Duitse Democratische Republiek
| Duitse Democratische Republiek Deutsche Demokratische Republik
 Het Duitse Democratische Republiek in Europa | |
|---|---|
| Hoofdstad | Berlijn (Oost-Berlijn) |
| Oppervlakte | 108.178 km² |
| Inwonersaantal | 17.000.000 (in 1989) |
| Taal | Duits |
| Religie | Atheïsme, protestantisme, rooms-katholicisme |
| Bestuursvorm | Republiek |
| Volkslied | Auferstanden aus Ruinen |
| Nationale feestdag | Dag van de Republiek (7 oktober) |
| Munteenheid | Oost-Duitse mark |
Portaal  Duitsland en Geschiedenis
| |
.svg)
De Duitse Democratische Republiek (afgekort: DDR, andere benaming: Oost-Duitsland, Duits: Deutsche Demokratische Republik) was een communistisch land in Europa. Het kwam overeen met de Russische bezettingszone van Duitsland, en bestond van 1949 tot 1990.
Geschiedenis
Ontstaan
Duitsland had de Tweede Wereldoorlog verloren van de Geallieerden. De geallieerden bespraken tijdens de Conferentie van Jalta de toekomst van Duitsland. Van de Geallieerden kregen de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk het westelijke deel van Duitsland, West-Duitsland. De Sovjet-Unie kreeg alle gebieden zij bevrijd hadden in Oost-Europa en het Oostelijke deel van Duitsland, Oost-Duitsland. Aangezien Berlijn de hoofdstad was Nazi-Duitsland, werd deze ook verdeeld onder de Geallieerden (V.S., V.K., en Frankrijk) en de Sovjet-Unie. De Geallieerden stichtten de Bondsrepubliek Duitsland (BRD) in 1949. Later dat jaar stichtte de Sovjet-Unie de Duitse Democratische Republiek oftewel DDR. De hoofdstad werd Oost-Berlijn, aangezien West-Berlijn van de Geallieerden was. Op 7 oktober 1949 werd er een grondwet goedgekeurd waarmee de DDR werd gesticht.
Het Oostblok
In West-Europa kregen na de Tweede Wereldoorlog de landen van de Verenigde Staten de Marshallhulp. Dat was een grote hoeveelheid geld om de kapot gemaakte economie weer op te bouwen. Dit geld werd ook aangeboden aan de landen die door de Sovjet Unie waren bevrijd. De Sovjet Unie hield deze hulp tegen. Ze waren bang dat dan de Oost-Europese landen ook kapitalistisch werden. In de DDR gingen ze nog een stap verder. Hele fabrieken werden ontmanteld en veel machines werden naar de Sovjet Unie getransporteerd. Ze zagen de Duitsers als de veroorzakers van de Tweede Wereldoorlog en dit zagen ze als een klein beetje een genoegdoening. Toen in het westen de NAVO werd opgericht, werd er in het Oosten de Comecon opgericht. Dit wordt gezien als het begin van de Koude Oorlog. Bij een eventuele oorlog in Euroopa, zou deze vooral in West- en Oost-Duitsland worden uitgevochten. Voor de Sovjet Unie was het belangrijk dat alle burgers meededen in het communisme. Daarom was eer voortdurend communistische propaganda op de televisie. Verder werd de Geheime Politie versterkt. In de DDR werd het de stasi genoemd. Dat was de afkorting van staatssicherheit. De DDR-burgers werden aangemoedigd om elkaar te bespioneren. Was je bijvoorbeeld gelovig, of zelfs aanhanger van de Rooms-Katholieke Kerk, dan liep je risico's, bijvoorbeeld om naar een werkkamp te moeten. Je kon ook gediscrimineerd worden, bijvoorbeeld omdat je kinderen daardoor niet naar de universiteit mochten.
Ontwikkeling
Tussen 1949 en 1952 kon men de grens tussen oost en west nog gewoon en normaal oversteken. Soms was er wel controle, maar dit ging bijvoorbeeld om verboden goederen. Echter vluchtten er veel mensen naar West-Duitsland en vluchtten er bijna geen mensen naar Oost-Duitsland. In mei 1952 werd er prikkeldraad neergezet op de Duits-Duitse grens. Toch probeerde sommige mensen te ontsnappen. Soms lukte dit, maar vaak raakte mensen hierbij gewond en soms overleden ze zelfs. Sommige verhalen werden wereldberoemd. Zo was er is een Oost-Duitse soldaat die werkte in Oost-Berlijn. Op een moment nam hij een aanloop en sprong over het prikkeldraad tussen beide Berlijns. Aan de andere kant van het prikkeldraad stond een busje en de soldaat lukte het om te vluchten naar West-Berlijn. Later kwamen bij het prikkeldraad nog wachttorens. In 1953 kwam het tot een woede uitbarsting, een Volksopstand in Berlijn. Er werd was veel angst voor de Sovjet Unie en voor Stalin. Toen echter Stalin stierf, kwam de onvrede naar boven. De leiders reageerden er niet goed op. Daardoor ontstonden demonstraties en stakingen. De nieuwe leiding in de Sovjet Unie besloot daarom met tanks naar Berlijn te gaan en de zogenaamed contra-revolutionaire opstand neer te slaan. Het leidde tot nog meer vluchtpogingen in de jaren erna. Ook werden de bevoegdheden van de stasi uitgebreid. In een beroemde rede sprak in 1946 de Britse regeringsleider van een IJzeren gordijn die dwars door Europa liep.
De Berlijnse muur
Tot 1961 bleef dit zo. Hierna werd de grens vergroot, met betonnen muren en velden met mijnen. Toen werd de Berlijnse Muur om West-Berlijn gebouwd. Iedereen die probeerde te vluchten, werd doodgeschoten. De grenswachten waren soms gewone soldaten. Als die met opzet mis zouden schieten, dan liepen zij op hun beurt ook weer het risico om in de gevangenis te worden geworpen. Sommige mensen die dichtbij West-Duitsland woonden, konden West-Duitse radio luisteren en televisie kijken. In Oost-Duitsland was dit verboden net als meer dingen. Met de komst van Michail Gorbatsjov in de Sovjet Unie in 1985, kwam er hoop op verbetering.
Einde
Het leek erop dat er nooit iets zou veranderen tussen Oost- en West-Duitsland. Iedereen werd voortdurend bespioneerd door de Geheime Politie. Als je werd betrapt op een verkeerde uitspraak, kon je worden gediscrimineerd. Zo konden je naar een werkkamp sturen, je baan afpakken of je kinderen niet laten studeren. Ook Amerika en de West-Europese landen konden weinig doen, want de Sovjet Unie had raketten met atoombommen die ze op West-Duitsland kon gooien. De verandering kwam uit Polen, waar meer dan 10 jaar werd gestaakt voor een beter leven en meer vrijheid. Men wilde vooral meer religieuze vrijheid. Dat wilde de paus ook. Hij was in 1978 de eerste Poolse paus ooit. De vrije verkiezing in juni 1989 in Polen was het begin van het einde van het Oostblok en de DDR. Op 14 juni 1989 werd gestemd voor de Poolse Eerste Kamer (de Sejm). Van de 100 zetels haalden de communisten slechts één zetel. De meeste Polen wilden van de communisten af. Vervolgens ging Hongarije gaten knippen in het IJzeren Gordijn en gingen veel Oost-Duitsers vluchten. Dat leidde weer tot demonstraties in de DDR. Die waren begonnen in Leipzig, in de Nicolai Kerk. De kracht van de demonstraties was dat ze steeds geweldloos waren, terwijl soldaten soms op de demonstranten insloegen. Ze wilden meer vrijheid en naar het Westen kunnen reizen. Toen dit op 9 november 1989 werd toegestaan, gingen duizenden mensen de grens met West-Berlijn over. Snel daarna viel de Berlijnse Muur. De mensen konden weer van Oost- naar West-Duitsland en andersom. De DDR-burgers wilden van het communisme af en aansluiting met het westen. Zo moest de DDR toch ophouden te bestaan en dat gebeurde, op 3 oktober 1990, met de Duitse hereniging. Er kwam weer één Duitsland met één Berlijn en één leider. De Koude Oorlog was al afgelopen en kort er na viel de Sovjet-Unie.
Districten
De Duitse Democratische Republiek was verdeeld in districten. In het Duits heette deze Bezirke. Wat letterlijk gewest of district betekend. De hoofdstad was tot 1961 geen Berzirke, maar na 1961 werd het wel een Berzirke. Hieronder vindt je de 15 districten van Oost-Duitsland:
- Oost-Berlijn, meestal gewoon aangeduid als Berlijn.
- Bezirk Cottbus, met als hoofdstad Cottbus.
- Bezirk Dresden, met als hoofdstad Dresden (stad).
- Bezirk Erfurt, met als hoofdstad Erfurt.
- Bezirk Frankfurt, met als hoofdstad Frankfurt an der Oder.
- Bezirk Gera, met als hoofdstad Gera (stad).
- Bezirk Halle, met als hoofdstad Halle (stad).
- Bezirk Karl-Marx-Stadt, met als hoofdstad Chemnitz.
- Bezirk Leipzig, met als hoofdstad Leipzig.
- Bezirk Maagdenburg, met als hoofdstad Maagdenburg (stad).
- Bezirk Neubrandenburg, met als hoofdstad Neubrandenburg.
- Bezirk Potsdam, met als hoofdstad Potsdam.
- Bezirk Rostock, met als hoofdstad Rostock.
- Bezirk Schwerin, met als hoofdstad Schwerin.
- Bezirk Suhl, met als hoofdstad Suhl.
Leven in Oost-Duitsland
Dagelijks leven
In de Duitse Democratische Republiek was het dagelijks leven ongeveer hetzelfde als buiten de DDR. Mensen werkten gewoon, ze gingen voor voedsel naar de winkel of de markt en kinderen gingen naar school. Het ging echter wel iets anders. Op school kreeg je alle vakken die er buiten de DDR ook waren. Zoals wiskunde, biologie, aardrijkskunde en geschiedenis. Ze kregen ook Russisch en er werd veel tijd gemaakt voor het geven van lessen in het marxisme. Als je iets wilde worden en dat goed kon, dan betaalde de staat je studie. Het was wel belangrijk dat men wist dat je geen kritiek had op de DDR. Ook gelovig zijn, was een nadeel. Dit was vooral bij universitaire opleidingen. In de DDR was het ook normaal dat er een dienstplicht was. Het was volgens de wet geen echte dienstplicht, want je kon weigeren om in het leger te gaan. Als weigerde kreeg later wel veel minder kans op een baan en een woning. Daarom weigerden zeer weinig mensen om in het leger te gaan. De regering van de DDR had liever niet dat je je anders gedroeg dan anderen. Je moest "normaal" doen. Hierdoor waren er vele boeken in de DDR verboden. Vele boeken gaven andere inzichten op het leven, dan dat de DDR wilde. Veel van deze boeken kwamen uit het westen. Ook was Amerikaanse muziek verboden. Dit was vanwege de Koude Oorlog er was en dat Amerika een kapitalistisch land was. Ook was veel muziek uit andere westerse landen verboden. Westerse, luxe apparaten waren wel verboden in de DDR. Men vond dat veel apparaten te luxe waren en goedkoper en eenvoudiger konden. De kwaliteit van die producten was daardoor minder en er was miner keus. De zwaar vervuilende Trabi stond symbool voor deze politek. Televisie en radio werd in Oost-Duitsland verzorgd door één zender. Deze zender was in handen van de staat. Verder waren er in de DDR wel parken, sportbonden, vrijetijdsverenigingen en vele andere dingen.
Gezondheidszorg
De gezondheidszorg in de DDR was van een hoge kwaliteit in vergelijking met de andere Oost-Europese landen. Ook was de gezondheidszorg gratis en kon iedereen er gebruik van maken. Tot 1975 werden mensen in de DDR ongeveer net zo oud als in de BRD. In 1989 werd een Oost-Duitse vrouw gemiddeld 76 jaar en drie maanden oud. Een Oost-Duitse man werd gemiddeld 69 jaar en twee maanden oud in datzelfde jaar. De baby-sterfte bij geboorten ging de DDR door de jaren heen erg omlaag. Aan het begin van de DDR was de sterfte 72 op 1000 geboorten, later werd dit 8 op 1000 geboorten. Door de zware luchtvervuiling begon dit te veranderen. Veel woningen werden nog met bruinkool gestookt.
Woningen
In de DDR waren er een hoop woningen. Ieder had hetzelfde recht op een woning. Echter waren sommige mensen toch iets gelijker dan de rest en hadden net even wat meer recht op een woning. Dit was voornamelijk zo bij politici of mensen die veel hebben betekend voor de staat. De woningen in de DDR werden buiten de DDR vaak klein gevonden. In feite waren ze wel kleiner dan een woning in West-Duitsland. Zo had de woonkamer bijvoorbeeld geen eettafel of een eettafel die je kon inklappen. Van buitenaf waren de gebouwen niet versierd of gekleurd zoals in de BRD. Toch waren de woningen van binnen wel versierd met meubels, behang, vloerkleden, etc. In de DDR werd dit eenvoudig en redelijk gevonden.
Het leger
De DDR had een eigen leger en politie. Het leger heette het Nationale Volksleger (NVA = Nationale Volksarmee). Dit leger had in totaal 350.000 hectare (3500 km2) in gebruik voor legeroefeningen. Ter vergelijking: dit is groter dan de gehele provincie Zuid-Holland. De politie van de DDR heette de Volkspolizei. Dit betekent in het Nederlands Volkspolitie.
Sport
De prestaties van de DDR-atleten tijdens de Olympische Spelen waren opvallend goed.Dat was vooral bij de vrouwen zo. Dat was vanwege de sportpolitiek van het land. Er werd veel geeld gestoken in goede training van jong talent. Ook werden de jonge meisjes al vroeg met mannelijke hormonen volgespoten. Daardoor presteerden met name de vrouwen erg goed. Het doel was om propaganda te maken, namelijk dat het in de DDR net zo goed leven was als in de westerse landen.
Video
Presidenten
- Wilhelm Pieck (1949-1960)
- Walter Ulbricht (1960-1973)
- Willi Stoph (1973-1976)
- Erich Honecker (1976-1989)
- Egon Krenz (1989-1989)
- Manfred Gerlach (1989-1990)
- Sabine Bergmann-Pohl (1990-1990)