Christen-Democratisch en Vlaams

Christen-Democratisch en Vlaams (CD&V)
Oprichting	29 september 2001
Opheffing
Actief in	Vlaanderen  Brussel
Richting	Centrum tot centrumrechts
Stroming	Christendemocratie Europeanisme
Presidentskandidaat
President
Vicepresidentskandidaat
Vicepresident
Oprichter(s)
Partijleider
Partijvoorzitter	Sammy Mahdi
Secretaris-generaal
Fractievoorzitters
- Senaat	Karin Brouwers
- Kamer	Servais Verherstraeten
- Vlaams Parlement	Peter Van Rompuy
- Brussels Parlement	Benjamin Dalle
- Europees Parlement	Wouter Beke
- Burgemeesters
- Commissarissen van de Koning
Zetels
- Senaat	5 van 60
- Kamer	11 van 150
- Vlaams Parlement	16 van 124
- Brussels Parlement	1 van 89
- Europees Parlement	2 van 22
- Burgemeesters
- Commissarissen van de Koning
Overig
Wetenschappelijk bureau
Partijblad
Partijlied
Jongerenorganisatie	Jong CD&V
Studentenorganisatie
Vrouwenbeweging	Vrouw & Maatschappij
Lhbt-vleugel
Zusterpartij(en)
Fractie in het Benelux-parlement	Christelijke fractie
Europese fractie	Europese Volkspartij
Internationale organisatie	Centrumdemocratische Internationale
Voorgaande partij(en)
Opvolgende partij(en)
Fusie van
Opgegaan in
Afsplitsing van
Afsplitsing(en)
Voortzetting van
Portaal Politiek

Christen-Democratisch en Vlaams (afgekort als CD&V) is een Vlaamse partij, die naar eigen zeggen "elke mens als uniek en waardevol beschouwt", en de "mens centraal zet". De huidige partijvoorzitter is Sammy Mahdi. De CD&V is een christendemocratische centrumpartij. De Franstalige zusterpartij van de CD&V is Les Engagés. De kleur van de partij is oranje. Als je de partij zou moeten vergelijken met Nederlandse politieke partijen, dan lijkt CD&V het meest op het CDA.

De CD&V was lang de grootste partij van Vlaanderen. Hierdoor heeft de CD&V in veel regering gezeten. Momenteel is CD&V zowel onderdeel van de Vlaamse als de Federale Regering.

Geschiedenis

Voorgeschiedenis

De Katholieke Partij was een conservatieve politieke partij in België die ontstond uit de samensmelting van de conservatieve kieskringen, de vereniging die de samenstelling van de kieslijsten bepaalde, en de katholieke kringen, een vereniging die zich verzette tegen het antiklerikalisme (het protest tegen de regerende macht van de katholieke kerk). Deze partij haalde voor het eerst een meerderheid in het parlement in 1884, en zouden deze positie 30 jaar lang behouden.

Na de Eerste Wereldoorlog wordt de situatie echter minder gunstig wanneer de regering van nationale eenheid werd ingevoerd waarin de Katholieke Partij niet vertegenwoordigd werd onder de eerste minister Léon Delacroix. Uiteindelijk begint de partij uiteen te vallen en wordt deze ontbonden in 1936.

Christelijke volkspartij

Na de Tweede Wereldoorlog werd de Katholieke Partij omgevormd in de Christelijke Volkspartij. Dit was toentertijd nog één partij voor heel België. De partij was toentertijd erg succesvol. In 1950 haalde het bijvoorbeeld de absolute meerderheid; de laatste keer dat een politieke partij dit lukte. Vanaf de jaren 1960 daalde het aantal kiezers, maar toch bleef de CVP een belangrijke partij in België. De CVP werkte vaak samen met de liberale partijen in het parlement.

Ondertussen ontstonden er conflicten tussen de Vlamingen en Walen in België. Dit wordt de taalstrijd genoemd. Deze taalstrijd leidde ertoe dat bijna alle politieke partijen in België werden opgesplitst in een Vlaams- en Franstalige partij. De CVP werd toen opgesplitst in de Vlaamse Christelijke Volkspartij (CVP) en de Waalse Parti Social Chrétien (PSC) in 1972. Hoewel de namen niet veranderd werden, werden het vanaf toen twee aparte partijen. De CVP bleef een belangrijke partij in België en was toen aan de jaren 1990 de grootste partij van Vlaanderen.

Vanaf de jaren 1990 werd de partij iets progressiever. Zo steunde de CVP een voorstel om abortus in België legaal te maken. Ook heeft de CVP bijgedragen aan het ontstaan van de federatie en het toetreden tot de euro. In 1999 viel de regering van Jean-Luc Dehaene door de Dioxinecrisis. De CVP leidde hierdoor een grote nederlaag. Hoewel de CVP in het Vlaams Parlement de grootste bleef, was in het Federaal Parlement de VLD de grootste.

CD&V

Yves Leterme

In 2000 werd daarom besloten om de partij te hervormen. In 2001 werd de naam veranderd in Christen-Democratisch & Vlaams (CD&V). De CD&V vormde toentertijd ook een kartel (lijstverbinding) met de Nieuw-Vlaamse Alliantie (N-VA). Met andere woorden, de twee partijen gingen samen de verkiezingen in en leverden dezelfde kandidaten op de kieslijsten. Onder Yves Leterme begon de CD&V hierdoor weer met groeien. De partij won flink tijdens de verkiezingen van 2007, waarna Yves Leterme tot premier van België werd benoemd. Hier werd al na enkele maanden vervangen door Herman Van Rompuy. Van Rompuy werd één jaar later weer vervangen door Leterme die tot 2011 premier bleef.

Tijdens de verkiezingen van 2010 verloor de CD&V flink. Sindsdien blijft de partij steken op zo'n 10% van de zetels in het Federaal Parlement. Desondanks is CD&V een echte regeringspartij en heeft diverse regeringen gesteund. Momenteel is de partij zowel partner in de Vlaamse Regering van Jan Jambon als de Federale Regering van Alexander De Croo.

Tijdens de verkiezingen van 2024 leed CD&V een klein verlies. In de Kamer ging de partij van 12 naar 11 zetels. In het Vlaams Parlement ging de partij van 19 naar 16 zetels. Desondanks gaf partijvoorzitter Sammy Mahdi aan dat de partij opstaat om een regering te stappen met de Nieuw-Vlaamse Alliantie (N-VA).

Ideologie

De CD&V ziet zich als echte centrumpartij, maar in de laatste jaren is de CD&V meer centrumrechts geworden. Het is een christendemocratische partij. De standpunten van de partij zijn daardoor deels geïnspireerd door het christelijk geloof. Toch is de partij niet uitsluitend voor christenen, maar voor het gehele volk. De CD&V wil meer verbondenheid en respect voor elkaar. Voor de partij staan de familie en het gezin centraal.

Op economisch vlak is de partij erg centristisch. De partij wil een balans vinden tussen overheid en bedrijfsleven. Voor de partij zijn zowel sociale zekerheid als het bedrijfsleven belangrijk. De partij gelooft ook in "rentmeesterschap". Dit betekent dat de mens de wereld op een goede manier doorgeeft aan de volgende generatie. Hierdoor wil de partij meer investeren in groene energie en klimaatmaatregelen. Op sociaal vlak is de partij meer centrum-rechts. De partij is tegen abortus en euthanasie, maar voorstander van het homohuwelijk en lhbt-rechten. Op buitenlands vlak is de CD&V sterk voorstander van de Europese Unie (EU) en de NAVO.

Standpunten

Sammy Mahdi, de huidige partijvoorzitter van CD&V

CD&V heeft een heleboel standpunten. Hieronder staan enkele standpunten uit het verkiezingsprogramma voor 2024 opgesomd:

• Armoede moet gerichter worden aangepakt. De partij wil meer inzetten op participatie en maatwerk. Ook wil de partij arme mensen betrekken bij het vinden van oplossingen. Sociale uitkeringen en voordelen moeten automatisch worden toegekend. Daklozen moeten aan een huis geholpen worden (zoals in Finland).
• Essentiële diensten (zoals banken en postkantoren) moeten fysiek toegankelijk blijven. Hoewel digitalisering goed is, moet er ook een niet-digitaal alternatief zijn. Dit moet in de wet worden vastgelegd.
• Migratie moet op Europees niveau worden aangepakt. De partij is niet tegen migratie, maar de overheid moet meer controle over migratie krijgen. Migranten moeten sneller kunnen worden teruggestuurd. Ook moet er meer worden ingezet op integratie.
• De gemeenten en lokale besturen moeten een grotere rol in de samenleving spelen. Vlaanderen moet stoppen met het samenvoegen van gemeenten.
• Er moet meer geld naar politie en veiligheid. Ook moet geweld en disrespectvol gedrag tegen hulpdiensten zwaarder bestraft worden.
• Er moet strenger worden opgetreden tegen criminaliteit.
• De lasten voor kleine ondernemers moeten verlicht worden. Ook moeten lokale ondernemers en bedrijven meer gesteund worden. Bedrijven moeten geholpen worden om duurzamer te produceren en meer te hergebruiken.
• De belastingen moeten hervormd worden, zodat deze simpeler zijn. De belasting op werk moet omlaag. De belastingen voor kleine en middelgrote bedrijven moeten ook verlaagd worden, maar de belastingen voor grote bedrijven moeten juist omhoog.
• De gezondheidszorg moet hervormd worden. De administratieve lasten moeten omlaag en zorgpersoneel moet meer vrijheid krijgen. Ook moet er meer geld naar de geestelijke gezondheidszorg.
• Boeren moeten geholpen worden met de omschakeling naar een duurzame landbouw. Waardeverlies moet gecompenseerd worden. Ook moet de invoer van landbouwgoederen van buiten Europa verminderd worden, behalve als dit niet in eigen landen geproduceerd kan worden.
• Het openbaar vervoer moet uitgebreid worden. Ook moet fietsen veiliger worden. De partij ziet de auto als het belangrijkste voertuig voor veel Vlamingen.
• De vrijheid van onderwijs moet gerespecteerd worden. De overheid moet meer geld uitgeven aan de verbetering van het onderwijs.
• Overheid en bedrijven/investeerders moeten samenwerken om meer woningen te bouwen. De partij wil gemixte wijken van private en sociale huurwoningen. Mensen met een laag inkomen moet geholpen worden in het vinden van een woning.
• De Vlaamse overheid moet meer investeren in groene energie. De partij sluit geen kernenergie uit en wil de huidige kerncentrales langer openhouden. Duurzame oplossingen (zoals de elektrische auto en de warmtepomp) moeten betaalbaarder worden voor de gewone burger.
• De Belgische overheid moet meer investeren in het leger. Ook moet het Belgische leger meer gaan samenwerken met de andere EU- en NAVO-landen.
• De lidstaten van de Europese Unie moeten nauwer samenwerken met elkaar. Zo moeten innovaties en klimaatbeleid op Europese schaal geregeld worden.

Parlementsleden

Europees Parlement

Cindy Franssen

• Wouter Beke (fractievoorzitter)
• Liesbet Sommen

Kamer van Volksvertegenwoordigers

• Franky Demon
• Nawal Farih
• Tine Gielis
• Leentje Grillaert
• Sammy Mahdi
• Steven Matheï

• Nathalie Muylle (fractievoorzitter)
• Koen Van den Heuvel
• Els Van Hoof
• Vincent Van Peteghem
• Annelies Verlinden

Senaat

• Benjamin Dalle (fractievoorzitter)
• Bianca Debaets
• Stijn De Roo
• Joke Schauvliege
• Peter Van Rompuy

Vlaams Parlement

• Robrecht Bothuyne
• Gilles Bultinck
• An Christiaens
• Kris Declercq
• Stijn De Roo
• Bart Dochy
• Sofie Mertens
• Katrien Partyka

• Kris Poelaert
• Joke Schauvliege
• Katrien Schryvers
• Mien Van Olmen
• Peter Van Rompuy (fractieleider)
• Toon Vandeurzen
• Loes Vandromme
• Brecht Warnez

Brussels Hoofdstedelijk Parlement

Vincent Van Peteghem

• Benjamin Dalle (fractievoorzitter)

Regeringsdeelname

CD&V is onderdeel van de federale regering-De Croo. De partij levert drie bewindspersonen:

• Vincent van Peteghem, vicepremier en minister van Financiën, belast met de Bestrijding van Fiscale Fraude en de Nationale Loterij.
• Annelies Verlinden, minister van Binnenlandse Zaken en Institutionele Hervormingen.
• Nicole de Moor, minister van Asiel en Migratie.

De partij is daarnaast nog onderdeel van de Vlaamse regering-Diependaele. De partij levert twee ministers:

• Hilde Crevits, viceminister-president en minister van Binnenland, Steden- en Plattelandsbeleid, Samenleven Integratie en Inburgering, Bestuurszaken, Sociale Economie en Zeevisserij.
• Jo Brouns, minister van Omgeving en Landbouw.

Organisatie

De CD&V had in 2021 zo'n 40.000 leden. Het hoofdkantoor van de CD&V bevindt zich in de Wetstraat in Brussel.

De jongerenorganisatie van de CD&V heet JONGCD&V. Deze partij richt zich op jongeren en jongvolwassenen. Daarnaast heeft de CD&V een vrouwenorganisatie Vrouw & Maatschappij en een seniorenorganisatie CD&V-senioren.

In het Europees Parlement

In het Europees Parlement heeft CD&V twee zetels. De partij is onderdeel van de Europese Volkspartij (EVP). Dit is een Europese fractie bestaande uit allerlei christendemocratische partijen uit verschillende EU-lidstaten. Onder andere de Nederlandse partijen CDA, de Duitse CDU en de Spaanse Partido Popular behoren tot deze fractie.

Het CD&V is een pro-Europese partij. De partij is voorstander van de Europese Unie en wil meer Europese samenwerking.

Weetje

• De leden en stemmers van CD&V worden soms ook tjeven of tsjeven genoemd. Het woord "tjeef" werd in Vlaanderen oorspronkelijk voor katholieken gebruikt. Tegenwoordig worden de christendemocraten ermee aangeduid. Soms wordt het woord negatief gebruikt; al zien de leden van de partij het als een geuzennaam.

Bronnen

• Website CD&V

	Politieke partijen in België (Alleen de partijen die parlementair vertegenwoordigd zijn)
Vlaamstalig: Christen-Democratisch en Vlaams (CD&V) · Groen · Nieuw-Vlaamse Alliantie (N-VA) · Open Vlaamse Liberalen en Democraten (Open vld) · Team Fouad Ahidar · Vooruit · Vlaams Belang (VB) Franstalig: Démocrate Fédéraliste Indépendant (DéFI) · Ecolo · Les Engagés · Mouvement Réformateur (MR) · Parti Socialiste (PS) Duitstalig: Christlich Soziale Partei (CSP) · Ecolo · Perspektiven, Freiheit, Fortschritt (PFF) · Pro Deutschsprachige Gemeinschaft (ProDG) · SP Regionalverband Ostbelgien (SP) · Vivant Meertalig: PVDA-PTB