Roemeens

Het Roemeens (Română) is een Romaanse taal. De taal is dus verwant aan onder andere het Italiaans, Spaans, Catalaans, Frans en Portugees. Het Roemeens wordt gesproken wordt in Roemenië, Moldavië en Vojvodina (een regio in Servië). In Moldavië stond de taal tot aan 2013 bekend als Moldavisch, maar heet tegenwoordig ook Roemeens. Het Roemeens in Moldavië wijkt wel iets af op het gebied van spelling, woordenschat en uitspraak. Tegenwoordig wordt het Moldavisch gezien als dialect van het Roemeens. Tussen de 24 en 26 miljoen mensen hebben het Roemeens als moedertaal.

In andere landen zijn er ook veel mensen die de taal kunnen spreken, vooral in Italië, Spanje, Verenigde Staten, Canada, Frankrijk en Duitsland. We weten niet om hoeveel mensen het gaat. Het Roemeens is ook één van de officiële werktalen van de Latijnse Unie.

Verspreiding

Tegenwoordig wonen niet alle Roemeenstaligen binnen het huidige Roemenië, terwijl dit oorspronkelijk wel zo was. Na het wegvallen van het Ottomaanse Rijk in Oost-Europa gingen verschillende Europese landen zich met de regio bemoeien. Dit waren Rusland, Oostenrijk-Hongarije, Duitsland, Frankrijk en Groot-Brittannië. Na de Eerste Wereldoorlog ontstond in 1920 Groot-Roemenië. Dit is de naam voor het tijdperk waarin Roemenië om zijn grootst was. Na 1940 verloor Roemenië landsdelen aan omliggende landen, waardoor onder meer Moldavië ontstond. Ook vluchtte een hoop Roemenen naar andere landen. Na 1989 werd dit versterkt door de arbeidsmigratie naar voornamelijk Spanje en Italië.

Niet alle mensen in Roemenië spreken Roemeens. Zo'n 90% heeft Roemeens als moedertaal. Andere grote talen zijn onder meer het Servisch en het Hongaars. In Roemenië zelf zijn er grote gebieden waar Hongaars wordt gesproken. In Moldavië spreekt 75% van de bevolking Roemeens. Een grote minderheidstaal hier is het Russisch. Anders dan Roemenië was Moldavië onderdeel van de Sovjet-Unie. De Sovjet-Unie probeerde Moldavië Russisch te maken. Dit noemen we russificatie. Het Russisch heeft veel invloed gehad op het Moldavische Roemeens, waardoor veel Moldaviërs hun dialect beschouwen als een eigen taal. Een groot gedeelte van de inwoners zal ook zeggen hun moedertaal Moldavisch is. Je kunt de verschillen tussen Moldavisch en Roemeens het best vergelijken met Vlaams en Nederlands. Het gaat om kleine verschillen in woordenschat en spelling, maar de twee talen zijn eigenlijk hetzelfde.

In de regio wonen de meeste Roemeenstaligen in Hongarije, Griekenland, Noord-Macedonië, Oekraïne, Servië, Bulgarije en Kroatië.

Alfabet

Tegenwoordig wordt het Roemeens in het Latijnse alfabet geschreven, maar tot 1859 werd daar het cyrillische alfabet voor gebruikt. Het Roemeens maakt gebruik van een aantal andere tekens op een aantal letters. Bijvoorbeeld de î, ş, ă, ț en â.