Nationaalsocialisme
Het nationaalsocialisme, ook wel afgekort tot nazisme, is de racistische, antisemitische en extreemrechtse ideologie die door leden van de NSDAP werd nagestreefd in Duitsland. Adolf Hitler was de leider van de NSDAP en werd in 1933 bondskanselier.
Ideologie
Nationalisme betekent dat je vindt dat je eigen land of etniciteit verdedigd moet worden. In nazi-Duitsland nam dit extreme vormen aan: volgens de nazi's was Duitsland beter dan elk ander land ter wereld en mocht het daarom andere landen veroveren. Als er in die landen mensen woonden die niet Noord-Europees waren, deden zij er niet toe: volgens de nazi's had het Duitse volk dat land nodig voor meer Lebensraum (Nederlands: 'leefruimte') en grondstoffen. In de praktijk betekende dit ook dat de bevolking van die landen door de nazi's werd onderdrukt. Voor de Joden, de Roma, gehandicapten, mensen met een psychische aandoening en lhbt'ers had dit vernietiging of genocide tot gevolg: zij werden vermoord. De genocide op de Joden wordt de Holocaust genoemd.
Het idee van socialisme is voortgang en gelijkheid in inkomen (zoals communisme). Het nationaalsocialisme was echter zowel tegen het kapitalisme en socialisme, waardoor de stroming niet socialistisch (of wat dat betreft links) was. De NSDAP wees bijvoorbeeld het idee van arbeiderszelfbestuur af. In plaats daarvan moesten werkgevers en werknemers in een soort gildes met elkaar werken en mochten werknemers niet in opstand komen. Dat heet corporatisme. De nazi's vonden het corporatisme een goede vervanging van de democratie, omdat ze absoluut geen politici wilden die kritiek zouden uiten op het naziregime. Ze wilden ook voorkomen dat werknemers zich verenigden in vakbonden of zichzelf beschouwden als een aparte klasse, terwijl dat een van de belangrijkste dingen binnen het socialisme is. Ook daarom kan het nationaalsocialisme niet links of socialistisch worden genoemd.
Arische Ras
Het 'Arische ras' was een van de belangrijkste waanideeën van het nationaalsocialisme. Met het Arische ras werd de perfecte, Germaanse, mens voorgesteld: blauwe ogen, blond haar, een witte of blanke huidskleur en Duits. Andere 'rassen' werden beschouwd als per definitie minderwaardig.
Antisemitisme
Een ander belangrijk punt was de jodenhaat, antisemitisme. Joden werden rond de jaren '30 en '40 veelvuldig gediscrimineerd en er vonden enkele pogroms en de Holocaust plaats.
Cultuur
Zie Nazicultuur voor het hoofdartikel over dit onderwerp.