Californië

Californië/California The Golden State
Hoofdstad	Sacramento
Aantal inwoners	39.538.223 (2020)
Oppervlakte	423.970 km²
Gouverneur	Gavin Newsom (D)
Lid van de VS sinds	1850
Portaal Verenigde Staten

Californië (Engels: California) is een van de 50 staten van de Verenigde Staten. Californië ligt in het zuidwesten van de Verenigde Staten. Qua inwonersaantal in Californië de grootste staat van de Verenigde Staten met maar liefst 39,5 miljoen inwoners. Na Alaska en Texas is Californië ook de grootste staat qua oppervlakte. De afkorting van Californië is CA en de bijnaam van de staat is The Golden State (De Gouden Staat). De beer is het symbool van de staat en is ook te vinden op de vlag. De hoofdstad van Californië is Sacramento. Californië grenst in het noorden aan Oregon, in het oosten aan Nevada en Arizona, in het zuiden aan de Mexicaanse deelstaat Baja California en in het westen aan de Grote Oceaan.

Californië was oorspronkelijk onder deel van de Spaanse kolonie Nieuw-Spanje en vervolgens van de Mexicaanse provincie Alta California. De Spaanse en Mexicaanse cultuur is nog steeds terug te vinden in de staat. Na de Mexicaans-Amerikaanse Oorlog werd Californië overgedragen aan de Verenigde Staten. Rond dezelfde tijd werd er goud in Californië gevonden, wat leidde tot migratie en de goudkoorts. Californië werd in 1850 opgenomen als de 31e staat als gevolgd van de compromis van 1850. Sindsdien groeide de staat uit tot een van de rijkste staten van het land. Californië is internationaal bekend door zijn stranden, strandcultuur, de films uit Hollywood, het pretpark Disneyland en de technologie uit Silicon Valley. Ook is het de staat waar veel filmsterren en miljonairs wonen. Daarnaast beschikt de staat nog over uitgestrekte en diverse natuurgebieden.

Naast entertainment en technologie zijn ook de landbouw, communicatie en het toerisme belangrijke sectoren. De staat beschikt over verschillende wereldsteden, zoals Los Angeles, San Diego en San Francisco.

Geschiedenis

Indianen

Voor de komst van de Europeanen leefden er indianen in Californië. De bekendste waren de Hupa-, Pomo-, Yurok-, en Chumashindianen. De Chumashindianen waren één van de grootste stammen. Ze leefden in het gebied waar nu Los Angeles ligt. Ze visten met kano's op onder andere dolfijnen en soms zelfs walvissen. Op land joegen ze op kleine dieren. Ook aten ze gekookte eikels. De dorpjes waarin ze leefden, konden wel 1000 inwoners hebben.

De Spaanse ontdekking

Het Cabrillomonument in San Diego

De Portugees Juan Rodríguez Cabrillo was de eerste Europeaan die Californië bereikte. Hij werkte voor de Spaanse koning, dus hij ontdekte het gebied in naam van Spanje. Op 28 september 1542 kwamen hij en zijn bemanning aan in de Baai van San Diego. In de maand oktober ontdekten ze nog meer plekjes langs de kust. Een van die plekjes, waren de Channel Islands, voor de kust van het huidige Los Angeles. Hij kreeg hier ruzie met de lokale bevolking (de indianen) en brak toen zijn arm. Hij raakte gewond. In die tijd was er maar weinig medische zorg. Op 3 januari 1543 stierf Cabrillo. Lang heeft hij dus niet kunnen genieten van zijn ontdekking van Californië.

Californië was nu onderdeel van het Spaanse rijk. Later, toen de Spaanse koloniën onafhankelijk werden, ging het bij Mexico horen. Daardoor hebben veel plaatsen in Californië Spaanse namen.

Op 28 september, de dag van de ontdekking van Californië, wordt Cabrillo Day gevierd.

De goudkoorts

Een paar toeristen in Bodie

Californië hoorde van 1821 tot 1848 bij Mexico. Toen moest Mexico, na een oorlog met de Verenigde Staten, een verdrag tekenen waarbij ze Californië en nog wat andere gebieden aan de Verenigde Staten moesten geven. De Verenigde Staten hadden de oorlog namelijk gewonnen. Twee jaar later, in 1850, werd Californië officieel de 31e staat van de Verenigde Staten.

Vlak voordat het verdrag werd getekend, vond de Amerikaan James Marshall goud in Californië. Hij was een zaagmolen aan het bouwen, toen hij fonkelende steentjes in het water zag liggen. Het nieuws ging als een lopend vuurtje door de Verenigde Staten en kwam uiteindelijk ook terecht bij de regering in Washington DC. De regering was blij met dit bericht. Veel Amerikanen vonden het namelijk geen goed idee om Californië in te lijven. Nu waren ze meteen van gedachten veranderd. Met het goud was namelijk veel geld te verdienen. Duizenden Amerikanen trokken naar Californië om goud te zoeken. Je kent vast wel de plaatjes van mannen die met een zeefje in rivieren goud proberen te vinden. Dit werd echt zo gedaan!

De goudzoekers moesten ook ergens wonen. Daarom werden er veel nieuwe stadjes gesticht. Eén van die stadjes was Bodie. Tijdens de goudkoorts woonden er meer dan 10.000 mensen. Er was zelfs een Chinatown met een eigen tempel! Inmiddels is Bodie een spookstad: Er wonen geen mensen meer. Het is nu een toeristische attractie, ook al is een groot deel van het stadje verwoest bij een brand in 1932.

Bevolking

Californië heeft 38.802.500 inwoners. Daarmee is het qua inwonersaantal de grootste staat van de Verenigde Staten. Ongeveer 38% van de bevolking is Hispanic. Hispanics komen uit Latijns-Amerika en spreken meestal Spaans (of Portugees). In Californië leven vooral veel Mexicanen.

Taal

Er worden veel verschillende talen in heel Californië gesproken. De officiële taal is Engels. Dat spreken de meeste mensen ook. Andere talen die gesproken worden zijn Spaans, Chinees, Filipijns, Vietnamees, Koreaans en nog meer. Deze talen worden vooral gesproken door immigranten.

Grootste steden

San Francisco, één van de bekendste steden van Californië

De 10 grootste steden in Californië:

Natuur

Yosemite National Park

In Californië is veel natuur. Zo groeien hier sequoia's. Dat zijn de hoogste bomen ter wereld. De grootste ooit was 115,5 meter. Dat is drie meter hoger dan de Dom van Utrecht.

Ook trekt de Californische kust veel bezoekers. Een groot gedeelte van de kust bestaat uit hoge rotsten. Hier loopt een weg langs, genaamd California State Route 1. De bijnaam van de weg is de Pacific Coast Highway. Deze weg staat bekend om zijn prachtige uitzicht over de Grote Oceaan (in het Engels the Pacific genoemd).

Een andere plek waar veel mensen heen gaan is Yosemite. In dit nationale park groeien o.a. sequoia's. Wel zijn de bomen hier wat kleiner. Je hebt namelijk verschillende soorten sequoia's. In Yosemite zijn ook veel watervallen. Als het in de winter veel gesneeuwd heeft geven de watervallen veel water. Anders niet.

Lake Tahoe is een meer op de grens van Californië en Nevada. Dit is een van de mooiste meren ter wereld. Als het zomer is en het aan het meer heet is, kan je op de ergtoppen rondom het meergewoon nog sneeuw zien liggen. Vaak maken mensen via een radarboot een tochtje over het meer. De bekendste plek van Lake Tahoe is de Emerald Bay. Het water heeft hier de kleur van een smaragd.

Behalve dit alles bestaat Californië ook een groot deel uit woestijn. De Mojavewoestijn ligt behalve in Californië ook in Nevada, Arizona en een klein deel van Utah. In deze woestijn ligt de bekende gokstad Las Vegas. Ook liggen in de mojave veel spookstadjes. Vroeger leefden daar goudzoekers. Langs de snelwegen die door de woestijn lopen, liggen een paar kleine dorpjes, zoals Barstow. Ook ligt in de woestijn een onderzoekscentrum met een hele rare naam, Zzyzx. In de Mojave ligt ook Death Valley. Dit is de één van de warmste plekken op aarde. Het wereldrecord van warmste tempratuur op aarde, 56.7 °C, is hier gehaald.

De twee belangrijkste rivieren zijn de Sacramento River en de San Joaquin River. Die monden uit in de Grote Oceaan via de Baai van San Francisco. Twee andere belangrijke rivieren zijn de Klamath River in het noorden, en de Colorado River. Dat is dezelfde rivier die de Grand Canyon heeft uitgesleten.

Economie

Napa Valley

Californië is één van de rijkste staten van de Verenigde Staten.

Landbouw

Landbouw is een belangrijke inkomstenbron voor Californië. De regio Napa Valley is wereldwijd bekend om de goede wijn die er vandaan komt. 90% van alle Amerikaanse wijn komt uit Californië. De eerste wijnbouw begon als in de 18e eeuw, toen een Mexicaanse monnik met wijnstokken naar Californië kwam. In 1960 kwam de wijnproductie pas echt op gang.

Wijn is niet het enige wat de Californische boeren produceren. Uit Californië komen namelijk ook veel citrusvruchten (denk aan citroenen, sinaasappels en grapefruit). Deze vruchten worden vooral gekweekt rond Los Angeles.

Zowel de wijnbouw en de fruitteelt in Californië kunnen niet overleven zonder (illegale) Mexicanen. Deze Mexicanen komen via ondiepe riviertje de Verenigde Staten ingeslopen. Daarom worden ze ook wel wetbacks genoemd (dat betekent "natte ruggen") Dat doen ze heel voorzichtig, want de Amerikaans-Mexicaanse grens is streng bewaakt. Deze wetbacks helpen bij het oogsten. Omdat ze illegaal zijn, krijgen ze vaak maar weinig salaris en zijn de werkomstandigheden slecht. Als je illegaal bent, kan je namelijk niet zomaar klagen bij de overheid. Die zet je dan het land uit. Omdat de bedrijven weinig loonkosten hebben, kunnen ze hun producten ietsjes goedkoper verkopen en maken ze meer winst.

Aardolie

Het Hollywood Sign in Los Angeles wordt veel gefotografeerd. Het is het symbool van deze stad en de Amerikaanse filmindustrie.

Tegenwoordig wordt er niet meer naar goud in Californië gezocht zoals tijdens de goudkoorts. Er is wel een zoektocht naar een andere soort goud: het zwarte goud, beter bekend als aardolie. Aardolie werd hier voor het eerst gevonden in de jaren '90. Tegenwoordig wordt er naar olie geboord tussen de steden Los Angeles en Bakersfield. Hier worden jaknikkers voor gebruikt.

Toerisme

Er komen veel toeristen in Californië. Niet alleen Amerikanen, maar ook veel Europeanen en Australiërs. Er valt dan ook veel te zien. De steden San Francisco en Los Angeles hebben beide een grote luchthaven en veel toeristen. In San Francisco bezichtigen mensen vaak de stad zelf, waar verschillende attracties zijn, zoals de cable cars (trammetjes), de haven (Fisherman's Wharf) en een ontzettend groot Chinatown. In Los Angeles gaat het de meeste mensen om Hollywood. Bijna alle Amerikaanse films worden hier gemaakt. Het is het centrum van de Amerikaanse film- en muziekindustrie. In de buurt van Los Angeles liggen ook Disneyland en Legoland California. San Diego wordt door veel mensen bezocht om zijn dierentuinen: Sea World (een soort dolfinarium) en San Diego Zoo.

Feitjes

Nederland past tien keer in Californië.
De acteur en bodybuilder was Arnold Schwarzenegger van 2003 tot 2011 de gouverneur van Californië.

Fotogalerij

Het strand van Venice, Los Angeles
De Golden Gate Bridge in San Francisco, een bekend symbool van die stad en van Californië
De San Diego Zoo
Het State Capitol van Californië is Sacramento. Hier zit het parlement van Californië
Lake Tahoe in de winter
Death Valley
Disneyland in Anaheim

	Bestuurlijke indeling van de Verenigde Staten van Amerika (lijst)
Alabama - Alaska - Arizona - Arkansas - Californië - Colorado - Connecticut - Delaware - Florida - Georgia - Hawaï - Idaho - Illinois - Indiana - Iowa - Kansas - Kentucky - Louisiana - Maine - Maryland - Massachusetts - Michigan - Minnesota - Mississippi - Missouri - Montana - Nebraska - Nevada - New Hampshire - New Jersey - New Mexico - New York - North Carolina - North Dakota - Ohio - Oklahoma - Oregon - Pennsylvania - Rhode Island - South Carolina - South Dakota - Tennessee - Texas - Utah - Vermont - Virginia - Washington - West Virginia - Wisconsin - Wyoming Niet-onafhankelijke gebieden en federaal district van de Verenigde Staten Amerikaans-Samoa - Guam - Noordelijke Marianen - Puerto Rico - Amerikaanse Maagdeneilanden - Washington D.C. - Kleine afgelegen eilanden van de Verenigde Staten


	Naam	Inwoners	County
1.	Los Angeles	3.849.378	Los Angeles County
2.	San Diego	1.256.951	San Diego County
3.	San Jose	929.936	Santa Clara County
4.	San Francisco	744.041	San Francisco County
5.	Fresno	494.665	Fresno County
6.	Sacramento	466.488	Sacramento County
7.	Long Beach	462.257	Los Angeles County
8.	Oakland	390.724	Alameda County
9.	Bakersfield	347.483	Kern County
10.	Anaheim	336.265	Orange County