Dr. Seuss

Dr. Seuss
Dr. Seuss in 1957
Citaat
Algemene informatie
Naam voluit	Theodor Seuss Geisel
Pseudoniem
Bijnaam
Geboren	2 maart 1904
Geboorteplaats	Springfield, Massachusetts
Overleden	24 september 1991
Nationaliteit	Verenigde Staten
Beroep	Schrijver, dichter, tekenaar
Werk
Jaren actief	1931-1991
Genre(s)	Kinderboek, gedichten, politieke cartoons
Stroming
Invloeden
Bekende werken	If I Ran the Zoo Horton Hears a Who The Cat in the Hat How the Crinch Stole Christmas Green Eggs and Ham The Lorax
Uitgeverij(en)
dbnl
Handtekening
Website
Portaal Literatuur

Dr. Seuss (2 maart 1904, Springfield (Massachusetts) - 24 september 1991, San Diego (Californië)) was een Amerikaans schrijver, dichter en illustrator (tekenaar). Zijn echte naam was Theodor Seuss Geisel, maar schreef onder de naam Dr. Seuss. Hij is vooral bekend vanwege zijn kinderboeken en gedichten voor kinderen. Voorbeelden hiervan zijn If I Ran the Zoo (1950), Horton Hears a Who (1955), The Cat in the Hat (1957), How the Crinch Stole Christmas (1957), Green Eggs and Ham (1960) en The Lorax (1971).

Oorspronkelijk werkte Dr. Seuss als tekenaar van (politieke) cartoons voor tijdschriften, zoals Vanity Fair en Life. Ook maakte hij tekeningen voor de reclames van Standard Oil en FLIT. In 1937 gaf hij zijn eerste kinderboek uit, maar werkte tijdens de Tweede Wereldoorlog voor het Amerikaans leger als illustrator. Na de oorlog gaf hij meer dan 60 kinderboeken uit, waarvan de meeste echte klassiekers zijn geworden. Miljoenen Amerikanen zijn opgegroeid met de werken van Dr. Seuss. Tijdens zijn leven verkocht hij meer dan 600 miljoen exemplaren. Ook werden zijn boeken in meer dan 20 talen vertaald.

Dr. Seuss is zo bekend dat National Read Across America Day op zijn verjaardag (2 maart) gehouden wordt. Op deze dag worden Amerikaanse kinderen aangemoedigd om te lezen.

Levensloop

Jeugd en opleiding

Theodor Geisel werd geboren in het plaatsje Springfield in de Amerikaanse staat Massachusetts. Zijn moeder heette Henrietta Seuss en zijn vader heette Theodor Robert Geisel. Zijn vader had een bierbrouwerij, maar deze moest sluiten vanwege de drooglegging. Tijdens deze periode mocht er namelijk geen alcohol in de Verenigde Staten verkocht worden. Theodors familie was van Duitse afkomst. Hierdoor kregen zij tijdens de Eerste Wereldoorlog te maken met discriminatie. De Verenigde Staten waren immers in oorlog met Duitsland.

Op de middelbare school schreef hij al voor het tijdschrift Dartmouth Jack-O-Lantern. In 1925 werd hij echter betrapt op het drinken van alcohol. Als straf moest hij zijn taken bij het tijdschrift neerleggen. Om toch te kunnen meewerken aan het tijdschrift bedacht hij de schuilnaam Seuss. Na de middelbare school ging hij Engelse literatuur studeren. Op de universiteit ontmoette hij ook zijn vrouw, Helen Palmer. Oorspronkelijk wilde hij leraar Engels worden, maar besloot uiteindelijk te gaan tekenen.

Vroege carrière

Tijdens de Tweede Wereldoorlog uitte Dr. Seuss vaak kritiek op tegenstanders van het Amerikaanse inmengen in de oorlog. In deze cartoon leest een Amerikaanse moeder haar kinderen voor uit een boek. Op de voorkant staat Adolf Hitler als beer afgebeeld. Het bovenschrift luidt "En de wolf at de kinderen op en spuugde hun botten uit... Maar het waren buitenlandse kinderen dus het maakte niets uit." Dr. Seuss maakt hier de houding van non-interventionisten belachelijk.

In 1927 brak hij zijn studie af. Hij ging schrijven en tekenen voor verschillende kranten en tijdschriften. Zijn werk werd later dat jaar gepubliceerd in The Saturday Evening Post. Vervolgens verhuisde hij naar New York City en maakte cartoons voor het tijdschrift Judge. Deze cartoons werden erg bekend, waardoor andere tijdschriften hem ook benaderen. Hij maakte tekeningen voor onder andere Life, Liberty en Vanity Fair.

Dr. Seuss was hierdoor erg succesvol en ontving veel geld. Hierdoor kon hij ook reizen. Samen met zijn vrouw bezocht hij maar liefst 30 landen. Op de terugweg van hun vakantie kwam hij ineens met een gedichtje. Dit gedicht vormde de inspiratie voor het kinderboek And to Think That I Saw It on Mulberry Street. Dit is vernoemd naar de straat waar hij als kind woonde. Voor de oorlog publiceerde Dr. Seuss nog drie andere kinderboeken.

Tweede Wereldoorlog

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werkte Dr. Seuss als tekenaar voor Amerikaanse kranten en tijdschriften. Hij wilde dat de Verenigde Staten zich zouden mengen in de oorlog. Ook sprak hij zich uit tegen mensen die dit juist niet wilden, zoals Charles Lindbergh. Lindbergh was een Amerikaanse officier en fel tegenstander van de Amerikaanse inmenging in de oorlog. Ook vond hij dat de Amerikanen de Britten en andere bondgenoten niet mochten helpen. Lindbergh zou hiervoor later ontslagen worden door president Franklin D. Roosevelt. Dr. Seuss tekende verschillende cartoons waarin hij Lindbergh als nazi-sympathisant afbeeldde. Lindbergh had namelijk een negatieve mening over Joden en had Nazi-Duitsland verschillende keren bezocht.

Tussen 1940 en 1942 tekende Dr. Seuss meer dan 400 cartoons. Hij betuigde steun voor president Roosevelt en viel het Amerikaans Congres en de Republikeinse Partij regelmatig aan. Sommige van deze cartoons waren overigens openlijk racistisch tegenover Japanners en Japanse Amerikanen. In 1942 ging hij werken als tekenaar voor de Amerikaanse overheid. Hij werkte mee aan propagandafilms, zoals Your Job in Germany en Our Job in Japan.

Succesvolle kinderboekenschrijver

The Cat in the Hat uit 1957 is nog altijd een van de succesvolste kinderboeken van Dr. Seuss. Het grote succes van Dr. Seuss is vooral aan dit boek te danken.

Na de oorlog verhuisde Dr. Seuss met zijn vrouw naar San Diego. Hier ging hij verder met het schrijven van kinderboeken. Tijdens de jaren 1950 schreef hij de meeste van zijn bekendste boeken, zoals If I Ran the Zoo (1950), Horton Hears a Who! (1955) en How the Crinch Stole Christmas! (1957). Zijn boeken werden goed ontvangen en kregen verschillende prijzen.

In deze tijd kwam Dr. Seuss een krantenartikel tegen waarin analfabetisme onder kinderen ter sprake kwam. Volgens het artikel leerden kinderen niet te lezen, aangezien lezen saai was. Hierdoor maakte hij een lijst van 348 woorden waarvan hij vond dat alle basisschoolkinderen deze moesten kennen. Later maakte hij dit lijstje kleiner, waardoor er nog maar 250 woorden op stonden. Deze lijst werd vervolgens gebruikt voor het boek The Cat in the Hat (1957). In 1960 gaf hij het kinderboek Green Eggs and Ham uit, waarin slechts 50 verschillende woorden voorkwamen. Beide boeken waren een groot succes.

In 1955 ontving hij een eredoctoraat van de universiteit van Dartmouth. Dit was de universiteit waar hij nooit zijn studie afmaakte. Dr. Seuss kreeg dit doctoraat vanwege zijn grote bijdrage aan de Amerikaanse kinderliteratuur. In 1980 gaf Whittier College hem ook zo'n doctoraat. Dr. Seuss' eigen leven ging het stuk slechter. Zijn vrouw was ziek en pleegde uiteindelijk zelfmoord in 1967. Acht maanden later trouwde hij met Audrey Dimond, waarmee hij eerder een affaire zou hebben gehad.

Latere jaren

Hoewel Dr. Seuss wereldwijd bekend was, had hijzelf geen kinderen. Een bekende uitspraak van hem is You'll have them. I'll entertain them. (Jullie hebben hen. Ik vermaak hen.). Hiermee bedoelde hij dat ouders kinderen krijgen en hij die kinderen vermaakte met zijn boeken. Volgens zijn tweede vrouw vond Dr. Seuss het leven zonder kinderen prima. In 1984 kreeg hij een speciale Pulitzer Prize als dank van iedereen die met zijn boeken is opgegroeid. Tot aan zijn dood bleef Dr. Seuss schrijven.

Uiteindelijk overleed hij op 24 september 1991 aan kanker. Hij was 87 jaar oud. Als eerbetoon is de universiteitsbibliotheek van San Diego naar hem vernoemd. Dr. Seuss had tijdens zijn leven ook geld gegeven aan deze bibliotheek voor leesonderwijs. In 2002 opende ook de Dr. Seuss Memorial in Springfield, Massachusetts. In dit park vindt je beelden van de verschillende personages van Dr. Seuss. In 2017 kreeg hij ook een eigen museum.

Dr. Seuss als schrijver

Schrijfstijl

Dr. Seuss werkt aan zijn tekeningen voor How the Crinch Stole Christmas.

Dr. Seuss' schrijfstijl staat bekend om zijn eenvoudig taalgebruik. Hij schreef voornamelijk voor jonge kinderen, waardoor hij geen moeilijke woorden gebruikte. Wel bedacht hij een hoop fantasiewoorden voor vreemde wezens (zoals Sneetch). Daarnaast speelde hij vaak met woorden en namen. In Horton Hears a Who! en How the Crinch Stole Christmas speelt de fictieve stad Who-ville een rol. Deze stad wordt bewoond door een volk genaamd de Whos. Het woord "who" betekent ook "wie" in het Engels, waardoor "who" een dubbele betekenis krijgt.

Hij schreef ook vaak in rijm. Hierdoor kunnen lezers ook de teksten makkelijk onthouden.

Tekenstijl

Dr. Seuss was zowel schrijver als illustrator. Hij maakte dus de tekeningen voor zijn eigen boeken. De boeken van Dr. Seuss staan hierdoor ook bekend om een unieke tekenstijl. De tekeningen lijken vaak erg op schetsen, aangezien hij oorspronkelijk cartoons voor kranten maakte. Hierdoor zien ze er ook tekenfilmachtig uit. Lijnen zijn nooit helemaal recht en bestaat uit meerdere kleinere lijntjes. Ook hield Dr. Seuss zich heel erg met kleur en kleurcombinaties bezig.

Zijn tekenstijl heeft verschillende (mogelijke) invloeden, zoals het formalisme, popart, expressionisme en Japanse en Chinese tekenstijlen. Sommige zien zijn tekeningen als kunst, terwijl anderen het als kitsch bestempelen.

Thema's en boodschappen

Een demonstrant gebruikt een citaat uit De Lorax tijdens een klimaatprotest in 2017. Achter het citaat zie je de kenmerkende truffula-bomen die de Lorax in het boek probeert te beschermen.

De boeken van Dr. Seuss zijn niet alleen fantasie. Er zitten ook een hoop morele boodschappen in zijn boeken. Het bekendste voorbeeld hiervan is De Lorax. In dit boek staat een bos centraal dat langzaam vernietigd en vervuild wordt. De Lorax probeert dit bos te beschermen, maar faalt in zijn taak. De verteller geeft een jongen vervolgens de taak om nieuwe bomen te planten. Hierdoor hoopt hij dat de dieren en de Lorax zullen terugkeren. In dit boek speelt milieubescherming dus een zeer belangrijke rol.

Een ander voorbeeld is het verhaal Yertle the Turtle. Dit verhaal gaat over hoe dictators aan de macht komen, maar uiteindelijk ook weer hun macht verliezen. Het personage Yertle is gebaseerd op Adolf Hitler. Het boek dient als waarschuwing voor fascisme en autoritarisme. In het verhaal The Sneetches speelt antisemitisme juist weer een grote rol. De Sneetches zijn verdeeld in twee groepen, waarvan de ene boven de andere staat. Uiteindelijk komen zij tot de realisatie dat alle Sneetches gelijk zijn.

Overigens bevatten Dr. Seuss' boeken ook niet-politieke boodschappen. Zo is de boodschap van Green Eggs and Ham dat je altijd nieuwe dingen moet proberen. Het hoofdpersonage in het boek wil geen groene eieren met ham proberen, maar het einde van het boek schijnt hij dit juist erg lekker te vinden.

Racisme

In recente jaren zijn sommige boeken van Dr. Seuss onder vuur komen te liggen. In 2021 maakte Dr. Seuss Enterprises bekend dat zes van zijn kinderboeken niet meer gepubliceerd zullen worden, waaronder And to Think That I Saw It on Mulberry Street (1937) en If I Ran the Zoo (1950). Volgens het bedrijf bevatten deze boeken racistische tekeningen van minderheden, waaronder Aziatische Amerikanen en Afro-Amerikanen.

Boeken

Tijdens zijn leven

Engelse naam	Nederlandse naam	Jaar
The Pocket Book of Boners		1931
And to Think That I Saw It on Mulberry Street		1937
The 500 Hats of Bartholomew Cubbins		1938
The King's Stilts		1939
The Seven Lady Godivas		1939
Horton Hatches an Egg	Slurfje past op het ei	1940
McElligot's Pool		1947
Thidwick the Big-Hearted Moose		1948
Bartholomew and the Oobleck		1949
If I Ran the Zoo		1950
Gerald McBoing-Boing		1952
Horton Hears a Who!	Horton hoort een hun!	1954
On Beyond Zebra!		1955
If I Ran the Circus		1956
The Cat in the Hat	De kat met de hoed	1957
How the Crinch Stole Christmas!	Hoe de Gniep kerst stal	1957
Yertle the Turtle and Other Stories	Xildbad de Schildpad en andere verhalen	1958
The Cat in the Hat Comes Back	De kat met de hoed komt terug	1959
Happy Birthday to You!	Gefeliciteerd, vandaag is jouw dag!	1959
One Fish, Two Fish, Red Fish, Blue Fish	Visje een, visje twee, visje visje in de zee Een vis, twee vissen, heel veel zeevissen	1960
Green Eggs and Ham	Groene eieren met ham	1960
The Sneetchers and Other Stories	De Fnuiken en andere verhalen	1961
Dr. Seuss's Sleep Book	Slaapboek	1962
Dr. Seuss's ABC		1963
Hop on Pop	Stap op pap Een dans op Jans	1963
The Cat in the Hat Beginner Book Dictionary		1964
Fox in Socks	Fokke op sokken	1965
I Had Trouble in Getting to Solla Sollew	Je bent nog niet in Niemandsverdriet Aan de andere kant van de heuvels van Horus	1965
The Cat in the Hat Song Book		1965
The Foot Book	Het voetenboek	1967
I Can Lick 30 Tigers Today! and Other Stories		1969
My Book About ME		1969
I Can Draw It Myself		1970
Mr. Brown Can Moo! Can You?	Meneer de Bruin doet boe! En hoe!	1970
The Lorax	De Lorax	1971
Marvin K. Mooney Will You Please Go Now!		1972
Did I Ever Tell You How Lucky You Are?	Heb je wel door hoe gelukkig je bent?	1973
The Shape of Me and Other Stuff		1973
There's a Wocket in My Pocket	Ik heb een gak in mijn zak! Er zit een knak in mijn zak	1974
Great Day for Up!		1974
Oh, the Thinks You Can Think!	Denk er maar eens lekker op los!	1975
The Cat's Quizzer		1976
I Can Read with My Eyes Shut!		1978
Oh Say Can You Say?		1979
Hunches in Bunches		1982
The Butter Battle Book		1984
You're Only Old Once!		1986
I Am Not Going to Get Up Today!		1987
The Tough Coughs as He Ploughs the Dough		1987
Oh, the Places You'll Go!	Op de wonderlijkste plaatsen	1990

Na zijn dood

Voor zijn dood had Dr. Seuss enkele verhalen en boeken geschreven, maar deze waren nog niet uitgegeven. Pas na zijn dood werden deze boeken gepubliceerd. Sommige boeken zijn grotendeels geschreven door Dr. Seuss, maar afgemaakt door andere schrijvers.

Engelse naam	Nederlandse naam	Jaar
Daisy-Head Mayzie		1995
Dr. Seuss's ABC		1996
My Many Colored Days	Zoveel dagen, zoveel kleuren, zoveel buien en humeuren	1996
The Big Green Book of Beginner Books		1997
Oh, Baby, the Places You'll Go!		1997
Hooray for Diffendoofer Day!		1998
The Bippolo Seed and Other Lost Stories		2011
Horton and the Kwuggerbug and More Lost Stories		2014
What Pet Should I Get?		2015
Horse Museum		2019

Films

Illumination Entertainment bracht twee films uit naar de boeken van Dr. Seuss:

• Dr. Seuss' The Lorax (2012)
• Dr. Seuss' The Grinch (2018)

Bronnen

• (en) Het artikel op Wikipedia
• (en) Lang, Cady (2 maart 2021). "Six Dr. Seuss Books Will Stop Being Published Because of Racist Imagery". Time. Gelezen op 10 april 2024.
• (en) MacDonald, Fiona (2 maart 2019). "The surprisingly radical politics of Dr Seuss". BBC. Gelezen op 7 april 2024.
• (en) Onbekend (9 april 2012). "The Environmental Message Behind 'The Lorax'". CBS News. Gelezen op 6 april 2024.
• (en) Rothenberg Gritz, Jennie (15 januari 2013). "When Dr. Seuss Took On Adolf Hitler". The Atlantic. Gelezen op 7 april 2024.