eigen bureau met adviseurs en medewerkers, het ministerie van Algemene Zaken. Hij staat aan het hoofd van dit ministerie en wordt daarom ook de minister van Algemene Zaken genoemd. De adviseurs komen samen in het Torentje (het kantoor van de premier) en hebben een eigen pand tot hun beschikking. De minister-president krijgt van de overheid een ambtswoning ambtswoning , het Catshuis.

Het Koninklijk Huis

De minister-president onderhoudt ook het contact met de koninklijke familie. Dikwijls komt de premier bij de koning op bezoek om het regeringsbeleid met hem te bespreken. De koning blijft immers het staatshoofd van Nederland. De premier staat naast de koning als de bordesfoto wordt genomen. Dat is een foto van de ministers (zonder de staatssecretarissen) met de koning.

Internationaal boegbeeld

De premier is ook "het gezicht" van Nederland bij internationale bijeenkomsten. Bij de Europese Commissie laat hij zijn stem namens Nederland horen. Ook legt de premier bezoeken af bij bondgenoten om te praten over de stand van zaken. Hij heeft een speciaal regeringsvliegtuig tot zijn beschikking. Soms speelt de Nederlandse minister-president een rol in internationale kwesties, zoals die rond de MH17.

Lijst van Nederlandse premiers

Minister-president			Regering	Termijn	Koning(in)
		drs. Mark Rutte (VVD)	Kabinet-Rutte III	26 oktober 2017 – nu	Willem-Alexander
			Kabinet-Rutte II	5 november 2012 – 26 oktober 2017
			Kabinet-Rutte I	14 oktober 2010 – 5 november 2012	Beatrix
		prof. mr. dr. dr.h.c. mult. Jan Peter Balkenende (CDA)	Kabinet-Balkenende IV	22 februari 2007 – 14 oktober 2010
			Kabinet-Balkenende III	7 juli 2006 – 22 februari 2007
			Kabinet-Balkenende II	27 mei 2003 – 7 juli 2006
			Kabinet-Balkenende I	22 juli 2002 – 27 mei 2003
		dr.h.c.mult. Wim Kok (PvdA)	Kabinet-Kok II	3 augustus 1998 – 22 juli 2002
			Kabinet-Kok I	22 augustus 1994 – 3 augustus 1998
		prof. mr. dr. dr.h.c. mult. Ruud Lubbers (CDA)	Kabinet-Lubbers III	7 november 1989 – 22 augustus 1994
			Kabinet-Lubbers II	14 juli 1986 – 7 november 1989
			Kabinet-Lubbers I	4 november 1982 – 14 juli 1986
		mr. Dries van Agt (CDA)	Kabinet-Van Agt III	29 mei 1982 – 4 november 1982
			Kabinet-Van Agt II	11 september 1981 – 29 mei 1982
			Kabinet-Van Agt I	19 december 1977 – 11 september 1981
		dr.h.c. Joop den Uyl (PvdA)	Kabinet-Den Uyl	11 mei 1973 – 19 december 1977	Juliana
		mr. Barend Biesheuvel (ARP)	Kabinet-Biesheuvel II	9 augustus 1972 – 11 mei 1973
			Kabinet-Biesheuvel I	6 juli 1971 – 9 augustus 1972
		dr.h.c. Piet de Jong (KVP)	Kabinet-De Jong	5 april 1967 – 6 juli 1971
		prof. dr. Jelle Zijlstra (ARP)	Kabinet-Zijlstra	22 november 1966 – 5 april 1967
		mr. Jo Cals (KVP)	Kabinet-Cals	14 april 1965 – 22 november 1966
		mr. Victor Marijnen (KVP)	Kabinet-Marijnen	24 juli 1963 – 14 april 1965
		prof. dr. Jan de Quay (KVP)	Kabinet-De Quay	19 mei 1959 – 24 juli 1963
		mr. dr. Louis Beel (KVP)	Kabinet-Beel II	22 december 1958 – 19 mei 1959
		dr.h.c. Willem Drees (PvdA)	Kabinet-Drees III	13 oktober 1956 – 22 december 1958
			Kabinet-Drees II	2 september 1952 – 13 oktober 1956
			Kabinet-Drees I	15 maart 1951 – 2 september 1952
			Kabinet-Drees-Van Schaik	7 augustus 1948 – 15 maart 1951
		mr. dr. Louis Beel (KVP)	Kabinet-Beel I	3 juli 1946 - 7 augustus 1948	Wilhelmina
		ir. Wim Schermerhorn (VDB)	Kabinet-Schermerhorn-Drees	25 juni 1945 - 3 juli 1946
Voorzitter van de ministerraad			Regering	Termijn	Koning(in)
		prof. mr. dr. Pieter Sjoerds Gerbrandy (ARP)	Kabinet-Gerbrandy III	23 februari 1945 – 24 juni 1945	Wilhelmina
			Kabinet-Gerbrandy II	27 juli 1941 – 23 februari 1945
			Kabinet-Gerbrandy I	3 september 1940 – 27 juli 1941
		jhr. mr. Dirk Jan de Geer (CHU)	Kabinet-De Geer II	10 augustus 1939 – 3 september 1940
		maj. Hendrikus Colijn (ARP)	Kabinet-Colijn V	25 juli 1939 – 10 augustus 1939
			Kabinet-Colijn IV	24 juni 1937 – 25 juli 1939
			Kabinet-Colijn III	31 juli 1935 – 24 juni 1937
			Kabinet-Colijn II	26 mei 1933 – 23 juli 1935
		jhr. mr. Charles Ruijs de Beerenbrouck (RKSP)	Kabinet-Ruijs de Beerenbrouck III	10 augustus 1929 – 26 mei 1933
		jhr. mr. Dirk Jan de Geer (CHU)	Kabinet-De Geer I	8 maart 1926 – 10 augustus 1929
		maj. Hendrikus Colijn (ARP)	Kabinet-Colijn I	4 augustus 1925 – 8 maart 1926
		jhr. mr. Charles Ruijs de Beerenbrouck (RKSP)	Kabinet-Ruijs de Beerenbrouck II	18 september 1922 – 4 augustus 1925
			Kabinet-Ruijs de Beerenbrouck I	9 september 1918 – 18 september 1922
		mr. dr. Pieter Cort van der Linden (Liberaal)	Kabinet-Cort van der Linden	29 augustus 1913 – 9 september 1918
		mr. Theo Heemskerk (ARP)	Kabinet-Heemskerk	12 februari 1908 – 29 augustus 1913
		mr. Theo de Meester (LU)	Kabinet-De Meester	17 augustus 1905 – 12 februari 1908
		dr. ds. Abraham Kuyper (ARP)	Kabinet-Kuyper	1 augustus 1901 – 17 augustus 1905
		mr. Nicolaas Pierson (LU)	Kabinet-De Meester	27 juli 1897 – 1 augustus 1901
		mr. Joan Röell (Gematigd liberaal)	Kabinet-Roëll	9 mei 1894 – 27 juli 1897
		prof. mr. Gijsbert van Tienhoven (Liberaal)	Kabinet-Van Tienhoven	21 augustus 1891 – 9 mei 1894
		mr. Æneas baron Mackay (ARP)	Kabinet-Mackay	21 april 1888 – 21 augustus 1891
		mr. Jan Heemskerk Azn. (Conservatief)	Kabinet-Heemskerk Azn.	23 april 1883 – 21 april 1888	Willem III
		mr. Constantijn Theodoor graaf van Lynden van Sandenburg (Antirevolutionair)	Kabinet-Van Lynden van Sandenburg	20 augustus 1879 – 23 april 1883
		mr. Jan Kappeyne van de Coppello (Radicaal liberaal)	Kabinet-Kappeyne van de Coppello	3 november 1877 – 20 augustus 1879
		mr. Jan Heemskerk Azn. (Conservatief)	Kabinet-Heemskerk-Van Lynden van Sandenburg	27 augustus 1874 – 3 november 1877
		mr. dr. Gerrit de Vries Azn. (Thorbeckiaans liberaal)	Kabinet-De Vries-Fransen van de Putte	6 juli 1872 – 27 augustus 1874
		dr. Johan Rudolph Thorbecke (Thorbeckiaans liberaal)	Kabinet-Thorbecke III	4 januari 1871 – 6 juli 1872
		mr. Pieter Philip van Bosse (Thorbeckiaans liberaal)	Kabinet-Van Bosse-Fock	4 juni 1868 – 4 januari 1871
		mr. Julius graaf van Zuylen van Nijevelt (Conservatief)	Kabinet-Heemskerk-Van Lynden van Sandenburg	1 juni 1866 – 4 juni 1868
		Isaäc Dignus Fransen van de Putte (Vooruitstrevend liberaal)	Kabinet-Fransen van de Putte	10 februari 1866 – 1 juni 1866
		dr. Johan Rudolph Thorbecke (Thorbeckiaans liberaal)	Kabinet-Thorbecke II	1 februari 1862 – 10 februari 1866
		mr. dr. Schelto graaf van Heemstra (Pragmatisch liberaal)	Kabinet-Van Zuylen van Nijevelt-Van Heemstra	14 maart 1861 – 1 februari 1862
		Jacob baron van Zuylen van Nijevelt (Gematigd liberaal)
		mr. dr. Floris Adriaan baron van Hall (Conservatief-liberaal)	Kabinet-Van Hall-Van Heemstra	23 februari 1860 – 14 maart 1861
		g.g. Jan Jacob Rochussen (Conservatief)	Kabinet-Rochussen	18 maart 1858 – 23 februari 1860
		mr. Justinus van der Brugghen (Antirevolutionair)	Kabinet-Van der Brugghen	1 juli 1856 – 18 maart 1858
		mr. dr. Floris Adriaan baron van Hall (Conservatief-liberaal)	Kabinet-Van Hall-Donker Curtius	19 april 1853 – 1 juli 1856
		dr. Johan Rudolph Thorbecke (Thorbeckiaans liberaal)	Kabinet-Thorbecke I	1 november 1849 – 19 april 1853
		mr. dr. Jacobus Mattheüs de Kempenaer (Liberaal)	Kabinet-De Kempenaer-Donker Curtius	21 november 1848 – 1 november 1849	Willem II
		Gerrit graaf Schimmelpenninck (Gematigd liberaal)	Kabinet-Schimmelpenninck	25 maart 1848 – 21 november 1848

Zie ook

• Minister-president
• President

Klik om vast te zetten
ambtswoning, een [speciale] woning toegewezen aan een persoon, omdat hij/zij een bepaalde functie heeft