Nederlandse gemeenteraadsverkiezingen 2022
| Gemeenteraadsverkiezingen 2022 | |
|---|---|
← 2018 |
2026 → |
| Land |  Nederland
|
| Datum | 16 maart 2022 |
| Uitslag | |
| Kiesgerechtigd | 13.596.447 personen |
| Opgekomen | 6.894.317 personen |
| Opkomst | 50,71%
|
| Parlement | Gemeenteraad |
| Te verdelen | 8.236 zetels |
 |
Lokale en provinciale partijen 31,88% |
.svg){kind=logo} |
Volkspartij voor Vrijheid en Democratie 11,70% |
 |
772.825 stemmen 11,21% |
de volledige resultaten staan verder in dit artikel. | |
| Impressie | |
 | |
Portaal  Politiek
| |
De Nederlandse gemeenteraadsverkiezingen 2022 waren de verkiezingen voor de gemeenteraad in bijna alle gemeenten in Nederland. Ze vonden plaats op 16 maart 2022 in 332 van de 345 gemeenten. In sommige gemeenten zijn er geen gemeenteraadsverkiezingen gehouden, omdat zij na de vorige gemeenteraadsverkiezingen betrokken zijn geweest bij een herindeling. Voor zo'n herindeling hebben in de betrokken gemeenten al verkiezingen plaatsgevonden voor de nieuwe gemeenteraad. Ook in de bijzondere gemeenten Bonaire, Sint Eustatius en Saba waren er geen verkiezingen. Op 15 maart 2023 vonden hier de Eilandsraadverkiezingen 2023 plaats, tegelijkertijd met de Provinciale Statenverkiezingen 2023.
Verkiezingsuitslag
Bijna 51% van de stemgerechtigden heeft gestemd tijdens de gemeenteraadsverkiezingen in de eigen gemeente. Dit zijn zo'n 6,9 miljoen personen. Dit houdt ook in dat 6,7 miljoen mensen niet zijn komen opdagen, terwijl ze wel mochten stemmen. Grotere gemeenten hebben meer zetels in de gemeenteraad dan kleine gemeenten. Toch zijn sommige gemeenteraden groter in het aantal zetels dan ze eigenlijk naar verhouding zouden moeten zijn. Dit komt omdat een gemeenteraad minimaal 9 zetels moet hebben, waardoor gemeenteraden die eigenlijk kleiner zouden moeten zijn toch extra groot zijn. Het toevoegen van meer zetels aan de gemeenteraden van grotere gemeenten, zou juist leiden tot hele grote gemeenteraden in die gemeenten. Door deze verschillen in het aantal inwoners per zetel, kan het voorkomen dat een partij met minder stemmen landelijk gezien meer zetels krijgt. Dat is niet per se oneerlijk, aangezien gemeenteraden nooit allemaal bij elkaar komen om te stemmen. Kleine gemeenten hebben dus niet meer invloed dan grote gemeenten.
Doordat er deze verkiezingen meer zetels te verdelen waren dan vorige verkiezingen, kan het voorkomen dat een partij die minder stemmen gehad heeft toch meer zetels kreeg en andersom. Dit gebeurt dan omdat er meer kleinere gemeenten meedoen, waarin een lijst minder stemmen hoeft te krijgen voor een zetel dan in gemeenten met meer inwoners.
% = Percentage van het totaal aantal stemmen
◉ = Aantal zetels
| Partij | 2018 | 2022 | Verschil | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| % | ◉ | % | ◉ | % | ◉ | |||
| lokale en provinciale partijen 1 | 28,74% | 2.633 | 31,88% | 3.045 | +3,01% | +412 | ||
| Volkspartij voor Vrijheid en Democratie | VVD | 13,50% | 1.131 | 11,70% | 1.000 | -1,80% | -131 | |
| Christen-Democratisch Appèl | CDA | 13,41% | 1.293 | 11,21% | 1.105 | -1,02% | -188 | |
| Democraten 66 | D66 | 9,18% | 602 | 8,81% | 620 | -0,37% | +18 | |
| GroenLinks | GL | 8,87% | 527 | 8,49% | 546 | -0,38% | +19 | |
| Partij van de Arbeid | PvdA | 7,52% | 549 | 7,85% | 560 | +0,33% | +11 | |
| ChristenUnie | CU | 3,83% | 303 | 3,90% | 305 | +0,07% | +2 | |
| Socialistische Partij | SP | 4,44% | 285 | 2,79% | 173 | -1,65% | -112 | |
| Staatkundig Gereformeerde Partij | SGP | 1,90% | 173 | 2,30% | 229 | +0,40% | +56 | |
| Partij voor de Dieren | PvdD | 1,19% | 30 | 1,97% | 63 | +0,60% | +33 | |
| progressieve lijsten | 1,56% | 186 | 1,80% | 208 | +0,24% | +22 | ||
| Forum voor Democratie | FvD | 0,29% | 3 | 1,11% | 50 | +0,82% | +47 | |
| ChristenUnie-SGP | CU-SGP | 1,29% | 107 | 1,08% | 101 | -0,21% | -6 | |
| DENK | 1,04% | 24 | 0,99% | 25 | -0,05% | +1 | ||
| Partij voor de Vrijheid | PVV | 1,39% | 75 | 0,91% | 61 | -0,48% | -14 | |
| Volt | - | - | 0,75% | 20 | +0,75% | +20 | ||
| BoerBurgerBeweging | BBB | - | - | 0,67% | 60 | +0,67% | +60 | |
| 50PLUS | 0,82% | 33 | 0,63% | 24 | -0,19% | -9 | ||
| BIJ1 | 0,10% | 1 | 0,59% | 8 | +0,49% | +7 | ||
| Belang van Nederland | BVNL | - | - | 0,31% | 17 | +0,31% | +17 | |
| JA21 | - | - | 0,20% | 2 | +0,20% | +2 | ||
| Partij voor Ouderen en Veiligheid | POV | 0,13% | 9 | 0,15% | 11 | +0,02% | +2 | |
| Algemeen Ouderenverbond | AOV | 0,11% | 9 | 0,05% | 4 | -0,06% | -5 | |
| Piratenpartij | PP | 0,08% | 0 | 0,05% | 1 | -0,03% | +1 | |
| Trots op Nederland | TON | 0,10% | 3 | 0,02% | 2 | -0,08% | -1 | |
| overige partijen | 0,51% | 15 | 0,08% | 1 | -0,43% | -14 | ||
| totaal | 100,00% | 7.991 | 100,00% | 8.237 | verschil | |||
1.) Stemmen op progressieve lijsten, christelijke lijsten, liberale lijsten en ouderenlijsten die niet werden gevormd door samenwerkingen van landelijke partijen, zijn niet apart getabuleerd door de Kiesraad. Dit is bijvoorbeeld gebeurd bij de Verenigde Seniorenpartij (VSP) en PRO/Progressief (naam gemeente). Hierdoor zijn ze opgeteld bij de stemmen van andere lokale politieke partijen. Stemmen van provinciale lokale partijen Fryske Nasjonale Partij (FNP) en Partij voor het Noorden (PvhN) zijn in dit overzicht opgeteld bij de stemmen van gemeentelijke lokale partijen.
De lokale partijen waren het populairste bij de verkiezingen. Bijna 32% van alle stemmen ging naar een lokale partij, goed voor 3.045 zetels. Voor de partijen Volt, Belang van Nederland en JA21 was het de eerste keer dat ze meededen aan een gemeenteraadsverkiezing. De BoerBurgerBeweging deed niet landelijk mee, maar in een aantal gemeenten deden lokale partijen wel onder die naam mee.
Gemeenten zonder verkiezingen
In de een aantal gemeenten vonden geen verkiezingen plaats i.v.m. herindelingen.
Dit waren Boxtel, Eemsdelta, Oisterwijk, Vught, Purmerend, Dijk en Waard, Maashorst en Land van Cuijk. Daarnaast is de gemeente Weesp op 24 maart 2022 samengegaan met Amsterdam, waardoor inwoners van Weesp alvast hun stem konden uitbrengen voor de Amsterdamse gemeenteraad. Ten slotte zullen in Brielle, Westvoorne en Hellevoetsluis er pas in november 2022 verkiezingen zijn, omdat die gemeenten in 2023 samengaan tot de gemeente Voorne aan Zee.