Amerikaanse presidentsverkiezingen 1789

Amerikaanse presidentsverkiezingen 1788-1789
	1792 →
Land	Verenigde Staten
Datum	15 december 1788 t/m 10 januari 1789
Kiesgerechtigd	377.431 personen
Opgekomen	43.782 personen
Opkomst	11,6%
Uitslag
69 kiesmannen te verdelen 35 kiesmannen nodig om te winnen
George Washington  uit Virginia
Partijloos
100,00%
702.735 stemmen
69 kiesmannen
Regering
	Volgende president George Washington (I-VA) →
	Volgende vicepresident John Adams (I-MA) →
Portaal Politiek

De Amerikaanse presidentsverkiezingen van 1788-89 zijn de eerste keer dan de Amerikaanse presidentsverkiezingen gehouden werden. In plaats van één dag duurde het stemmen van 15 december 1788 tot en met 10 januari 1789. De verkiezingen werden gewonnen door generaal George Washington, die de verkiezingen met 100% van de stemmen won. Washington werd hierdoor de eerste president van de Verenigde Staten met John Adams als zijn vicepresident.

Belangrijk om te onthouden is dat de verkiezingen op een andere manier gehouden werden als tegenwoordig het geval is. Tegenwoordig kiest iedere presidentskandidaat een running mate, die vicepresident wordt als de presidentskandidaat wint. In 1789 ging dit anders. Degene met die op de eerste plaats in de verkiezingen komt wordt president, degene op de tweede plaats wordt vicepresident. Dit betekende dat de kandidaten voor president en vicepresident in dezelfde verkiezingen meededen. Hoewel er meerdere kandidaten waren, wilde alleen Washington president worden. Washington was namelijk een populair en bekend persoon en werd gezien als nationale held (vanwege zijn overwinning in de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog). Men was er algemeen van overtuigd dat Washington president moest worden, aangezien hij voor stabiliteit zou zorgen. De Verenigde Staten bestonden pas sinds een paar jaar en daarom was stabiliteit belangrijk. De verkiezingen gingen daarom erover wie vicepresident zou worden.

Tijdens deze verkiezingen waren er nog geen politieke partijen opgericht!

Werking

De verkiezingen van 1789 waren de eerste keer dat verkiezingen werden gehouden voor het presidentschap. Het presidentschap was iets nieuws, waar de meeste Amerikanen zich niets bij konden voorstellen. Dit kwam doordat bijna ieder land op dat punt een monarchie was. Tijdens de verkiezingen was er geen algemeen kiesrecht. Enkel grootgrondbezitters en rijke Amerikanen konden stemmen. Arbeiders en boeren waren uitgesloten. Vrouwen en slaven konden helemaal niet stemmen, net als iedereen van 21 jaar en jonger. In vier staten konden vrije Afro-Amerikanen stemmen. Vrouwen in de staat New Jersey konden wél stemmen tot 1807. Daarnaast waren er sommige staten nog belemmeringen voor het stemmen. Zo moest men in bepaalde staten een religieuze test afleggen of bewijs hebben dat men belasting betaalde.

Doordat het presidentschap en het vicepresidentschap in dezelfde verkiezingen werden gedaan had iedere kiesman twee stemmen; eentje voor de president en eentje voor de vicepresident. Dit betekende dat er 69 stemmen voor het presidentschap waren en 69 stemmen voor het vicepresidentschap. Deze waren verdeeld over de staten op basis van inwonersaantal; staten met weinig inwoners hadden minder kiesmannen dan staten met veel inwoners. Dit betekende:

Staat	Afkorting	Kiesmannen
Connecticut	CT	7
Delaware	DE	3
Georgia	GA	5
Maryland	MD	6
Massachusetts	MA	10
New Hampshire	NH	5
New Jersey	NJ	6
Pennsylvania	PE	10
South Carolina	SC	7
Virginia	VA	10

De staat New York (op de kaart hiernaast in het zwart) was toegetreden tot de Verenigde Staten, maar het lukte de staat niet om kiesmannen aan te wijzen. Hierdoor kon New York niet stemmen. De staten North Carolina en Rhode Island hadden de grondwet nog niet ondertekent en hadden daardoor sowieso geen kiesmannen. Deze twee staten waren namelijk nog niet tot het land toegetreden. North Carolina zou toetreden later dat jaar en Rhode Island een jaar later in 1790. Op de kaart lijkt het alsof Vermont onderdeel van de staat New York is, maar technisch gezien was Vermont een zelfstandig land dat pas in 1791 toe. De inwoners van het gebied Washington D.C. konden in deze verkiezingen wel stemmen, aangezien het gebied nog onderdeel was van Maryland en Virginia en geen federaal district was.

Aangezien de verkiezingen voor de eerste keer gehouden werden moest men veel uitzoeken. Hierdoor vonden de verkiezingen over een periode van bijna één maand plaats.

Kandidaten

Hoewel er geen politieke partijen waren, speelden wel twee groepen een rol in de Amerikaanse politiek. Dit waren de federalisten en de anti-federalisten. De federalisten wilde meer macht van de individuele staten overdragen aan de Amerikaanse overheid. Dit was volgens hen nodig om de Verenigde Staten goed te kunnen besturen. Zij verschillenden wel over welke macht er wel en niet overgedragen moest worden. De anti-federalisten wilden dit totaal niet. Zij wilde de federale overheid zo klein mogelijk houden, zodat de staten hun macht behielden.

Federalisten

• 

  George Washington
  (Virginia)

• 

  John Adams
  (Massachusetts)

• 

  John Jay
  (New York)

• 

  John Rutledge
  (South Carolina)

• 

  John Hancock
  (Massachusetts)

• 

  Samuel Huntington
  (Connecticut)

• 

  Benjamin Lincoln
  (Massachusetts)

Anti-federalisten

• 

  George Clinton
  (New York)

De verkiezingen

Verloop

Bijna iedereen in de Verenigde Staten ging ervan uit dat George Washington president ging worden. Dit stond al vrijwel vast. Hoewel Washington na de onafhankelijkheidsoorlog met pensioen gegaan was, had de Amerikaanse politicus Alexander Hamilton hem gevraagd om president te worden en zich verkiesbaar te stellen. Hamilton was niet de enige en veel andere politici wilden dit ook. Washington werd namelijk als gematigd gezien. Hoewel hij een federalist was, wilde hij ook de anti-federalisten te vrede te stellen. Washington besloot zich daarom verkiesbaar te stellen en toen was al duidelijk dat Washington president zou worden.

De verkiezingen gingen daarom meer over het vicepresidentschap. Washington kwam uit een zuidelijke staat en daarom wilde men een vicepresident uit een noordelijke staat hebben. Hierdoor had men de keuze tussen John Adams en John Hancock. De Amerikaanse minister in Frankrijk, Thomas Jefferson, pleitte er echter voor om een vicepresident uit het zuiden te kiezen, zoals John Jay, John Rutledge of James Madison.

Uitslag

Kandidaat	Kiesmannen	Percentage
George Washington	69	100%
John Adams	34
John Jay	9
Robert Harrison	6
John Rutledge	6
Overigen	14
Niet-uitgebrachte stemmen	24