West-Vlaams
Het West-Vlaams is een verzameling van dialecten die gesproken worden in de provincie West-Vlaanderen, het westen van Zeeuws-Vlaanderen en door een deel van de bevolking van de Waalse gemeenten Moeskroen en Komen-Waasten en in het noorden van Frankrijk. Ook in het westen van Oost-Vlaanderen worden overgangsdialecten gesproken die op het West-Vlaams lijken, bijvoorbeeld rond Maldegem in het Meetjesland of Zulte. Het dialect dat gesproken wordt in het westen van Zeeuws-Vlaanderen lijkt sterk op het West-Vlaams, maar wordt meestal bij het Zeeuws gerekend. Je hebt ook de stadsdialecten Brugs, Kortrijks, Oostends die er aan verwant zijn. Sprekers van het West-Vlaams kunnen gemakkelijk Vlaemsch of Zeeuws verstaan. In het noorden nijgt het meer naar het Standaardnederlands en in het zuiden meer naar het Frans. Het dialect toont veel overeenkomsten met het Middelnederlands dat in de late middeleeuwen werd gesproken in de Nederlanden. Het West-Vlaams is grotendeels Nederfrankisch. Er is ook invloed van het zogeheten Ingveoonse dialect dat kenmerkend is voor de kusten van de Noordzee, die je ook terugvindt in het Zeeuws en het Hollands, maar ook sterk in het Nedersaksisch, Fries en Engels. Dit hoor je terug in het West-Vlaams in woorden als pit (put), rik (rug), dinne (dun) en ouder brigge (brug). Korte u-klanken werden gesproken als i, wat ook in het Engels (pit, ridge, thin, bridge) het geval was. Andere klanken als 'uu', de 'oe' en de 'ie' worden gebruikt in plaats van het Nederlandse 'ui', 'ou' en 'ij'. Zo wordt het woord uit gesproken als uut, buiten als but(e)n, koud als koed, zwijgen als zwieg(e)n en tijd als tied. Ook de in het Nederlands aangeblaze 'h' (hhha) zoals in het woord helpen vervalt. Dit wordt in het West-Vlaams èpen. De harde 'g' wordt vaak vervangen door een 'h'. Dat kan verwarring geven: de oeëd (hoed) zit hoeëd (goed). Bij meervoud-en werkwoorden wordt net als in het Gronings en het Drents vaak de 'è' in de '-en' klank ingeslikt. Zo heb je zotn (zotten), hurtn (luisteren) en bustn (borsten). Ook wordt vaak de a vervangen door een o: zochte (zacht), of (af) en brocht (bracht), wat weer bijna overeen komt met het Engels: soft, off, brought.