Tragische held
De tragische held is een personage dat in veel tragedies voorkomt. Hij of zij is het hoofdpersonage van het verhaal. Vaak heeft de tragische held een slechte karaktereigenschap of doet iets fout. Dat is zijn of haar fatale fout (hamartia) die uiteindelijk tot zijn of haar ondergang leidt. De tragische held heeft veel goede eigenschappen, maar is niet volledig goed. Ze maken fouten, maar hebben een bepaalde mate van morele waarden.
Het idee van de tragische held komt uit de Griekse oudheid. Zo bevatten de toneelstukken van Sophocles en Euripides tragische helden. De Griekse filosoof Aristoteles schreef in zijn Poëtica ook over de tragische held. Enkele bekende voorbeelden van tragische helden zijn de Griekse mythologische figuren Agamemnon en Oedipus. Hamlet en Macbeth uit de gelijknamige toneelstukken van William Shakespeare zijn ook tragische helden.
Eigenschappen
Een tragische held is altijd een hoofdpersonage in een toneelstuk of ander verhaal. Hij of zij heeft meestal een belangrijke status en heeft veel goede eigenschappen. Toch hebben tragische helden vaak een karakterfout; een (zeer) slechte eigenschap die tot hun ondergang leidt. Een voorbeeld hiervan is Othello uit het gelijknamige toneelstuk van William Shakespeare. Hij is een succesvolle, Moorse generaal in het leger van de republiek Venetië. Othello heeft echter een belangrijke karakterfout. Hij is namelijk erg jaloers. Hierdoor begint hij te denken dat zijn vrouw, Desdemona, vreemdgaat. Uiteindelijk vermoordt Othello Desdemona en pleegt zelfmoord. In werkelijkheid gaat Desdemona niet vreemd, maar wordt Othello's jaloezie aangezet door Iago.
Tragische helden hoeven niet altijd een karakterfout te hebben. Ze kunnen ook iets fout gedaan hebben zonder dat ze het meenden. Die actie leidt tot hun ondergang en veel lijden. Een voorbeeld is de Griekse held Oedipus. Oedipus wordt als baby achtergelaten, nadat zijn vader (de koning van Thebe) het orakel krijgt dat Oedipus op een dag hem zal vermoorden en zijn eigen moeder zal trouwen. Oedipus wordt echter opgevoed door een herder en besluit naar Thebe af te reizen. Onderweg vermoordt hij (zonder het te weten) zijn vader en trouwt (zonder het te weten) zijn moeder. Pas jaren later leert Oedipus dat het orakel is uitgekomen, waarna hij zijn eigen ogen uitkrabt en in ballingschap gaat.
Het doel van de tragische held was om medeleven en angst onder het publiek aan te wekken. De tragische helden lijden veel zonder dat zij perse slechte personen zijn. Hun fouten zijn niet volledig hun schuld, waardoor het lijden enigszins onterecht is. De tragische held heeft vaak een slecht einde.
Voorbeelden
Enkele voorbeelden van tragische helden zijn:
- Oedipus uit Koning Oedipus van Sophocles.
- Agamemnon uit Agamemnon van Aeschylus.
- Macbeth uit Macbeth van William Shakespeare.
- Hamlet uit Hamlet van William Shakespeare.
- Othello uit Othello van William Shakespeare.
- Jay Gatsby uit De grote Gatsby van F. Scott Fitzgerald.
- Eddard Stark uit Het spel der tronen van George R.R. Martin.