Arnhem: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
 
(11 tussenliggende versies door 8 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
 
{{Infobox gemeente Nederland
 
{{Infobox gemeente Nederland
 
|Naam=Arnhem
 
|Naam=Arnhem
|Vlag=[[File:VlagArnhem.svg|125px|center]]
+
|Vlag=[[Bestand:VlagArnhem.svg|125px|center]]
|Wapen=[[File:Coat of arms of Arnhem.svg|125px|center]]
+
|Wapen=[[Bestand:Coat of arms of Arnhem.svg|125px|center]]
|Locatie=[[File:NL_-_locator_map_municipality_code_GM0202_(2016).png|300px]]
+
|Locatie=[[Bestand:NL_-_locator_map_municipality_code_GM0202_(2016).png|300px]]
 
|Provincie=[[Gelderland]]
 
|Provincie=[[Gelderland]]
|Inwoners=156.050 (1593 inw./km²)
+
|Inwoners=157.660 (1609 inw./km²)
 
|Oppervlakte=101,54 km²
 
|Oppervlakte=101,54 km²
 
|Hoofdplaats=Arnhem
 
|Hoofdplaats=Arnhem
|Burgemeester=[[Boele Staal]] ([[D66]])
+
|Burgemeester=[[Ahmed Marcouch]] ([[PvdA]])
 
|Postcode=6800-6846
 
|Postcode=6800-6846
 
|Netnummer=026
 
|Netnummer=026
|Website=[http://www.arnhem.nl www.arnhem.nl]
+
|Website=[https://arnhem.nl/ www.arnhem.nl]
 
}}
 
}}
 
'''Arnhem''' is een [[Nederland]]se stad en gemeente in de [[provincie]] [[Gelderland]]. Arnhem is ook de hoofdstad van Gelderland. Arnhem heeft 142.092 inwoners. Arnhem behoort tot één van de 15 grootste gemeentes van [[Nederland]].
 
'''Arnhem''' is een [[Nederland]]se stad en gemeente in de [[provincie]] [[Gelderland]]. Arnhem is ook de hoofdstad van Gelderland. Arnhem heeft 142.092 inwoners. Arnhem behoort tot één van de 15 grootste gemeentes van [[Nederland]].
   
 
==Geschiedenis==
 
==Geschiedenis==
[[Bestand:Springer-Arnhem.png|thumb|Het oude stadhuis van Arnhem in [[1840]]]]
+
[[Bestand:Springer-Arnhem.png|miniatuur|Het oude stadhuis van Arnhem in [[1840]]]]
 
Op 13 juli [[1233]] kreeg Arnhem stadsrechten van graaf [[Otto II van Gelre]], de graaf van [[Zutphen]]. In de [[13e eeuw]] had Arnhem 2000 tot 3000 inwoners, die in de binnenstad woonden. Arnhem had sinds [[1291]] [[stadsmuur|stadsmuren]]. In [[1505]], [[1519]] en [[1533]] werd de stadsmuur uitgebreid en in de [[19e eeuw]] afgebroken.
 
Op 13 juli [[1233]] kreeg Arnhem stadsrechten van graaf [[Otto II van Gelre]], de graaf van [[Zutphen]]. In de [[13e eeuw]] had Arnhem 2000 tot 3000 inwoners, die in de binnenstad woonden. Arnhem had sinds [[1291]] [[stadsmuur|stadsmuren]]. In [[1505]], [[1519]] en [[1533]] werd de stadsmuur uitgebreid en in de [[19e eeuw]] afgebroken.
   
Regel 28: Regel 28:
   
 
==Wijken==
 
==Wijken==
[[Bestand:Arnhem - Centrum.PNG|thumb|Arnhem Centrum]]
+
[[Bestand:Arnhem - Centrum.PNG|miniatuur|Arnhem Centrum]]
 
Arnhem is onderverdeeld in drie delen; Centrum, Noord en Zuid. Hier zijn weer de volgende wijken in te verdelen:
 
Arnhem is onderverdeeld in drie delen; Centrum, Noord en Zuid. Hier zijn weer de volgende wijken in te verdelen:
   
 
=== Arnhem Centrum ===
 
=== Arnhem Centrum ===
{| width=70%
+
{| width="70%"
| width=33% valign=top align=left |
+
| width="33%" valign="top" align="left" |
 
* [[Markt (Arnhem)|Markt]]
 
* [[Markt (Arnhem)|Markt]]
 
* [[Weverstraat]]
 
* [[Weverstraat]]
Regel 43: Regel 43:
   
 
=== Arnhem-Noord ===
 
=== Arnhem-Noord ===
{| width=70%
+
{| width="70%"
| width=33% valign=top align=left |
+
| width="33%" valign="top" align="left" |
 
* '''[[Spijkerkwartier]]'''
 
* '''[[Spijkerkwartier]]'''
 
** [[Hommelstraat]]
 
** [[Hommelstraat]]
Regel 67: Regel 67:
 
** [[Sint Marten (Arnhem)|Sint Marten]]
 
** [[Sint Marten (Arnhem)|Sint Marten]]
 
** [[Graaf Ottoplein e.o.]]
 
** [[Graaf Ottoplein e.o.]]
| width=33% valign=top align=left |
+
| width="33%" valign="top" align="left" |
 
* '''[[Klarendal]]'''
 
* '''[[Klarendal]]'''
 
** [[Klarendal-Zuid]]
 
** [[Klarendal-Zuid]]
Regel 91: Regel 91:
 
**[[Arnhemse Allee]]
 
**[[Arnhemse Allee]]
 
** [[Klarenbeek (wijk)|Klarenbeek]]
 
** [[Klarenbeek (wijk)|Klarenbeek]]
| width=33% valign=top align=left |
+
| width="33%" valign="top" align="left" |
 
* '''[[Burgemeesterswijk (Arnhem)|Burgemeesterswijk]]/[[Hoogkamp]]'''
 
* '''[[Burgemeesterswijk (Arnhem)|Burgemeesterswijk]]/[[Hoogkamp]]'''
 
** [[Transvaalbuurt (Arnhem)|Transvaalbuurt]]
 
** [[Transvaalbuurt (Arnhem)|Transvaalbuurt]]
Regel 114: Regel 114:
   
 
=== Arnhem-Zuid ===
 
=== Arnhem-Zuid ===
{| width=70%
+
{| width="70%"
| width=33% valign=top align=left |
+
| width="33%" valign="top" align="left" |
 
* '''[[Malburgen (wijk)|Malburgen-West]]'''
 
* '''[[Malburgen (wijk)|Malburgen-West]]'''
 
** [[Stadsblokken-Meinerswijk|Meinerswijk]] en [[De Praets]]
 
** [[Stadsblokken-Meinerswijk|Meinerswijk]] en [[De Praets]]
Regel 131: Regel 131:
 
** [[De Laar-West]]
 
** [[De Laar-West]]
 
** [[De Laar-Oost]]
 
** [[De Laar-Oost]]
| width=33% valign=top align=left |
+
| width="33%" valign="top" align="left" |
 
* '''[[Vredenburg/Kronenburg]]'''
 
* '''[[Vredenburg/Kronenburg]]'''
 
** [[Vredenburg/Kronenburg|Eimersweide]]
 
** [[Vredenburg/Kronenburg|Eimersweide]]
Regel 148: Regel 148:
 
** [[Rijkerswoerd-West]]
 
** [[Rijkerswoerd-West]]
 
** [[Overmaat (Arnhem)|Overmaat]]
 
** [[Overmaat (Arnhem)|Overmaat]]
| width=33% valign=top align=left |
+
| width="33%" valign="top" align="left" |
 
* '''[[Schuytgraaf]]'''
 
* '''[[Schuytgraaf]]'''
 
** [[Schuytgraaf-Noord]]
 
** [[Schuytgraaf-Noord]]
Regel 157: Regel 157:
   
 
==Verkeer & vervoer==
 
==Verkeer & vervoer==
[[Bestand:Bruggen Arnhem.PNG|thumb|300px|Een overzicht van de ''bruggen in Arnhem over de Nederrijn'': 1. Andrej Sacharovbrug 2. John Frostbrug 3. Nelson Mandelabrug 4. Spoorbrug]]
+
[[Bestand:Bruggen Arnhem.PNG|miniatuur|300px|Een overzicht van de ''bruggen in Arnhem over de Nederrijn'': 1. Andrej Sacharovbrug 2. John Frostbrug 3. Nelson Mandelabrug 4. Spoorbrug]]
 
Je kunt Arnhem op verschillende manieren bereiken; via de [[auto]], het [[openbaar vervoer]] of over het water via de [[Rijn]].
 
Je kunt Arnhem op verschillende manieren bereiken; via de [[auto]], het [[openbaar vervoer]] of over het water via de [[Rijn]].
 
===Autoverkeer===
 
===Autoverkeer===
Regel 165: Regel 165:
   
 
===Water===
 
===Water===
Er lopen ook veel [[rivier]]en langs en door Arnhem. De [[Rijn]] is een rivier die vanuit [[Duitsland]] naar [[Rotterdam]] loopt en langs Arnhem komt. Ook begint bij Arnhem de [[IJssel]]; deze rivier loopt via [[Zutphen]], [[Deventer]] en [[Zwolle]] naar [[Kampen]] in [[Overijssel]] waar de IJssel uitmondt op het [[IJsselmeer]].
+
Er lopen ook veel [[rivier]]en langs en door Arnhem. De [[Rijn]] is een rivier die vanuit [[Duitsland]] naar [[Rotterdam]] loopt en langs Arnhem komt. Ook begint bij Arnhem de [[IJssel]]; deze rivier loopt via [[Zutphen]], [[Deventer]] en [[Zwolle]] naar [[Kampen (Overijssel)|Kampen]] in [[Overijssel]] waar de IJssel uitmondt op het [[IJsselmeer]].
   
 
Arnhem staat ook erg bekend om zijn bruggen over de Rijn. Het zijn er vier; de [[John Frostbrug]], [[Nelson Mandelabrug (Arnhem)|Nelson Mandelabrug]], [[Andrej Sacharovbrug]] en een spoorbrug.
 
Arnhem staat ook erg bekend om zijn bruggen over de Rijn. Het zijn er vier; de [[John Frostbrug]], [[Nelson Mandelabrug (Arnhem)|Nelson Mandelabrug]], [[Andrej Sacharovbrug]] en een spoorbrug.
Regel 180: Regel 180:
 
De [[burgemeester]] van Arnhem is [[Herman Kaiser]]. Hij is van het [[CDA]].
 
De [[burgemeester]] van Arnhem is [[Herman Kaiser]]. Hij is van het [[CDA]].
 
===Gemeente Arnhem===
 
===Gemeente Arnhem===
Arnhem heeft ook een eigen [[gemeente]]. Hieronder vallen Arnhem, [[Elden (Arnhem)|Elden]] en [[Schaarsbergen]]. Elden was vroeger een [[dorp]], maar nu is het een wijk van Arnhem. Schaarsbergen is nog wel een dorp, maar wordt door veel mensen als een stadswijk gezien.
+
Arnhem heeft ook een eigen [[Nederlandse gemeente|gemeente]]. Hieronder vallen Arnhem, [[Elden (Arnhem)|Elden]] en [[Schaarsbergen]]. Elden was vroeger een [[dorp]], maar nu is het een wijk van Arnhem. Schaarsbergen is nog wel een dorp, maar wordt door veel mensen als een stadswijk gezien.
   
 
===Gemeenteraad===
 
===Gemeenteraad===
 
Samenstelling van de Arnhemse gemeenteraad sinds 1994 (collegepartijen vetgedrukt):
 
Samenstelling van de Arnhemse gemeenteraad sinds 1994 (collegepartijen vetgedrukt):
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
!colspan="16"|'''Gemeenteraadszetels'''
+
! colspan="16" |'''Gemeenteraadszetels'''
 
|-
 
|-
|'''Partij'''||'''1994'''||'''1998'''||'''2002'''||'''2006'''||'''2010'''||'''2014'''
+
|'''Partij'''||'''1994'''||'''1998'''||'''2002'''||'''2006'''||'''2010'''||'''2014'''||'''2018'''
 
|-
 
|-
|[[Partij van de Arbeid (Nederland)|PvdA]]||9||10||8||'''13'''||7||5
+
|[[Democraten 66|D66]]||7||2||2||1||'''4'''||'''8'''||5
 
|-
 
|-
|[[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]]||6||7||6||5||'''6'''||4
+
|[[Socialistische Partij (Nederland)|SP]]||2||4||3||6||'''7'''||'''8'''||3
 
|-
 
|-
|[[Christen-Democratisch Appèl|CDA]]||7||6||5||'''4'''||3||'''3'''
+
|[[Partij van de Arbeid (Nederland)|PvdA]]||9||10||8||'''13'''||7||5||4
 
|-
 
|-
|[[GroenLinks]]||4||5||4||'''4'''||'''5'''||'''4'''
+
|[[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]]||6||7||6||5||'''6'''||4||6
 
|-
 
|-
|[[Socialistische Partij (Nederland)|SP]]||2||4||3||6||'''7'''||'''8'''
+
|[[GroenLinks]]||4||5||4||'''4'''||'''5'''||4||'''7'''
 
|-
 
|-
|[[Democraten 66|D66]]||7||2||2||1||'''4'''||'''8'''
+
|[[Christen-Democratisch Appèl|CDA]]||7||6||5||'''4'''||3||'''3'''||2
 
|-
 
|-
|[[Zuid Centraal]]||-||3||5||3||3||2
+
|[[Zuid Centraal|Arnhem Centraal]]<sup>1</sup>||-||3||5||3||3||2||3
 
|-
 
|-
|Pro Arnhem*||-||-||4||2||2||-
+
|[[ChristenUnie]]<sup>2</sup>||1||1||1||1||1||2||2
 
|-
 
|-
|[[ChristenUnie]]*||1||1||1||1||1||2
+
|Arnhemse Ouderen Partij||-||-||-||-||-||1||1
 
|-
 
|-
|Arnhemse Ouderen Partij||-||-||-||-||-||1
+
|[[Partij voor de Dieren]]||-||-||-||-||-||1||2
 
|-
 
|-
|[[Partij voor de Dieren]]||-||-||-||-||-||1
+
|[[Partij voor de Vrijheid|PVV]]||-||-||-||-||-||-||2
 
|-
 
|-
|Verenigd Arnhem||-||-||-||-||-||1
+
|[[DENK|DENK Verenigd Arnhem]]<sup>3</sup>||-||-||-||-||-||1||2
 
|-
 
|-
|Stadspartij||2||1||1||-||-||-
+
|[[Trots op Nederland]]||-||-||-||-||1||-||-
 
|-
 
|-
|[[Trots op Nederland]]||-||-||-||-||1||-
+
|Pro Arnhem<sup>4</sup>||-||-||4||2||2||-||-
 
|-
 
|-
|[[Centrum Democraten|CD]]||1||-||-||-||-||-
+
|Stadspartij||2||1||1||-||-||-||-
 
|-
 
|-
  +
|[[Centrum Democraten|CD]]||1||-||-||-||-||-||-
|'''Totaal'''||'''39'''||'''39'''||'''39'''||'''39'''||'''39'''||'''39'''
 
  +
|-
 
|'''Totaal'''||'''39'''||'''39'''||'''39'''||'''39'''||'''39'''||'''39'''||'''39'''
 
|}
 
|}
 
* Christenunie deed in 1994 en 1998 mee als combinatie [[Reformatorische Politieke Federatie|RPF]]/[[Gereformeerd Politiek Verbond|GPV]]
 
* Christenunie deed in 1994 en 1998 mee als combinatie [[Reformatorische Politieke Federatie|RPF]]/[[Gereformeerd Politiek Verbond|GPV]]
Regel 257: Regel 259:
 
Voor meer foto's zie [https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Arnhem?uselang=nl#mw-subcategories Commons]
 
Voor meer foto's zie [https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Arnhem?uselang=nl#mw-subcategories Commons]
 
<gallery>
 
<gallery>
Bestand:Trolleybus.jpg|Een [[trolleybus]]
+
File:Arnhem-Trolleybus-4-wheel-steering.jpg |Een [[trolleybus]]
 
</gallery>
 
</gallery>
   
 
==Externe links==
 
==Externe links==
* [http://www.arnhem.nl Website van de gemeente].
+
* [https://arnhem.nl/ Website van de gemeente]
   
  +
{{Wikipedia|Arnhem}}
{{wikipedia}}
 
 
{{Navigatie gemeente Arnhem}}
 
{{Navigatie gemeente Arnhem}}
 
{{Navigatie wijken Arnhem}}
 
{{Navigatie wijken Arnhem}}

Huidige versie van 18 apr 2024 om 13:37

Arnhem
VlagArnhem.svg
Coat of arms of Arnhem.svg

NL - locator map municipality code GM0202 (2016).png

Provincie Gelderland
Talen
Inwoners 157.660 (1609 inw./km²)
Oppervlakte 101,54 km²
Hoofdplaats(en) Arnhem
Hoofdstad
Burgemeester Ahmed Marcouch (PvdA)
Gezaghebber
Bestuur
Religie
Munteenheid
Postcode(s) 6800-6846
Netnummer(s) 026
Volkslied
Nationale feestdag
Website www.arnhem.nl
Portaal Portal.svg Nederland

Arnhem is een Nederlandse stad en gemeente in de provincie Gelderland. Arnhem is ook de hoofdstad van Gelderland. Arnhem heeft 142.092 inwoners. Arnhem behoort tot één van de 15 grootste gemeentes van Nederland.

Geschiedenis

Het oude stadhuis van Arnhem in 1840

Op 13 juli 1233 kreeg Arnhem stadsrechten van graaf Otto II van Gelre, de graaf van Zutphen. In de 13e eeuw had Arnhem 2000 tot 3000 inwoners, die in de binnenstad woonden. Arnhem had sinds 1291 stadsmuren. In 1505, 1519 en 1533 werd de stadsmuur uitgebreid en in de 19e eeuw afgebroken.

In 1543 was Arnhem al een belangrijke stad in Gelre. In 1579 werd Arnhem officieel de hoofdstad van Gelre. In 1585 ging Arnhem, als hoofdstad van het gewest Gelre, bij de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden horen. In 1817 werd het de hoofdstad van de provincie Gelderland in het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden.

In de tweede helft van de 19e eeuw groeide Arnhem snel en was het de snelst groeiende stad van het land. In de 20e eeuw breidde Arnhem zich verder uit. Nu zijn er ook nog plannen; onder andere het bouwen van een nieuwe wijk. Dit wordt ook wel het Rijnboogplan genoemd. Ook worden het station en omstreken vernieuwd; in het najaar van 2015 moet dit klaar zijn.

In de Tweede Wereldoorlog werd er veel gevochten in Arnhem tijdens de Slag om Arnhem. De stad werd deels verwoest door bombardementen. In 1944 werd ze bovendien geplunderd door de Duitsers.

Na de oorlog en vooral 1980 werden veel oude stadswijken opgeknapt en het centrum en de buitenwijken gerenoveerd, zoals in 2006 het Musiskwartier. Ook werd het Station Arnhem Centraal gesloopt en geheel opnieuw opgebouwd. Het nieuwe station werd op 19 november 2016 geopend.

Wijken

Arnhem Centrum

Arnhem is onderverdeeld in drie delen; Centrum, Noord en Zuid. Hier zijn weer de volgende wijken in te verdelen:

Arnhem Centrum

Arnhem-Noord

Arnhem-Zuid

Verkeer & vervoer

Een overzicht van de bruggen in Arnhem over de Nederrijn: 1. Andrej Sacharovbrug 2. John Frostbrug 3. Nelson Mandelabrug 4. Spoorbrug

Je kunt Arnhem op verschillende manieren bereiken; via de auto, het openbaar vervoer of over het water via de Rijn.

Autoverkeer

Je kunt Arnhem goed bereiken met de auto, want er gaan veel wegen van/naar Arnhem. De wegen A12, A50, A15, A325, A348, N224, N225, N310, N325 en de N784 zijn belangrijke wegen die van/naar Arnhem lopen.

De A12 is de belangrijkste weg. Deze loopt van Den Haag via Utrecht en Arnhem naar de Duitse grens waar de weg overgaat in de A3.

Water

Er lopen ook veel rivieren langs en door Arnhem. De Rijn is een rivier die vanuit Duitsland naar Rotterdam loopt en langs Arnhem komt. Ook begint bij Arnhem de IJssel; deze rivier loopt via Zutphen, Deventer en Zwolle naar Kampen in Overijssel waar de IJssel uitmondt op het IJsselmeer.

Arnhem staat ook erg bekend om zijn bruggen over de Rijn. Het zijn er vier; de John Frostbrug, Nelson Mandelabrug, Andrej Sacharovbrug en een spoorbrug.

Openbaar vervoer

Arnhem is de enige stad in Nederland met een trolleybusnet. Het is ook het grootste netwerk van West-Europa. Er rijden ook dieselbussen in de stad, maar de belangrijkste bestemmingen (zoals Burgers' Zoo en het Openluchtmuseum) worden gereden door de trolleybussen. Vervoersmaatschappij Breng verzorgt het busvervoer in de stad sinds 2009. Hiervoor zorgde Connexxion voor het vervoer.

Arnhem heeft totaal vier stations; Arnhem Centraal (1845), Arnhem Velperpoort (1953), Arnhem Zuid (2005) en Arnhem Presikhaaf (1969).

Arnhemse trolleybus

Zie Arnhemse trolleybus voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Arnhem is ook erg bekend door de trolleybussen die in de stad en omstreken rijden. Ze rijden bijvoorbeeld naar Oosterbeek en Velp.

Politiek

De burgemeester van Arnhem is Herman Kaiser. Hij is van het CDA.

Gemeente Arnhem

Arnhem heeft ook een eigen gemeente. Hieronder vallen Arnhem, Elden en Schaarsbergen. Elden was vroeger een dorp, maar nu is het een wijk van Arnhem. Schaarsbergen is nog wel een dorp, maar wordt door veel mensen als een stadswijk gezien.

Gemeenteraad

Samenstelling van de Arnhemse gemeenteraad sinds 1994 (collegepartijen vetgedrukt):

Gemeenteraadszetels
Partij 1994 1998 2002 2006 2010 2014 2018
D66 7 2 2 1 4 8 5
SP 2 4 3 6 7 8 3
PvdA 9 10 8 13 7 5 4
VVD 6 7 6 5 6 4 6
GroenLinks 4 5 4 4 5 4 7
CDA 7 6 5 4 3 3 2
Arnhem Centraal1 - 3 5 3 3 2 3
ChristenUnie2 1 1 1 1 1 2 2
Arnhemse Ouderen Partij - - - - - 1 1
Partij voor de Dieren - - - - - 1 2
PVV - - - - - - 2
DENK Verenigd Arnhem3 - - - - - 1 2
Trots op Nederland - - - - 1 - -
Pro Arnhem4 - - 4 2 2 - -
Stadspartij 2 1 1 - - - -
CD 1 - - - - - -
Totaal 39 39 39 39 39 39 39
  • Christenunie deed in 1994 en 1998 mee als combinatie RPF/GPV
  • In 2002 nam Pro Arnhem deel aan de verkiezingen onder de naam Leefbaar Arnhem.

College van B&W

  • Burgemeester: Herman Kaiser (CDA)
  • Wethouders: Martijn Leisink (D66), Hans Giesing (D66), Gerrie Elfrink (SP), Alex Mink (SP), Henk Kok (GroenLinks) en Ine van Burgsteden (CDA).
  • Secretaris: C. van der Wiel

Burgemeesters

Zie Lijst van burgemeesters in Arnhem voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Stedenbanden

Arnhem heeft een stedenband met:

Aangrenzende gemeenten

   Aangrenzende gemeenten   
 Ede   Apeldoorn   Rozendaal 
 Renkum  Brosen windrose nl.svg  Rheden 
 Overbetuwe   Lingewaard   Westervoort 

Galerij

Voor meer foto's zie Commons

Externe links

De eerste versie van deze tekst (of een deel daarvan) is afkomstig van Wikipedia.

De tekst is vrijgegeven onder de CC BY-SA 3.0-licentie.


Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Arnhem&oldid=853232"