Illinois: verschil tussen versies
Regel 1: | Regel 1: | ||
{{Illinois}} |
{{Illinois}} |
||
+ | [[File:Map_of_Illinois_NA.png|right|300px|thumb|Een kaart van Illinois]] |
||
'''Illinois''' (spreek uit als ''Il-luh-nooi'') is een van de vijftig staten van de [[Verenigde Staten]]. De staat ligt aan de [[Grote Meren]]. Illinois grenst in het noorden aan [[Wisconsin]], in het westen aan [[Iowa]] en [[Missouri]], in het zuidoosten aan [[Kentucky]] en in het oosten aan [[Indiana]]. In de staat wonen zo'n 12,8 miljoen inwoners. Hierdoor is het de op vijf na meeste bevolkte staat van het land. De hoofdstad van Illinois is [[Springfield (Illinois)|Springfield]], maar de bekendste en grootste stad is [[Chicago]]. |
'''Illinois''' (spreek uit als ''Il-luh-nooi'') is een van de vijftig staten van de [[Verenigde Staten]]. De staat ligt aan de [[Grote Meren]]. Illinois grenst in het noorden aan [[Wisconsin]], in het westen aan [[Iowa]] en [[Missouri]], in het zuidoosten aan [[Kentucky]] en in het oosten aan [[Indiana]]. In de staat wonen zo'n 12,8 miljoen inwoners. Hierdoor is het de op vijf na meeste bevolkte staat van het land. De hoofdstad van Illinois is [[Springfield (Illinois)|Springfield]], maar de bekendste en grootste stad is [[Chicago]]. |
||
Versie van 21 jan 2024 20:29
Illinois The Prairie State | |
---|---|
Hoofdstad | Springfield |
Aantal inwoners | 12.812.508 (2020) |
Oppervlakte | 149.998 km² |
Gouverneur | J. B. Pritzker (D) |
Lid van de VS sinds | 1818 |
Portaal Verenigde Staten |
Illinois (spreek uit als Il-luh-nooi) is een van de vijftig staten van de Verenigde Staten. De staat ligt aan de Grote Meren. Illinois grenst in het noorden aan Wisconsin, in het westen aan Iowa en Missouri, in het zuidoosten aan Kentucky en in het oosten aan Indiana. In de staat wonen zo'n 12,8 miljoen inwoners. Hierdoor is het de op vijf na meeste bevolkte staat van het land. De hoofdstad van Illinois is Springfield, maar de bekendste en grootste stad is Chicago.
Illinois is sinds 1818 een staat van de Verenigde Staten. Het trad toen als 21e staat toe. Illinois heeft een erg veelzijdige economie. In de staat vindt veel landbouw en industrie plaats. Ook worden er veel grondstoffen gewonnen. Daarnaast zitten veel (internationale) bedrijven gevestigd in Chicago (en omliggende steden). Illinois trekt hierdoor veel migranten, waardoor het ook een multiculturele staat is. De muziekgenres blues en jazz zijn afkomstig uit Illinois. Op politiek vlak staat Illinois bekend als een "blauwe staat". Dit betekent dat de Democratische Partij er veel invloed heeft.
De afkorting van Illinois is IL. De bijnamen zijn 'The Prairie State' en 'Land of Lincoln'. Abraham Lincoln was vroeger president van de VS. Toen hij werd gekozen tot president woonde hij in Illinois.
Geschiedenis
Pre-koloniale tijdperk
Het gebied waar Illinois nu ligt wordt al zo'n 7.000 jaar bewoond. In Illinois woonden verschillende volkeren, waaronder de Potawatomi, de Miami en de Sauk. Ook de Illinois woonden in de staat. Naar dit volk werd de staat vernoemd. In de staat zijn nog veel overblijfselen uit de pre-koloniale tijd te vinden. Een voorbeeld de Cahokia.
Koloniale tijdperk
De eerste Europeanen die het gebied bezochten waren de Franse ontdekkingsreizigers Jacques Marquette en Louis Jolliet in 1673. De Fransen bezochten het gebied vanuit hun koloniën in Louisiana en Canada. Zij dreven handel met de lokale bevolking. De Fransen waren voornamelijk geïnteresseerd in bont uit de regio. Zij zetten daarom ook veel handelsposten op in de regio. De Fransen verloren het gebied uiteindelijk aan de Britten door de Zevenjarige Oorlog. De Fransen vertrokken toen naar het westen (het huidige Saint Louis).
De Britten bestuurden het gebied vanuit hun kolonie Quebec (tegenwoordig een provincie van Canada). Na de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog werd het gebied echter onderdeel van de Verenigde Staten. Men wist niet direct wat er met het grondgebied gedaan moest worden. De staat Virginia claimde het stuk grond, maar in 1780 werd het uiteindelijk onderdeel van het Noordwestterritorium. Dit territorium bestond uit verschillende staten rondom de Grote Meren. Er woonden vrijwel geen blanke Amerikanen in het gebied. Het idee was dat blanke Amerikanen zich hier gingen vestigen. Het Noordwestterritorium werd uiteindelijk in verschillende staten verdeeld als er genoeg van hen daar gingen wonen. Dit leverde overigens verschillende oorlogen met de inheemse volkeren op.
In 1809 Illinois een apart territorium, maar pas in 1818 werd het een echte staat. In de tussentijd bereidde Illinois zich voor om een staat te worden. Zo was er een lange discussie over waar de noordelijke grens moest liggen. Deze grens werd zelfs twee verschoven.
19e eeuw
Illinois werd in 1818 opgenomen as de 21e staat van de Verenigde Staten. Oorspronkelijk was Kaskaskia de hoofdstad, maar na één jaar werd deze verplaatst naar Vandalia. In 1837 werd de hoofdstad uiteindelijk verplaatst naar Springfield. Illinois was sinds het begin een "vrije staat", wat betekende dat de slavernij hier verboden was. In de buurstaten Kentucky en Missouri was de slavernij wel toegestaan. Ondanks het verbod vond er wel slavernij plaats in Illinois. Slavenhouders uit het zuiden vestigden zich naar in het zuiden van Illinois. Ook werden slaven hier gebruikt voor de landbouw. Illinois was overigens ook belangrijke vluchtroute voor bevrijde en gevluchte slaven naar het noorden.
Tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog vocht Illinois aan de kant van het noorden (de Unie) tegen het zuiden (de Confederatie). Het Noordelijke leger viel de Confederatie via Illinois binnen, waaronder het leger van generaal Ulysses S. Grant. Ook kwamen veel soldaten uit de staat. Na de oorlog kreeg Illinois te maken met economische groei, voornamelijk in en rond Chicago. Dit leidde ook tot immigratie (zowel uit het zuiden als uit Europa). Door het grote aantal arbeiders was Illinois ook belangrijk voor de arbeidersbeweging. In de staat vonden vaak stakingen en demonstraties plaats voor o.a. betere lonen, betere arbeidsomstandigheid en tegen kinderarbeid.
20e eeuw
In het begin van de 20e eeuw had Illinois nog steeds met veel immigratie te maken. Dit ging gepaard met economische groei. In de jaren 1930 leed de staat onder de crisis, maar door de vondst van aardolie ging het ook beter. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd veel materieel voor het Amerikaans leger in de staat gemaakt. In 1955 opende het eerste McDonald's-restaurant ter wereld in de staat. Tegenwoordig is dit restaurant een museum. In 1961 werd Illinois de eerste Amerikaanse staat waar homoseksualiteit toegestaan was.
Door de diverse economie leed Illinois weinig onder het verdwijnen van fabrieken in de jaren 1970 en 1980. Dit was anders in andere staten in de Rust Belt. Tegenwoordig is Illinois een van de belangrijkste staten op het gebied van economie.
Geografie
Landschap
Illinois grenst in het noordoosten aan het Michiganmeer; een van de Grote Meren. Aan dit meer vindt je Chicago en verschillende andere steden. Dit gebied is een agglomeratie (Chicagoland) die reikt tot in Indiana en Wisconsin. Met 9,8 miljoen inwoners is dit gebied erg dichtbevolkt en een belangrijk knooppunt voor (spoor)wegen. In het noordwesten liggen ook steden, zoals Rockford en de Quad Cities-regio. Deze laatste regio ligt ook in de buurstaat Iowa.
Het midden van de staat bestaat voornamelijk uit prairies. Tegenwoordig vindt hier veel landbouw plaats. Er zijn voornamelijk dorpen en kleine steden te vinden. De hoofdstad Springfield is ook in deze regio gelegen. Het zuiden van de staat is ook een belangrijk knooppunt. Op de zuidelijke grens komen namelijk twee rivieren samen; de Mississippi en de Ohio. In deze regio vindt ook veel mijnbouw en landbouw plaats. Ook liggen bepaalde wijken van Saint Louis (een stad in de buurstaat Missouri) in Illinois. Het zuiden is de meest heuvelachtige regio van de staat. Het hoogste punt van de staat ligt echter in het noorden. Dit is de Charles Mound (376 meter hoog).
Naast de Ohio en de Mississippi zijn ook de Kaskaskia, de Alton en de Chicago belangrijke rivieren.
Grote steden
In Illinois liggen zeer veel steden. Hier staan de tien grootste.
Grootste steden van Illinois | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Naam | Inwoners (2020) |
County | ||||||||
1. | Chicago | 2.746.388 | Cook County | |||||||
2. | Aurora | 180.542 | Kane County | |||||||
3. | Joliet | 150.362 | Will County | |||||||
4. | Naperville | 149.540 | DuPage County | |||||||
5. | Rockford | 148.655 | Winnebago County | |||||||
6. | Elgin | 114.797 | Cook & Kane County | |||||||
7. | Springfield | 114.394 | Sangamon County | |||||||
8. | Peoria | 113.150 | Peoria County | |||||||
9. | Waukegan | 89.321 | Lake County | |||||||
10. | Champaign | 88.302 | Champaign County |
Klimaat
Illinois heeft te maken met twee verschillende klimaten. Het noorden van de staat heeft een landklimaat. Daar zijn koude winters en hete zomers. Het zuiden van de staat heeft een subtropisch klimaat met hete zomers en zachtere winters. Beide regio's hebben te maken met veel neerslag tijdens het gehele jaar. In de winter kan er ook sneeuw vallen, vooral in het noorden. Er kunnen zelfs zware sneeuwstormen plaatsvinden.
Qua weerextremen heeft Illinois soms met tornado's te maken. Ook kunnen de restanten van orkanen in Illinois terechtkomen, maar richtten veel minder schade aan dan aan de kusten.
Bevolking
Bevolkingsgroepen
In 2020 had Illinois 12,8 miljoen inwoners. Na Californië, Texas, Florida, New York en Pennsylvania is Illinois de meest bevolkte staat van het land.
Illinois is een erg multiculturele staat. 61% van de bevolking bestaat uit blanke Amerikanen, 18% is Latino, 15% is Afro-Amerikaans, 6% bestaat uit Aziatische Amerikanen en 1% bestaat uit inheemse Amerikanen. De meeste immigranten in de staat komen uit Mexico, India, Polen, de Filipijnen en China. De meeste inwoner hebben echter een Duitse, Ierse, Engelse, Poolse of Italiaanse afkomst.
Taal
Volgens de grondwet is Engels de officiële taal van Illinois. Het Engels wordt gebruikt op school, in de rechtbanken en in de politiek. Voor 80% van de bevolking is Engels ook de moedertaal. Daarnaast is het alledaagse omgangstaal in de staat.
20% van de bevolking spreekt thuis een andere taal dan het Engels. Hiervan spreekt 12% het Spaans, wat voornamelijk door Latino-gezinnen wordt gesproken. Daarnaast zijn het Pools en Frans kleinere talen in de staat.
Religie
Iets minder dan drie kwart van de bevolking is christelijk. Hiervan hangt 43% het protestantisme aan en 28% is lid van de Rooms-Katholieke Kerk. De belangrijkste protestantse stromingen zijn het methodisme en het baptisme.
22% van de bevolking is niet-religieus. Het overige deel van de bevolking hangt kleinere religies aan, zoals het jodendom, de islam, het boeddhisme en het hindoeïsme.
Politiek
Statelijke politiek
Illinois staat onder leiding van een gouverneur. De huidige gouverneur van de staat is J. B. Pritzker van de Democratische Partij. De gouverneur gaat over het dagelijks bestuur van de staat. Hij wordt geholpen door een luitenant-gouverneur en verschillende ministers. Al deze functies worden rechtstreeks door de bevolking van de staat gekozen door middel van verkiezingen. Een gouverneur wordt om de vier jaar gekozen; er zijn geen termijnlimieten.
Daarnaast heeft Illinois ook een parlement; de Illinois General Assembly. Dit parlement bestaat uit twee kamers:
- Het Huis van Afgevaardigden, bestaande uit 118 leden die iedere twee jaar gekozen worden.
- De Senaat, bestaande uit 59 leden die iedere vier jaar gekozen worden.
In beide kamers heeft de Democratische Partij een meerderheid. De overige zetels worden ingenomen door de Republikeinse Partij.
Bestuurlijke indeling
Illinois is verdeeld in 102 county's. Hieronder zie je een kaart waarop ze allemaal staan aangegeven.
Landelijke politiek
Illinois staat tegenwoordig bekend als een "blauwe staat". Dit betekent dat de Democratische Partij veel aanhang in de staat heeft. Tijdens presidentsverkiezingen stemt Illinois vrijwel altijd voor de Democratische kandidaat. Dit geldt ook voor de Amerikaanse Senaatsverkiezingen. Illinois is de enige staat in het Grote Merengebied waar dit het geval is. De Democratische Partij heeft vooral aanhang door de stad Chicago, waar overwegend Democratisch gestemd wordt. Zonder Chicago zou Illinois waarschijnlijk een "rode staat" geweest zijn (waar de Republikeinen invloed hadden). Er is Illinois dan ook een beweging die Chicago van Illinois wil afsplitsen.
Vroeger was Illinois overigens een swing state. Zowel de Republikeinse als de Democratische Partij konden de staat winnen. De laatste keer dat een Republikein Illinois won was in 1988 (toen de staat voor George H.W. Bush stemde). Overigens woonde de eerste Republikeinse president (Abraham Lincoln) in Illinois, hoewel hij geboren werd in Kentucky. Andere presidenten die in Illinois gewoond hebben zijn Ronald Reagan, Ulysses S. Grant en Barack Obama. Reagan en Grant zagen Illinois echter niet als hun thuisstaat.
In het Amerikaans Congres wordt Illinois vertegenwoordigd met 17 afgevaardigden en twee senatoren. Van de 17 afgevaardigden zijn er 14 Democraat en 3 Republikein. De twee senatoren (Dick Durbin en Tammy Duckworth) zijn beide Democraat.
Economie
Illinois heeft na Californië, Texas, New York en Florida de grootste economie van de Verenigde Staten. In Chicago en omstreken zitten verschillende grote bedrijven gevestigd, zoals McDonalds, Kraft Heinz, Motorola, State Farm, John Deer en United Airlines. Op het gebied van financiële dienstverlening, onderwijs, vervoer en medicijnen is Chicagoland een belangrijk gebied voor de staat. Daarnaast speelt toerisme een belangrijke rol voor de regio.
Op het gebied van landbouw worden vooral maïs, sojabonen, meloenen en pompoenen in de staat verbouwd. Qua veeteelt zijn varkens- en rundvlees belangrijke producten. Ook wordt er wijn in de staat verbouwd. Illinois behoort tot de Rust Belt. In de staat stonden veel fabrieken, maar deze verdwenen tijdens de jaren 1980. Desondanks worden er nog veel motorvoertuigen en landbouwmachines in de staat gemaakt. Andere producten zijn staal, elektronica, verwerkt voedsel en chemicaliën. In vergelijking met andere staten in de Rust Belt heeft Illinois een sterkere economie. De staat zet namelijk veel in op nieuwe industrieën, zoals het maken van zonnepanelen.
Bestuurlijke indeling van de Verenigde Staten van Amerika (lijst) | |||
---|---|---|---|
Alabama - Alaska - Arizona - Arkansas - Californië - Colorado - Connecticut - Delaware - Florida - Georgia - Hawaï - Idaho - Illinois - Indiana - Iowa - Kansas - Kentucky - Louisiana - Maine - Maryland - Massachusetts - Michigan - Minnesota - Mississippi - Missouri - Montana - Nebraska - Nevada - New Hampshire - New Jersey - New Mexico - New York - North Carolina - North Dakota - Ohio - Oklahoma - Oregon - Pennsylvania - Rhode Island - South Carolina - South Dakota - Tennessee - Texas - Utah - Vermont - Virginia - Washington - West Virginia - Wisconsin - Wyoming Niet-onafhankelijke gebieden en federaal district van de Verenigde Staten |