Spoorlijn Tilburg - Turnhout

Bels Lijntje

Opening	1867
Sluiting
Land	Nederland
Deelgebied(en)	Noord-Brabant
Van naar	Tilburg Turnhout
Aantal huidige stations	7
Status	gesloten
Portaal Openbaar vervoer

Spoorlijn Tilburg - Turnhout, of beter bekend als het Bels Lijntje - "Bels" is een verkorting voor Belgisch - is een voormalige spoorlijn tussen Tilburg en Turnhout. Het was ook een tijdje een museumspoorweg. Er kwam steeds minder verkeer over toen er ook een spoorweg via Roosendaal kwam. Het was ook onderdeel van de sneltreinverbinding Parijs-Berlijn-Sint-Petersburg.

Geschiedenis

Het was een spannend begin voor het Bels Lijntje waarvoor in 1867 de spa in de grond ging. Maar er kwamen minder mensen dan verwacht. Omdat het bedrijf geen zin meer had om te rijden tussen Lier en Turnhout en omdat de verbinding Parijs – Amsterdam via Turnhout – Tilburg het kortst was, wilde men de lijn uitbouwen.

In 1900 werd een zijspoorweg bij Riel naar Goirle aangelegd voor de textielfabrieken. In 1906 werd het spoorwegemplacement Weelde-Statie / Baarle–Nassau-Grens gebouwd. Het was een 167 meter lang station met 24 perrons om te rangeren. Er werd een hele straat gebouwd voor het personeel en de douane. Er was ook een locomotievenloods met draaïschijf. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd bij de grens een elektrische draadversperring (de zogeheten "Dodendraad" of kortweg "den Draad") door de Duitsers gespannen. In 1918 is deze weer weggehaald.

Er kwam steeds meer concurrentie met het busverkeer. Daardoor werd in 1936 het personenvervoer gestaakt. In 1942 werd in opdracht van de Duitsers het zijspoor naar Goirle opgebroken. Naast de zijlijn kwam een zwembad. In 1959 werd het stationsgebouw Baarle-Nassau-Grens gesloopt. De perrons zijn er nu nog. in 1973 reed de laatste officiële trein. Daarna deed het een tijdje dienst als trein voor toeristen.

Toekomst/Natuurontwikkeling

De oude rangeerschijf van het station Baarle-Nassau-Grens

De spoorzijde van station Baarle-Nassau

Het Bels Lijntje is als tracé erg bijzonder door de vele natuurontwikkelingen. Erg bijzonder is ook wat de treinen met natuur te maken hebben. Bloemen en blaadjes kleven aan de trein vast door de snelheid en verplaatsen zich snel naar andere plekken. Daarna vallen ze er ergens weer af en zo komen bijzondere bloemen op steeds meer plaatsen terecht. Sinds 2014 wordt er op het Bels Lijntje gewerkt aan een bijenlint. Ze proberen het met bijenvriendelijke struiken, bomen en veldjes met bloemen die nectar bevatten. Zo daalt de bijensterfte. Ook wordt er in 2017 aan een nieuw project gewerkt waarvoor bloemen worden ingezaaid. Er worden ook bomen hoog omgekapt zodat het hakhout wordt en de bomen weer kunnen uitlopen. De toekomst van het Bels Lijntje is dus belangrijk voor de natuur. Langs de route ligt nu een fietspad. Ook wordt in Tilburg bij het stadsbos 013 gewerkt aan het poelenproject waarbij poelen worden aangelegd, ook een bij het Bels Lijntje.

Stations

Er waren 7 stations op de lijn en 28 seinhuisjes. De spoorlijn was zelf 31 km lang. Hieronder staan de stations op volgorde, en tussen haakjes staat het aantal km vanaf Turnhout (het beginpunt).

Turnhout (0 km)
Weelde (8 km)
Baarle-Nassau-Grens (9 km)
Baarle-Nassau (13 km)
Alphen (28 km)
Riel (25 km)
Tilburg (31 km)

Riel

Riel is een van de twee stations die gesloopt zijn. Het wachtershuisje staat er nog wel. Het is geopend in 1867. Het was een van de twee stations van hetzelfde type. Het andere is Alphen. Het ligt links van Riel.

Alphen

Station Weelde-Merkeplas

Alphen is het station dat tussen Riel en Baarle-Nassau ligt. Het is ook geopend in 1867 en gesloten in 1934. Er stond naast het station een goederenloods en het station had een hoge en een lage vleugel. Het ligt aan de Stationsstraat.

Baarle-Nassau

Dit station bestaat nog steeds en heeft daarna nog voor heel veel andere dingen dienstgedaan. Het gebouw is langwerpig en het bijzondere is dat het ook douanelokalen heeft. Nu zit in dit gebouw het wokrestaurant Wok Wonderland. Voor de bowlingbaan is er een stuk aangebouwd.

Baarle-Nassau-Grens

Baarle-Nassau-Grens was het grootste station aan het Bels Lijntje. Het gebouw is gebouwd in 1906. Met de NMBS werden grote plannen gemaakt om het tot een heel groot station te maken met douanefaciliteiten. Er moest veel goederenvervoer over de lijn gaan en het werd ook onderdeel van de route Amsterdam-Parijs. Echter is het maar een klein deel van de tijd zo bloeiend geweest. In 1959 werd een heel groot deel van het station gesloopt. Er is nog steeds de Stationsstraat voor het personeel. Ook de draaïschijf er nog.

Station Weelde-Merkeplas

Het station Weelde-Merkeplas was het station pal onder station Baarle-Nassau Grens. Het was een van de eerste stations die sloten. Speciaal voor dit station is het dorpje Station-Weelde aangelegd. Het is al sinds de jaren dertig in gebruik als woonhuis.