Novemberrevolutie: verschil tussen versies
k (Link naar doorverwijspagina Geallieerden gewijzigd in Geallieerden (Eerste Wereldoorlog) met DisamAssist) |
|||
| (15 tussenliggende versies door 6 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| − | + | [[Bestand:Bundesarchiv_Bild_183-B0527-0001-810,_Berlin,_Brandenburger_Tor,_Novemberrevolution.jpg|right|300px|thumb|Revolutionairen bij de [[Brandenburger Tor]] in [[Berlijn]].]] | |
| − | De '''Novemberrevolutie''' was een [[revolutie]] tussen 1918 en 1919 in het huidige [[Duitsland]]. Tijdens de Novemberrevolutie was er een overgang van het [[Duitse Keizerrijk]] naar de [[Weimarrepubliek]]. De revolutie begon met het afzetten van de Duitse keizer en eindigde met het uitroepen van het republiek. | + | De '''Novemberrevolutie''' was een [[Revolutie (opstand)|revolutie]] tussen 1918 en 1919 in het huidige [[Duitsland]]. Tijdens de Novemberrevolutie was er een overgang van het [[Duitse Keizerrijk]] naar de [[Weimarrepubliek]]. De revolutie begon met het afzetten van de Duitse keizer en eindigde met het uitroepen van het republiek. |
==Voorgeschiedenis== | ==Voorgeschiedenis== | ||
| − | In Europa waren er tijdens de [[Eerste Wereldoorlog]] twee partijen. Als eerste had je de [[Geallieerden]]. Deze bestonden uit [[Frankrijk]], het [[Verenigd Koninkrijk]], het [[Russische Keizerrijk]] (tot 1917) en de [[Verenigde Staten]] ( | + | [[Bestand:Map Europe alliances 1914-nl.svg|left|300px|thumb|Een kaart van Europa tijdens de Eerste Wereldoorlog. In het groen de Geallieerden en in het bruin de Centralen, Italië is bruin gekleurd, maar sloot zich al snel aan bij de geallieerden.]] |
| + | In Europa waren er tijdens de [[Eerste Wereldoorlog]] twee partijen. Als eerste had je de [[Geallieerden (Eerste Wereldoorlog)|Geallieerden]]. Deze bestonden uit [[Frankrijk]], het [[Verenigd Koninkrijk]], het [[Russische Keizerrijk]] (tot 1917) en de [[Verenigde Staten]] (vanaf 1917). Ook [[België]], dat eerst neutraal was, sloot zich aan bij de Geallieerden, nadat het was aangevallen door de Duitsers. De tweede partij waren de [[Centralen]]. De Centralen bestonden uit het [[Ottomaanse Rijk]], het [[Duitse Keizerrijk]], [[Oostenrijk-Hongarije]] en [[Bulgarije]]. Door de moord op de [[Frans Ferdinand van Oostenrijk-Este]] begon de Eerste Wereldoorlog. Een oorlog die in totaal 4 jaar zou duren. | ||
==De oktoberhervormingen== | ==De oktoberhervormingen== | ||
{{zijbalk geschiedenis Duitsland}} | {{zijbalk geschiedenis Duitsland}} | ||
| − | Op 3 oktober 1918 werd [[Max van Baden]] de nieuwe Rijkskanselier van Duitsland. De belangrijkste taak die hij en zijn regering hadden was het afsluiten van een wapenstilstand met de Geallieerden. De Duitse regering vond namelijk de mening van onder [[Woodrow Wilson]], de toenmalige Amerikaanse president, heel belangrijk. Hij vond dat de Duitse politiek anders moest. Deze hervormingen in de politiek heette de [[oktoberhervormingen]], omdat ze in oktober plaats vonden. Met de hervormingen kon het parlement de rijkskanselier naar huis sturen en het parlement had meer controle over het leger. | + | Op 3 oktober 1918 werd [[Max van Baden]] de nieuwe Rijkskanselier van Duitsland. De belangrijkste taak die hij en zijn regering hadden was het afsluiten van een wapenstilstand met de Geallieerden. De Duitse regering vond namelijk de mening van onder [[Woodrow Wilson]], de toenmalige Amerikaanse president, heel belangrijk. Hij vond dat de Duitse politiek anders moest. Deze hervormingen in de politiek heette de [[oktoberhervormingen]], omdat ze in oktober plaats vonden. Met de hervormingen kon het parlement de rijkskanselier naar huis sturen en het parlement had meer controle over het leger. Dit systeem bestond echter slechts twee weken. |
==De keizer en de monarchie== | ==De keizer en de monarchie== | ||
| − | Tijdens de Novemberrevolutie werd de monarchie afgeschaft. Niet werd alleen de keizer afgezet, maar ook de heersers van alle deelmonarchieën. [[Koninkrijk Beieren]], [[Koninkrijk Pruisen]], [[Groothertogdom Baden]], [[Hertogdom Saksen-Meiningen]].... | + | [[Bestand:Wilhelm_II_of_Germany.jpg|left|250px|thumb|[[Wilhelm II van Duitsland|Wilhelm II]], de laatste Duitse keizer.]] |
| + | Tijdens de Novemberrevolutie werd de monarchie afgeschaft. Niet werd alleen de keizer afgezet, maar ook de heersers van alle deelmonarchieën. Het [[Koninkrijk Beieren]], het [[Koninkrijk Pruisen]], het [[Groothertogdom Baden]], het [[Hertogdom Saksen-Meiningen]].... kortom elke deelstaat. Ook werden de deelstaten opnieuw ingedeeld. De Duitse keizer was inmiddels gevlucht naar Nederland, waar tot aan zijn dood in 1942 heeft geleefd. Uiteindelijk kwam er ook een einde aan de Eerste Wereldoorlog. Het Ottomaanse Rijk was veranderd in het huidige [[Turkije]], [[Oostenrijk-Hongarije]] was uit elkaar gevallen en het Duitse Keizerrijk werd een republiek, de [[Weimarrepubliek]]. Het [[Verdrag van Versailles]] in 1919 maakte Duitsland de schuldige voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog en moest veel grond en zijn koloniën afstaan, net als het leger. Ook moest Duitsland alle gemaakte schade terug betalen aan onder andere Frankrijk en België. Niet alleen aan de kant van de Centralen was veel gebeurd. In 1917 werd in het [[Russische Keizerrijk]] de Keizerlijke familie vermoord tijdens de [[Russische Revolutie]], waarna de [[Sovjet-Unie]] werd geboren. | ||
==De Nationale vergadering== | ==De Nationale vergadering== | ||
Op 19 januari 1919 was er een grote vergadering, de [[Nationale vergadering van Weimar]]. De vergadering bestond uit 400 leden, waaronder ook voor het eerst vrouwen. Tijdens de vergadering kwam er een nieuwe grondwet en parlement. En zo ontstond de Weimarrepubliek en was de Novemberrevolutie ten einde. | Op 19 januari 1919 was er een grote vergadering, de [[Nationale vergadering van Weimar]]. De vergadering bestond uit 400 leden, waaronder ook voor het eerst vrouwen. Tijdens de vergadering kwam er een nieuwe grondwet en parlement. En zo ontstond de Weimarrepubliek en was de Novemberrevolutie ten einde. | ||
| − | [[ | + | {{Navigatie koningen Beieren}} |
| + | [[Categorie:Geschiedenis van Duitsland]] | ||
| + | [[Categorie:Revolutie]] | ||
Huidige versie van 6 jan 2025 om 19:17
De Novemberrevolutie was een revolutie tussen 1918 en 1919 in het huidige Duitsland. Tijdens de Novemberrevolutie was er een overgang van het Duitse Keizerrijk naar de Weimarrepubliek. De revolutie begon met het afzetten van de Duitse keizer en eindigde met het uitroepen van het republiek.
Voorgeschiedenis
In Europa waren er tijdens de Eerste Wereldoorlog twee partijen. Als eerste had je de Geallieerden. Deze bestonden uit Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, het Russische Keizerrijk (tot 1917) en de Verenigde Staten (vanaf 1917). Ook België, dat eerst neutraal was, sloot zich aan bij de Geallieerden, nadat het was aangevallen door de Duitsers. De tweede partij waren de Centralen. De Centralen bestonden uit het Ottomaanse Rijk, het Duitse Keizerrijk, Oostenrijk-Hongarije en Bulgarije. Door de moord op de Frans Ferdinand van Oostenrijk-Este begon de Eerste Wereldoorlog. Een oorlog die in totaal 4 jaar zou duren.
De oktoberhervormingen
Op 3 oktober 1918 werd Max van Baden de nieuwe Rijkskanselier van Duitsland. De belangrijkste taak die hij en zijn regering hadden was het afsluiten van een wapenstilstand met de Geallieerden. De Duitse regering vond namelijk de mening van onder Woodrow Wilson, de toenmalige Amerikaanse president, heel belangrijk. Hij vond dat de Duitse politiek anders moest. Deze hervormingen in de politiek heette de oktoberhervormingen, omdat ze in oktober plaats vonden. Met de hervormingen kon het parlement de rijkskanselier naar huis sturen en het parlement had meer controle over het leger. Dit systeem bestond echter slechts twee weken.
De keizer en de monarchie
Tijdens de Novemberrevolutie werd de monarchie afgeschaft. Niet werd alleen de keizer afgezet, maar ook de heersers van alle deelmonarchieën. Het Koninkrijk Beieren, het Koninkrijk Pruisen, het Groothertogdom Baden, het Hertogdom Saksen-Meiningen.... kortom elke deelstaat. Ook werden de deelstaten opnieuw ingedeeld. De Duitse keizer was inmiddels gevlucht naar Nederland, waar tot aan zijn dood in 1942 heeft geleefd. Uiteindelijk kwam er ook een einde aan de Eerste Wereldoorlog. Het Ottomaanse Rijk was veranderd in het huidige Turkije, Oostenrijk-Hongarije was uit elkaar gevallen en het Duitse Keizerrijk werd een republiek, de Weimarrepubliek. Het Verdrag van Versailles in 1919 maakte Duitsland de schuldige voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog en moest veel grond en zijn koloniën afstaan, net als het leger. Ook moest Duitsland alle gemaakte schade terug betalen aan onder andere Frankrijk en België. Niet alleen aan de kant van de Centralen was veel gebeurd. In 1917 werd in het Russische Keizerrijk de Keizerlijke familie vermoord tijdens de Russische Revolutie, waarna de Sovjet-Unie werd geboren.
De Nationale vergadering
Op 19 januari 1919 was er een grote vergadering, de Nationale vergadering van Weimar. De vergadering bestond uit 400 leden, waaronder ook voor het eerst vrouwen. Tijdens de vergadering kwam er een nieuwe grondwet en parlement. En zo ontstond de Weimarrepubliek en was de Novemberrevolutie ten einde.