Luchtvaart: verschil tussen versies

Huidige versie van 18 feb 2024 om 13:25

Over dit artikel en/of onderwerp bestaat er ook een portaal! Klik hier om het portaal te bekijken!

Een concorde, het snelste vliegtuig ooit.

Luchtvaart is alles wat te maken heeft met vliegen en vliegmachines. Je hebt vliegtuigen, zoals een straaljager en een Airbus A380, vliegvelden, zoals Schiphol en Brussels Airport, helikopters en luchtvaartmaatschappijen, zoals Lufthansa, Brussels Airlines en de KLM.

Geschiedenis van de luchtvaart

Zie ook het artikel Geschiedenis van de luchtvaart voor meer informatie over de geschiedenis van de luchtvaart

De eerste vlucht werd in 1903 gemaakt door de gebroeders Wright in de Amerikaanse staat North Carolina. Ze vlogen tijdens de eerste vlucht met hun vliegtuigje, de Wright Flyer, maar 36,5 meter. Het toestel was maar 12 seconden in de lucht.

Voor de gebroeders Wright bedachten al gebroeders Montgolfier de luchtballon. In 1783 gaven ze hun eerste demonstratie. De eerste passagiers waren boerderijdieren.

Ook voor de gebroeders Montgolfier waren er al mensen bezig met de gedachte om te kunnen vliegen. Zo maakte de Italiaan Leonardo da Vinci in 15e eeuw al zo'n 400 schetsen van vliegmachines. Soms waagde hij een poging om zelf te vliegen, maar dat mislukte.

En ja hoor, ook vóór Leonardo da Vinci waren de oude Grieken al geïnteresseerd in het vliegen. Zo was er een bekende mythe dat Daedalus en zijn zoon Icarus gevangen zaten op het eiland Kreta. Daedalus maakte toen vleugels van was voor zijn zoon. Hij waarschuwde Icarus om niet te dicht bij de zon te vliegen, anders zouden de vleugels smelten, maar ook niet te dicht bij de zee, want dan werden de vleugels te zwaar. Icarus vloog toch te dicht bij de zon en stortte toen neer in de Egeïsche Zee. Dit verhaal uit de Griekse mythologie staat symbool voor de wens van mensen om te kunnen vliegen, net als de vogels.

Een vliegdekschip

De eerste helikoptervlucht werd gemaakt door een Franse fietsenmaker, Paul Cornu, in 1907, in het stadje Lisieux. Hij kwam niet hoger dan 2 meter en vloog maar 20 seconden.

Militaire luchtvaart

De militaire luchtvaart, meestal luchtmacht genoemd, is de militaire tak van de luchtvaart. Veel landen hebben een luchtmacht om het land in oorlog te beschermen en andere landen die oorlog hebben te steunen. Luchtmachten gebruiken verschillende vliegmachines. Ze hebben bijna altijd een helikopter. Verder kunnen ze ook straaljagers (gevechtsvliegtuigen) zoals de F-16 en bommenwerpers hebben. Ook hebben vele luchtmachten een groot legervliegtuig wat dient voor het vervoeren van soldaten en wapens. De Verenigde Staten hebben zelfs een vliegdekschip. Dat is een soort drijvend vliegveld. Vooral Amerika is gespecialiseerd in het gebruiken van een Militaire luchtvaart.

De luchtmacht van Nederland heet de Koninklijke Luchtmacht en die van België heet het luchtcomponent.

Burgerluchtvaart

De Airbus A380.

De brugerluchtvaart zijn alle niet-militaire luchtvaartactiviteiten. Als je op vakantie gaat met het vliegtuig noem je dat Commerciële luchtvaart. Je gaat dan met een bepaald vliegtuig naar je vakantiebestemming. Je hebt het model van het vliegtuig en de maatschappij.

De vliegtuigmodellen worden gebouwd door bepaalde bedrijven. De grootste hiervan zijn Boeing uit de Verenigde Staten en Airbus uit Europa. Boeing ken je misschien wel van de jumbojet, de Boeing-747. Dit was lange tijd het grootste passagiersvliegtuig van de wereld. Tenminste, totdat Airbus de Airbus A380 bouwde. Dit vliegtuig heeft net als de 747 vier motoren, en een bovendek. Het verschil is dat bij de A380 het bovendek helemaal naar achteren doorloopt. Vroeger was er ook een Nederlands bedrijf dat vliegtuigen bouwde, Fokker, meer informatie daarover staat onder #Burgerluchtvaart in Nederland. Het meest verkochte straalvliegtuig is de Boeing 737.

Je hebt ook luchtvaartmaatschappijen. Deze bedrijven hebben een aantal vliegtuigen waarmee ze mensen van land naar land vervoeren. De grootste luchtvaartmaatschappij die er is, is het Amerikaanse Delta Air Lines.

Luchtvracht

Behalve passagiers wordt er door de lucht natuurlijk ook vracht vervoerd. Dat wordt gedaan met vrachtvliegtuigen (transportvliegtuigen). Van veel bekende vliegtuigmodellen is ook een vrachtversie gemaakt, een voorbeeld is de Boeing 747. Ook zijn er vliegtuigen die speciaal voor vracht worden gemaakt, zoals het grootste vliegtuig ter wereld, de Oekraïense Antonov-225. Andere bekende vrachtvliegtuigen zijn de Airbus Beluga en de Boeing 747 Dreamlifter.

Behalve grote vrachtvliegtuigen heb je ook hele kleine. Soms worden die gebruikt om kleine eilandjes te bevoorraden. Ook kunnen ze worden gebruikt voor luchtpost.

je hebt ook luchtvaartmaatschappijen die alleen maar vracht vervoeren. Vele horen bij een groot postbedrijf. Zo heb je in België TNT Airways. De grootste vrachtluchtvaartmaatschappij is het Amerikaanse FedEx Express. Ook veel luchtvaartmaatschappijen die passagiers vervoeren vervoeren vracht, meestal onder namen als KLM Cargo, Emirates Sky Cargo of Singapore Airlines Cargo.

Een Boeing 737 van de KLM.

Burgerluchtvaart in Nederland

In Nederland zijn er een aantal luchtvaartmaatschappijen. De bekendste is natuurlijk de KLM, dat is trouwens ook de oudste luchtvaartmaatschappij ter wereld die nog haar eigen naam gebruikt. Verder heb je ook nog de goedkope maatschappij transavia.com. Zo'n goedkope maatschappij noem je een prijsvechter of Low-Cost Airline. Andere maatschappijen in Nederland zijn Martinair Cargo, ArkeFly en Corendon Dutch Airlines. De luchtvaartmaatschappijen landen in Nederland vooral op de grote luchthaven Schiphol bij Amsterdam, maar er zijn ook andere kleinere luchthavens, zoals Rotterdam The Hague Airport tussen Rotterdam en Den Haag en Eindhoven Airport bij Eindhoven. Er worden in zo'n klein landje als Nederland natuurlijk zelden binnenlandse vluchten uitgevoerd. Mensen stappen dan eerder even in de auto.

Vroeger had Nederland ook een eigen vliegtuigfabrikant, Fokker. Fokker maakte vooral kleinere vliegtuigen met propellers, maar heeft ook een aantal straalvliegtuigen gemaakt, zoals de Fokker 100. De Fokker 100 is ook het grootste vliegtuig wat Fokker ooit gebouwd heeft. Het bedrijf is opgericht door Anthony Fokker. In 1911 werd hij beroemd omdat hij met zijn vliegtuigje rond de Grote Kerk in Haarlem vloog. Het bedrijf ging in failliet (bankroet) in 1996. Tegenwoordig heb je het bedrijf NG Aircraft. Dit bedrijf is bezig om de Fokker 70 en de Fokker 100 opnieuw op de markt te brengen.

Een vliegtuig van Brussels Airlines.

Burgerluchtvaart in België

Ook België telt een aantal luchtvaartmaatschappijen. De grootste daarvan is Brussels Airlines. Dat is niet altijd zo geweest. Vroeger had België een heel grote luchtvaartmaatschappij genaamd Sabena. Die maatschappij is in 2001 failliet (bankroet) gegaan. Een van de onderdelen van Sabena, Delta Air Transport werd overgenomen het bedrijf SN Air Holding. Vanaf die dag was er luchtvaartmaatschappij met de naam SN Brussels Airlines. In 2006 werden SN Brussels Airlines en een andere Belgische maatschappij, Virgin Express, samen een nieuwe grote luchtvaartmaatschappij. Ze gingen voortaan verder onder de naam Brussels Airlines.

Ander Belgische luchtvaartmaatschappijen zijn Abelag, Jetairfly en Thomas Cook Airlines Belgium. De belangrijkste luchthaven is Brussels Airport.

Een zweefvliegtuig.

Vliegen als hobby

Er zijn ook mensen die als hobby vliegen hebben. Sommige mensen hebben zelfs een eigen vliegtuigje, met plaats voor twee a drie personen. Ook al vlieg je niet in zo'n groot verkeersvliegtuig als een Boeing heb je toch een soort rijbewijs nodig om te vliegen. Dat heet een vliegbrevet. Daarvoor moet je natuurlijk ook lesvliegen. Voor het lesvliegen worden vaak vliegtuigjes gebruikt met een propeller. Deze vliegtuigjes zijn vaak van de fabrikant Cessna.

Je kan ook rondvluchten in de lucht maken. Je kan bijvoorbeeld met zo'n klein vliegtuigje een rondvlucht maken door de gokstad Las Vegas en de Grand Canyon. Ook kan je met een helikopter rondvliegen over New York City. En ook met luchtballonnen kun je rondvluchten maken.

Weer een andere hobby die met vliegen te maken heeft is zweefvliegen. Dat wordt gedaan met een zweefvliegtuig. Zo'n zweefvliegtuig heeft (meestal) geen motoren. Het kan op verschillende manieren in de lucht worden gebracht. Dit kan gebeuren door met een lier vast te zitten aan een vrachtwagen die het zweefvliegtuig voortrekt. Ook een normaal vliegtuigje kan de zweefvlieger in de lucht brengen. Weer een andere manier is dat het vliegtuig met een propeller opstijgt en dat de propeller in de lucht wordt ingeklapt.

Vliegmachines

In de luchtvaart heb je veel verschillende vliegtuigen en vliegmachines, zoals autogyro's of helikopters. Hieronder vind je daar een lijst van:

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
+{{Portaal beschikbaar|Luchtvaart|Deus_vliegtuig KL.png}}
-{{Zie artikel|[[Portaal:Luchtvaart|Bekijk ook eens het Portaal over luchtvaart]]}}
-[[Bestand:Helicopter.jpg|left|thumb|250px|Een [[helikopter]].]]
+[[Bestand:Helicopter rescue sancy takeoff.jpg|left|thumb|250px|Een [[helikopter]].]]
 [[Bestand:Vliegtuig (Concorde).jpg|right|thumb|300px|Een [[concorde]], het snelste vliegtuig ooit.]]
 '''Luchtvaart''' is alles wat te maken heeft met vliegen en vliegmachines. Je hebt [[vliegtuig]]en, zoals een [[straaljager]] en een [[Airbus A380]], [[vliegveld]]en, zoals [[Schiphol]] en [[Brussels Airport]], [[helikopter]]s en [[luchtvaartmaatschappij]]en, zoals [[Lufthansa]], [[Brussels Airlines]] en de [[KLM]].
 ==Geschiedenis van de luchtvaart==
+{{zieook|Zie ook het artikel [[Geschiedenis van de luchtvaart]] voor meer informatie over de geschiedenis van de luchtvaart}}
 De eerste vlucht werd in [[1903]]  gemaakt door de [[gebroeders Wright]] in de [[VS|Amerikaanse]] staat [[North Carolina]]. Ze vlogen tijdens de eerste vlucht met hun [[vliegtuig]]je, de [[Wright Flyer]], maar 36,5 meter. Het toestel was maar 12 seconden in de lucht.
@@ Regel 11: / Regel 12: @@
 Ook voor de gebroeders Montgolfier waren er al mensen bezig met de gedachte om te kunnen vliegen. Zo maakte de [[Italië|Italiaan]] [[Leonardo da Vinci]] in 15e eeuw al zo'n 400 schetsen van vliegmachines. Soms waagde hij een poging om zelf te vliegen, maar dat mislukte.
-En ja hoor, ook vóór Leonardo da Vinci waren de [[oude Grieken]] al geïnteresseerd in het vliegen. Zo was er een bekende [[mythe]] dat [[Daedalus]] en zijn zoon [[Icarus]] gevangen zaten op het eiland [[Kreta]]. Daedalus maakte toen vleugels van was voor zijn zoon. Hij waarschuwde Icarus om niet te dicht bij de [[zon]] te vliegen, anders zouden de vleugels smelten, maar ook niet te dicht bij de [[zee]], want dan werden de vleugels te zwaar. Icarus vloog toch te dicht bij de zon en stortte toen neer in de [[Egeïsche Zee]].
+En ja hoor, ook vóór Leonardo da Vinci waren de [[oude Grieken]] al geïnteresseerd in het vliegen. Zo was er een bekende [[mythe]] dat [[Daedalus]] en zijn zoon [[Icarus]] gevangen zaten op het eiland [[Kreta]]. Daedalus maakte toen vleugels van was voor zijn zoon. Hij waarschuwde Icarus om niet te dicht bij de [[zon]] te vliegen, anders zouden de vleugels smelten, maar ook niet te dicht bij de [[zee]], want dan werden de vleugels te zwaar. Icarus vloog toch te dicht bij de zon en stortte toen neer in de [[Egeïsche Zee]]. Dit verhaal uit de Griekse mythologie staat symbool voor de wens van mensen om te kunnen vliegen, net als de vogels.
 [[Bestand:Vliegtuig (Vliegdekschip).jpg|thumb|300px|right|Een [[vliegdekschip]]]]
@@ Regel 17: / Regel 18: @@
 ==Militaire luchtvaart==
-De militaire luchtvaart, meestal [[luchtmacht]] genoemd ,is de [[militair]]e tak van de luchtvaart. Veel landen hebben een luchtmacht om het land in [[oorlog]] te beschermen en andere landen die oorlog hebben te steunen. Luchtmachten gebruiken verschillende vliegmachines. Ze hebben bijna altijd een [[helikopter]]. Verder kunnen ze ook [[straaljager]]s (gevechtsvliegtuigen) zoals de [[F-16]] en [[bommenwerper]]s hebben. Ook hebben vele luchtmachten een groot legervliegtuig wat dient voor het vervoeren van [[soldaat|soldaten]] en [[wapen]]s. De [[Verenigde Staten]] hebben zelfs een [[vliegdekschip]]. Dat is een soort drijvend vliegveld.
+De militaire luchtvaart, meestal [[luchtmacht]] genoemd, is de [[militair]]e tak van de luchtvaart. Veel landen hebben een luchtmacht om het land in [[oorlog]] te beschermen en andere landen die oorlog hebben te steunen. Luchtmachten gebruiken verschillende vliegmachines. Ze hebben bijna altijd een [[helikopter]]. Verder kunnen ze ook [[straaljager]]s (gevechtsvliegtuigen) zoals de [[F-16]] en [[bommenwerper]]s hebben. Ook hebben vele luchtmachten een groot legervliegtuig wat dient voor het vervoeren van [[soldaat|soldaten]] en [[wapen]]s. De [[Verenigde Staten]] hebben zelfs een [[vliegdekschip]]. Dat is een soort drijvend vliegveld. Vooral Amerika is gespecialiseerd in het gebruiken van een Militaire luchtvaart.
 De luchtmacht van [[Nederland]] heet de [[Koninklijke Luchtmacht]] en die van [[België]] heet het [[luchtcomponent]].
@@ Regel 25: / Regel 26: @@
 De brugerluchtvaart zijn alle niet-militaire luchtvaartactiviteiten. Als je op vakantie gaat met het vliegtuig noem je dat Commerciële luchtvaart. Je gaat dan met een bepaald vliegtuig naar je vakantiebestemming. Je hebt het model van het vliegtuig en de maatschappij.
-De vliegtuigmodellen worden gebouwd door bepaalde bedrijven. Degrootste hiervan zijn [[Boeing]] uit de [[Verenigde Staten]] en [[Airbus]] uit [[Europa (werelddeel)|Europa]]. Boeing ken je misschien wel van de [[jumbojet]], de Boeing-747. Dit was lange tijd het grootste passagiersvliegtuig van de wereld. Tenminste, totdat Airbus de [[Airbus A380]] bouwde. Dit vliegtuig heeft net als de 747 vier motoren, en een bovendek. Het verschil is dat bij de A380 het bovendek helemaal naar achteren doorloopt. Vroeger was er ook een Nederlands bedrijf dat vliegtuigen bouwde, [[Fokker]], meer informatie daarover staat onder [[#Burgerluchtvaart in Nederland]]. Het meest verkochte [[straalvliegtuig]] is de [[Boeing 737]].
+De vliegtuigmodellen worden gebouwd door bepaalde bedrijven. De grootste hiervan zijn [[Boeing]] uit de [[Verenigde Staten]] en [[Airbus]] uit [[Europa (werelddeel)|Europa]]. Boeing ken je misschien wel van de [[jumbojet]], de Boeing-747. Dit was lange tijd het grootste passagiersvliegtuig van de wereld. Tenminste, totdat Airbus de [[Airbus A380]] bouwde. Dit vliegtuig heeft net als de 747 vier motoren, en een bovendek. Het verschil is dat bij de A380 het bovendek helemaal naar achteren doorloopt. Vroeger was er ook een Nederlands bedrijf dat vliegtuigen bouwde, [[Fokker]], meer informatie daarover staat onder [[#Burgerluchtvaart in Nederland]]. Het meest verkochte [[straalvliegtuig]] is de [[Boeing 737]].
 Je hebt ook luchtvaartmaatschappijen. Deze bedrijven hebben een aantal vliegtuigen waarmee ze mensen van land naar land vervoeren. De grootste luchtvaartmaatschappij die er is, is het [[VS|Amerikaanse]] [[Delta Air Lines]].
 ===Luchtvracht===
-Behalve passagiers wordt er door de lucht natuurlijk ook vracht vervoerd. Dat wordt gedaan met vrachtvliegtuigen (transportvliegtuigen). Van veel bekende vliegtuigmodellen is ook een vrachtversie gemaakt, een voorbeeld is de Boeing 747. Ook zijn er vliegtuigen die speciaal voor vracht worden gemaakt, zoals het grootste vliegtuig ter wereld, de [[Oekraïne|Oekraïnse]] [[Antonov-225]]. Andere bekende vrachtvliegtuigen zijn de [[Airbus Beluga]] en de [[Boeing 747 Dreamlifter]].
+Behalve passagiers wordt er door de lucht natuurlijk ook vracht vervoerd. Dat wordt gedaan met vrachtvliegtuigen (transportvliegtuigen). Van veel bekende vliegtuigmodellen is ook een vrachtversie gemaakt, een voorbeeld is de Boeing 747. Ook zijn er vliegtuigen die speciaal voor vracht worden gemaakt, zoals het grootste vliegtuig ter wereld, de [[Oekraïne|Oekraïense]] [[Antonov-225]]. Andere bekende vrachtvliegtuigen zijn de [[Airbus Beluga]] en de [[Boeing 747 Dreamlifter]].
 Behalve grote vrachtvliegtuigen heb je ook hele kleine. Soms worden die gebruikt om kleine [[eiland]]jes te bevoorraden. Ook kunnen ze worden gebruikt voor [[luchtpost]].
@@ Regel 36: / Regel 37: @@
 je hebt ook [[luchtvaartmaatschappij]]en die alleen maar vracht vervoeren. Vele horen bij een groot postbedrijf. Zo heb je in België [[TNT Airways]]. De grootste vrachtluchtvaartmaatschappij is het [[VS|Amerikaanse]] [[FedEx Express]]. Ook veel luchtvaartmaatschappijen die passagiers vervoeren vervoeren vracht, meestal onder namen als [[KLM Cargo]], [[Emirates|Emirates Sky Cargo]] of  [[Singapore Airlines|Singapore Airlines Cargo]].
-[[Bestand:KLM.jpg|right|250px|thumb|Een [[Boeing 737]] van de [[KLM]].]]
+[[Bestand:KLM Boeing 737-800 PH-BXH 1324037.jpg|right|250px|thumb|Een [[Boeing 737]] van de [[KLM]].]]
 ===Burgerluchtvaart in Nederland===
@@ Regel 43: / Regel 44: @@
 Vroeger had Nederland ook een eigen vliegtuigfabrikant, [[Fokker]]. Fokker maakte vooral kleinere vliegtuigen met [[propeller]]s, maar heeft ook een aantal straalvliegtuigen gemaakt, zoals de [[Fokker 100]]. De Fokker 100 is ook het grootste vliegtuig wat Fokker ooit gebouwd heeft. Het bedrijf is opgericht door [[Anthony Fokker]]. In [[1911]] werd hij beroemd omdat hij met zijn vliegtuigje rond de Grote Kerk in [[Haarlem]] vloog. Het bedrijf ging in failliet (bankroet) in [[1996]]. Tegenwoordig heb je het bedrijf NG Aircraft. Dit bedrijf is bezig om de Fokker 70 en de Fokker 100 opnieuw op de markt te brengen.
-[[Bestand:Brussels Airlines.jpg|right|thumb|250px|Een vliegtuig van [[Brussels Airlines]].]]
+[[Bestand:Airport Brussels 3.jpg|right|thumb|250px|Een vliegtuig van [[Brussels Airlines]].]]
 ===Burgerluchtvaart in België===
@@ Regel 88: / Regel 89: @@
 }}
-==Videolink==
-* [http://cgi.omroep.nl/cgi-bin/streams?/tv/nps/hetklokhuis/bb.20060306.asf Klokhuisfilmpje over de geschiedenis van de luchtvaart]
 [[Categorie:Luchtvaart| ]]